CLN CLN CLN CLN CLN CLN CLN CLN CLN CLN

CHIẾC LƯỢC NGÀ
Nhân vật bé Thu ( Khá)
Đề 1: Cảm nhận về tình yêu cha của Thu trong ba ngày về phép thăm nhà
I. Mở bài
Nguyễn Quang Sáng là một nhà văn Nam Bộ tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và
Mĩ của dân tộc.Với cách viết dung dị, mộc mạc, các sáng tác của ông tập trung thể hiện vẻ đẹp về
cuộc sống và con người Nam Bộ trong chiến tranh cũng như sau hòa bình. ''Chiếc lược ngà'' là
truyện ngắn xuất sắc viết năm 1966, tại chiến trường Nam Bộ, trong thời kì đầu kháng chiến
chống Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Đây là một câu chuyện cảm động về tình
cha con, đặc biệt tình yêu của bé Thu dành cho ba khi ông Sáu về phép thăm nhà.
II. Thân bài
* Giới thiệu cốt truyện và tình huống:
Vì chiến tranh, xa cách bao nhiêu năm, Thu và cha chưa một lần gặp mặt, bé Thu chỉ
biết mặt cha qua tấm hình chụp chung với má. Xa cha,Thu thương nhớ vô cùng. Ta tưởng chừng
như khi được gặp ba, nó sẽ bồi hồi, sung sướng và sà vào vòng tay của ba nó nũng nịu với một
tình cảm mãnh liệt hơn bao giờ hết. Nhưng không Thu làm cho người đọc phải bất ngờ khi nó
quyết liệt không nhận ông Sáu là ba trong suốt ba ngày ông về nghỉ phép.
* Cảm nhận:
Đang chơi ngoài chòi, nghe tiếng gọi ''Thu! Con!''. nó giật mình '' tròn mắt nhìn...ngơ ngác,
lạ lùng''. Mặt Thu tái đi em kêu lên, bỏ chạy và cầu cứu ''Má!Má!''. Thái độ của Thu khiến ông
Sáu hụt hẫng, đau đớn. Nhưng với Thu đây là phản ứng tâm lý tự nhiên. Bởi từ khi em lớn lên ,
ông Sáu đâu có ở bên cạnh em. Hôm nay, một người đàn ông lạ lẫm với'' vết thẹo dài đỏ ửng, giật
giật, trông rất dễ sợ'' đột ngột xuất hiện tự xưng là cha, làm sao em không sợ hãi? Một nghịch lý
trớ trêu, đau xót cho người cha,một sự ngỡ ngàng , lạ lẫm cho đứa con được Nguyễn Quang Sáng
miêu tả thật sinh động, tài tình.
Những ngày sau đó, đáp lại tình cảm nồng nàn của cha, bé Thu càng tỏ ra sợ hãi, ngờ vực.
Trong 3 ngày nghỉ phép ngắn ngủi, ông Sáu càng vỗ về, Thu càng lùi xa, ông càng chiều thương,
nó càng lẩn tránh. Ông chỉ mong được nghe tiếng ba sao mà khó khăn đến thế. Khi phải gọi ông
Sáu ăn cơm, Thu chỉ nói chổng '' vô ăn cơm'' hoặc ''cơm chín rồi''. Lúc nồi cơm sôi, không thể tự
mình nhấc nồi để chắt nước. Tình thế đó cứ ngỡ rằng Thu sẽ ngoan ngoãn nhờ ba giúp. Nhưng
không, ngay cả khi bác Ba mở đường cho ''Cháu phải gọi ba chắt nước giùm con'', Thu vẫn không

cất tiếng dẫu mấy lần em tỏ ra lo sợ bị mẹ đánh đòn nếu để cơm bị nhão. Bướng bỉnh và bất cần,
Thu tự làm một công việc nguy hiểm và quá sức. Nghĩa là nó không chịu nhượng bộ. Song đỉnh
điểm của sự ương bướng được thể hiện khi Thu ''hất tung trứng cá to vàng'' mà ông Sáu gắp cho
nó. Bị đánh, nhưng Thu không khóc lẳng lặng gắp lại trứng cá rồi bỏ sang nhà ngoại. Lúc cởi dây
xuồng, nó cũng cố ý khua dây xích ''kêu rổn rảng'' để tỏ ý bất bình,có lẽ nó muốn cho mọi người
biết nó sắp đi để chạy ra dỗ dành. Con bé đáo để thật!
Nhưng việc Thu không nhận ông Sáu làm ba là có nguyên nhân của nó. Bởi vì ông Sáu có vết
thẹo dài trên má, không giống như trong ảnh chụp chung với má. Trong sâu thẳm tâm hồn của bé
Thu, em rất yêu cha vì vậy nó không muốn người nào khác thế chỗ ba của mình. Hiểu như vậy, ta
thấy sự ương ngạnh của Thu hoàn toàn không đáng trách mà còn có phần đáng yêu. Đó là phản
ứng tâm lý hoàn toàn tự nhiên của một đứa trẻ có cá tính mạnh mẽ. Phản ứng cho thấy tình cảm
em dành cho ba thật sâu sắc và chân thật, em chỉ yêu ba khi tin chắc đó đúng là ba. Chính thái độ
quyết liệt ngang ngạnh đó lại là biểu hiện tuyệt vời của tình cảm người con dành cho cha một
tình yêu chân thực, sâu sắc và mãnh liệt.
1


* Đánh giá NT:
Như vậy, bằng việc xây dựng tình huống bất ngờ, tự nhiên mà hợp lý; ngòi bút miêu tả
hành động , tâm lý, tính cách nhân vật hấp dẫn, sử dụng ngôn ngữ đậm chất địa phương đoạn
trích đã thể hiện thành công và ấn tượng tình cảm đặc biệt của bé Thu dành cho ba khi ông Sáu về
phép thăm nhà.
III. Kết bài
Có thể nói, truyện ngắn ''Chiếc lược ngà'' đã thể hiện cảm động tình cha con sâu nặng cao đẹp
trong cảnh éo le của chiến tranh. Qua tác phẩm, đặc biệt là nhân vật bé Thu đã để lại trong ta
những ấn tượng sâu đậm về tình yêu mà bé dành cho cha. Có thể nói ở tuổi thiếu nhi, Thu là một
em gái có tình cảm mạnh mẽ, sâu sắc, hồn nhiên, ngây thơ…Tất cả nét cá tính ấy đều tập trung
biểu hiện tình cảm con đối với cha thật đằm thắm, bất diệt. Đọc lại "Chiếc lược ngà" của Nguyễn
Quang Sáng khiến chúng ta càng thêm trân trọng và nâng niu tình phụ tử.

2


Đề 2: Cảm nhận về tình yêu cha của Thu trong giờ phút chia tay anh Sáu lên đường nhận
nhiệm vụ mới.(Hoặc đoan trích từ: Sáng hôm sau……tuột xuống)
I. Mở bài
Nguyễn Quang Sáng là một nhà văn Nam Bộ tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và
Mĩ của dân tộc.Với cách viết dung dị, mộc mạc, các sáng tác của ông tập trung thể hiện vẻ đẹp về
cuộc sống và con người Nam Bộ trong chiến tranh cũng như sau hòa bình. ''Chiếc lược ngà'' là
truyện ngắn xuất sắc viết năm 1966, tại chiến trường Nam Bộ, trong thời kì đầu kháng chiến
chống Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Đây là một câu chuyện cảm động về tình
cha con, đặc biệt tình yêu ba của bé Thu có lẽ được thể hiện rõ nét nhất đó là lúc anh Sáu phải
lên đường nhận nhiệm vụ mới.
II. Thân bài
* Giới thiệu cốt truyện và tình huống:
Vì chiến tranh, xa cách bao nhiêu năm, Thu và cha chưa một lần gặp mặt, bé Thu chỉ biết
mặt cha qua tấm hình chụp chung với má. Xa cha,Thu thương nhớ vô cùng. Ta tưởng chừng như
khi được gặp ba, nó sẽ bồi hồi, sung sướng và sà vào vòng tay của ba nó nũng nịu với một tình
cảm mãnh liệt hơn bao giờ hết. Nhưng không Thu làm cho người đọc phải bất ngờ khi nó quyết
liệt không nhận ông Sáu là ba trong suốt ba ngày ông về nghỉ phép. Chỉ đến khi anh Sáu phải lên
đường nhận nhiệm vụ mới tình cha con trong Thu mới trỗi dậy mạnh mẽ.
* Cảm nhận:
Đến lúc chia tay, mang ba lô lên vai, sau khi bắt tay hết mọi người, anh Sáu mới đưa mắt nhìn
con anh muốn ôm Thu nhưng sợ Thu lại phản ứng nên anh chỉ đứng nhìn nó. Và đến lúc anh từ
biệt mọi người và tạm biệt con. Tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi. Nhưng thật lạ lùng, đến lúc ấy,
tình cha con như bỗng nổi dậy trong người nó, trong lúc không ai ngờ đến thì nó bỗng kêu thét
lên:“Ba…a…a…ba!” . Nỗi nhớ mong với người cha xa cách đã bị dồn nén bấy lâu, nay bùng ra
thật mạnh mẽ và hối hả, cuống quýt, có xen lẫn cả sự hối hận. Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé
sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người. Tiếng kêu không còn là tiếng kêu biểu lộ của sự sợ hãi
mà là tiếng nói của tình yêu thương ruột thịt. Đó là tiếng “ba” mà nó cố đề nén trong bao nhiêu

năm nay, tiếng ba như vỡ tung ra từ đáy lòng nó. Rồi nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một
con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ lấy cổ ba nó, làn tóc tơ sau gáy của nó
dựng đứng lên. Nó vừa ôm chặt lấy cổ ba nó vừa nói trong tiếng khóc:
- Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với con!
Nó nói trong sự nức nở, trong nỗi nghẹn ngào, trong sự tiếc nuối. Có lẽ nó đang xúc động
đến tột cùng. Ba nó bế nó lên. Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và đặc biệt
nó hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa, bởi chính cái thẹo ấy làm khuôn mặt ba nó bị biến
dạng là nguyên nhân để ba con nó không được gần nhau để nó không nhận ba và đối xử với ba
như với người xa lạ…Cái hôn của nó vội vã, hối hả và gấp gáp như một lời chuộc lỗi, một sự
đền tội với ba nó.
Thì ra trong đêm bỏ về nhà ngoại, Thu đã được bà ngoại giải thích về vết thẹo làm thay đổi
khuôn mặt ba nó. Sự nghi ngờ bấy lâu nay cũng đó được giải tỏa và ở Thu nảy sinh một trạng thái
như là sự ân hận, hối tiếc: ''nghe bà kể nó nằm im, lăn lộn và thỉnh thoảng lại thở dài như người
lớn''. Giờ đây nó mới vỡ lẽ ra người cha của nó thật đẹp và thật anh hùng. Cô bé không chỉ yêu
ba, thương ba mà còn tự hào về ba. Thu xiết chặt cổ ba như sự đền bù cho nỗi niềm mong nhớ,
hụt hẫng đã qua. Khi ba nó nói “Ba đi rồi ba sẽ về với con”. Nó đã hét lên, hai tay nó xiết chặt lấy
cổ, chắc nó nghĩ hai tay không thể giữ được ba nó, nó dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó và
đôi vai nhỏ bé của nó run run. Nó đã dùng toàn bộ sức lực nhỏ bé của mình để giữ ba nó ở lại,
3


không để ba nó thoát khỏi bàn tay bé nhỏ của nó. Nó sợ nếu buông lỏng tay, ba nó sẽ đi mất. Mẹ
và bà phải dỗ dành mãi nó mới chịu rời ba nó. Như vậy trong suy nghĩ của bé Thu đã có sự
trưởng thành vượt bậc so với tuổi. Nó đã ý thức được tinh thần yêu nước, ý thức được trách
nhiệm cao cả và thiêng liêng của ba nó phải lên đường để bảo vệ tổ Quốc, nên nó mới buông tay,
tụt xuống đồng ý để ba nó đi nhưng với một điều kiện, điều kiện không văn ước “Ba về! Ba mua
cho con một cây lược nghe ba”. Xót thương thay cho Thu tám năm trời xa cách đến lúc Thu nhận
ra ba, tình cha con thức dậy mãnh liệt trong em thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi và em đâu hiểu
rằng cuộc gặp gỡ đầu tiên cũng là cuộc gặp gỡ cuối cùng. Ba cô hi sinh trong một lần càn .
Chứng kiến những biểu hiện tình cảm ấy trong cảnh ngộ cha con con ông Sáu phải chia tay, có

người không cầm được nước mắt và người kể chuyện thì cảm thấy như có bàn ta ai nắm lấy trái
tim mình.
* Đánh giá:
Như vậy, bằng việc xây dựng tình huống bất ngờ, tự nhiên mà hợp lý; ngòi bút miêu tả
hành động , tâm lý, tính cách nhân vật hấp dẫn, sử dụng ngôn ngữ đậm chất địa phương đoạn trích
đã thể hiện thành công và ấn tượng tình cảm đặc biệt của bé Thu dành cho ba trong lúc chia tay
khiến người đọc vô cùng xúc động.
III. Kết bài
Có thể nói, truyện ngắn ''Chiếc lược ngà'' đã thể hiện cảm động tình cha con sâu nặng cao
đẹp trong cảnh éo le của chiến tranh. Qua tác phẩm, đặc biệt là nhân vật bé Thu đã để lại trong ta
những ấn tượng sâu đậm về tình yêu mà bé dành cho cha. Có thể nói ở tuổi thiếu nhi, Thu là một
em gái có tình cảm mạnh mẽ, sâu sắc, hồn nhiên, ngây thơ…Tất cả nét cá tính ấy đều tập trung
biểu hiện tình cảm con đối với cha thật đằm thắm, bất diệt. Đọc lại "Chiếc lược ngà" của Nguyễn
Quang Sáng khiến chúng ta càng thêm trân trọng và nâng niu tình phụ tử.

4


Đề 3: Cảm nhận về một nét đẹp của nhân vật bé Thu trong truyện “Chiếc lược ngà”Nguyễn Quang Sáng
I. Mở bài
Nguyễn Quang Sáng là một nhà văn Nam Bộ tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ
của dân tộc.Với cách viết dung dị, mộc mạc, các sáng tác của ông tập trung thể hiện vẻ đẹp về
cuộc sống và con người Nam Bộ trong chiến tranh cũng như sau hòa bình. ''Chiếc lược ngà'' là
truyện ngắn xuất sắc viết năm 1966, tại chiến trường Nam Bộ, trong thời kì đầu kháng chiến
chống Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Đây là một câu chuyện cảm động về tình
cha con, đặc biệt là tình yêu ba sâu sắc và mãnh liệt của bé Thu đã để lại một ấn tượng khó
phai mờ trong lòng bạn đọc.
II. Thân bài
Xa cách bao nhiêu năm,Thu và cha chưa một lần gặp mặt, bé Thu chỉ biết mặt cha qua
tấm hình chụp chung với má. Xa cha,Thu thương nhớ vô cùng và dường như hình ảnh người cha

trong tấm ảnh đó in sâu vào trong trí nhớ của Thu, là hình ảnh đẹp nhất trong lòng Thu.
Thu thương cha như thế. Ta tưởng chừng như khi được gặp ba, nó sẽ bồi hồi, sung sướng
và sà vào vòng tay của ba nó nũng nịu với một tình cảm mãnh liệt hơn bao giờ hết. Nhưng không
Thu làm cho người đọc phải bất ngờ khi nó quyết liệt không nhận ông Sáu là ba trong suốt ba
ngày ông về nghỉ phép.
Đang chơi ngoài chòi, nghe tiếng gọi ''Thu! Con!''. nó giật mình '' tròn mắt nhìn...ngơ ngác, lạ
lùng''. Mặt Thu tái đi em kêu lên, bỏ chạy và cầu cứu ''Má!Má!''. Thái độ của Thu khiến ông Sáu
hụt hẫng, đau đớn.Nhưng với Thu đây là phản ứng tâm lý tự nhiên. Bởi từ khi em lớn lên , ông
Sáu đâu có ở bên cạnh em. Hôm nay, một người đàn ông lạ lẫm với'' vết thẹo dài đỏ ửng, giật
giật, trông rất dễ sợ'' đột ngột xuất hiện tự xưng là cha, làm sao em không sợ hãi? Một nghịch lý
trớ trêu, đau xót cho người cha,một sự ngỡ ngàng , lạ lẫm cho đứa con được Nguyễn Quang Sáng
miêu tả thật sinh động , tài tình.
Những ngày sau đó, đáp lại tình cảm nồng nàn của cha, bé Thu càng tỏ ra sợ hãi, ngờ vực.
Trong 3 ngày nghỉ phép ngắn ngủi, ông Sáu càng vỗ về, Thu càng lùi xa, ông càng chiều thương,
nó càng lẩn tránh. Ông chỉ mong được nghe tiếng ba sao mà khó khăn đến thế. Khi phải gọi ông
Sáu ăn cơm, Thu chỉ nói chổng '' vô ăn cơm'' hoặc ''cơm chín rồi''. Lúc nồi cơm sôi, không thể tự
mình nhấc nồi để chắt nước. Tình thế đó cứ ngỡ rằng Thu sẽ ngoan ngoãn nhờ ba giúp. Nhưng
không, ngay cả khi bác Ba mở đường cho ''Cháu phải gọi ba chắt nước giùm con'', Thu vẫn không
cất tiếng dẫu mấy lần em tỏ ra lo sợ bị mẹ đánh đòn nếu để cơm bị nhão. Bướng bỉnh và bất cần,
Thu tự làm một công việc nguy hiểm và quá sức. Nghĩa là nó không chịu nhượng bộ. Song đỉnh
điểm của sự ương bướng được thể hiện khi Thu ''hất tung trứng cá to vàng'' mà ông Sáu gắp cho
nó. Bị đánh, nhưng Thu không khóc lẳng lặng gắp lại trứng cá rồi bỏ sang nhà ngoại. Lúc cởi dây
xuồng, nó cũng cố ý khua dây xích ''kêu rổn rảng'' để tỏ ý bất bình,có lẽ nó muốn cho mọi người
biết nó sắp đi để chạy ra dỗ dành.
Nhưng việc Thu không nhận ông Sáu làm ba là có nguyên nhân của nó. Bởi vì ông Sáu có vết
thẹo dài trên má,với suy nghĩ của một đứa bé hồn nhiên đáng yêu, em luôn tưởng tượng ra người
cha của nó rất đẹp như trong ảnh chụp chung với má. Trong sâu thẳm tâm hồn của bé Thu, em rất
yêu cha vì vậy nó không muốn người nào khác thế chỗ ba của mình. Nó muốn giữ mãi hình ảnh
của người cha đẹp đẽ của nó. Hiểu như vậy, ta thấy sự ương ngạnh của Thu hoàn toàn không đáng
trách mà còn có phần đáng yêu. Đó là phản ứng tâm lý hoàn toàn tự nhiên của một đứa trẻ có cá

tính mạnh mẽ. Phản ứng cho thấy tình cảm em dành cho ba thật sâu sắc và chân thật, em chỉ yêu
ba khi tin chắc đó đúng là ba. Chính thái độ quyết liệt ngang ngạnh đó lại là biểu hiện tuyệt vời
5


của tình cảm người con dành cho cha - người chụp chung tấm hình với má em, một tình yêu chân
thực, sâu sắc và mãnh liệt.
Tình yêu ba của bé Thu được thể hiện rõ nét nhất đó là sau ba ngày nghỉ phép của ba nó kết
thúc lúc anh Sáu phải lên đường nhận nhiệm vụ mới. Trong buổi sáng cuối cùng, trước giờ
phút ông Sáu phải đi xa thì thái độ và hành động của bé Thu đột ngột thay đổi hoàn toàn.
Đến lúc chia tay, mang ba lô lên vai, sau khi bắt tay hết mọi người, anh Sáu mới đưa mắt nhìn
con anh muốn ôm Thu nhưng sợ Thu lại phản ứng nên anh chỉ đứng nhìn nó. Và đến lúc anh từ
biệt mọi người và tạm biệt con. Tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi. Nhưng thật lạ lùng, đến lúc ấy,
tình cha con như bỗng nổi dậy trong người nó, trong lúc không ai ngờ đến thì nó bỗng kêu thét
lên:“Ba…a…a…ba!” . Nỗi nhớ mong với người cha xa cách đã bị dồn nén bấy lâu, nay bùng ra
thật mạnh mẽ và hối hả, cuống quýt, có xen lẫn cả sự hối hận. Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé
sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người. Tiếng kêu không còn là tiếng kêu biểu lộ của sự sợ hãi
mà là tiếng nói của tình yêu thương ruột thịt. Đó là tiếng “ba” mà nó cố đề nén trong bao nhiêu
năm nay, tiếng ba như vỡ tung ra từ đáy lòng nó. Rồi nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một
con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ lấy cổ ba nó, làn tóc tơ sau gáy của nó
dựng đứng lên. Nó vừa ôm chặt lấy cổ ba nó vừa nói trong tiếng khóc:
- Ba! Không cho ba đi nữa! Ba ở nhà với con!
Nó nói trong sự nức nở, trong nỗi nghẹn ngào, trong sự tiếc nuối. Có lẽ nó đang xúc động
đến tột cùng. Ba nó bế nó lên. Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và đặc biệt
nó hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa, bởi chính cái thẹo ấy làm khuôn mặt ba nó bị biến
dạng là nguyên nhân để ba con nó không được gần nhau đế nó không nhận ba và đối sử với ba
như với người xa lạ…Cái hôn của nó vội vã, hối hả và gấp gáp như một lời chuộc lỗi, một sự đền
tội với ba nó.
Có lẽ Thu đã ân hận, xót xa vì lỗi lầm của mình. Thì ra trong đêm bỏ về nhà ngoại, Thu đã
được bà ngoại giải thích về vết thẹo làm thay đổi khuôn mặt ba nó. Sự nghi ngờ bấy lâu nay cũng

đó được giải tỏa và ở Thu nảy sinh một trạng thái như là sự ân hận, hối tiếc: ''nghe bà kể nó nằm
im, lăn lộn và thỉnh thoảng lại thở dài như người lớn''. Giờ đây cô mới lẽ ra người cha của cô thật
đẹp và thật anh hùng. Cô bé không chỉ yêu ba, thương ba mà còn tự hào về ba. Thu xiết chặt cổ ba
như sự đền bù cho nỗi niềm mong nhớ, hụt hẫng đã qua. Khi ba nó nói “Ba đi rồi ba sẽ về với
con”. Nó đã hét lên, hai tay nó xiết chặt lấy cổ, chắc nó nghĩ hai tay không thể giữ được ba nó, nó
dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó và đôi vai nhỏ bé của nó run run. Nó đã dùng toàn bộ sức
lực nhỏ bé của mình để giữ ba nó ở lại, không để ba nó thoát khỏi bàn tay bé nhỏ của nó. Nó sợ
nếu buông lỏng tay, ba nó sẽ đi mất. Thu không muốn rời xa rời xa ba. Rõ ràng bé Thu yêu ba vô
cùng và thương ba đến tột độ. Mẹ và bà phải dỗ dành mãi:
- Thu! Để ba con đi. Thống nhất rồi ba con về.
- Bà ngoại nó vữa vuốt tóc vừa dỗ: Cháu để ba cháu đi rồi ba sẽ mua về cho cháu một cây
lược. Nghe vậy con bé lại ôm chầm ba nó một lần nữa và mếu máo:
- Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba! Nó nói trong tiếng nấc, vừa nói vừa từ từ tụt
xuống. Như vậy trong suy nghĩ của bé Thu đã có sự trưởng thành vượt bậc so với tuổi. Nó đã ý
thức được tinh thần yêu nước, ý thức được trách nhiệm cao cả và thiêng liêng của ba nó phải lên
đường để bảo vệ tổ Quốc, nên nó mới buông tay, tụt xuống đồng ý để ba nó đi nhưng với một điều
kiện, điều kiện không văn ước “Ba về! Ba mua cho con một cây lược nghe ba”. Xót thương thay
cho Thu tám năm trời xa cách đến lúc Thu nhận ra ba, tình cha con thức dậy mãnh liệt trong em
thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi và cô đâu hiểu rằng cuộc gặp gỡ đầu tiên cũng là cuộc gặp gỡ
cuối cùng. Ba cô hi sinh trong một lần càn. Chứng kiến những biểu hiện tình cảm ấy ta thấy bé
Thu một người con có một tình yêu cha thật thủy chung, tha thiết và trọn vẹn Và cũng chứng
6


kiến trong cảnh ngộ cha con con ông Sáu phải chia tay, có người không cầm được nước mắt và
người kể chuyện thì cảm thấy như có bàn ta ai nắm lấy trái tim mình.
III. Kết bài
Như vậy, bằng sự sáng tạo xây dựng tình huống bất ngờ, tự nhiên hợp lý, cách miêu tâm lý
xây dựng tích cách nhân vật hấp dẫn, truyện''Chiếc lược ngà'' đã thể hiện cảm động tình cha con
sâu nặng cao đẹp trong cảnh éo le của chiến tranh. Qua tác phẩm đặc biệt là nhân vật bé Thu để lại

trong ta những ấn tượng sâu đậm về tình cảm mà bé dành cho cha. Có thể nói ở tuổi thiếu nhi Thu
là một em gái có tình cảm mạnh mẽ, sâu sắc, hồn nhiên, ngây thơ…Tất cả nét cá tính ấy đều tập
trung biểu hiện tình cảm con đối với cha thật đằm thắm, bất diệt. Đọc lại Chiếc lược ngà của
Nguyễn Quang Sáng khiến chúng ta càng phải trân trọng và nâng niu tình cảm cha con hơn.

7


Nhân vật Ông Sáu
Đề 1Khá: Cảm nhận về tình yêu thương con của ông Sáu trong những ngày về phép thăm
nhà
1. Mở bài
Nguyễn Quang Sáng là nhà văn Nam Bộ tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và
chống Mĩ của dân tộc. Với cách viết dung dị, mộc mạc, các sáng tác của ông tập trung thể hiện vẻ
đẹp về cuộc sống và con người Nam bộ trong chiến tranh cũng như hòa bình.“Chiếc lược ngà” là
truyện ngắn xuất sắc viết 1966, tại chiến trường Nam Bộ, trong thời kì cuộc kháng chiến chống
Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Đây là một câu chuyện cảm động về tình cha
con. Đặc biệt là tình yêu con của ông Sáu – dành cho đứa con gái nhỏ - bé Thu trong ba ngày
về phép thăm nhà thật sâu sắc và cảm động.
2. Thân bài
* Giới thiệu cốt truyện và tình huống:
Ông Sáu là một nông dân Nam Bộ giàu lòng yêu nước. Kháng chiến bùng nổ ông Sáu từ
giã gia đình lên đường làm cách mạng. Khi ông ra đi, bé Thu, con gái đầu lòng cũng là đứa con
duy nhất của ông chưa đầy một tuổi. Vậy mà, đằng đẵng suốt những năm kháng chiến, ông không
một lần về thăm con. Mãi đến khi hòa bình lập lại ông mới được về phép thăm nhà. Trong những
ngày nghỉ phép ngắn ngủi ấy cảm động nhất, để lại ấn tượng nhiều nhất cho người đọc là tình phụ
tử, thiêng liêng, sâu đậm – tình yêu thương mà ông Sáu dành cho đứa con gái.
* Cảm nhận:
Được về thăm nhà sau bao năm ở chiến khu, khao khát đốt lòng ông là được gặp con,
được nghe con gọi tiếng ba, được sống trong tình cha con mà bấy lâu ông chưa được sống. Vì thế,

về gần tới nhà, thoáng thấy bóng con, không chờ xuồng cập bến, ông nhón chân nhảy thót lên xô
chiếc xuồng tạt ra. Ông bước vội vàng những bước dài. Cái tiếng gọi ông phải kìm nén bao lâu
nay bỗng bật ra thật cảm động , làm người đọc thấy nghẹn ngào: “Thu! Con”. Ngược lại với điều
ông mong muốn, đứa con gái ngơ ngác, hốt hoảng rồi vụt chạy và kêu thét lên khiến người cha
đau khổ, hai tay buông thõng như bị gãy, điều đó cho thấy ông đang đau khổ, sững sờ, hụt hẫng
và thất vọng đến tột cùng.
Rồi suốt ba ngày nghỉ phép, ông không dám đi đâu xa chỉ quang quẩn gần con. Song ông
càng xích lại gần nó càng lùi xa, ông càng chăm sóc nó càng ương ngạnh và lẩn tránh, ông càng
khao khát được nghe tiếng “Ba” từ lòng con, nó càng không gọi…Bị con cự tuyệt ông Sáu đau
khổ chỉ biết nhìn con khẽ lắc đầu rồi cười. Có lẽ vì khổ tâm đến mức không khóc được, nên anh
phải cười vậy thôi. Rồi đến khi sự ương ngạnh của con bé lên đến đỉnh điểm: nó hất tung cái trứng
cá mà ông Sáu gắp cho thì ông không còn đủ bình tĩnh. Ông đã vung tay đánh vào mông nó và hét
lên:" Sao mày cứng đầu quá vậy hả?" Hành động đó đã dày vò tâm trí ông và trở thành nỗi khổ
tâm suốt những năm tháng sau này xa con. Đây quả là một nỗi đau, một vết thương còn đau hơn
cả vết thẹo dài trên mặt của ông.
Trước giờ phút lên đường chia tay con, ông muốn ôm con, nhưng lại sợ con không nhận
đành chỉ đứng nhìn. Song chính trong lúc này, tình cảm dành cho người cha ở bé Thu òa ra mãnh
liệt. Nó cất tiếng goi “Ba”, ông xúc động đến phát khóc và “Không muốn cho con thấy mình khóc
anh Sáu một tay ôm con một tay rút khăn lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc con.”. Người chiến sĩ
ấy nước mắt đã khô cạn nơi chiến trường, giờ đây là những giọt nước mắt hiếm hoi- giọt nước
8


mắt của niềm hạnh phúc và tình cha con. Thương con , chia tay con ông Sáu hứa sẽ mua cho con
cây lược. Mọi người chứng kiến câu chuyện đều xúc động trước tình cảnh đáng thương của hai
cha con. Có lẽ sự xúc động ấy truyền cả sang cho người đọc. Người đọc xúc động bởi vì cuối
cùng ông Sáu cũng đã được nghe thấy tiếng ba mà ông hằng mong mỏi, xúc động vì tình phụ tử
của hai cha con thật quá đẹp đẽ và thiêng liêng. Nhưng rồi đến lúc được con nhận, thì cũng là lúc
ông phải lên đường nhận nhiệm vụ mới.Và đau xót hơn đây là lần gặp gỡ đầu tiên sau bao ngày
xa cách và cũng là lần gặp gỡ cuối cùng của cha con ông Sáu.

* Đánh giá:
Có thể nói , nhân vật ông Sáu được nhà văn xây dựng bằng những nét nghệ thuật đặc sắc.
Nguyễn Quang Sáng đã đặt nhân vật vào cảnh ngộ éo le của đời sống để từ đó ngòi bút miêu tả
tâm lí tinh tế đã phát hiện bao cung bậc cảm xúc của tình phụ tử. Ngoài ra, ngôn ngữ kể chuyện
vữa truyền cảm, vừa mang đậm chất địa phương Nam Bộ đem đến cho người đọc nhiều xúc động.
Đặc biệt, nhà văn đã lựa chọn được một số chi tiết nghệ thuật rất đắt giá. Tất cả đã góp phần tô
đậm vẻ đẹp của người chiến sĩ cách mạng, của người cha yêu con nồng thắm.
3. Kết bài
Câu chuyện khép lại nhưng hình ảnh ông Sáu- người chiến sĩ cách mạng, người cha trong
truyện “Chiếc lược ngà” với tình yêu dành cho con trong những ngày ông về phép thăm nhà đã để
lại bao thổn thức trong lòng người đọc về tình phụ tử sâu sắc. Câu chuyện làm cho người đọc cảm
động về tình cha con thắm thiết, đẹp đẽ và thiêng liêng. Đồng thời cũng là tiếng nói lên án tố cáo
tội ác của chiến tranh. Dù đã hơn bốn mươi năm trôi qua nhưng mỗi lần đọc lại truyện ngắn
“Chiếc lược ngà”- Nguyễn Quang Sáng mỗi chúng ta càng kính trọng nâng niu tình cha hơn bao
giờ hết.

9


Đề 2 Khá : Cảm nhận về tình yêu thương con của ông Sáu khi ở chiến khu
1. Mở bài
Nguyễn Quang Sáng là nhà văn Nam Bộ tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và
chống Mĩ của dân tộc. Với cách viết dung dị, mộc mạc, các sáng tác của ông tập trung thể hiện vẻ
đẹp về cuộc sống và con người Nam bộ trong chiến tranh cũng như hòa bình.“Chiếc lược ngà” là
truyện ngắn xuất sắc viết 1966, tại chiến trường Nam Bộ, trong thời kì cuộc kháng chiến chống
Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Đây là một câu chuyện cảm động về tình cha
con. Đặc biệt là tình yêu của ông Sáu – người cha cán bộ cách mạng dành cho đứa con gái
nhỏ - bé Thu khi ở chiến khu, thật sâu sắc và cảm động.
2. Thân bài
* Giới thiệu cốt truyện và tình huống:

Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến, mãi đến khi con gái ông lên tám tuổi ông mới có dịp về thăm
nhà. Bé Thu không chịu nhận ông là ba vì ông có vết thẹo dài trên má không gống người chụp
trong bức hình với má. Thu đối xử với ba như người xa lạ, đến lúc hiểu ra thì cũng là lúc ông Sáu
phải lên đường. Ở khu căn cứ, bao nỗi thương nhớ con, ông dồn vào việc làm cây lược. Ông đã hi
sinh trong một trận càn của Mỹ ngụy. Trước lúc nhắm mắt, ông còn kịp trao cây lược cho một
người bạn. Những việc làm này của ông Sáu đã cho người đọc cảm nhận được tình yêu thương
con tha thiết và sâu nặng.
* Cảm nhận:
Tình cảm của ông Sáu đối với con được nhà văn thể hiện rất cảm động khi ông ở khu căn
cứ. Nỗi day dứt ân hận ám ảnh ông suốt nhiều ngày là việc ông đã đánh con khi nóng giận. Rồi lời
dặn của con: " Ba về ba mua cho con một cây lược nghe ba." đã thôi thúc ông làm cho con một
cây lược bằng ngà. Làm cây lược đã trở thành bổn phận của người cha, thành tiếng gọi cầu khẩn
của tình yêu thương con. Thật xúc động biết bao khi kiếm được khúc ngà voi ông Sáu hớt hải
chạy về, khoe với bác Ba , mặt ông hớn hở như một đứa trẻ được quà. Rồi ông dồn hết tâm trí,
công sức vào việc làm ra cây lược. Hãy nghe đồng đội của ông kể lại: " Những lúc rảnh rỗi, anh
cưa từng chiếc răng lược , thận trọng, tỉ mỉ và cố công như một người thợ bạc:. Phải chăng, bao
nhiêu tình yêu thương con ông dồn hết vào việc làm cây lược ấy? Rồi ông gò lưng tỉ mẩn, khác
từng nét chữ trên sống lưng lược: " Yêu nhớ tặng Thu, con của ba”. . Cây lược ấy, dòng chữ ấy là
tình yêu, là nỗi nhớ thương, sự ân hận của ông đối với đứa con gái. Những lúc rỗi cũng như đêm
đêm nhớ con, ông thường lấy cây lược ra ngắm ngía rồi mài lên mái tóc cho cây lược thêm bóng,
thêm mượt. Làm như vậy, có lẽ ông không muốn con ông bị đau khi chải lược lên tóc. Yêu con,
ông yêu từng sợi tóc của con. Người đọc cảm động trước tấm lòng của người cha ấy. lòng yêu
con đã biến người chiến sĩ thành một nghệ nhân- nghệ nhân chỉ sáng tạo một tác phẩm duy nhất
trong đời- chiếc lược ngà. Cho nên, cây lược đã kết tinh trong nó tình phụ tử mộc mạc, đơn sơ mà
rất đỗi thiêng liêng, cao cả.
Làm cây lược cho con, ông Sáu mong được gặp con, được tận tay chải mái tóc của con.
Nhưng rồi một tình cảnh đau thương lại đến với cha con ông Sáu: trong một trận càn lớn của bọn
Mỹ ngụy, ông Sáu đã bị một viên đạn bắn vào ngực. " Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ
sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được", tất cả tàn lực cuối
cùng ông chỉ còn làm được một việc: " đưa tay vào túi, móc cây lược" đưa cho người bạn chiến

đấu. Đó là điều trăng trối không lời nhưng nó thiêng liêng hơn cả những lời di chúc. Nó là sự ủy
10


thác, là ước nguyện cuối cùng, ước nguyện của tình phụ tử. Và bắt đầu từ giây phút ấy, cây lược
bằng ngà đã trở thành kỉ vật, thành biểu tượng thiêng liêng của tình phụ tử.
Những dòng cuối cùng của truyện khép lại trong nỗi buồn mênh mang mà chứa chan ý
nghĩa nhân văn sâu sắc. Từng có bao nhiêu áng văn nói về tình mẹ cực kì xúc động nhưng có lẽ
đây là một trang văn rất hiếm hoi mô tả đến tận cùng sâu thẳm trái tim yêu thương của người cha
dành cho con. Cũng từ hình ảnh này, nhà văn đã khẳng định: Bom đạn chiến tranh có thể hủy diệt
được sự sống, nhưng tình cha con thiêng liêng thì không gì có thể giết chết được.
* Đánh giá:
Có thể nói , nhân vật ông Sáu được nhà văn xây dựng bằng những nét nghệ thuật đặc sắc.
Nguyễn Quang Sáng đã đặt nhân vật vào cảnh ngộ éo le của đời sống để từ đó ngòi bút miêu tả
tâm lí tinh tế đã phát hiện bao cung bậc cảm xúc của tình phụ tử. Ngoài ra, ngôn ngữ kể chuyện
vữa truyền cảm, vừa mang đậm chất địa phương Nam Bộ đem đến cho người đọc nhiều xúc động.
Đặc biệt, nhà văn đã lựa chọn được một số chi tiết nghệ thuật rất đắt giá. Tất cả đã góp phần tô
đậm vẻ đẹp của người chiến sĩ cách mạng, của người cha yêu con nồng thắm.
Kết bài
Hình ảnh ông Sáu trong đoạn trích đã để lại trong lòng người đọc bao thổn thức về tình phụ
tử sâu sắc. Chiếc lược ngà và dòng chữ trên sống lưng lược mãi mãi là kỉ vật, là nhân chứng về
nỗi đau, về bi kịch đầy máu và nước mắt của những năm chiến tranh. Đoạn trích làm người đọc
cảm động về tình cha con thắm thiết đẹp đẽ và thiêng liêng. Dù đã hơn bốn mươi năm trôi qua
nhưng mỗi lần đọc lại truyện ngắn " Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng, mỗi chúng ta lại
càng kính trọng và nâng niu tình cha hơn bao giờ hết.

11


Đề 3: Cảm nhận về hình ảnh người cha trong đoạn trích sau đây:

" Tôi hãy còn nhớ buổi chiều hôm đó - buổi chiều sau một ngày mưa rừng, giọt mưa còn đọng
trên lá rừng sáng lấp lánh. Đang ngồi làm việc dưới tấm ny lông nóc, tôi bỗng nghe tiếng kêu. Từ
con đường mòn chạy lẫn trong rừng sâu, anh hớt hải chạy về, tay cầm khúc ngà đưa lên khoe với
tôi. Mặt anh hớn hở như một đứa trẻ được quà.
Sau đó anh lấy vỏ đạn hai mươi ly của Mỹ, đập mỏng làm thành một cây cưa nhỏ, cưa
khúc ngà thành từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và cố công như người thợ bạc. Chẳng hiểu
sao tôi thích ngồi nhìn anh làm và cảm thấy vui vui khi thấy bụi ngà rơi mỗi lúc một nhiều. Một
ngày, anh cưa được một vài răng. Không bao lâu sau, cây lược được hoàn thành. Cây lược dài độ
hơn một tấc, bề ngang độ ba phân rưỡi, cây lược cho con gái, cây lược dùng để chải mái tóc dài,
cây lược chỉ có một hàng răng thưa. Trên sóng lưng lược có khắc một hàng chữ nhỏ mà anh đã
gò lưng, tẩn mẩn khắc từng nét: “Yêu nhớ tặng Thu, con của ba”. Cây lược ngà ấy chưa chải
được mái tóc của con, nhưng nó như gỡ rối được phần nào tâm trạng của anh. Những đêm nhớ
con, anh ít nhớ đến nỗi hận đánh con, nhớ con, anh lấy cây lược ra ngắm nghía rồi cài lên tóc
cho cây lược thêm bóng, thêm mượt. Có cây lược, anh càng mong gặp lại con. Nhưng rồi một
chuyện không may xảy ra. Một ngày cuối năm năm mươi tám, năm đó ta chưa võ trang - trong
một trận càn lớn của quân Mỹ- ngụy, anh Sáu bị hy sinh. Anh bị viên đạn của máy bay Mỹ bắn
vào ngực. Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình
cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một
hồi lâu. Tôi không đủ lời lẽ để tả lại cái nhìn ấy, chỉ biết rằng, cho đến bây giờ, thỉnh thoảng tôi
cứ nhớ lại đôi mắt của anh.
- Tôi sẽ mang về trao tận tay cho cháu."
( Trích Chiếc lược ngà, Ngữ văn 9, tập 1, trang 20)
Bài làm
1. Mở bài
Nguyễn Quang Sáng là nhà văn Nam Bộ tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và
chống Mĩ của dân tộc. Với cách viết dung dị, mộc mạc, các sáng tác của ông tập trung thể hiện vẻ
đẹp về cuộc sống và con người Nam bộ trong chiến tranh cũng như hòa bình.“Chiếc lược ngà” là
truyện ngắn xuất sắc viết 1966, tại chiến trường Nam Bộ, trong thời kì cuộc kháng chiến chống
Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Đây là một câu chuyện cảm động về tình cha
con. Đặc biệt đoạn trích kể về việc ông Sáu làm cây lược cho bé Thu và việc ông sáu đã hi sinh

đã cho ta những cảm nhận sâu sắc về một người cha rất mực yêu con.
2. Thân bài
Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến, mãi đến khi con gái ông lên tám tuổi ông mới có dịp về thăm
nhà. Bé Thu không chịu nhận ông là ba vì ông có vết thẹo dài trên má không gống người chụp
trong bức hình với má. Thu đối xử với ba như người xa lạ, đến lúc hiểu ra thì cũng là lúc ông Sáu
phải lên đường. Ở khu căn cứ, bao nỗi thương nhớ con, ông dồn vào việc làm cây lược. Ông hi
sinh trong một trận càn của Mỹ ngụy. Trước lúc nhắm mắt, ông còn kịp trao cây lược cho một
người bạn. Những việc làm này của ông Sáu đã cho người đọc cảm nhận được tình yêu thương
con tha thiết và sâu nặng.
12


Tình cảm của ông Sáu đối với con được nhà văn thể hiện rất cảm động khi ông ở khu căn cứ.
Nỗi day dứt ân hận ám ảnh ông suốt nhiều ngày là việc ông đã đánh con khi nóng giận. Rồi lời
dặn của con: " Ba về ba mua cho con một cây lược nghe ba." đã thôi thúc ông làm cho con một
cây lược bằng ngà. Làm cây lược đã trở thành bổn phận của người cha, thành tiếng gọi cầu khẩn
của tình yêu thương con. Thật xúc động biết bao khi kiếm được khúc ngà voi ông Sáu hớt hải
chạy về, khoe với bác Ba , mặt ông hớn hở như một đứa trẻ được quà. Rồi ông dồn hết tâm trí,
công sức vào việc làm ra cây lược. Hãy nghe đồng đội của ông kể lại: " Những lúc rảnh rỗi, anh
cưa từng chiecs răng lược , thận trọng, tỉ mỉ và cố công như một người thợ bạc:. Phải chăng, bao
nhiêu tình yêu thương con ông dồn hết vào việc làm cây lược ấy? Rồi ông gò lưng tỉ mẩn, khác
từng nét chữ trên sống lưng lược: " Yêu nhớ tặng Thu, con của ba”. . Cây lược ấy, dòng chữ ấy là
tình yêu, là nỗi nhớ thương, sự ân hận của ông đối với đứa con gái. Những lúc rỗi cũng như đêm
đêm nhớ con, ông thường lấy cây lược ra ngắm ngía rồi mài lên mái tóc cho cây lược thêm bóng,
thêm mượt. Làm như vậy, có lẽ ông không muốn con ông bị đau khi chải lược lên tóc. Yêu con,
ông yêu từng sợi tóc của con. Người đọc cảm động trước tấm lòng của người cha ấy. lòng yêu con
đã biến người chiến sĩ thành một nghệ nhân- nghệ nhân chỉ sáng tạo một tác phẩm duy nhất trong
đời- chiếc lược ngà. Cho nên, cây lược đã kết tinh trong nó tình phụ tử mộc mạc, đơn sơ mà rất
đỗi thiêng liêng, cao cả.
Làm cây lược cho con, ông Sáu mong được gặp con, được tận tay chải mái tóc của con.

Nhưng rồi một tình cảnh đau thương lại đến với cha con ông Sáu: trong một trận càn lớn của bọn
Mỹ ngụy, ông Sáu đã bị một viên đạn bắn vào ngực. " Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ
sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được", tất cả tàn lực cuối
cùng ông chỉ còn làm được một việc: " đưa tay vào túi, móc cây lược" đưa cho người bạn chiến
đấu. Đó là điều trăng trối không lời nhưng nó thiêng liêng hơn cả những lời di chúc. Nó là sự ủy
thác, là ược nguyện cuối cùng, ước nguyện của tình phụ tử. Và bắt đầu từ giây phút ấy, cây lược
bằng ngà đã trở thành kỉ vật, thành biểu tượng thiêng liêng của tình phụ tử.
Những dòng cuối cùng của truyện khép lại trong nỗi buồn mênh mông mà chứa chan ý
nghĩa nhân văn sâu sắc. Cây lược của tình phụ tử đã biến người đồng đội của ông Sáu thành một
người cha thứ hai của bé Thu. Người đọc đã không cầm được nước mắt khi khi nghe tiếng khóc
thét của bé Thu năm nào, giờ không thể cầm lòng khi chứng kiến cử chỉ cầm cây lược và ánh nhìn
của người cha vào giây phút lâm chung. Từng có bao nhiêu áng văn nói về tình mẹ cực kì xúc
động nhưng có lẽ đây là một trang văn rất hiếm hoi mô tả đến tận cùng sâu thẳm trái tim yêu
thương của người cha dành cho con. Cũng từ hình ảnh này, nhà văn đã khẳng định: Bom đạn
chiến tranh có thể hủy diệt được sự sống, nhưng tình cha con thiêng liêng thì không gì có thể giết
chết được.
* Đánh giá:
Có thể nói nhân vật ông Sáu trong đoạn trích đã được xây dựng bằng những nét nghệ thuật
đặc sắc. Nguyễn Quang Sáng đã đặt nhân vật vào cảnh ngộ éo le của đời sống để từ đó ngòi bút
miêu tả tâm lí tinh tế đã phát hiện bao cung bậc cảm xúc của tình phụ tử.Ngoài ra, ngôn ngữ kể
chuyện truyền cảm và mang đậm chất Nam bộ đem đến cho người đọc nhiều xúc động. Đặc biệt
nhà văn đã lựa chọn được một số chi tiết nghệ thuật như ông Sáu hớn hở khi kiếm được khúc ngà
voi, dòng chữ khắc trên sống lưng lược... Tất cả đã tô đậm vẻ đẹp của một người cha yêu con
nồng thắm.
3. Kết bài
Hình ảnh ông Sáu trong đoạn trích đã để lại trong lòng người đọc bao thổn thức về tình phụ
tử sâu sắc. Chiếc lược ngà và dòng chữ trên sống lưng lược mãi mãi là kỉ vật, là nhân chứng về
13

nỗi đau, về bi kịch đầy máu và nước mắt của những năm chiến tranh. Đoạn trích làm người đọc
cảm động về tình cha con thắm thiết đẹp đẽ và thiêng liêng. Dù đã hơn bốn mươi năm trôi qua
nhưng mỗi lần đọc lại truyện ngắn " Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng, mỗi chúng ta lại
càng kính trọng và nâng niu tình cha hơn bao giờ hết.

Đề 4: Cảm nhận về một nét đẹp của ông Sáu trong truyện “Chiếc lược ngà”- Nguyễn Quang
Sáng.
1. Mở bài
Nguyễn Quang Sáng là nhà văn Nam Bộ tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và
chống Mĩ của dân tộc. Với cách viết dung dị, mộc mạc, các sáng tác của ông tập trung thể hiện vẻ
đẹp về cuộc sống và con người Nam bộ trong chiến tranh cũng như hòa bình.“Chiếc lược ngà” là
truyện ngắn xuất sắc viết 1966, tại chiến trường Nam Bộ, trong thời kì cuộc kháng chiến chống
Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Đây là một câu chuyện cảm động về tình cha
con. Ông Sáu – nhân vật chính trong truyện có nhiều phẩm chất tốt đẹp và một trong những nét
đẹp để lại ấn tượng khó quên trong lòng người đọc đó là tình yêu thương sâu lặng mà ông dành
cho bé Thu.
2. Thân bài
Ông Sáu là một nông dân Nam Bộ giàu lòng yêu nước đã tham gia hai cuộc kháng chiến
chống Pháp, chống Mĩ và đã anh dũng hi sinh. Kháng chiến bùng nổ, năm 1946 ông Sáu từ giã
những gì thân thương nhất: con thơ, vợ trẻ lên đường làm cách mạng. Khi ông ra đi, bé Thu, con
gái đầu lòng cũng là đứa con duy nhất của ông chưa đầy một tuổi. vậy mà, đằng đẵng suốt những
năm kháng chiến, ông không một lần về thăm con.
Được về thăm nhà sau bao năm ở chiến khu, khao khát đốt lòng ông là được gặp con,
được nghe con gọi tiếng ba, được sống trong tình cha con mà bấy lâu ông chưa được sống. Vì thế,
về gần tới nhà, thoáng thấy bóng con, không chờ xuồng cập bến, ông nhón chân nhảy thót lên xô
chiếc xuồng tạt ra. Ông bước vội vàng những bước dài. Cái tiếng gọi ông phải kìm nén bao lâu
nay bỗng bật ra thật cảm động , làm người đọc thấy nghẹn ngào: “Thu! Con”. Ngược lại với điều
ông mong muốn, đứa con gái ngơ ngác, hốt hoảng rồi vụt chạy và kêu thét lên khiến người cha
đau khổ, hai tay buông thõng như bị gãy, điều đó cho thấy ông đang đau khổ, sững sờ, hụt hẫng và
thất vọng đến tột cùng. Rồi suốt ba ngày nghỉ phép, ông không dám đi đâu xa chỉ quang quẩn gần

con. Song ông càng xích lại gần nó càng lùi xa, ông càng chăm sóc nó càng ương ngạnh và lẩn
tránh, ông càng khao khát được nghe tiếng “Ba” từ lòng con, nó càng không gọi…Bị con cự tuyệt
ông Sáu đau khổ không khóc được đànhphải cười.
Trước giờ phút lên đường chia tay con, ông muốn ôm con, nhưng lại sợ con không nhận
đành chỉ đứng nhìn. Song chính trong lúc này, tình cảm dành cho người cha ở bé Thu òa ra mãng
liệt. Nó cất tiếng goi “Ba”, ông xúc động đến phát khóc và “Không muốn cho con thấy mình khóc
anh Sáu một tay ôm con một tay rút khăn lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc con.”. Người chiến sĩ
ấy nước mắt đã khô cạn nơi chiến trường, giờ đây là những giọt nước mắt hiếm hoi- giọt nước
mắt của niềm hạnh phúc và tình cha con. Thương con, chia tay con ông Sáu hứa sẽ mua cho con
cây lược.
* Đó là tình cảm của ông Sáu trong ba ngày về phép thăm nhà. Chưa dừng lại ở đó tình
cảm của ông Sáu đối với con được nhà văn thể hiện rất cảm động khi ông ở khu căn cứ. Nỗi day
dứt ân hận ám ảnh ông suốt nhiều ngày là việc ông đã đánh con khi nóng giận. Rồi lời dặn của
14


con: " Ba về ba mua cho con một cây lược nghe ba." đã thôi thúc ông làm cho con một cây lược
bằng ngà. Làm cây lược đã trở thành bổn phận của người cha, thành tiếng gọi cầu khẩn của tình
yêu thương con. Thật xúc động biết bao khi kiếm được khúc ngà voi ông Sáu hớt hải chạy về,
khoe với bác Ba , mặt ông hớn hở như một đứa trẻ được quà. Rồi ông dồn hết tâm trí, công sức
vào việc làm ra cây lược. Hãy nghe đồng đội của ông kể lại: " Những lúc rảnh rỗi, anh cưa từng
chiếc răng lược , thận trọng, tỉ mỉ và cố công như một người thợ bạc:. Phải chăng, bao nhiêu tình
yêu thương con ông dồn hết vào việc làm cây lược ấy? Rồi ông gò lưng tỉ mẩn, khác từng nét chữ
trên sống lưng lược: " Yêu nhớ tặng Thu, con của ba”. . Cây lược ấy, dòng chữ ấy là tình yêu, là
nỗi nhớ thương, sự ân hận của ông đối với đứa con gái. Những lúc rỗi cũng như đêm đêm nhớ
con, ông thường lấy cây lược ra ngắm ngía rồi mài lên mái tóc cho cây lược thêm bóng, thêm
mượt. Làm như vậy, có lẽ ông không muốn con ông bị đau khi chải lược lên tóc. Yêu con, ông yêu
từng sợi tóc của con. Người đọc cảm động trước tấm lòng của người cha ấy. lòng yêu con đã biến
người chiến sĩ thành một nghệ nhân- nghệ nhân chỉ sáng tạo một tác phẩm duy nhất trong đờichiếc lược ngà. Cho nên, cây lược đã kết tinh trong nó tình phụ tử mộc mạc, đơn sơ mà rất đỗi
thiêng liêng, cao cả.

Làm cây lược cho con, ông Sáu mong được gặp con, được tận tay chải mái tóc của con.
Nhưng rồi một tình cảnh đau thương lại đến với cha con ông Sáu: trong một trận càn lớn của bọn
Mỹ ngụy, ông Sáu đã bị một viên đạn bắn vào ngực. " Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ
sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được", tất cả tàn lực cuối
cùng ông chỉ còn làm được một việc: " đưa tay vào túi, móc cây lược" đưa cho người bạn chiến
đấu. Đó là điều trăng trối không lời nhưng nó thiêng liêng hơn cả những lời di chúc. Nó là sự ủy
thác, là ược nguyện cuối cùng, ước nguyện của tình phụ tử. Và bắt đầu từ giây phút ấy, cây lược
bằng ngà đã trở thành kỉ vật, thành biểu tượng thiêng liêng của tình phụ tử.
Những dòng cuối cùng của truyện khép lại trong nỗi buồn mênh mông mà chứa chan ý
nghĩa nhân văn sâu sắc. Cây lược của tình phụ tử đã biến người đồng đội của ông Sáu thành một
người cha thứ hai của bé Thu. Người đọc đã không cầm được nước mắt khi khi nghe tiếng khóc
thét của bé Thu năm nào, giờ không thể cầm lòng khi chứng kiến cử chỉ cầm cây lược và ánh nhìn
của người cha vào giây phút lâm chung. Từng có bao nhiêu áng văn nói về tình mẹ cực kì xúc
động nhưng có lẽ đây là một trang văn rất hiếm hoi mô tả đến tận cùng sâu thẳm trái tim yêu
thương của người cha dành cho con. Cũng từ hình ảnh này, nhà văn đã khẳng định: Bom đạn
chiến tranh có thể hủy diệt được sự sống, nhưng tình cha con thiêng liêng thì không gì có thể giết
chết được.
* Đánh giá:
Có thể nói nhân vật ông Sáu trong đoạn trích đã được xây dựng bằng những nét nghệ thuật
đặc sắc. Nguyễn Quang Sáng đã đặt nhân vật vào cảnh ngộ éo le của đời sống để từ đó ngòi bút
miêu tả tâm lí tinh tế đã phát hiện bao cung bậc cảm xúc của tình phụ tử.Ngoài ra, ngôn ngữ kể
chuyện truyền cảm và mang đậm chất Nam bộ đem đến cho người đọc nhiều xúc động. Đặc biệt
nhà văn đã lựa chọn được một số chi tiết nghệ thuật như ông Sáu hớn hở khi kiếm được khúc ngà
voi, dòng chữ khắc trên sống lưng lược... Tất cả đã tô đậm vẻ đẹp của một người cha yêu con
nồng thắm.
3. Kết bài
Hình ảnh ông Sáu trong đoạn trích đã để lại trong lòng người đọc bao thổn thức về tình phụ
tử sâu sắc. Chiếc lược ngà và dòng chữ trên sống lưng lược mãi mãi là kỉ vật, là nhân chứng về
nỗi đau, về bi kịch đầy máu và nước mắt của những năm chiến tranh. Đoạn trích làm người đọc
cảm động về tình cha con thắm thiết đẹp đẽ và thiêng liêng. Dù đã hơn bốn mươi năm trôi qua

15


nhưng mỗi lần đọc lại truyện ngắn " Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng, mỗi chúng ta lại
càng kính trọng và nâng niu tình cha hơn bao giờ hết.

16