TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHƯƠNG 2
TRÌNH TỰ VÀ NỘI DUNG CỦA
QUÁ TRÌNH LẬP DỰ ÁN ĐẦU TƯ
1
Căn nguyên của việc thiết lập và
thẩm định dự án
Nguồn lực có hạn (sự khan hiếm
nguồn lực về tài nguyên thiên nhiên, tài
chính, nguyên vật liệu,…).
Do đó, phải làm thế nào sử dụng các
nguồn lực này một cách hiệu quả nhất
xét trên phương diện của một quốc
gia/doanh nghiệp/cá nhân.
2
Khái quát các bước nghiên cứu và hình
thành một dự án đầu tư
Nghiên cứu CƠ HỘI-Ý TƯỞNG
Bác bỏ
Kết thúc
Phác thảo dự án
Chấp nhận
Nghiên cứu TIỀN KHẢ THI & KHẢ THI
Nghiên cứu PHÁP LÝ
NĂNG LỰC CHỦ ĐẦU TƯ
Nghiên cứu MÔI TRƯỜNG
ĐẦU TƯ
Nghiên cứu KỸ THUẬT
CÔNG NGHỆ
Nghiên cứu TỔ CHỨC
NHÂN SỰ
Phân tích TÀI CHÍNH
Phân tích KT-XH
Bác bỏ
Báo cáo TIỀN KHẢ THI
Báo cáo KHẢ KHI
Kết thúc
Chấp nhận
Giai đoạn TRIỂN KHAI ĐẦU TƯ
3
Nghiên cứu phát hiện cơ hội đầu tư
Mục đích của bước này là phát hiện các cơ hội
đầu tư
Xác định sơ bộ khả năng thực hiện từng cơ hội
Yêu cầu đặt ra đối với bước này là phải đưa ra
những thông tin cơ bản phản ảnh một cách sơ bộ
khả năng thực thi và triển vọng của từng cơ hội
đầu tư.
Sản phẩm của bước này là bản phác thảo về các
cơ hội đầu tư.
4
Nghiên cứu phát hiện cơ hội đầu tư
THÔNG TIN THỊ TRƯỜNG
Thị hiếu
Nhu cầu
Đối thủ cạnh tranh,…
NHỮNG LỢI THẾ SO SÁNH
Tài nguyên thiên nhiên
Nguồn nguyên liệu
Cơ sở hạ tầng
Nguồn lao động
ĐAM MÊ, HOÀI BÃO
Thể thao
Nghệ thuật
Tài chính
Danh vọng,…
TIỀM NĂNG SẴN CÓ
Vốn
Nguyên vật liệu
Lao động
Kỹ thuật, công nghệ
CƠ HỘI
ĐẦU TƯ
CƠ CHẾ CHÍNH SÁCH
Chính sách pháp luật
Chính sách ưu đãi
Qui định, …
NĂNG LỰC SỞ TRƯỜNG
Giao tiếp ứng xử
Tổ chức và quản lý
Lao động nghề chuyên biệt
Nghiên cứu khoa học 5
Một số gợi ý để phát hiện-nắm bắt-biến
cơ hội thành hiện thực
Biết cách phán đoán tình thế mới có thể phát hiện được cơ hội
Cần có sự chuẩn bị tốt về mọi mặt để khi thời cơ đến, bạn có thể
nắm bắt nó ngay tức thì
Liệu có thể nắm bắt được cơ hội hay không hoàn toàn quyết
định bởi sự nỗ lực của bản thân
Người biết nắm bắt cơ hội luôn biết chờ cơ hội (thời cơ)
Cần đặc biệt chú ý phát triển cơ hội nâng niu cơ hội
Trong khi chúng ta đang tìm kiếm cơ hội, có thể nó đang ở ngay
bên cạnh (Luôn có những cơ hội hiện ra trước mắt bạn)
Đối với kẻ mạnh thêm một sự thay đổi/biến động là thêm một cơ
hội (Trong rủi ro luôn có cơ hội)
Khi phát hiện cơ hội phải nắm thật chặt, rồi gắng sức, nỗ lực hết
mình, cuối cùng đi đến thành công
6
Hình thành Ý TƯỞNG
CƠ HỘI ĐẦU TƯ
Nhận dạng
CƠ HỘI
Mầm mống
Ý TƯỞNG
• Mục tiêu
chung
• Mục tiêu cụ
thể có thể đo
lường được
Ý TƯỞNG
ĐẦU TƯ
MỤC TIÊU
Phác thảo
Ý TƯỞNG
•
•
•
•
•
•
Thông tin thị trường
Tiềm năng sẵn có
Cơ chế chính sách
Năng lực sở trường
Đam mê hoài bão
Những lợi thế so sánh,..
CÁC YẾU TỐ CỦNG CỐ Ý TƯỞNG
• BÊN NGOÀI
⁻ Pháp lý
⁻ Thị trường
⁻ Công nghệ
⁻ Lao động – nhân lực
• BÊN TRONG
₋ Năng lực quản trị
₋ Năng lực tài chính
₋ Năng lực sản xuất-vận7 hàn
Cách viết một ý tưởng đầu tư
(1) Tên ý tưởng
(2) Mục tiêu ý tưởng
(3) Các cơ sở để thực hiện ý tưởng
Các vấn đề về thị trường
Các vấn đề về công nghệ kỹ thuật
Các vấn đề về tổ chức SXKD
(4) Nội dung ý tưởng
Lĩnh vực kinh doanh
Sản phẩm/dịch vụ (chú ý tính sáng tạo, tính mới của SP/DV)
Đối tượng khách hàng
Vốn đầu tư dự tính-nguồn vốn (Tổng vốn đầu tư; Vốn đầu tư vào tài sản
cố định/tài sản lưu động; Vốn tự có/Vốn vay/Vốn khác)
Địa điểm kinh doanh
Cơ sở hạ tầng
Kế hoạch sản xuất
Kế hoạch bán sản phẩm
Ước tính sơ lược hiệu quả tài chính và KT-XH
8
(5) Kết luận về cơ hội đầu tư
Nghiên cứu tiền khả thi
Đây là bước tiếp tục nghiên cứu cơ hôi đầu tư để tiến hành nghiên
cứu sâu hơn, chi tiết và kỹ lưỡng hơn với những cơ hội đầu tư có
triển vọng.
Mục đích nghiên cứu tiền khả thi nhằm loại bỏ các dự án bấp bênh
(về thị trường, về kỹ thuật), những dự án mà kinh phí đầu tư quá lớn,
mức sinh lợi nhỏ, hoặc không thuộc loại ưu tiên trong chiến lược
phát triển kinh tế - xã hội hoặc chiến lược phát triển SXKD
Đối với các cơ hội đầu tư quy mô nhỏ, không phức tạp về mặt kỹ
thuật và triển vọng đem lại hiệu quả rõ ràng thì có thể bỏ qua giai
đoạn nghiên cứu tiền khả thi.
Nghiên cứu ở giai đoạn này là chưa chi tiết, xem xét ở trạng thái
tĩnh, ở mức trung bình mọi đầu vào, đầu ra, mọi khía cạnh kỹ thuật,
tài chính kinh tế của cơ hội đầu tư và toàn bộ quá trình thực hiện đầu
tư vận hành kết quả đầu tư.
9
Cách viết báo cáo tiền khả thi
Tham khảo nội dung 2.3.2,
trang 11
10
Nghiên cứu khả thi
Mục đích nghiên cứu khả thi là xem xét lần cuối cùng nhằm đi đến
những kết luận xác đáng về mọi vấn đề cơ bản của dự án bằng các số
liệu đã được tính toán cẩn thận, chi tiết trước khi quyết định đầu tư chính
thức.
Đây là bước sàng lọc lần cuối cùng để lựa chọn được dự án tối ưu. Ở
giai đoạn này phải khẳng định cơ hội đầu tư có khả thi hay không? Có
vững chắc, hiệu quả hay không?
Nội dung nghiên cứu cũng tương tự như giai đoạn nghiên cứu tiền khả
thi, nhưng khác nhau ở mức độ chi tiết hơn, chính xác hơn. Mọi khía
cạnh nghiên cứu đều được xem xét ở trạng thái động, tức là có tính đến
các yếu tố bất định có thể xảy ra theo từng nội dung nghiên cứu.
Xét về mặt hình thức, tài liệu nghiên cứu khả thi là một tập hợp hồ sơ
trình bày một cách chi tiết và có hệ thống các khía cạnh về tính pháp lý,
môi trường đầu tư, kỹ thuật công nghệ, tổ chức SXKD, hiệu quả tài
chính,…
11
Nội dung của nghiên cứu tiền khả thi và khả thi
Nghiên
Nghiên cứu
cứu về
về
tính
tính pháp
pháp lý
lý
Phân
Phân tích về
hiệu
hiệu quả
quả kinh
kinh tế
tế
xã hội
NỘI DUNG
CHỦ YẾU
Phân
Phân tích
tích hiệu
quả
quả tài
tài chính
chính
Nghiên
Nghiên cứu
cứu về
về
nhân
nhân sự
sự lao
lao
động,
động, tổ
tổ chức
SXKD
SXKD
Phân
Phân tích tình
tình
hình
hình kinh
kinh tế
tế
tổng
tổng quát
quát
Nghiên
Nghiên cứu
cứu về
về
thị
thị trường, sản
phẩm – dịch vụ
Ngiên
Ngiên cứu
cứu về
về
kỹ
kỹ thuật
thuật công
nghệ
nghệ
12
Tính pháp lý của dự án
Căn cứ pháp lý: Là những văn bản pháp luật, nghị định, chỉ
thị, hướng dẫn của cấp trên, chính quyền, có liên quan đến
việc thực hiện dự án đầu tư.
VD:
Với doanh nghiệp Nhà nước: Quyết định thành lập
hay thành lập lại; Các quyết định đầu tư; cơ quan cấp
trên trực thuộc; người đại diện chính thức, chức vụ
người đại diện chính thức và địa chỉ, điện thoại.
Với các thành phần kinh tế khác: Giấy phép hoạt
động; cơ quan cấp giấy phép hoạt động; người đại
diện chính thức, chức vụ người đại diện chính
thức; vốn pháp định; địa chỉ, điện thoại.
13
Phân tích tình hình KT-XH tổng quát
Tình hình kinh tế xã hội tổng quát của dự án bao gồm các vấn đề sau:
Điều kiện tự nhiên (địa hình, địa chất, khí hậu,…) có liên quan đến việc
lựa chọn địa điểm thực hiện đầu tư và hiệu quả của dự án.
Điều kiện dân số lao động liên quan đến nhu cầu và khuynh hướng tiêu
thụ sản phẩm, đến nguồn lao động cung cấp cho dự án
Tình hình chính trị, chính sách, pháp luật có liên quan đến các chế độ
và chính sách của toàn bộ và suốt vòng đời của dự án đầu tư.
Tình hình phát triển kinh tế xã hội của đất nước, của địa phương, tình
hình phát triển sản xuất kinh doanh của ngành, của cơ sở (tốc độ tăng
GDP, tỷ lệ GDP/đầu người, lãi suất cơ bản trên thị trường, tình hình sản
xuất kinh doanh nói chung,…)
Tình hình ngoại hối (tỷ giá hối đoái, cán cân thanh toán ngoại hối, dự trữ
ngoại tệ, nợ nần và tình hình thanh toán nợ,…) có ảnh hưởng đặc biệt
đến các dự án phải nhập khẩu nguyên liệu, thiết bị công nghệ và các dự
án gắn với xuất khẩu.
14
Nghiên cứu thị trường SP-DV của dự án
Sơ đồ phân tích môi trường tác nghiệp
Những người gia
nhập tiềm năng
Sự đe dọa của
người gia nhập mới
Nhà cung
cấp
Khả năng
thương
lượng với
nhà cung
cấp
DỰ ÁN
Sự cạnh tranh giữa
những đối thủ hiện tại
Khả năng
thương
lượng với
khách
hàng
Khách
hàng
Sự đe dọa của sản
phẩm thay thế
Sản phẩm
thay thế
15
Nghiên cứu về kỹ thuật công nghệ
Phân tích các phương án công nghệ (tính hiện đại,
tính kinh tế, tính thích hợp, thân thiện với môi
trường) và lựa chọn phương án công nghệ tốt nhất.
Phân tích và lựa
chọn công nghệ
Phương án chuyển giao công nghệ (nội dung
chuyển giao, điều kiện tiếp nhận, phương thức
thanh toán,…)
Các biện pháp bảo vệ môi trường (chống ô nhiễm
nguồn nước, không khí, tiếng ồn,…)
Phân tích, lựa chọn phương án máy móc, thiết bị
(kể cả máy móc thiết bị và phụ tùng thay thế)
Phương án máy
Phương án mua sắm máy móc thiết bị (mua ở đâu,
móc, thiết bị
giá cả, vận chuyển, bảo hành, …)
Điều kiện lắp ráp, vận hành, đào tạo kỹ thuật.
16
Nghiên cứu về kỹ thuật công nghệ (tt)
Phân tích các điều kiện cơ bản của địa điểm (điều kiện
tư nhiên, kinh tế, xã hội,…)
Làm rõ các chi phí địa điểm có ảnh hưởng tới giá thành
xây dựng cơ bản, tới chi phí khai thác công trình, tới giá
cả tiêu thụ sản phẩm dịch vụ.
Phân tích, lựa chọn
địa điểm xây dựng
công trình đầu tư
Phân tích mặt kinh tế xã hội (tạo việc làm, tăng thu nhập
cho cư dân, sinh thái, môi trường …)
Thiết kế bố trí công trình
Bản vẽ thiết kế công trình
Kết cấu hạ tầng công trình (điện, đường, nước,…)
Bố trí công trình chính, phụ, hạ tầng trên tổng thể mặt
bằng
17
Chọn địa điểm và xây dựng dự án
CÁC YẾU TỐ VĨ MÔ
NHÂN LỰC
Trình độ,
lượng cung
cấp
Chính trị, pháp luật,
kinh tế, văn hóa, xã
hội
KINH TẾ
Thu nhập,
thuế,..
VÙNG VỊ
CỘNG
TRÍ ĐỒNG
- Giá đất
- Chi phí xd
rộng
- Xử lý chất thải
- Cấp thoát nước
thông
- Năng lượng
lạc
- Diện tích
- Khả năng mở
- Địa hình
- Đường giao
- Thông tin liên
HÀNG HÓA
Đáp ứng
nhu cầu, hệ
thống phân
phối,…
ĐẦU RA
ĐẦU VÀO
NGUYÊN
LIỆU
Mức cung,
giá cả, chất
lượng, vận
chuyển
CƠ SỞ HẠ TẦNG
TÀI CHÍNH
Thị trường
vốn, tổ chức
tín dụng
Điều kiện tự nhiên, môi
trường sản xuất kinh
doanh
CÁC YẾU TỐ VĨ MÔ
XÃ HỘI
Đời sống
VH, việc
làm, môi
trường
18
Nghiên cứu về nhân sự lao động, tổ chức
SXKD
Phân tích nhân sự, lao động
Nguồn cung nhân lực, trình độ kỹ năng, tuyển dụng,
đào tạo,…
Tổ chức cơ cấu nhân sự
Thiết kế công việc, trả thù lao
Tổ chức sản xuất kinh doanh
Kế hoạch sản xuất
Kế hoạch tiêu thụ
19
Phân tích hiệu quả tài chính
Phân tích hiệu quả tài chính của dự án nhằm đánh giá dự
án có tính khả thi về mặt tài chính hay không. Kết quả của
quá trình phân tích tài chính là căn cứ để chủ đầu tư quyết
định có nên đầu tư hay không? Các đơn vị tài trợ quyết
định tài trợ vốn,…
Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính của dự án đầu tư
Chỉ tiêu giá trị hiện tại thuần (Net Present Value – NPV)
Tỷ suất hoàn vốn nội bộ (Internal Rate of Returns – IRR)
Tỷ số lợi ích trên chi phí (B/C)
Thời gian hoàn vốn PP (Pay back Period)
20
Phân tích hiệu quả KT-XH
Lợi ích KT-XH của dự án là chênh lệch giữa lợi ích mà
nền kinh tế và xã hội thu được so với các chi phí mà nền
kinh tế và xã hội phải bỏ ra khi thực hiện dự án đầu tư.
Công ăn việc làm
Lợi ích KT-XH
Đáp ứng nhu cầu tiêu dùng
An sinh xã hội
Đóng góp ngân sách,…
Cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên
Chi phí KT-XH
Ô nhiễm môi trường
Tệ nạn xã hội,…
21
Cách viết báo cáo khả thi
A. GIỚI THIỆU
B. SỰ CẦN THIẾT PHẢI ĐẦU TƯ
C. TÓM TẮT DỰ ÁN
D. THUYẾT MINH DỰ ÁN
Phân tích môi trường đầu tư
Phân tích kỹ thuật công nghệ, tổ chức
SXKD
Phân tích tài chính
Tổ chức quản lý
Kết luận-Kiến nghị
E. PHỤ LỤC
22
Thảo luận-bài tập
A. Dự án “Cafe ngủ trưa/Cafe nằm”
Câu hỏi 1: Bạn có suy nghĩ gì về ý tưởng kinh doanh “café ngủ trưa”
Câu hỏi 2: Ý tưởng này có thể áp dụng để kinh doanh tại tp Long
Xuyên được hay không? Giải thích lý do tại sao?
B. Phác thảo một ý tưởng kinh doanh cho bản
thân/đơn vị anh chị đang công tác.
C. Thảo luận ý tưởng kinh doanh cho nhóm.
D. Trình bày ý tưởng của nhóm
23
Thông tin câu lạc bộ sáng tạo khởi nghiệp
An Giang
Chủ nhiệm CLB: Võ Thành Tâm
SĐT: 0989.262.884
Email:
24
Đặt tên file và gửi Email
Đặt tên file: Tên SV-MSSV-Nhóm-chuong2
Đặt tên chủ đề email: tương tự như tên file
Bài trả lời:
Họ tên SV:
MSSV:
Lớp:
25