Thuế và kế toán doanh nghiệp: Các nội dung cần chú ý

CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT MỚI 2016

THUẾ VÀ KẾ TOÁN DN
CÁC NỘI DUNG CẦN CHÚ Ý
Nguyễn Văn Phụng - Chuyên gia cao cấp
Vụ trưởng Quản lý thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục thuế
Uỷ viên BCH Trung ương Hội kế toán và Kiểm toán Việt Nam VAA

1

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


NỘI DUNG TẬP HUẤN THÁNG 9-2016


Quy định mới về thuế áp dụng năm
2016: Cập nhất văn bản còn hiệu lực và
quy định mới từ tháng 7 năm 2016 trở đi



Quy định mới về kế toán áp dụng đối với
doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNN&V) tại
TT 133/2016 – Hiệu lực áp dụng từ 2017



Thảo luận, giải đáp thắc mắc
2

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


PHẦN THỨ NHẤT
Cập nhật văn bản pháp luật
thuế có hiệu lực áp dụng
năm 2016 (một số loại thuế
chủ yếu)
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


HỆ THỐNG THUẾ VIỆT NAM – Khái quát
1.
2.
3.
4.
5.

6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.

Thuế môn bài
Thuế xuất, nhập khẩu: Cắt giảm theo lộ trình 2015 – 2018
Thuế GTGT: Sửa 2012, 2013, 2014, 2015, 2016
Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB): Sửa 2014, 2015, 2016

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN): Sửa 2013, 2014,
2015
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Sửa 2013, 2014, 2015
Thuế tài nguyên
Thuế sử dụng đất nông nghiệp
Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp
Thuế bảo vệ môi trường
Tiền sử dụng đất; tiền thuê đất
Phí, lệ phí (gần 300 chi tiết)  Từ 2017 theo Luật 97/2015

4

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


 Thuế xuất nhập khẩu (XNK)

 Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
 Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)
 Thuế thu nhập doanh nghiệp
(TNDN)
 Quản lý thuế

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


 Quốc hội ban hành Luật số 107/2016/QH13
ngày 06/4/2016, Nghị định của Chính phủ đang
trong quá trình xem xét ban hành
 Quy trình, thủ tục kê khai, nộp thuế, miễn

thuế, truy thu thuế, các quy định về miễn thuế
vẫn thực hiện theo các Thông tư của Bộ Tài
chính
 Biểu thuế: Biểu thuế ưu đãi theo Thông tư số
182/2015/TT-BTC ngày 16/11/2015
 Biểu thuế đặc biệt ưu đãi: Tuỳ thuộc vào xuất
xứ hàng hoá đến từ các nước có Hiệp định
thương mại.
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


LUẬT THUẾ XNK SỐ 107/2016/QH13
 Thuế theo tỷ lệ phần trăm (Điều 6), “được xác định
căn cứ vào trị giá tính thuế và thuế suất theo tỷ lệ (%)
của từng mặt hàng tại thời điểm tính thuế”.
 Thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp (Điều 7),
 Thuế đối với hàng hóa nhập khẩu áp dụng hạn
ngạch thuế quan (Điều 8)... 
 Thuế ưu đãi (Biểu MFN): Hàng từ các nước WTO
 Thuế suất ưu đãi đặc biệt: Các Hiệp định song
phương hoặc khu vực  Biểu thuế theo TT của BTC

7

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


Luật 107/2016: THẨM QUYỀN CỦA CHÍNH PHỦ
Chính phủ (trước đây là BTC) quy định:




Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế XK ưu đãi
Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Biểu đặc biệt
ưu đãi



Danh mục hàng hoá và mức thuế tuyệt
đối, mức thuế hỗn hợp, mức thuế ngoài
hạn ngạch thuế quan



Trình UBTVQH ban hành Biểu khung thuế
suất
8

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


THUẾ TỰ VỆ (BẢO VỆ SXKD TRONG NƯỚC)
Các loại thuế áp dụng sau khi có kết quả điều tra



Thuế chống bán phá giá – Điều 12 (không quá 5
năm)





Thuế chống trợ cấp – Điều 13 (không quá 5 năm)




Thuế tự vệ - Điều 14 (không quá 04 năm)
Bộ Công thương quyết định việc áp dụng các
loại thuế tự vệ
Bộ Tài chính hướng dẫn việc kê khai, nộp thuế
Trường hợp cần thiết Chính phủ báo cáo QH
quyết định áp dụng các loại thuế phòng vệ khác
để bảo vệ lợi ích quốc gia
9

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


THỜI HẠN NỘP THUẾ XNK (điều 9)

 Nộp xong thuế trước khi thông quan
 Sau 30 ngày kể từ ngày đăng ký tờ khai HQ
nếu được ngân hàng bảo lãnh; trong thời
gian chưa nộp vẫn phải tính tiền chậm nộp.

 Trường hợp thuộc diện áp dụng chế độ ưu
tiên theo quy định của pháp luật hải quan

thì 10 ngày đầu của tháng sau kê khai nộp
thuế cho các tờ khai đã thông quan của
tháng trước.

10

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


① TT số 38/2015/TT-BTC Hướng dẫn về thủ tục
hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế
XNK và quản lý thuế đối với XNK
②

Thông tư số 39/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015
về trị giá hải quan đối với hàng hoá XNK

③

Thông tư 182/2015/TT-BTC ngày 16/11/2015
về Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi – Biểu MFN
(TT);

④

Các TT hướng dẫn thuế NK ưu đãi đặc biệt
(Theo xuất xứ hàng hoá để áp biểu thuế có
lợi nhất)  tiếp
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016

BIỂU THUẾ NK ƯU ĐÃI ĐẶC BIỆT 2015 - 2018


Biểu thuế ATIGA : Hàng NK có xuất xứ từ các nước ASEAN
theo Hiệp định Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN – TT số
165/2014 ngày 14/11/2014 (giai đoạn 2015 – 2018)



Biểu thuế ACFTA: ASEAN + Trung Quốc – TT số 166/2014/TTBTC ngày 14/11/2014 ( giai đoạn 2015 – 2018)



Biểu thuế AKFTA : ASEAN + Hàn Quốc - TT số 167/2014/TTBTC ngày 14/11/2014 ( giai đoạn 2015 – 2018)



Biểu thuế AJFTA : ASEAN + Nhật Bản – Thông tư số 24/2015
và TT 25/2015 để thực hiện Hiệp định đối tác toàn diện với
Nhật Bản



Biểu thuế AAZFTA (ASEAN + Úc + Niu-di-lân) – TT số
168/2014/TT-BTC ngày 14/11/2014. Hiệu lực 01/01/2015,
giai đoạn 2015–18



Biểu thuế AIFTA (ASEAN + Ấn Độ) – TT số 169/2014/TT-BTC
12

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016




Văn bản hợp nhất số 13/VBHN-BTC ngày
26/5/2015 quy định chi tiết và hướng dẫn
thi hành Luật thuế GTGT  Hợp nhất từ các
Nghị định số 209/2013/NĐ-CP + NĐ số
91/2014 + NĐ số 12/2015



Nghị định số 100/2016/NĐ-CP ngày
01/7/2016 hướng dẫn thi hành Luật số
106/2016/QH13 về sửa đổi, bổ sung một số
điều của Luật thuế GTGT, Luật thuế TTĐB
và Luật quản lý thuế (Từ 01/7/2016)
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016




Văn bản số 16/VBHN-BTC ngày 17/6/2015 của
Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Luật và các
Nghị định của Chính phủ về thuế GTGT  Hợp
nhất từ các Thông tư hướng dẫn VỀ THUẾ

GTGT: TT số 219/TT-BTC (văn bản gốc) +
TT119/2014 + TT số 151/2014 + TT số 26/2015:
Thực hiện tiếp từ đầu năm 2016



TT số 130/2016/TT-BTC hướng dẫn thực hiện
NĐ số 100/2016/NĐ-CP (điều 1 hướng dẫn thuế
GTGT)



Thuế GTGT: Một số Nội dung chủ yếu  tiếp
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


 26 nhóm thuộc đối tượng không chịu thuế
(Không áp thuế đầu ra & không khấu trừ thuế
đầu vào).
 Có 7 trường hợp không phải kê khai, không tính
nộp thuế GTGT – Điều 5 Thông tư 219/2013;
 Thuế suất 0% đối với hàng hoá, dịch vụ XK – kể
cả bán vào Khu chế xuất, DN chế xuất; Thuế suất
5% đối với 15 nhóm (được liệt kê cụ thể tên gọi).
 Thuế suất 10% đối với hàng hoá, dịch vụ còn lại
 Đối tượng không chịu thuế và trường hợp không
phải khai, tính nộp thuế GTGT: Trên Hoá đơn
gạch chéo ô “thuế GTGT”

15

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


 Khấu trừ thuế đầu vào: Hoá đơn có trị giá 20
tr.đ trở lên phải thanh toán không dùng tiền
mặt.

 Hoàn thuế GTGT: XK, đầu tư mới có số chưa
khấu trừ hết 300 tr.VND trở lên được hoàn theo
tháng/quý; Hoàn thuế GTGT nếu có số thuế đầu
vào chưa khấu trừ hết sau 12 tháng liên tục
(thực hiện đến hết kỳ khai thuế tháng 6, hoặc
Quý III/2016);

 Từ 01/7/2016 : Chỉ hoàn cho XK và Đầu tư  KHÔNG
HOÀN THUẾ ĐẦU VÀO CHO DN ĐANG SXKD (Tự cân
bằng theo kết quả bán ra)
16

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


 Hoàn thuế cho xuất khẩu vì thuế suất
đầu ra là 0% nhằm tạo thuận lợi cho XK
 Hoàn thuế cho Dự án đầu tư mới (chưa
có thuế đầu ra nhưng có phát sinh thuế
đầu vào) nhằm tạo thuận lợi cho đầu
tư. Quy định chặt hơn đối với dự án đầu
tư nhằm khuyến khích bỏ vốn thực cho

đầu tư (hạn chế đầu tư bằng vốn chiếm
dụng/vốn ảo nhằm tạo sự lành mạnh,
an toàn cho nền kinh tế).
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


 CSKD trong tháng, quý có hàng hóa,

dịch vụ XK nếu có số thuế GTGT đầu vào
chưa được khấu trừ từ 300 tr.VND trở lên
thì được hoàn theo tháng, quý,
 Thực hiện hoàn thuế trước, kiểm tra sau
đối với người nộp thuế SX hàng hóa XK
không vi phạm pháp luật về thuế, hải
quan trong thời gian 02 năm liên tục;
NNT không thuộc đối tượng rủi ro cao
theo quy định của Luật quản lý thuế.
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


 Cơ sở kinh doanh đã đăng ký nộp thuế GTGT
theo phương pháp khấu trừ có dự án đầu tư
mới, đang trong giai đoạn đầu tư có số thuế
GTGT của hàng hóa, dịch vụ mua vào sử dụng
cho đầu tư mà chưa được khấu trừ còn lại từ
300 tr. đồng trở lên thì được hoàn thuế GTGT.
 Các DN đang hoạt động SXKD có số thuế âm
thì không được hoàn mà chuyển sang kỳ sau
để khấu trừ tiếp. Lý do: Kinh doanh phải có
GÍA TRỊ TĂNG THÊM  DN cân nhắc mua vào

– tồn kho – bán ra
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


Không hoàn thuế GTGT mà được kết chuyển

số thuế chưa được khấu trừ của dự án đầu tư
sang kỳ tiếp theo đối với các trường hợp:
Dự án đầu tư của CSKD không góp đủ số vốn
điều lệ như đã đăng ký; kinh doanh ngành, nghề
có điều kiện khi chưa đủ các điều kiện KD theo
quy định của Luật đầu tư hoặc không bảo duy trì
đủ điều kiện KD trong quá trình hoạt động;

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


Không hoàn thuế GTGT…. đối với trường hợp:
Dự án đầu tư khai thác tài nguyên, khoáng sản được
cấp phép từ ngày 01/7/2016 hoặc dự án đầu tư SX sản
phẩm hàng hóa mà tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản
cộng với chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành
sản phẩm trở lên theo dự án đầu tư.
Hàng hóa nhập khẩu để XK, hàng hóa XK không thực
hiện việc XK tại địa bàn hoạt động hải quan theo quy
định của Luật hải quan.
Chú ý: CV 10315/TC-TCT ngày 25/7/2016
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016

 6 tháng đầu năm 2016: Thực hiện theo quy
định của Luật số 70/2013/QH13, Nghị định số
108/2015/NĐ-CP và Thông tư số 195/2015/TTBTC – Thay đổi các xác định giá tính thuế đối
với Bia và các mặt hàng nhập khẩu thuộc diện
chịu thuế TTĐB nhằm chống gian lận
 Từ 01/7/2016: Luật số 106/2016/QH13: Thay

đổi thuế suất đối với ô tô du lịch chở người
– Thông tư số 130/2016/TT-BTC (Điều 2)
 NỘI DUNG Thuế TTĐB sẽ không trình bày
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


VĂN BẢN THUẾ TNDN 2016


Tiếp tục thực hiện Văn bản hợp nhất số
26/VBHN-BTC ngày 14/9/2015  Hợp nhất các TT
của BTC số 78/2014/TT-BTC ngày 18/6/2014 + TT
151/2014 + TT96/2015: 2016 thực hiện như 2015



Thuế suất chung: 20%; Thuế suất ưu đãi tuỳ
thuộc vào lĩnh vực ưu đãi và địa bàn ưu đãi đầu
tư



TT 130/2016/TT-BTC ngày 12/8/2016: Điều 5

hướng dẫn 1 nội dung xác định đầu tư mở rộng
để loại trừ ưu đãi thuế TNDN, không ảnh hưởng
đến DNN&V
23

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016




Thuế suất chung 20%



Thuế suất ưu đãi 17% trong 10 năm DN đáp ứng
điều kiện ưu đãi theo NĐ 218/2013 + TT 78/2014;



Thuế suất ưu đãi 15% từ 2015 (TT 96/2015) : TN
của DN về trồng trọt, chăn nuôi, chế biến trong lĩnh
vực nông nghiệp và thủy sản không tại địa bàn
không khó khăn;



Thuế suất ưu đãi 10% : Dự án ĐT ưu đãi cao (Vốn rất
lớn, các điều kiện về lao động, thời gian rải ngân); và

TN của DN về trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông

sản và thủy sản tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã
hội khó khăn.
24

Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016


 Văn bản áp dụng từ Năm 2015: Kế thừa TT78
+TT 151/2014 + TT96/2015 với các nội dung
mới:
① TN của DN do đầu tư ở ngoài VN: Thực hiện
theo Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần: Khai thu
nhập khi thực chuyển tiền về nước; Nếu chuyển
về từ nước có thuế suất thấp hơn VN thì nộp
phần chênh lệch;
② Mở rộng diện và hướng dẫn rõ hơn một số
khoản chi được tính vào chi phí được trừ : Giáo
dục nghề nghiệp; chi quốc phòng, an ninh; tài
trợ cho các tổ chức chính trị, xã hội trong DN,…
 tiếp
Bài giảng tại MISA Hà Nội, CẬP NHẬT 23-9-2016