Tìm hiểu về cây bứa Garcinia oblongifolia Champ Ex Bench

 Nội dung.
1
2
3
4

• Tổng quan về cây bứa
• Thành phần chất có trong cây
• Nguyên liệu và phương pháp cô lập
• Ứng dụng


1. TỔNG QUAN VỀ CÂY BỨA
• Cây bứa, lá bứa tròn dài – tên khoa học là Garcinia
oblongifolia Champ Ex Bench., thuộc bộ chè, họ măng
cục
• Cây gỗ thường xanh, cao 6 – 7m
• Mùa quả chín từ tháng 3 – 6
• Có mặt hầu hết trên địa bàn Miền Trung, Tây Nguyên,
Nam Bộ


1. TỔNG QUAN VỀ CÂY BỨA
• Lá: lá hình thuẫn, hơi dài, đuôi nhọn, chóp dài, mép
nguyên, nhẵn bóng, có nhiều điểm mờ
• Quả bứa: Quả mọng mang đài; vỏ quả dày, có khía múi,
khi chín màu vàng, phía trong hơi đỏ chứa 6-10 hạt. Mùa
hoa quả tháng 3-6. 
• Lá và quả trị bệnh ngoài da như trị bỏng, mụn nhọt,
eczema, dị ứng mẩn ngứa…

1. TỔNG QUAN VỀ CÂY BỨA
• Hoa: Hoa đực mọc thành cụm
3-5 hoa ở nách lá, 4 lá đài và 5
cánh hoa, 20 nhị có chỉ nhị
ngắn. Hoa lưỡng tính có lá đài
và cánh hoa như ở hoa đực, màu
hơi vàng hoặc trắng; bầu 4 (610) ô, hình cầu, vòi ngắn.
• Vỏ bứa: trị loét dạ dày, loét tá
tràng, kém tiêu hóa…
• Muối 60% Canxi – Kali của
HCA được lấy từ Garcinia
cambogia tác dụng: kiểm soát
cân nặng


1. TỔNG QUAN VỀ CÂY BỨA
-Phân loại khoa học
Lớp (Class)
Bộ (Order)
Họ (Family)
Phân
họ (Subfamily)
Chi (Genus)
Loài (Species)

Ngọc Lan (Magnoliopsida)
Chè (Theales)
Măng cụt (Clusiaceae)
Măng cụt (Clusioideae)

Bứa (Garcinia)
Garcinia oblongifolia


1. TỔNG QUAN VỀ CÂY BỨA
- Các loài tương cận:

-Măng cụt (tím) (
Garcinia mangostana ).

-Bứa Châu Phi (
Garcinia livingstonei).

-Măng cụt rừng (
Garcinia indica ).


-Bứa Mã Lai (Garcinia atroviridis).

Bứa chanh (Garcinia
cambogia).

--(Khoảng ít nhất 50 loài khác nữa).


2. THÀNH PHẦN HÓA HỌC
- Trong quả Bứa có axit hữu cơ, vitamin C (100g có 61mg
vitamin C). Trong vỏ có flavonozit.
- Chủ yếu là acid hydroxycitric

 ACID HYDROXYCITRIC

Axit Hydroxycitric (HCA) là một dẫn xuất của acid citric
được tìm thấy trong nhiều loại cây nhiệt đới bao
gồm cambogia Garcinia và Hibiscus subdariffa


 ACID HYDROXYCITRIC


 ACID HYDROXYCITRIC
•

(-) - HCA là chất ức chế của ATP citrate lyase ,chuyển đổi
citrate thành oxaloacetate và acetyl CoA

•

Các muối kim loại: Ca+, Na+, K+ và Mg của (-) – HCA có
hiệu quả trong việc chuyển hóa glucose trong cơ thể, giảm
nồng độ đường cao trong máu của bệnh nhân tiểu đường

•

Muối Ca+ và Na+ của (-) – HCA (theo Ganga Raju) bổ sung
chất dinh dưỡng cho người ăn kiêng, thuốc giảm cân


3. NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU
NGUYÊN LIỆU
Lá, vỏ cây bứa (Garcinia oblongifolia
Champ. Ex Benth.)


3. NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
 Phương pháp trọng lượng
 Sử dụng chiết chưng ninh, chiết Soxhlet để tách acid
hydroxycitric
 Phương pháp chuẩn độ acia – bazo để xác định tổng
lượng acid
 Phương pháp xác định cấu trúc hóa học bằng phổ hổng
ngoại IR
 Phương pháp sắc ký lỏng cao áp (HPLC) để định lượng
acia hữu cơ


Chiết các acid hữu cơ

10g vỏ quả bứa
(dạng bột)

150ml axeton
(hay metanol)
Chiết ở 750C, trong 8h

CHIẾT
SOXHLET

Hỗn hợp chiết
1. Than hoạt tính
2. Lọc
3. Cô đặc
Hỗn hợp chiết trong
(lưu giữ mẫu ở 40C)


Chiết các acid hữu cơ
10g vỏ quả bứa
(cắt nhỏ)

CHƯNG
NINH
TRONG
NỒI
ÁP
SUẤT

150ml nước cất

Đun trong nồi áp suất ở
1270C, 0.15 Mpa, trong 1h
Hỗn hợp chưng ninh
Lọc bằng vải muslin

Hỗn hợp chiết

Xác (Bã) bứa

Chiết lọc tiếp, đến
khi hết vị chua
Than hoạt tính, lọc
Xử lí với 100ml cồn, loại bỏ kết
tủa pectin
Hỗn hợp chiết
(lưu giữ mẫu ở 40C)


Kết luận
• Độ ẩm trung bình của lá bứa 70,90%, vỏ quả
bứa 84,34%
• Hàm lượng tro trung bình của lá 3,35%, vỏ quả
khô 1,49%
• Dung môi tách chiết tốt nhất là nước
• Hàm lượng acid hydroxycitric trong vỏ quả
bứa là khá cao (15,17 – 15,21%)


4. ỨNG DỤNG
a) Lá, quả bứa dùng làm rau

Mùi dễ chịu,vị
chua => hương
vị nấu cari,gia vị
kho cá

Vị chua => nấu
canh chua

Hạt chua => ăn và nấu
canh


b) Các bộ phận cây bứa dùng làm thuốc
• Theo Đông y

Hơi đắng, mát =>
làm săn da, hạ
nhiệt, hàn vết
thương


• Theo Tây y

Thực phẩm chức năng Premium Beauty Diet

Dùng làm thuốc nhuộm trong nhuộm tơ lụa
Dùng làm thuốc thú y chữa bệnh mồm gia súc
Ngoài ra, nhựa cây bứa => thuốc trị bỏng


-Công trình nghiên cứu ở Việt Nam
_Thực phẩm giảm béo là kết quả nghiên cứu từ đề tài
“Nghiên cứu chiết tách và ứng dụng axit Hydroxycitric trong
cây bứa” của PGS.TS Đào Hùng Cường, Chủ nhiệm Khoa Hoá,
ĐH Sư phạm Đà Nẵng.
_Nghiên cứu mở ra hướng đi mới để đưa cây bứa vào ứng
dụng trong công nghiệp sản xuất thực phẩm chức năng.

_Việc chiết tách axit hydroxycitric từ một vài loài bứa và
tính chất sinh học của nó đã gây chú ý đối với các nhà hoá sinh,
các bác sĩ chuyên khoa sức khoẻ từ nhiều năm nay. 
_Sau 2 năm nghiên cứu, tiến sĩ Cường đã xây dựng thành
công qui trình chiết tách axit hydroxycitric trong lá và vỏ quả
bứa. 
_Sau khâu chiết tách, tiến sĩ Cường thử nghiệm sản phẩm
với mẫu mì tôm.


_Kết quả cho thấy, thành phần và cấu trúc của axit
hydroxycitric không thay đổi khi chế biến tinh chất được chiết
ra với mì tôm nên hoàn toàn đảm bảo an toàn khi sử dụng trong
thực phẩm.
_Cây bứa có thể chữa nhiều bệnh như thấp khớp, đau
đường ruột, đau tai, giun sán và bệnh trĩ, lỵ, khối u, đau tim... 
_Ngoài ra, quả cây này cũng được dùng làm thuốc nhuộm
với nhôm trong nhuộm tơ lụa, hoặc thuốc thú y để chữa bệnh ở
mồm gia súc. 
_Quả bứa chín được bày bán nhiều tại các chợ miền Trung
và Nam Bộ vào thời gian tháng 6 – 8 âm lịch, giá từ 50 – 70
ngàn đồng/kg.
Công trình “Nghiên cứu chiết tách và ứng dụng axit
Hydroxycitric trong cây bứa” là đề tài KHCN trọng điểm cấp
Bộ GD-ĐT, vừa được Hội đồng Khoa học ĐH Đà Nẵng đánh
giá hoàn thành nhiệm vụ.


Một số bài thuốc từ cây bứa
1.Loét dạ dày, loét tá tràng : Liều dùng vỏ 20-30g dạng

thuốc sắc.
2.Viêm dạ dày ruột, kém tiêu hoá:Vỏ cây Bứa sắc cô đặc
lấy 50%; hàng ngày uống 30ml. 
3.Viêm miệng, bệnh cặn răng: dùng ngoài giã vỏ tươi đắp.
4.Ho ra máu: Liều dùng 20-30g vỏ, dạng thuốc sắc.
5-Dùng ngoài trị bỏng, mụn nhọt, sâu quảng, eczema, dị
ứng mẩn ngứa, rút các vết đạn đâm vào thịt: dùng ngoài
giã vỏ tươi đắp.
6-Nhựa bứa dùng trị bỏng: Nhựa Bứa pha dầu làm thành
cao lỏng, bôi ngày 1-2 lần.