bài giảng thí nghiệm vật liệu xây dựng

khoa c«ng tr×nh
Bé m«n vËt liÖu x©y dùng

Bµi gi¶ng thÝ nghiÖm
vËt liÖu x©y dùng


Bµi 1
X¸c ®Þnh khèi lîng riªng cña
vËt liÖu liÒn khèi


Khái niệm
Khối lợng riêng của vật liệu là khối lợng của một đơn vị thể tích vật liệu ở trạng thái
hoàn toàn đặc.

Công thức tính:

-

Gkm
a =
( g cm3 ); (kg / dm 3 ); (T / m 3 )
: Khối lV
ợng mẫu vật liệu ở trạng thái khô
a

- V G:mThể tích mẫu vật liệu ở trạng thái hoàn toàn đặc
a k

Dụng cụ thí nghiệm
Máy nghiền bi
Rây 900 lỗ/cm2
Tủ sấy
Bình chống ẩm
Cân kỹ thuật
ống lờng khắc độ


Trình tự thí nghiệm
Nghiền gạch thành bột, sấy khô đến
khối lợng không đổi.

Sàng bột gạch qua sàng
Cân 10g (

900 lỗ/cm 2.

) bột gạch.

đổ nớc vào ống lờng nhỏ đọc thể tích



V .
1
Gmk
Đổ bột gạch vào ống lờng, đọc thể tích
V .
2

Xác định khối lợng riêng theo công thức
sau:

Gmk
a =
( g cm 3 ); (kg / dm 3 ); (T / m 3 ).
Va
Va = V2 V1 (cm3 )

V1

V2

bột gạch


Bµi 2
X¸c ®Þnh khèi lîng thÓ tÝch
cña vËt liÖu cã h×nh d¹ng,
kÝch thíc kh«ng râ rµng


Khái niệm
Khối lợng thể tích của vật liệu là khối lợng của một đơn vị thể tích vật liệu khô ở
trạng thái tự nhiên (kể cả lỗ rỗng).

Công thức tính:

Gkm
o =

( g cm3 ); (kg / dm 3 ); (T / m 3 ).
Vo

: Khối lợng mẫu vật liệu ở trạng trạng thái khô

m

- VGk: Thể tích mẫu vật liệu ở trạng thái tự nhiên
o


Dông cô thÝ nghiÖm
 Tñ sÊy
 Cèc thuû tinh
 B×nh chèng Èm
 C©n kü thuËt
 èng lêng kh¾c ®é


Trình tự thí nghiệm
Mẫu đợc sấy khô đến khối lợng không đổi.
Buộc mẫu bằng chỉ, cân đợc khối lợng
Nhúng mẫu vào bình đựng Parafin đã nấu
chẩy, nhấc mẫu ra cân mẫu đợc khối lợng
k
G.
m
Đổ nớc vào ống lờng lớn đến thể tích V .
1
Nhúng mẫu vào ống lờng, đọc thể tích V .

2
KLĐV xác định theo công thức:

G





Gmk
=
( g cm3 ); (kg / dm 3 ); (T / m 3 ).
Vo
k
o

Vok = V2 V1 V p (m 3 )
G 'Gmk
Vp =
(m3 )
op

V1

V2
Mẫu gạch
bọc Parafin


Bµi 3

X¸c ®Þnh møc hót níc
theo khèi lîng


Khái niệm
Mức hút nớc theo khối lợng là tỷ số % giữa khối lợng nớc chứa trong vật liệu ở trạng
thái bão hoà nớc với khối lợng vật liệu ở trạng thái khô.

Công thức tính

G
.100%
m
Gk

-

m
m
: Khối lợng mẫu vật liệu ở trạng thái khô
bh
k

-

: Khối lợng mẫu vật liệu ở trạng thái bão hoà nớc

Hp% =

Gkm

Gbhm

G


Dông cô thÝ nghiÖm
Tñ sÊy

Cèc thuû tinh

B×nh chèng Èm

C©n kü thuËt

§ång hå ®o thêi gian


Trình tự thí nghiệm
Mẫu thí nghiệm sấy khô đến khối lợng
không đổi.

Mức hút nớc đợc xác định theo công
thức:

Cân mẫu đợc khối lợng Gkm
Cho mẫu thí nghiệm vào cốc thuỷ tinh
Đổ nớc ngập 1/3 mẫu, ngâm 15 phút.

Đổ nớc ngập 2/3 mẫu, ngâm 15 phút.

Đổ nớc ngập hoàn toàn mẫu, ngâm 15
phút.

Vớt mẫu ra cân đợc khối lợng G bhm.

Gmbh Gmk
Hp% =
.100%
k
Gm


Bµi 4
X¸c ®Þnh khèi lîng riªng cña c¸t
vµ ®¸


Khái niệm
Khối lợng riêng của vật liệu là khối lợng của một đơn vị thể tích vật liệu ở trạng thái
hoàn toàn đặc.

Công thức tính:

-

Gkm
a =
( g cm3 ); (kg / dm 3 ); (T / m 3 )
: Khối lV
ợng mẫu vật liệu ở trạng thái khô

a

- V : mThể tích mẫu vật liệu ở trạng thái hoàn toàn đặc
a k

G


Dông cô thÝ nghiÖm
 Tñ sÊy
 §òa thuû tinh
 B×nh chèng Èm
 C©n kü thuËt
 B×nh ®o khèi lîng riªng
 Bé r©y tiªu chuÈn


Trình tự thí nghiệm
Mẫu cát (đá) sấy khô đến khối lợng không
đổi .

Cân mẫu đợc khối lợng

(100g cát; 200g

đá).

Đổ nớc vào ống lờng đến thể tích V1.m

Gk V

Cho cát (đá) vào ống lờng, đọc thể tích

Cho cát (đá) vào ống lờng, đọc thể tích V2.
KLR của cát (đá) đợc xác định theo công
thức:

Gmk
a =
( g cm3 ); (kg / dm3 ); (T / m3 )
V2 V1

V1

V2
Cát (Đá)


Bµi 5
X¸c ®Þnh khèi lîng thÓ tÝch
cña c¸t vµ ®¸


Khái niệm
Khối lợng thể tích của vật liệu là khối lợng của một đơn vị thể tích vật liệu khô ở
trạng thái tự nhiên (kể cả lỗ rỗng).
Công thức tính:

Gkm
o =
( g cm 3 ); (kg / dm 3 ); (T / m 3 ).

Vo
-

: Khối lợng mẫu vật liệu khô ở trạng trạng thái tự nhiên

- V : mThể tích mẫu vật liệu ở trạng thái tự nhiên
o
k

G


Dông cô thÝ nghiÖm
Tñ sÊy
èng lêng b»ng kim lo¹i dung tÝch 1(l)
PhÔu ®o dung khèi
C©n kü thuËt
Bé r©y tiªu chuÈn


Trình tự thí nghiệm
Mẫu cát (đá) đợc sấy khô đến khối lợng
không đổi, sàng qua sàng 5mm.

Cân ca đợc khối lợng G1.
Đổ cát (đá) vào phễu, đặt ca bên dới
phễu.

Gmk
o =

( g cm3 ); (kg / dm 3 ); (T / m 3 ).
Vo

Gmk = G2 G1 (kg )

Mở nắp phễu cho cát (đá) chảy tự do
đầy ca (Với cát

V = 1(l), với đá V = 3(l)).
ca
ca
Gạt cát (đá) bằng miệng ca, cân ca chứa
cát (đá) đợc khối lợng G .
2
KLTT của cát (đá) đợc xác định theo
công thức:

10cm


Bµi 6
X¸c ®Þnh lîng níc
tiªu chuÈn cña xim¨ng


Khái niệm
Định nghĩa: Lợng nớc tiêu chuẩn là lợng nớc cần thiết trộn với Ximăng để đợc vữa Ximăng
có độ dẻo tiêu chuẩn.

Độ dẻo tiêu chuẩn đợc xác định bằng độ cắm kim Vica

Lợng nớc tiêu chuẩn đợc biểu thị bằng khối lợng phần trăm so với khối lợng của Ximăng


Dông cô thÝ nghiÖm
Kim Vica
®ång hå bÊm gi©y
Bay, ch¶o
Kh©u h×nh c«n
C©n kü thuËt
èng lêng


Trình tự thí nghiệm
Cân 400g Ximăng đổ vào chảo.

Đọc độ cắm kim, nếu kim cách đáy từ 5 7

Dùng bay bới thành hốc ở giữa, đổ nớc vào



hốc trộn đều trong 5 phút (G = 25-30%

n
G
).
xm
Xúc vữa đổ một lần đầy khâu hình côn,
rằn khâu xuống bàn 5-6 lần, gạt vữa bằng

mặt côn.

mm thì lợng nớc dùng là lợng nớc tiêu chuẩn.
Nếu kim cách đáy <5, >7 (mm) thì phải làm
lại TN.

Đặt khâu hình côn vào đế kim Vica, điều
chỉnh kim (đờng kính 10mm) xuống sát
và vào trung tâm mặt vữa.

Bấm chốt cho kim cắm tự do vào vữa, sau
30 giây thả tay cố định kim.
0
5
10
15
20
25
30
35
40