Đề HSG nămhọc 2008 - 2009

Phòng GD&ĐT Gio Linh
Đề kiểm tra HS gỏi huyện năm học 2008 - 2009
Môn Ngữ Văn
Thời gian: 120 phút
Câu 1: (1,5đ)
" Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim"
(Từ ấy - Tố Hữu)
Từ "mặt trời" trong câu thơ trên sử dụng theo phép tu từ vựng nào? Có thể coi đây là hiện tợng
1 nghĩa gốc phát triển thành nhiều nghĩa đợc không? Vì sao?
Câu 2: (1,5đ)
Nếu phải viết bài để làm sáng tỏ nhận xét " Ngô Tất Tố và Nam Cao xứng đáng là nhà văn
của nông dân".
Em sẽ triễn khai những luận điểm nào của bài viết? Ghi các luận điểm mà em sẽ viết ở phần
thân bài theo thứ tự hợp lí?
Câu 3:(2đ)
Em hãy viết một đoạn văn giới thiệu về một di tích lịch sử của quê hơng Quảng Trị?
Câu 4:(5đ)
Nhà thơ Hải Nh đã viết:
" Bác yêu trăng nh yêu một con ngời
Trong thơ Bác trăng với hoa là bạn"
Từ những bài thơ đã học, đọc thêm của Bác em hãy làm sáng tỏ ý thơ trên?

Đáp án và hớng dẫn chấm
Câu 1:
Từ "mặt trời" trong câu thơ đợc sử dụng theo phép tu từ ẩn dụ. Tuy nhiên đây không phải là
hiện tợng chuyển nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩa vì nghĩa chuyển của từ mặt trời chỉ là
nghĩa chuyển lâm thời nó cha thay đổi nghĩa của từ, cha thể đa vào từ điển.
Câu 2:
Yêu cầu HS xác định và nêu đợc các luận điểm chính
- Ngô Tất Tố và Nam Cao rất am hiểu về nông thôn và ngời nông dân.

- Ngô Tất Tố và Nam Cao có tấm lòng yêu thơng và sự cảm thông sâu sắc với nổi khổ của ngời
nông dân.
- Ngô Tất Tố và Nam Cao có cái nhìn đúng đắn, tiến bộ về ngời nông dân.
Câu 3:
- Đây là dạng đề mở, nhằm giúp HS cảm thụ, bộc lộ kĩ năng tổng hợp về văn thuyết minh, miêu
tả, biểu cảm.
- Về nội dung: + Chọn và thuyết minh đợc những nét cơ bản (vị trí, cảnh sắc, ý nghĩa...)của di
tích lịch sử nói trên.
+ Trình bày đợc cảm xúc của mình về di tích, về quê hơng...
Câu 4:
- Yêu cầu chung: Xác định đúng kiểu bài nghị luận chứng minh: Làm rõ đợc ý của 2 câu thơ:
Tình cảm của Bác đối với trăng đợc thể hiện qua thơ Bác
- Yêu cầu cụ thể:
+ Mở bài: Giới thiệu chung về đề tài trăng trong thơ Bác, dẫn 2 câu thơ của Hải Nh
+ Thân bài:
* Bác có rất nhiều bài thơ viết về trăng, trong bất kì hoàn cảnh nào Bác cũng rung cảm trớc
trăng (Ngắm trăng, Đêm thu, Trung thu, ...trong " Nhật kí trong tù", Rằm tháng giêng, Cảnh
khuya, Tin thắng trận, Việt Bắc...)
- Trăng trong thơ Bác đợc miêu tả rất đẹp, giàu hình ảnh (dẫn chứng)
-> Bác là một ngời luôn giao hoà với thiên nhiên đặc biệt là ánh trăng (Ngời ngắm trăng soi
ngoài cửa sổ, Trăng vào cửa sổ đòi thơ...)
+ Kết bài: Khẳng định lại vẻ đẹp của trăng trong thơ Bác.
Biểu điểm:
Câu1: Trả lời đúng mỗi ý 0,5 đ
Câu 2: Nêu đúng mỗi luận điểm 0,5 đ
Câu 3: HS thuyết minh đợc những nét cơ bản về di tích và thể hiện đợc những cảm xúc sâu
lắng về ý nghĩa của di tích, văn viết tốt thực sự có năng khiếu thì chấm điểm tối đa, còn lại tuỳ
thuộc vào bài làm của HS mà GV chấm điểm cho phù hợp ( ở bài này không nặng nề lắm về
kiến thức mà cơ bản là phát hiện đợc HS thực sự có chất văn)
Câu 4:

Điểm 4,5 - 5: Bài làm đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của đề, văn viết tốt, tỏ ra có năng khiếu, chỉ
có một vài lỗi nhỏ về chính tả.
- Điểm 3,5 - 4: Bài làm cơ bản đáp ứng đợc yêu cầu của đề song một vài ý cha sâu, hành văn
tốt, lập luận chặt chẽ, có một vài lỗi về diễn đạt và chính tả.
- điểm 2,5 - 3: Bài làm xác định đợc yêu cầu của đề song một trong hai luận điểm chứng minh
cha trọn vẹn, văn viết đúng song cha hay
- Điểm 1 - 2: Bài làm cha tốt, xác định luận điểm cha rõ hoặc cha làm rõ đợc luận điểm, diễn
đạt thiếu mạch lạc, sai nhiều lỗi về chính tả và ngữ pháp.