A –ĐẶT VẤN ĐỀ
I- LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong thời đại ngày nay ,thời đại của thông tin phát triển , tăng cường giao lưu quốc
tế nên việc giao lưu quốc tế lại càng trở nên quang trọng taêng, nên ngoại ngữ có một vị trí
hết sức quan trọng. Hiện nay tiếng anh là phương tiện phổ biến trên thế giới dẫn đến việc
dạy và học tiếng Anh cũng trở nên hết sức quan trọng. Nó góp phần vào sự nghiệp giáo dục
thế hệ trẻ trở thành những con người toàn diện vừa có năng lực phẩm chất vừa có trình độ
tri thức khoa học. Học sinh học Tiếng Anh có cơ hội tìm hiểu, tiếp cận với nền văn hoá
phong phú, hấp dẫn và lâu đời của các nước trên thế giới. Việc dạy và học trong trường
THCS tập trung rèn luyện 4 kĩ năng: Nghe- nói –Đọc- viết , trong đó nghe-nói là mục đích
chủ yếu của quá trình dạy và học ngoại ngữ. hoạt động nói thông qua nghe, hoạt động viết
thông qua đọc. Đọc là một trong những kĩ năng cơ bản được chú trọng trong quá trình dạy
và học ngoại ngữ.
II- MỤC ĐÍCH NGIÊN CỨU:
Nhằm tổng hợp và tìm ra những phương pháp, biện pháp tích cực phù hợp với từng loại bài
đọc để phát huy tối đa tính tích cực của học sinh , khả năng lĩnh hội kiến thức của học sinh
III.ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
- Đối tượng nghiên cứu : Một số phương pháp dạy và rèn kĩ năng đọc
- Khách thể nghiên cứu: Việc giảng dạy bài khóa tiếng anh cho học sinh các lớp 6, 7, 8,
9.
IV. CƠ SỞ THỰC TIỂN:
Đọc là một trong kĩ năng quan trọng và cần thiết trong quá trình dạy tiếng Anh trong trường
THCS. Những năm trước đây có một số giáo viên cho rằng khi học một bài khoá nhất thiết
học sinh phải được lần lượt đọc to từng đoạn trong bài, một số khác lại cho rằng sẽ rất có
hại cho học sinh nếu họ được nhìn thấy bài khoá trước khi họ nghe đọc mẫu, một số khác
nữa lại thường yêu cầu học sinh theo dõi bài khoá trong khi giáo viên đọc mẫu .
Ngày nay, tất cả những quan điểm trên được coi là phiến diện, không phù hợp với quan
điểm dạy học theo hướng giao tiếp, coi giao tiếp vừa là một phương tiện dạy học và học vừa
là mục đích của quá trình dạy học. Vì thực tế nhiều năm khi dạy một bài khoá, giáo viên
thường đọc giúp học sinh, cho học sinh đọc theo đồng thanh, gọi học sinh đọc cá nhân trước
lớp sau đó là dịch bài khoá sang tiếng Việt. Cách dạy và học này không giúp học sinh hiểu
được nội dung bài khoá, không khai thác hết bài khoá và học sinh sẽ không nhớ từ cùng cấu
trúc câu.
Xuất phát từ thực tế nhiều năm giảng dạy tiếng Anh và tham khảo một số tài liệu tôi thấy
việc đổi mới và áp dụng một số phương pháp dạy đọc, rèn và phát triển kĩ năng đọc cho học
sinh là điều hết sức cần thiết. Sau đây là một số kiểu bài đọc và phương pháp dạy chúng như
thế nào.
B- NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Do tính quan trọng ,phổ biến và thông dụng trên toàn thế giới nên việc đưa tiếng Anh vào
dạy ngay trong trường THCS là cần thiết và đúng đắn tạo điều kiện cho học sinh học tập và
nghiên cứu ở mức cao hơn sau này. Nó góp phần vào giáo dục thế hệ trẻ trở thành những
con người phát triển toàn diện vừa có năng lực phẩm chất vừa có trình độ tri thức khoa học.
Học sinh học tiếng Anh có cơ hội tìm hiểu, tiếp cận đến những nền văn hoá phong phú, hấp
dẫn và lâu đời ở các nước trên thế giới.
Như chúng ta đã biết đọc là một trong những kĩ năng cơ băn được chú trọng trong quá trình
dạy và học ngoại ngữ. Đọc vừa là mục đích vừa là phương tiện thiết yếu để học sinh có thể
nắm vững và củng cố kiến thức ngôn ngữ cũng như hiểu sâu hơn về văn phong, cách sử
dụng ngôn ngữ mà mình đang học.
Song ta cũng cần phải phân biệt các loại bài đọc với những mục đích khác nhau trên cơ sở
đó đề ra những phương pháp, cách khai thác bài đọc các hoạt động cho phù hợp với từng
loại bài đọc.
1. CÁC LOẠI BÀI ĐỌC:
Trong cuộc sống, khi ta đọc bất cứ một cái gì, bao giờ chúng ta cũng có một mục đích đọc
rất cụ thể, và ta cũng có những cách đọc khác nhau cho những mục đích đọc khác nhau. Thí
dụ khi đọc một bài bình luận trên báo ta thường đọc lướt nhanh để nắm thông tin, nội dung
hoặc tư tưởng chung của bài báo. Khi đọc thông báo về tăng giá cá mặt hàng, chúng ta
thường đọc lướt nhanh từ trên xuống dưới và chỉ dừng mắt ở những mặt hàng mà ta quan
tâm. Ngược lại khi đọc sổ liên lạc mà giáo viên chủ nhiệm gửi cho phụ huynh chắc hẳn mọi
người sẽ đọc thật kỹ và chậm rãi để cố hiểu hết ý bao hàm trong kết quả học tập và nhận xét
của giáo viên.
Trong giảng dạy ngoại ngữ, để giúp học sinh phát triển kĩ năng đọc có hiệu quả ta cần phân
biệt các loại đọc cơ bản vẩn được sử dụng phổ biến như:
- Đọc to và đọc thầm.
- Đọc phân tích và đọc tổng hợp
a. Đọc to và đọc thầm:
Xét về cách thức đọc có 2 loại đọc: đọc to ( Reading aloud) và đọc thầm ( silent reading)
- Khi ta muốn truyền đạt lại thông tin của một người khác đã được viết ra như đọc báo, đọc
tin hoặc giúp học sinh luyện phát âm, trọng âm, ngữ điệu và kĩ năng đọc để thông báo lúc
đó ta đọc to thành lời.
- Khi muốn đọc để hiểu, để nhận biết thông tin, chúng ta thường đọc thầm, tức là nhìn vào
chữ và nhận biết thông tin trong óc không nhất thiết phải đọc to thành lời mà vẫn có hiệu
quả.
Trong giảng dạy ngoại ngữ việc đọc to thành lời có rất ít tác dụng đến việc phát triển kỹ
năng đọc hiểu của học sinh.
b. Đọc phân tích và đọc tổng hợp (Intensive reading, Extensive reading).
Xét theo mục đích đọc có những mục đích đọc sau:
- Đọc giải trí (Reading for pleasure)
- Đọc lấy thông tin cần thiết. (Scanning for specific information)
- Đọc lấy ý chính. (Skimming for main ideas)
- Đọc phân tích để hiểu nội dung chi tiết hoặc để nghiên cứu. .( Reading for detail
information)
- Đọc phân tích để học tiếng (Reading for study)
Trong những năm trước đây, việc dạy bài đọc cho học sinh chủ yếu là đọc phân tích
( Intensive reading) nhằm để cung cấp ngữ liệu và thực hành tiếng nói chung, ba loại đọc
đầu còn hạn chế.
2. KỸ NĂNG ĐỌC
Bài đọc được dùng trong giảng dạy ngoại ngữ có hai loại cơ bản: Bài đọc dùng để dạy tiếng
và bài đọc dùng để dạy kĩ năng đọc hiểu.
Trong những năm trước đây việc dạy học thường chỉ hạn chế trong phạm vi những kĩ năng
cơ bản như:
- Nhận biết mặt chữ và nghĩa của từ đã học thông qua nói .
- Đọc và hiểu được những câu và chuổi lời nói đã học qua nói ...cho dù đó là loại bài đọc gì
Các kĩ năng này chưa đủ để đảm bảo cho học sinhcó được những kĩ năngđọc hiểu thông
thạo.
Khi đọc người đọc cò cần có những kĩ năng khác như:
- Kỹ năng đọc để lấy thông tin cần thiết (Scanning/Reading for specific information)
- Kỹ năng đọc lướt tổng quát để lấy thông tin, nội dung chính (Skimming/Reading for main
ideas)
- Kỹ năng phán đoán trước khi đọc và trong quá trình đọc. (Predicting)
- Kỹ năng đoán từ trong ngữ cảnh (Guessing meaning from context)…
Để khai thác và rèn kỹ năng đọc bài khoá cho học sinh tôi xin đề cập đến loại bài đọc dùng
để dạy kỹ năng đọc hiểu cho học sinh.
II. PHƯƠNG PHÁP DẠY BÀI KHOÁ:
1. Tiến trình dạy một bài khoá.
Thông thường dạy một bài khoá được tiến hành theo 3 giai đoạn cơ bản: Trước khi đọc
(Pre-reading), trong khi đọc ( While-reading) và sau khi đọc ( Post-reading). Trong mỗi giai
đoạn lại có những hoạt động khác nhau, các hoạt động này không hoàn bắt buộc đối với tất
cả các bài dạy đọc mà chúng ta nên sử dụng chúng một cách linh hoạt.
2. Các hoạt động cho một bài dạy
2.1. Giai đoạn trước khi đọc. ( Pre-reading)
Các hoạt động trước khi đọc chủ yếu nhằm gây hứng thú cho học sinh (Arouse students),
hướng học sinh vào chủ đề, chủ điểm mà học sinh sắp đọc (Focus on the topic), thiết lập
tình huống (Set the scene).
2.1.1. Bước đầu tiên của giai đoạn này là giới thiệu ngữ liệu mới. (Pre-teach vocabulary)
- Trong bước này có thể sử dụng các thủ thuật giới thiệu và dạy từ vựng, ngữ pháp và cấu
trúc câu
+ Áp dụng 7 bước: eliciting-modeling-repetition- checking pronunciation- copying-
checking stress- meaning
2.1.1. Bước đầu tiên của giai đoạn này là giới thiệu ngữ liệu mới.(Pre – teach vocabulary)
- Trong bước này có thể sử dụng các thủ thuật giưới thiệu và dạy từ vựng, ngữ pháp và cấu
trúc câu
+ Áp dụng bảy bước: eliciting-modeling-repetition- checking pronunciation- copying-
checking stress- meaning
+ Kết hợp các thủ thuật (techniques): visual aids-realias- mime- situation/ explanation-
example- synonym/antonym- translation....
Giáo viên cũng cần lựa chọn và phân loại từ để dạy tuỳ theo mức độ khó và mức cần
thiết của từ đối với việc đọc và hiểu nội dung bài học cũng như số lượng từ mới cần giới
thiệu bao nhiêu thì vừa. Nếu từ mới cần thiết cho việc đọc và hiểu bài và phù hợp với trình
độ học sinh thì ta cần dạy kĩ càng, dạy một cách chủ động. Nếu từ không cần thiết để hiểu
bài khoá và cũng không quá khó thì nên cho học sinh đoán nghĩa của từ trong văn cảnh. Nếu
từ mới vừa không cần thiết vừa không khó thì ta có thể bỏ qua.
Sau khi dạy xong từ vựng giáo viên có thể tổ chức một số hoạt động trước khi đọc để tạo
nhu cầu, lí do, mục đích của bài đọc(Create reasons for reading) cho học sinh đoán trước nội
dung bài đọc(Predict the text) hoặc nêu những điều muốn biết về bài khoá(Give
expectation)...Sau đây là một số hoạt động trước khi cho học sinh đọc:
2.1.2. Sắp xếp lại trình tự các câu. (Ordering statements)
Giáo viết lên bảng hoặc bảng phụ một số câu theo nội dung của bài nhưng không theo thứ
tự, yêu cầu học sinhđọc rồi sắp xếp lại theo ý hiểu của mình sau đó mở sách đọc và kiểm tra
lại dự đoán của mình. Số lượng câu có thể là 6-8
VD: English 9. Unit 3. A trip to the countryside. Lesson 4. Read
Rearrange these sentences into the correct order.
1. Peter plays baseball.
2. He will stay there till the beginning of October.
3. They have two children.
4. He feeds the chickens and collects their eggs.
5. The Parkers are nice so Van feels like a member of their family.
6. Mrs. Parker works part-time at a grocery store in a nearby town.
Key: 2→ 6→ 3→ 4→1→5
2.1.3. Đọc chép chính tả.( Jigsaw dictation)
Giáo viên cần chia lớp thành nhiều nhóm nhỏ (6-7 em /nhóm). Chép nội dung của bài thành
nhiều câu(khoảng 6-7 câu) rồi phô tô phát cho mỗi em một tờ. Lần lượt từng em đọc câu
của mình cho các bạn chép sau đó suy đoán thứ tự các câu, cuối cùng mở bài đọc ra đọc rồi
đối chiếu để kiểm tra.
VD: English 7. Unit 7: The world of work. B2. Read
He usually starts work at six in the morning
Mr. Tuan works in the fields with his brother
Mr. Tuan rests and eats lunch
His work usually finishes at six
2.1.4. Sắp xếp lại tranh theo thứ tự.
(Ordering pictures)
Giáo viên chuẩn bị một số tranh theo nội dung của bài mà học sinh sắp đọc (có thể vẽ hình
que đơn giản ). Giới thiệu và dán các bức tranh lên bảng nhưng không theo thứ tự. Yêu cầu
học sinh xem rồi sắp xếp lại sau đó mở sách đọc và kiểm tra lại.
VD: English 8 - Unit 4: Our past - Read 1, 2
THE LOST SHOE
He goes to the city with his wife
Keys: e → h→ b→ d → f → a → g → c.
2.1.5. Dự đoán đúng sai. (True/False statement prediction)
Giáo viên chuẩn bị 5-6 câu về nội dung bài đọc, yêu cầu học sinh cho dự đoán đúng sai, gọi
học sinh đưa ra đáp án dự đoán sau đó yêu cầu học sinh đọc bài và kiểm tra lại.
VD: English 9. Unit 9. Natural disasters - Read
True or False. Check (
) in the boxes. T F
1. Most of the earthquakes in the world occur in the Ring of Fire.
2. The earthquake in Kobe in 1995 caused severe damage.
3. A huge tidal wave traveled from California to Alaska and hit Anchorage
in the 1960s.
4. Typhoon, hurricane and tropical storm are different words for the same
natural disaster.
5. The eruption of Mount Pinatubo is the world’s largest ever volcanic eruption.
6. A tornado looks like a funnel.
2.1.6. Dự đoán mở. (Open prediction)
Giáo viên chuẩn bị ra bảng phụ trước hoặc kẻ một bảng, điền một số thông tin vào bảng,
yêu cầu học sinh dự đoán tiếp những nội dung còn lại, sau đó đọc bài và kiểm tra lại phần
dự đoán.
VD: English 9. Unit 8. Celebrations .Read
Celebration When? Activities Food Country
Tet Viet Nam
Special meal
called Seder
Easter
b d
ae
c
f
h
g