Sinh học ve benh ung thu

SINH HOÏC UNG THÖ

1


Gen và ung thư

(Gene and cancer)

Sự điều hoà chu kỳ tế bào

(The control of

the cell cycle)

Các đường dẫn truyền tín hiệu

(The signal

pathways)

Sự lão hóa của tế bào

(The cell senescence)

Sự chết tế bào theo lập trình

(The

programmed cell death)
2

Gen & ung thư
Virút
Hoá chất

Bức xạ

Vốn di truyền

Nhiều đột biến dẫn
đến ung thư
Các gen sửa chữa DNA
Các oncogen
Các gen đè nén bướu

Các nhiễm
sắc thể &DNA

3


Mất sự kiểm soát tăng trưởng bình thường

Phân bào
bình thường

Sự chết tế bào
Tổn thương tế
bào không

sửa chữa

Sự phân bào
của ung thư

Đột biến
Đột Đột biến
Đột
bốn
biến
hai
biến ba
một
Sự tăng trưởng không kiểm 4soát

Nhiều đột biến dẫn đến


Các gen sửa chữa DNA
(DNA repair genes)

Sự sửa chữa DNA bình thường
T C GA C

Cặp baz
không
Tkhớp
CTAC

Không ung thư

AG C T G
TCT AC

TCT AC

AG C T G

Ung thư
AG

TG

AG A T G

Không sửa chữa DNA
5


Các oncogen và các gen đè nén bướu
(Oncogenes and tumor suppressor genes)
Oncogen

Gen đè nén bướu

Protein hoạt hoá

Thiếu protein

Ung thư
6

The Nobel Prize
in Physiology or
Medicine 1989

 
J. Michael
Bishop

Harold E.
Varmus

"for their discovery of the cellular
origin of retroviral oncogenes“
1970s

7


CÁC ONCOGEN
(ONCOGENS)
Các yếu tố
tăng trưởng

Các thụ thể yếu tố tăng trưởng
Các oncoprotein
RAS

Các kinaz

không thụ thể
trong tế bào chất

Các protein
kháng sự chết tế bào

Các yếu tố
sao chép

8


Sự tăng trưởng của tế bào bình thường : Chu kỳ tế bào
G1 (sự tăng trưởng
tế bào)
M (phân bào)
Các oncogen

G2

Các gen
đè nén
bướu

Các gen
sửa
chữa DNA
S (tổng hợp)

9

Sự thông tin của tế bào bình thường

Các gen

mRNA

Proteins

Vài đường dẫn truyền tín hiệu
(Some signaling pathways)

Tế
bào
phân
đôi
Tế bào tự
hủy

10


Ung thư: rối loạn đường dẫn truyền
(Cancer : A communication failure)
Nguyên bào
võng mạc,
Đại tràngxương, bọng
đái, phổi, vú

Nhiều loại ung

Các gen
mRNA
Proteins
Các sarcôm
Bệnh bạch
cầu
Carcinôm
não, vú, dạ
dày, phổi

Bệnh bạch cầu
Vài loại bướu thần kinh

11


Lá vàng rơi

Sự chết tế bào-Apoptosis
(The cell
suicide)

TNF & TRAIL

Cytochrôm C
Bcl-2

Tổn thương

của tế bào

DNA bò
hư

Cánh hoa rụng

Mất sự
tương
tác
Caspaz khơi thụ thể
mào
ligand

p53

Caspaz xử
lý
Thoái biến của
DNA bò
bào cốt
đứt khúc

Sự
chết
tế
bào

Sự chết tế bào theo lập
12

trình


TÊLÔME VÀ TÊLÔMÊRAZ
(Telomere & Telomerase)
Sự lão hoá của TB
bìnhthường&

Sự bất tử của TB
ung thư

Tổn thương
thể nhiễm sắc
Nòng nọc

γ -H2AX
RAD17
53BP1
ATM

Têlômeraz

TERT
TRF1

Các yếu tố
liên hệ

hRap 1
ẢG’-CAAUCCCAAUC-5

DNA Têlôme

TIN 2

TRF
2

GGGTTAG

RNA Têlômeraz
KU70/KU80

Tankyrase

NBS1/MRE1/RAD50


Noøng noïc


Sự sinh mạch(Angiogenesis)
một đích nhắm quan trọng để kiểm
soát ung thư
Đột biến gen
VEGF, bFGF,
khiến tế bào
TGF-,
thành ung thư Bướu nhỏ
Integrins, MMP,

ILS, thiếu oxy,
 Không mạch
NO (v.v...…)
máu
 “Ngủ yên”

Tín hiệu hóa học

Bướu tăng trưởn

Angiostatin,
endostatin,
interferons,
TIMP (v.v...)

Các mao
quản lớn lên

Folkman
1970 – SM
Các chất dinh dưỡng

1990 – xâm lấn,
di căn

Các tế
bào ung
thư di
chuyển

1995 – liệu pháp
15
Sự KSM
sinh mạch thì cần thiết cho việc lan tràn và tăng trưởng
c


SỰ XÂM LẤN VÀ DI CĂN CỦA
UNG THƯ

16


Sự xâm lấn và di căn

1
Các tế bào ung
thư xâm lấn các
mô lân cận và
các mạch máu
2
Các tế bào ung thư
được hệ tuần hoàn
chuyển đến các vò
trí ở xa
3
Các tế bào ung thư
xuyên mạch ra các
mô và mọc lên17ở
chỗ mới

XÂM LẤN VÀ DI
CĂN
Bướu
nguyên
phát
Xâm lấn xuyên
vào trong mạch
máu

Tế bào
bướu luân
lưu

Mạch
máu

Xâm lấn
xuyên ra
ngoài mạch
máu

Di
căn
18


Sự tăng trưởng

Sự biệt hóa

Sự chết tế ba

Ngừng chu kỳ tế ba

ECM
Hoạt hóa oncogen
Chuyển dạng Oncogen
Mất các gen đè nén bướu
Sự tăng
trưởng

Sự
tăngtrưởn
g

Sự di chuyển

Sự chết tế ba

Ngừng chu kỳ te

Sự xâm lấn

ï tương tác của các tế bào với mô đệm ngoài tế 19bào


MT1-MMP

Tế bào Furin
bướu

Mao quản

CD44

Nội mô
ECM/BM
Chủ mô

MMP9

MMP-2

TIMP-2

Sự xuyên mạch ra

Mô
20


Các bước của quá trình di căn
Carcinôm nguyên phát

Sự xâm lấn

Màng căn bản
Sự dừng lại

Sự sinh mạch

Sự xuyên
mạch ra
Màng căn bản

Sự chuyển di

Sự sinh
mạch

Sarcôm nguyên phát

Sự tăng
trưởng

Tannock F. và Hill P, 2005

Các di căn 21
xa