bài 12 quyền và nghĩa vụ của công dân trogn hôn nhân

Ngày soạn: 2/1/2018
Lớp
9

Ngày giảng

Kiểm diện

BÀI 12. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN
(Tiết 21, 22)
I. Mức độ cần đạt: Giúp HS
1. Kiến thức:
- Hiểu được hôn nhân là gì? Nêu được các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân
và gia đình của nước ta.
- Kể được các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong hôn nhân.
- Biết được tác hại của việc kết hôn sớm.
2. Kĩ năng:
- Biết thực hiện các quyền và nghĩa vụ của bản thân trong việc chấp hành Luật Hôn
nhân và gia đình năm 2000.
3. Thái độ:
- Nghiêm chỉnh chấp hành Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000.
- Không tán thành việc kết hôn sớm.
4. Hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh
- Kĩ năng tự nhận thức - Kĩ năng tư duy phê phán - Kĩ năng ứng xử.
II. HỆ THỐNG CÂU HỎI
? Thế nào là lí tưởng sống ? Vì sao thanh niên cần sống có lí tưởng?
? Nêu lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam ngày nay?
III. PHƯƠNG ÁN ĐÁNH GIÁ


- Hình thức đánh giá : bài tập ứng dụng, quan sát

- Công cụ đánh giá : Nhận xét, đánh giá bằng điểm.
- Thời điểm đánh giá: Trong bài giảng và sau bài giảng.
IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- SGK, SGV GDCD 9; Bài tập tình huống GDCD 9; Luật Hôn nhân và gia đình
năm 2000
- Mỗi nhóm tự sưu tầm tư liệu về nạn tảo hôn ở địa phương.
- Giấy khổ to, bút xạ, nam châm
V. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
Hoạt động của Thầy và Trò
* TIẾT 1:
HĐ1: Giới thiệu bài: GV định hướng cho HS
hiểu bài học này là sự tiếp nối bài 12 ở lớp 8
(Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia
đình). Đồng thời nhấn mạnh cho HS hiểu hôn
nhân và gia đình trong xã hội ta là vấn đề được
coi trọng và ghi nhận trong Hiến pháp, đồng
thời được cụ thể hóa trong Luật Hôn nhân và
gia đình. (năm 2000)
- GV xác định cho HS bài này học trong
2 tiết.
HĐ2: Thảo luận về thông tin phần ĐVĐ sgk.
a) Mục tiêu: Giúp HS hiểu được quan niệm
đúng đắn về tình yêu và hôn nhân.
b) Cách tiến hành:
- HS đọc các thông tin trong phần ĐVĐ:
“Chuyện của T”; “Nỗi khổ của M”

Kết quả cần đạt

- GV chia nhóm thảo luận theo các câu hỏi:

1. Thế nào là hôn nhân?

+ Nhóm 1-2: Nêu những sai lầm của T và K ?
+ Nhóm 3-4: ? Nêu những sai lầm của M và H
- GV nhận xét, đánh giá và cho HS thảo luận
lớp:
GV chốt ý:
+ Trường hợp thứ nhất: hôn nhân ép buộc,
không có tình yêu, kết hôn khi chưa đủ tuổi của
pháp luật quy định (tảo hôn).
+ Trường hợp thứ hai: Đây là tình yêu nông
cạn, cẩu thả, không chân chính, thiếu sự quan
tâm lẫn nhau.
? Theo em, quan niệm thế nào là hôn nhân
?Tình yêu chân chính ?

- Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt
giữa một nam và một nữ trên cơ sở
bình đẳng, tự nguyện, được pháp luật
thừa nhận, nhằm chung sống lâu dài
và xây dựng một gia đình hòa thuận,
hạnh phúc.

- Tình yêu chân chính là cơ sở quan
trọng của hôn nhân.
(Tình yêu chân chính xuất phát từ sự
đồng cảm sâu sắc giữa hai người, là
sự chân thành, tin cậy và tôn trọng

nhau. Tình yêu chân chính không vì
tiền, vì danh vọng,bị ép buộc.

HĐ 3: Tìm hiểu những nguyên tắc cơ bản
của chế độ hôn nhân ở Việt Nam.
a) Mục tiêu: Giúp HS xác định được chế độ
hôn nhân ở Việt Nam có 3 nguyên tắc cơ bản
mà mọi công dân đều phải thực hiện.

2. Những nguyên tắc cơ bản của
chế độ hôn nhân ở Việt Nam.

b) Cách tiến hành:

* 3 nguyên tắc cơ bản:

- Ph/pháp tự nghiên cứu tài liệu và nêu ý kiến
để trao đổi, giải đáp.

- Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một
vợ, một chồng . Vợ chồng bình đẳng
.

- GV cho HS tự đọc điểm a mục 2 Nội dung bài
- Hôn nhân giữa CD Việt Nam thuộc
học.
các dân tộc, các tôn giáo; giữa người
- GV gợi ý để HS nêu ý kiến xoay quanh các
theo tôn giáo với người không theo
nguyên tắc của hôn nhân (ví dụ : thế nào là tự

tôn giáo; giữa công dân Việt Nam
nguyện? tiến bộ?...)
với người nước ngoài được tôn trong


- HS trao đổi ý kiến thẳng thắn. Cả lớp cùng
trao đổi và đi đến kết luận
- GV có nhiệm vụ giải đáp thắc mắc của HS và
giải thích nội dung ý nghĩa của từng nguyên
tắc.

HĐ4: Tìm hiểu những quy định của PL về
quyền và nghĩa vụ của CD trong hôn nhân.
a) Mục tiêu: Giúp HS xác định được các quyền
và nghĩa vụ cơ bản của CD trong hôn nhân:
Điều kiện được kết hôn; cấm kết hôn trong
trường hợp nào; quy định về quan hệ giữa vợ
và chồng.
b) Cách tiến hành:
- Phương pháp: Thảo luận nhóm vừa.
-GV chia lớp 5 nhóm (chia theo cách điểm số
1,2,3,4,5,6 7); giao cho các nhóm thảo luận
những câu hỏi:
? Để được kết hôn, cần có những điều kiện
nào?

và được pháp luật bảo vệ.
- Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện
chính sách Dân số, kế hoạch hóa gia
đình

3. Quyền và nghĩa vụ của CD trong
hôn nhân.
a) Điều kiện được kết hôn:
- Nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18
tuổi trở lên.
- Việc kết hôn do nam, nữ tự nguyện
quyết định.
- Đăng kí tại cơ quan Nhà nước có
thẩm quyền. (UBND xã - phường thị trấn)
b) Những trường hợp cấm kết hôn:
- Người đang có vợ hoặc có chồng.
- Người mất năng lực hành vi dân sự.

? Cấm kết hôn trong những trường hợp nào?

- Giữa những người có cùng dòng
máu trực hệ,

? Những hành vi nt nào là vi phạm PL về hôn
nhân.?

- Giữa những người có họ trong
phạm vi 3 đời.

?Pháp luật quy định ntnào về quan hề giữa vợ
và chồng?

- Giữa cha mẹ nuôi với con nuôi, bố
chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể,

bố dượng với con riêng của vợ, mẹ
kế với con riêng của chồng.

? Vì sao PL phải có những quy định chặt chẽ
như vậy?
- HS thảo luận và trình bày. Cả lớp nhận xét, bổ


sung.

- Giữa những người cùng giới tính.

- GV giải thích thêm cho HS những nội dung
khó hiểu như: giữa những người có dòng máu
trực hệ, phạm vi ba đời, người mất hành vi
năng lực dân sự,...

c) Quan hệ giữa vợ và chồng:
- Vợ chồng bình đẳng, có nghĩa vụ và
quyền ngang nhau về mọi mặt trong
gia đình.
- Vợ chồng phải tôn trọng danh dự,
nhân phẩm và ng/nghiệp của nhau.

* Dặn dò HS chuẩn bị cho tiết học sau
- Tìm hiểu hiện tượng kết hôn không đúng pháp
luật về tuổi (tảo hôn).

* TIẾT 2*
HĐ1: Tác hại của việc kết hôn sớm

? Tác hại của kết hôn sớm ?
4. Tác hại của việc kết hôn sớm
+ Đối với sức khỏe và học tập của
bản thân

HĐ 2: Liên hệ thực tế tìm hiểu những
trường hợp vi phạm quy định của PL về hôn
nhân.

- Do phải mang thai sơm và sinh con
khi cơ thể chưa phát triển hoàn chỉnh
nên ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của
cả mẹ và con ( thường có hiện tượng
sinh con thiếu tháng)

a) Mục tiêu: Giúp HS nhận ra được các trường
hợp vi phạm PL về hôn nhân, hậu quả của việc
vi phạm đó.

- Do lấy chồng sớm nên ảnh hưởng
xấu đến việc học tập hoặc ít có thời
gian để học do đó không tiến bộ


b) Cách tiến hành:

được,

- GV yêu cầu HS trình bày về kết quả tìm hiểu
thực tế ở địa phương những trường hợp tảo

hôn.

+ Đối với việc thực hiện trách nhiệm
làm vợ, làm chồng, làm cha, làm mẹ
trong gia đình:

- HS lần lượt trình bày, bổ sung.

- Do thiếu hiểu biết về cuộc sống gia
đình, trách nhiệm làm vợ, làm chồng,
- GV có thể nêu thêm một số trường hợp vi
làm cha, làm mẹ nên cuộc sống gia
phạm khác của CD về hôn nhân và gia đình
đình thường lục đục, không hạnh
minh họa cho HS.
phúc, nhiều đôi đã li dị sau một thời
? Vì sao PL phải có những quy định chặt chẽ về gian ngắn chung sống.
hôn nhân và gia đình? Việc đó có ý nghĩa như
+ Không những thế, tệ nạn kết hôn
thế nào?
sớm còn ảnh hưởng xấu đến sự phát
triển kinh tế, xã hội của đất nước, của
c) Kết luận: Mọi trường hợp vi phạm về hôn
địa phương như gia tăng dân số, ảnh
nhân
hưởng đến chất lượng nòi giống dân
HĐ3: Tìm hiểu về trách nhiệm của công dân tộc, làm gia tăng các tệ nạn xã hội
là học sinh
khác.
HĐ4: Luyện tập - củng cố:

5. Trách nhiệm của CD học sinh:

Thực hành giải bài tập SGK.

- chúng ta cần phải có thái độ thận
trọng, nghiêm túc trong tình yêu và
hôn nhân, không vi phạm quy định
của pháp luật về hôn nhân.

a) Mục tiêu: Giúp HS vận dụng những hiểu
biết cơ bản về Luật Hôn nhân và gia đình để
giải hệ thống bài tập SGK. (trang 43,44)
b) Hướng dẫn HS giải các bài tập SGK:
+ BT1: Hoạt động cá nhân: Đồng ý với những
ý kiến: d, đ, g, h, i, k vì những ý kiến đó dựa
trên quan điểm của một tình yêu chân chính.
Trách nhiệm tình cảm của mỗi người trong gia
đình và thực hiện vấn đề hôn nhân đúng quy
định của pháp luật.
+ BT2, BT3: cho HS tìm hiểu ở nhà sau tiết 1.

- Kiên quyết từ chối kết hôn sớm,
đồng thời có thái độ phê phán đối với
những hiện tượng kết hôn sớm ở địa
phương.


và giải quyết tại lớp ở HĐ 4.
Hướng dẫn học ở nhà:

- Nhắc nhở HS học bài. Chuẩn bị bài “Quyền
tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế”.

VI. Rút kinh nghiệm
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………….