TÓM T T LÝ THUY T HÓA VÔ CƠ 12
CHƯƠNG 5: ð%I CƯƠNG V' KIM LO%I
Bài 18: TÍNH CH/T C0A KIM LO%I – DÃY ðI4N HÓA C0A KIM LO%I
I./ Tính ch7t v8t lí:
Kim lo;i có nh=ng tính ch7t v8t lí chung :Tính d o - Tính d n ñi n - Tính d n nhi t - Ánh kim
Tính ch t v t lí chung c#a kim lo%i gây nên b*i s, có m.t c#a các electron tA do trong m%ng
tinh th0 kim lo%i.
II./ Tính ch7t hóa hDc:
Tính ch t hóa h c chung c#a kim lo%i là tính khE (dG bH oxi hóa)
n+
M ---> M + ne (n=1,2 hoPc
3e) 1./ Tác dRng vSi phi kim:
to
to
2Fe + 3Cl2
→ 2FeCl3
Cu + Cl2 → CuCl2
t
t
4Al + 3O2
→ 2Al2O3
Fe + S → FeS
2./ Tác dRng vSi dung dHch axit:
a./ VSi dung dHch axit HCl , H2SO4 loãng: (tr= Cu , Ag , Hg , Pt, Au) → muAi +
H2. Thí d2: Fe + 2HCl → FeCl2 + H2
b./ VSi dung dHch HNO3 , H2SO4 ñPc: (tr= Pt , Au ) → muAi + s n phBm khC + nưEc.
Thí d2:
o
o
o
Thí d2: 3Cu + 8HNO3 (loãng) t → 3Cu(NO3)2 + 2NO ↑ + 4H2O
o
Fe + 4HNO3 (loãng) t → Fe(NO3)3 + NO ↑ + 2H2O
o
Cu + 2H2SO4 (ñ.c) t → CuSO4 + SO2 ↑ + 2H2O
Chú ý: HNO3 , H2SO4 ñ.c nguJi không ph n Kng vEi các kim lo%i Al , Fe, Cr …
3./ Tác dRng vSi nưSc: Li , K , Ba , Ca , Na + nưEc * nhi t ñJ thưPng → bazơ + H2
Thí d2: 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2
4./ Tác dRng vSi dung dHch mu\i: kim lo%i m%nh hơn khC ion c#a kim lo%i ySu hơn trong
dung dTch muAi thành kim lo%i t, do.
Thí d2: Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu
n+
ðiVu ki n ñ0 kim lo%i A ñBy kim lo%i B ra khWi muAi : A + B
+ Kim lo%i A ñKng trưEc kim lo%i B trong dãy ho%t ñJng hóa h c
+Kim lo%i A không tan trong nưEc
+MuAi t%o thành ph i tan
III./ Dãy ñi^n hóa c_a kim lo;i:
1./ Dãy ñi^n hóa c_a kim lo;i:
+
+
2+
2+
3+
2+
2+
2+
2+
2+
2+
3+
2+
+
2+
3+
K Na Ca Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb
H Cu Fe Hg Ag Pt Au
Tính oxi hóa c#a ion kim lo%i tăng d]n
2+
H2 Cu Fe Hg Ag
K Na Ca Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb
Pt Au
Tính khC c#a kim lo%i gi m d]n
2./ Ý nghĩa c_a dãy ñi^n hóa:
D, ñoán chiVu c#a ph n Kng gi_a 2 c.p oxi hóa khC x y ra theo chiVu: ch t oxi hóa m%nh hơn s`
oxi hóa chát khC m%nh hơn sinh ra ch t oxi hóa ySu hơn và ch t khC ySu hơn.( qui tbc
2+
2+
α ) Thí dR: ph n Kng gi_a 2 c.p Fe /Fe và Cu /Cu là:
2+
2+
Cu + Fe → Fe
+
Cu
Oxh m%nh khC m%nh
oxh ySu
khC ySu
Fe2+
Fe
Cu2+
Cu
- T i mi n phí eBook, Tài li u h c t p
1
Fe + Cu2+ → Fe2+ + Cu
Tổng quát: Giả sử có 2 cặp oxi hoá – khử Xx+/X và Yy+/Y (cặp Xx+/X đứng trước cặp Yy+/Y).
XX+
YY+
X Y
Phương trình ph n Kng : Y
y+
+X→X
x+
+Y
Bài 20: Sc ĂN MỊN KIM LO%I
I./ Khái ni^m: S, ăn mòn kim lo%i là s, phá h#y KL ho.c hip kim do tác d2ng c#a các ch t trong mơi
trưPng xung quanh.
n+
M ----> M + ne
II./ Các d;ng ăn mòn kim lo;i:
1./ Ăn mòn hóa hDc: là q trình oxi hóa - khC, trong đó các electron c#a kim lo%i đưic chuy0n tr,c
tiSp đSn các ch t trong mơi trưPng.
2./ Ăn mòn đi^n hóa hDc:
a./ Khái ni^m: ăn mòn đi n hóa là q trình oxi hóa – khC, trong đó kim lo%i bT ăn mòn do tác
d2ng c#a dung dTch ch t đi n li và t%o nên dòng electron chuy0n dPi t= c,c âm đSn c,c dương.
b./ Cơ chi:
+ C,c âm: kim lo%i có tính khC m%nh hơn bT oxi hóa.
+ C,c dương: kim lo%i có tính khC ySu hơn.
III./ Ch\ng ăn mòn kim lo;i:
a./ Phương pháp bko v^ bl mPt:
b./ Phương pháp đi^n hóa: NAi kim lo%i c]n b o v vEi mJt kim lo%i có tính khC m%nh hơn.
Thí d2: đ0 b o v vW tàu bi0n làm blng thép ngưPi ta gbn vào nh_ng m.t ngồi c#a vW tàu (ph]n
chìm dưEi nưEc) nh_ng lá k`m (Zn).
Bài 21: ðI'U CH KIM LO%I
I./Ngun tnc: KhC ion kim lo%i thành ngun tC.
n+
M + ne ----> M
II./ Phương pháp:
1./ Phương pháp nhi^t luy^n: dùng điVu chS nh_ng kim lo%i (sau Al) như: Zn , Fe , Sn , Pb , Cu , Hg …
Dùng các ch t khC m%nh như: C , CO , H2 hoPc Al đp khE các ion kim lo;i trong oxit q nhi^t đr cao.
o
o
t
Thí d2: PbO + H2
t
→ Pb + H2O
Fe2O3 + 3CO → 2Fe + 3CO2
2./ phương pháp th_y luy^n: dùng điVu chS nh_ng kim lo%i Cu , Ag , Hg …
Dùng kim lo;i có tính khE m;nh hơn đp khE ion kim lo;i trong dung dHch mu\i
Thí d2: Fe + CuSO4 ---> Cu + FeSO4
3./ Phương pháp đi^n phân:
a./ đi^n phân nóng chky: điVu chS nh_ng kim lo%i K , Na , Ca , Mg , Al.
ði n phân nóng ch y các hip ch t (muAi, oxit, bazơ) c#a chúng.
đpnc
đpnc
Thí d2: 2NaCl→ 2Na + Cl2
đpnc
MgCl2→ Mg + Cl2
b./ ði^n phân dung dHch: điVu chS kim lo%i đKng sau Al.
Thí d2: CuCl2
2Al2O3→ 4Al + 3O2
đpdd
→ Cu + Cl2
4AgNO3 + 2H2O
CuSO4 + 2H2O
đpdd
→ 4Ag + O2
đpdd
+ 4HNO3
→ 2Cu + 2H2SO4 + O2
c./Tính lưung ch7t thu đưuc q các đi^n cAc
m: KhAi lưing ch t thu đưic * các đi n c,c
A: KhAi lưing mol ngun tC (hay M)
I: CưPng đJ dòng đi n (ampe0
t : ThPi gian (giây)
- T i mi n phí eBook, Tài li u h c t p
m=
AIt
96500
n
2
n : sA electron mà nguyên tC hay ion cho ho.c nh n
Chương 6: KIM LO%I KI'M , KIM LO%I KI'M THw , NHÔM
Bài 25: KIM LO%I KI'M VÀ HyP CH/T QUAN TR|NG C0A KIM LO%I KI'M A./
Kim lo;i kilm:
I./ VH trí trong bkng tu}n hoàn, c7u hình electron :
Kim lo%i kiVm gvm: Liti (Li) , Natri (Na) , Kali (K) , Rubiñi (Rb) , Xesi (Cs) , Franxi
1
(Fr). ThuJc nhóm IA C u hình electron: ns ðlu có 1e q lSp ngoài cùng
2 1
1
Li (Z=3) 1s 2s hay [He]2s
2
2
6
1
Na (Z=11) 1s 2s 2p 3s
2
2
6
2
hay
6
1
[Ne]3s
1
1
K (Z=19) 1s 2s 2p 3s 3p 4s hay [Ar]4s
II./ Tính ch7t hóa hDc:
+
Có tính khE m;nh: M ---> M + e
1./ Tác dRng vSi phi kim:
Thí d2: 4Na + O2 ---> 2Na2O
2Na + Cl2 ---> 2NaCl
2./ Tác dRng vSi axit (HCl , H2SO4 loãng): t%o muAi và H2
Thí d2: 2Na + 2HCl ---> 2NaCl + H2↑
3./ Tác dRng vSi nưSc: t%o dung dTch kiVm và H2
Thí d2: 2Na + 2H2O ---> 2NaOH + H2↑
III./ ðilu chi:
1./ Nguyên tnc: khC ion kim lo%i kiVm thành nguyên tC.
2./ Phương pháp: ñi n phân nóng ch y muAi halogen ho.c hidroxit c#a chúng.
Thí d2: ñiVu chS Na blng cách ñi n phân nóng ch y NaCl và NaOH
PTðP: 2NaCl ñpnc→ 2Na + Cl2
4NaOH ñpnc→ 4Na + 2H2O + O2
B./ Mrt s\ hup ch7t quan trDng c_a kim lo;i kilm:
I./ Natri hidroxit – NaOH
+ Tác d2ng vEi axit: t%o và nưEc
NaOH + HCl ---> NaCl + H2O
+ Tác d2ng vEi oxit axit:
CO2 +2 NaOH ---> Na2CO3 + H2O (1)
CO2 + NaOH --- > NaHCO3 (2)
L p tz l : f
nNaOH
n
f ≤ 1:
*
CO2
2 : NaHCO3 & Na2CO3
NaHCO3 *1 f
* NaOH (dư) + CO2
*
2≤f:
Na2CO3
Na2CO3 + H2O
NaOH + CO2 (dư) NaHCO3
Thí d2: 2NaOH + CO2 ---> Na2CO3 + H2O
+ Tác d2ng vEi dung dTch muAi:
Thí d2: 2NaOH + CuSO4 ---> Na2SO4 + Cu(OH)2↓
II./ Natri hidrocacbonat – NaHCO3
*
1./ phkn €ng phân h_y: 2NaHCO3
t
o
→ Na2CO3 + CO2 + H2O
2./ Tính lư•ng tính:
+ Tác d2ng vEi axit: NaHCO3 + HCl ---> NaCl + CO2 + H2O
+ Tác d2ng vEi dung dTch bazơ: NaHCO3 + NaOH ---> Na2CO3 + H2O
III./ Natri cacbonat – Na2CO3
+ Tác d2ng vEi dung dTch axit m%nh: Na2CO3 + 2HCl ---> 2NaCl + CO2 + H2O
MuAi cacbonat c#a kim lo%i kiVm trong nưEc cho môi trưPng kiVm
IV./ Kali nitrat: KNO3
Tính ch t: có ph n Kng nhi t phân 2KNO3 ---> 2KNO2 + O2
Bài 26: KLK THw VÀ HyP CH/T QUAN TR|NG C0A KIM LO%I KI'M THw
- T i mi n phí eBook, Tài li u h c t p
3