Giáo án Vật lý 11 bài 21: Từ trường của dòng điện chạy trong các dây dẫn có hình dạng đặc biệt

Trường THPT C Duy Tiên

Giáo án Vật lí 11 - Ban cơ bản

Trần Mạnh Quyết

TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN CHẠY TRONG CÁC DÂY DẪN CÓ HÌNH DẠNG
ĐẶC BIỆT
I. MỤC TIÊU
+ Phát biểu được cách xác định phương chiều và viết được công thức tính cảm ứng từ B của
dòng điện chạy trong dây dẫn thẳn dài, dòng điện chạy trong dây dẫn tròn và dòng điện
chạy trong ống dây.
+ Vận dụng được nguyên lí chồng chất từ trường để giải các bài tập.
II. CHUẨN BỊ
1.Giáo viên: Chuẩn bị các thí nghiệm về từ phổ và kim nam châm nhỏ để xác định hướng của
cảm ứng từ.
2.Học sinh: Oõn lại các bài 19, 20.
III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC
Hoạt động 1 (5 phút) : Kiểm tra bài cũ : Nêu định nghĩa và đơn vị của cảm ứng từ.
Hoạt động 2 (5 phút) : Giới thiệu cảm ứng từ tại một điểm cho trước trong từ trường của một
dòng điện chạy trong dây dẫn có hình dạng nhất định.
→
Cảm ứng từ B tại một điểm M:
+ Tỉ lệ với cường độ dòng điện I gây ra từ trường;
+ Phụ thuộc vào dạng hình học của dây dẫn;
+ Phụ thuộc vào vị trí của điểm M;
+ Phụ thuộc vào môi trường xubg quanh.
Hoạt động 3 (8 phút) : Tìm hiểu từ trường của dòng diện chạy trong dây dẫn thẳng dài.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của trò
I. Từ trường của dòng diện chạy trong dây dẫn

thẳng dài
Vẽ hình 21.1.
+ Đường sức từ là những đường tròn nằm trong
Giới thiệu dạng đường sức từ và chiều những mặt phẵng vuông góc với dòng điện và có
đường sức từ của dòng điện thẳng dài.
tâm nằm trên dây dẫn.
Vẽ hình 21.2.
+ Chiều đường sức từ được xác định theo qui tắc
Yêu cầu học sinh thực hiện C1.
nắm tay phải.
→
+ Độ lớn cảm ứng từ tại điểm cách dây dẫn một
Giới thiệu độ lớn của B
µ .I
khoảng r: B = 2.10-7
.
r
Hoạt động 4 (8 phút) : Tìm hiểu từ trường của dòng điện chạy trong dây dẫn uốn thành vòng
tròn.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của trò
II. Từ trường của dòng điện chạy trong dây dẫn uốn
thành vòng tròn
Vẽ hình 21.3.
+ Đường sức từ đi qua tâm O của vòng tròn là đường thẳng
Giới thiệu dạng đường cảm ứng từ của dòng vô hạn ở hai đầu còn các đường khác là những đường cong
diện tròn.
có chiều di vào mặt Nam và đi ra mặt Bác của dòng điện
Yêu cầu học sinh xác định chiều của đường tròn đó.
cảm ứng từ trong một số trường hợp.

+ Độ lớn cảm ứng từ tại tâm O của vòng dây: B = 2π.10-7
→
µ .I
Giới thiệu độ lớn của B tại tâm vòng tròn.
R
Hoạt động 5(7 phút) : Tìm hiểu từ trường của dòng điện chạy trong ống dây dẫn hình trụ.


Trường THPT C Duy Tiên

Giáo án Vật lí 11 - Ban cơ bản

Hoạt động của giáo viên

Trần Mạnh Quyết

Hoạt động của trò
III. Từ trường của dòng điện chạy trong ống dây
Vẽ hình 21.4.
dẫn hình trụ
Giới thiệu dạng đường cảm ứng từ trong + Trong ống dây các đường sức từ là những đường
lòng ống dây.
thẳng song song cùng chiều và cách đều nhau.
Yêu cầu học sinh xác định chiều đường + Cảm ứng từ trong lòng ống dây:
cảm ứng từ.
N
B = 4π.10-7 µI = 4π.10-7nµI
→
l
Giới thiệu dộ lớn của B trong lòng ống

dây.
Hoạt động 6 (5 phút) : Tìm hiểu từ trường của nhiều dòng điện.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của trò
IV. Từ trường của nhiều dòng điện
Yêu cầu học sinh nhắc lại nguyên lí Véc tơ cảm ứng từ tại một điểm do nhiều dòng điện
chồng chất điện trường.
gây ra bằng tổng các véc tơ cảm ứng từ do từng
Giới thiệu nguyên lí chồng chất từ dòng điện gây ra tại điểm ấy
→
→
→
→
trường.
B = B1 + B2 + ... + Bn
Hoạt động 7(5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của trò
Cho học sinh tóm tắt những kiến thức cơ Tóm tắt những kiến thức cơ bản.
bản.
Ghi các bài tập về nhà.
Yêu cầu học sinh về nhà làm các bài tập từ 3
đến 7 trang 133 sgk và 21.6 ; 21.7 sbt.