Giáo án Vật lý 11 bài 30: Giải bài toán về hệ thấu kính

VẬT LÝ 11
Bài 30:GIẢI BÀI TOÁN VỀ HỆ THẤU KÍNH
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Phân tích và trình bày được quá trình tạo ảnh qua một hệ hai thấu kính.
Viết được sơ đồ tạo ảnh.
- Chứng minh được công thức độ tụ tương đương của hệ thấu kính ghép sát.
- Xây dựng lại được công thức tính độ phóng đại ảnh qua hệ quang học.
2 . Kỹ năng:
- Lập sơ đồ tạo ảnh
- Vẽ ảnh qua của vật qua hệ thấu kính.
- Giải bài toán đơn giản về hệ 2 thấu kính.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
a) Dụng cụ : Phấn mầu, thước kẻ
b) Chuẩn bị phiếu:
* Phiếu học tập 1(P1)
- Lập biểu thức tính độ phóng đại ảnh qua hệ
TL1:
- Ta có k = A''B''/AB = (A''B''/A'B') . (A'B'/AB) = k1k2
* Phiếu học tập 2 (P2)
- Lập qua hệ độ tụ tương đương và độ tụ thành phần ở hệ kính ghép sát.
TL1:
+ Ta có: 1/f = (1/d) + (1/d')
(1)
1/f1 = (1/d1) + (1/d'1) (2)
1/f2 = (1/d2) + (1/d'2) (3)
Mà: d'1 = 0 - d2 = - d2
(4)
+ Kết hợp (1), (2), (3), (4) suy ra 1/f = (1/f1) + (1/f2). Vậy D= D1 + D2
* Phiếu học tập 3 (P1)

1. Nếu có 2 thấu kính đồng trục ghép sát thì hai kính trên có thể coi như một kính tương đương
có độ tụ thoả mãn công thức:
A. D = D1 + D2
C. D = D1 + D2
B. D = D1 - D2
D. D = D1 + D2
2. Hệ 2 kính khi tạo ảnh thì ảnh cuối qua hệ có độ phóng đại là:
A. k = k1/k2
C. k = k1 + k2
B. k = k1. k2
D. k = k1 + k2
3. Khi ghép sát một thấu kính hội tụ tiêu cự 30cm đồng trục với một thấu kính phân kỳ có tiêu cự
10cm có được thấu kính tương đương và tiêu cự là
A. 50 cm
B. 20cm
C. -15cm
D. 15cm
4. Một thấu kính phân kỳ có tiêu cự -50cm cần được ghép sát đồng trục với một thấu kính có tiêu
cự bao nhiêu để thu được một kính tương đương có độ tụ 2 dp?
A. Thấu kính hội tụ có tiêu cự 25cm
B. Thấu kính phân kỳ tiêu cự 25 cm
C. Thấu kính hội tụ có tiêu cự 50 cm
D. Thấu kinh phân kì có tiêu cự 50 cm
5. Một thấu kính phân kỳ có tiêu cự 20cm được ghép đồng trục với một thấu kính hội tụ có tiêu
cự 40cm, đặt cách thấu kính thứ nhất 50cm. Đặt một vật phẳng nhỏ vuông góc với trục
chính và trước thấu kinh một 20cm, ảnh cuối cùng là:
A. ảnh thật và cách thấu kính thứ hai 120cm
B. ảnh ảo và cách thấu kính thứ hai

VẬT LÝ 11
120cm
C. ảnh thật và cách thấu kính thứ hai 40 cm
D. ảnh ảo và cách thấu kính thứ hai 40cm
6. Cho một hệ thấu kính gồm thấu kính phân kì (1) đặt đồng trục với thấu kính hội tụ (2) tiêu cự
40 cm cách thấu kính 1 là a. Để ảnh tạo bời hệ kính là ảnh thật với mọi vị trí đặt vật trước
thấu kính (1) thì a phải:
A. Lớn hơn 20 cm
C. Lớn hơn 40 cm
B. Nhỏ hơn 20cm
D. Nhỏ hơn 40 cm
7. Cho một hệ thấu kính gồm thấu kính phân kì (1) tiêu cự 20 cm đặt đồng trục với thấu kính hội
tụ (2) tiêu cự 40 cm cách kính một là a. Để chiếu một chùm sáng song song tới kính (1)
mà chùm ló ra khỏi kính (2) cũng song song , a có giá trị là:
A. 20 cm
B. 40 cm
C. 60 cm
D. 80 cm
8. Đặt một điểm sáng trước một hệ thấu kính đồng trục thấy chùm tia sáng ló ra khỏi hệ là chùm
sáng phân kì. Kết luận nào sau đây vẽ ảnh của điểm sáng tạo bởi hệ là đúng?
A. ảnh thật
C. ảnh ở vô cực
B. ảnh ảo
D. ảnh nằm sau kính cuối cùng.
TL3: Đáp án
1
2
3
4
5

6
7
8
A
B
C
A
A
C
A
B
c) Gợi ý ứng dụng công nghệ thông tin (UD): Có thể sử dụng phần mềm Crocodile physic để
hướng dẫn HS nắm rõ vai trò vật, ảnh với mỗi quang cụ và lập sơ đồ tạo ảnh.
2 - Học sinh:
- Chuẩn bị bài mới.
III.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của học sinh

Trợ giúp của giáo viên

Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
- Trả lời miệng hoặc bằng phiếu

- Dùng P2 - 9 bài 29 để kiểm tra

Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS cách lập sơ đồ tạo ảnh qua quang hệ, giải bài toán hệ kính đồng
trục ghép cách khoảng.
- Đọc đề bài, tìm cách giải
- Theo dõi và vận dụng vào bài toán hướng dẫn.

- Cho HS làm bài tập 1 (trang 193)
- Hướng dẫn HS tìm hiểu để đường truyền ánh
sáng, sự tạo ảnh qua từng quang cụ, vai
trò ảnh vật của A', B'.
ảnh của quang cụ thứ nhất là vật đối với quang
cụ thứ 2.

Hoạt động 3 : Xây dựng công thức xác định số phóng đại ảnh của hệ.
- Trả lời các câu hỏi P1
- Vận dụng hoàn thành bài tập 1

- Dùng phiếu P1 nêu câu hỏi
- K = k1.k2

Hoạt động 4 : Xây dựng công thức tính độ tụ tương đương của hệ kính ghép sát.
- Trả lời các câu hỏi P2
- Chứng minh công thức theo hướng dẫn
- Làm bài tập 2

- Nêu câu hỏi P2
- Hướng dẫn trả lời P2
D = D1 + D2 .


VẬT LÝ 11
- Cho HS làm bài tập 2 (trang 194)
Hoạt động 5 : Vận dụng, củng cố
- Trả lời câu hỏi và bài tập theo phiếu P3 (lên bảng - Cho HS làm bài tập theo phiếu P3
và làm ra nháp)
- Nhận xét, đánh giá nhấn mạnh kiến thức trong

bài.
Hoạt động 6: Giao nhiệm vụ về nhà
- Ghi bài tập về nhà
- Ghi chuẩn bị bài sau

- Cho bài tập trong SGK: bài tập 1 đến 5 (trang
195)
- Dặn dò HS chuẩn bị bài sau.