skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4 5 tuổi tại trường mầm non tân sơn, TP thanh hóa

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GIÁO DỤC VA ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
GIÁO DỤC ÂM NHẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI TẠI TRƯỜNG
MẦM NON TÂN SƠN, THÀNH PHỐ THANH HÓA.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Ánh Tuyết
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường MN Tân Sơn
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA NĂM 2018
0


MỤC LỤC
I.
1.
2.
3.
4.
II.
1.
2.
2.1.
2.2.
3.

3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
3.5
3.6
III
1
2
3

MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG
Cơ sở lý luận
Thực trạng vấn đề
Thực trạng
Kết quả thực trạng
Các giải pháp
Tạo môi trường học tập
Xây dựng hoạt động học lấy trẻ làm trung tâm.
Rèn nề nếp, kỹ năng, mọi lúc, mọi nơi cho trẻ
Sử dụng đa dạng các loại nhạc cụ.
Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động.
Sử dụng các loại trang phục gây hứng thú cho trẻ.
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận

Kiến nghị
Tài liệu tham khảo

Trang
2
3
3
3
3
3
4
5
5
7
7
7
8
12
14
14
15
17
17
18
20

I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
“Gió mùa thu mẹ ru con ngủ
.....Năm canh chày thức đủ vừa năm....”

Ai sinh ra, trải qua tuổi thơ hầu như cũng hơn một lần đều được nghe những
lời du êm dịu, ngọt ngào, tha thiết. Những tiếng nhạc du dương chứa đựng tình
1


yêu sâu lắng dễ đi vào lòng con trẻ, mang đến một giấc ngủ êm đềm. Bởi vậy
mới nói âm nhạc là một loại hình nghệ thuật luôn gắn bó với con người từ khi
còn trong bụng mẹ cho đến khi giã từ cuộc sống. Mỗi bước trưởng thành của
con người trong cuộc sống âm nhạc luôn là nguồn động viên an ủi, tiếp sức cho
chúng ta phấn đấu vươn lên.
Có thể ở lứa tuổi ấy trẻ chưa hiểu rõ âm nhạc là gì nhưng những lời ru ngọt
ngào, những bài hát vui tươi ngộ nghĩnh, những điệu múa, trò chơi sinh dộng đã
mở ra một thế giới âm thanh tràn đầy thú vị, một nguồn sữa nuôi dưỡng và làm
giàu cảm xúc trong tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện về nhân
cách. Việc giúp trẻ ngay từ thủa ấu thơ được tận hưởng một cách đúng đắn cái
hay, cái đẹp của âm nhạc sẽ hình thành nên cơ sở ban đầu của những cảm xúc
tinh tế, thị hiếu thẩm mỹ, âm nhạc lành mạnh.
Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm
nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như:
Ca hát, vận động theo nhạc, nghe hát, múa, trò chơi âm nhạc. Đặc biệt đối với
trẻ 4 tuổi âm nhạc đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc,
dần hình thành trong tâm hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây
là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách
biểu diễn ở mức độ đơn giản.
Đối với trẻ mầm non giờ học âm nhạc mang đến một giá trị tinh thần lớn
lao, một không khí vui tươi, sôi nổi trong từng nhóm trẻ. Đây là hình thức cơ
bản nhất trong hoạt động giáo dục âm nhạc, là hoạt động được trẻ yêu thích, là
nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện
giáo dục cho các hoạt động giáo dục khác. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận
không thể tách rời với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ.

Trong trường mầm non ca hát là một hoạt động được thực hiện thường
xuyên, liên tục và được lồng ghép trong các hoạt động của trẻ, nó là cầu nối giữa
hoạt động này với hoạt động khác và là nguồn tạo hứng thú mạnh mẽ nhất để trẻ
tham gia vào các hoạt động. Tuy nhiên, khi trẻ ca hát ta thường nhận thấy đôi
lúc có phần không chính xác về giai điệu hoặc lời ca ... Bên cạnh đó do đặc điểm
của trẻ độ tuổi này cách phát âm của trẻ còn chưa thực sự hoàn chỉnh, âm phát ra
yếu, hơi thở ngắn, nông và đặc biệt sự phối hợp giữa tai nghe và giọng chưa
thực sự chủ động do trẻ hát chưa có tính nghệ thuật. Trẻ còn rụt dè, nhút nhát
2


chưa đủ tự tin để thực hiện trọn vẹn bài hát. Mặt khác trẻ còn hạn chế về giọng,
về hơi, về âm vực tiết tấu. Vì thế nó làm giảm đi tính nghệ thuật trong mỗi bài
hát.
Trong tất cả các môn học của trẻ, có lẽ tôi đặc biệt yêu thích bộ môn âm
nhạc. Bởi vì, bản thân âm nhạc đã mang đến cho cuộc sống biết bao cảm xúc
tuyệt vời, tạo niềm tin yêu, thăng hoa trong mỗi giờ dạy. Giúp cho trẻ biết cảm
nhận cái hay, cái đẹp đang diễn ra trong cuộc sống hàng ngày.
Trước thực tế đó, xác định được vai trò của âm nhạc đối với trẻ, tôi luôn
mong muốn mình phải làm thế nào để giúp trẻ học thật tốt bộ môn âm nhạc và
tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục
âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non Tân Sơn, Thành Phố Thanh
Hóa”.
2. Mục đích nghiên cứu.
Tìm ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho
trẻ mẫu giáo nhỡ tại Trường mầm non Tân Sơn, thành phố Thanh Hóa.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Trẻ mẫu giáo nhỡ (4 - 5 tuổi), năm học 2017 – 2018 Trường MN Tân Sơn.
4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp lí luận: Đọc, phân tích, tổng hợp những tài liệu có liên

quan nhằm xây dựng cơ sở lí luận cho việc viết sáng kiến kinh nghiệm
- Phương pháp quan sát: Quan sát trẻ mọi lúc mọi nơi, từ đó đánh giá
được khả năng cảm thụ âm nhạc ở trẻ.
- Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tài liệu về phương pháp và hình
thức tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ
- Phương pháp tổng hợp thống kê: Sử dụng thống kê toán học để đánh giá,
tính toán phần trăm.
II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Từ những tài liệu tham khảo: Giáo trình Phương pháp giáo dục âm nhạc
trong trường mầm non phần I,II – Phạm Thị Hòa, cuốn Tuyển tập trò chơi, bài
hát, thơ ca, câu đố dành cho trẻ 4-5 tuổi đã nêu:
Giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ
ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những
3


cảm xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm
nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm
xúc có trong tác phẩm. Đồng thời âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện
tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Một bài hát êm
dịu đưa trẻ đến cảm xúc nhẹ nhàng.....một nhịp điệu rắn rỏi của bản hành khúc
gợi cho trẻ hào hứng, phấn khởi, vui tươi” ...
Âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và tạo cảm
xúc cho trẻ. Trẻ em ở độ tuổi mẫu giáo rất nhạy cảm với âm nhạc, trẻ rất thích
nghe nhạc va hứng thú tham gia vào các hoạt động có âm nhạc. Mục đích của
giáo dục âm nhạc là giáo dục tình cảm, đạo đức thẩm mỹ cho trẻ, là phương tiện
hình thành cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng. Giáo dục âm nhạc còn hình thành cho
trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu tổ quốc, tình yêu thương con người rộng lớn, hình
thành và phát triển kỹ năng tốt trong sinh hoạt tập thể : Đó là tính tổ chức kỷ

luật, tự chủ mạnh dạn, tự tin trước mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là phương
tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến
thức trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc sống. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt
động âm nhạc như: Nghe cô hát, trẻ tự hát, nhảy múa, chơi trò chơi âm nhạc…
sẽ hình thành yếu tố phát triển toàn diện về nhân cách đức, trí, thể, mỹ và nó có
mối quan hệ khăng khít chặt chẽ với nhau.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trẻ được nghe nhạc cổ điển từ
trong bào thai sẽ kích thích sóng điện não giúp não phát triển tăng trí thông minh
sau này. Và đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non âm nhạc là môn học giúp trẻ phát
triển toàn diện nhất, và thông qua âm nhạc trẻ sẽ linh họat, mạnh dạn, thông
minh qua việc sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho
trẻ, khi vận động theo nhạc sẽ thúc đấy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo
léo, bền bỉ và dẻo dai qua các động tác.
Với vai trò như vậy, âm nhạc đã trở thành nội dung cần thiết trong chương
trình giáo dục mầm non.Vì vậy, cần thiết phải có biện pháp để khai thác tối ưu
khả năng âm nhạc của từng trẻ .
Đây chính là cơ sở lý luận để tôi xây dựng các giải pháp cho đề tài sáng
kiến kinh nghiệm.
2. Thực trạng vấn đề
2.1. Thực trạng
4


Năm học 2017 – 2018 tôi dược giao phụ trách lớp mẫu giáo nhỡ 4 -5 tuổi.
Lớp được bố trí 2 giáo viên có trình độ trên chuẩn và có tổng số học sinh là 35
cháu. Trong đó số cháu nam là 19, cháu nữ là 16.
* Thuận lợi:
- Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường đầu tư, tạo
điều kiện về cơ sở vật chất, phương tiện thực hiện.
- Được sự chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường về kế hoạch, chương

trình dạy trẻ trong từng giai đoạn nên tôi đã chủ động trong việc lập kế hoạch
nội dung, biện pháp của từng chủ đề lồng ghép cho phù hợp với tình hình của
lớp.
- Nhà trường có phòng hoạt động âm nhạc riêng, rộng rãi giúp cho trẻ
được thoải mái chơi, tập.
- Phòng lớp sạch sẽ, thoáng mát, cơ sở vật chất được trang bị đầy đủ, các
cháu đều khoẻ mạnh phát triển tốt, thông minh và cùng độ tuổi, các cháu rất
nhạy cảm và ham hiểu biết.
- Giáo viên luôn có lòng nhiệt huyết yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách
nhiệm cao trong công tác chăm sóc- giáo dục trẻ, rút kinh nghiệm trong thực
hiện chương trình.
- Giáo viên thường xuyên được bồi dưỡng chuyên môn nghiêp vụ, luôn
học hỏi và nâng cao trình độ và đặc biệt thường xuyên thiết kế bài giảng trên
phần mềm Powerpoint.
- Hầu hết giáo viên đều được đào tạo kỹ lưỡng. Vì thế mà giáo viên ỏ lớp
đều nắm vững phương pháp, có khả năng cảm thụ âm nhạc, sử dụng được dụng
dụng cụ âm nhạc và giọng hát tốt.
- Trẻ được tham gia các hoạt động văn nghệ của nhà trường, giúp trẻ có
cơ hội rèn luyện và thể hiện từ đó nâng cao tính tự tin.Vì thế mà trong các tiết
học trẻ mạnh dạn, hứng thú hơn.
- Trẻ thích hát từ khi còn rất nhỏ, gần như khi biết nói là trẻ bắt đầu học
hát, trẻ được người lớn dạy cho nhiều bài hát. Chính diều này một phần nào đó
trẻ được làm quen với môn âm nhạc điều đó giúp giáo viên dễ dàng trong việc
truyền tải kiến thức.

5


- Đa số phụ huynh rất quan tâm đến con em mình và luôn có ý thức ủng
hộ cho các phong trào văn nghệ hay hoạt động chung của lớp tạo cơ hội thuận

lợi cho giáo viên xây dựng được tiết học hay, chất lượng.
- Các cháu đều được trang bị đầy đủ về đồ dùng học tập như: dụng cụ âm
nhạc, đồ chơi phong phú, và có điều kiện học hành vui chơi rất tốt.
Tất cả những điều đó góp phần rất lớn cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
* Khó khăn.
Bên cạnh những điều kiện thuận lợi trên thì vẫn còn tồn tại một số khó
khăn nhất định như:
- Một số cháu đi học còn chưa đều dẫn đến không đồng đều về chất
lượng.
- Một số trẻ chưa mạnh dạn, chưa nhanh nhẹn, còn nhút nhát, dụt dè.
- Khả năng âm nhạc của trẻ còn chưa đồng đều, khi hát trẻ chưa hòa nhịp
giọng hát của mình vào giọng hát của tập thể dẫn đến việc cảm thụ âm nhạc cho
trẻ còn khó khăn.
- Trẻ hát không đúng giai điệu, hát không rõ lời hoặc hát sai lời.
- Trẻ chưa tao được âm thanh hợp lý khi hát ( hát nhỏ hoặc la hét).
- Cô giáo còn chưa chú trọng khai thác hết khả năng của từng trẻ, chưa tận
dụng mọi cơ hội cho trẻ làm quen với âm nhạc dẫn đến kết quả chưa cao.
- Chưa chú trọng đến việc rèn kỹ năng ca hát cho trẻ.
Để đáp ứng nhiệm vụ và mục đích giáo dục, hình thành ở trẻ kỹ năng ca
hát, nghe hát, gõ nhịp cho trẻ và để khắc phục những hạn chế của nó, trước hết
giáo viên phải tìm hiểu cặn kẽ tình hình và khả năng của từng cháu trong lớp,
phải nắm được nội dung chương trình, phương pháp thực hiện từng nội dung
gắn với những thay đổi của chương trình, của chuyên đề hàng năm từ đó khai
thác triệt để những kỹ năng của trẻ.
Từ đầu năm học, khi tiến hành thực hiện chương trình tôi đã kiểm tra và
tìm hiểu khả năng của từng cháu để có biện pháp linh hoạt giúp đỡ các cháu
trong việc cảm thụ âm nhạc.
2.2. Kết quả thực trạng:
Qua khảo sát tôi đã có những kết quả sau:
TT

Nội dung

Tổng số
cháu

Kết quả khảo sát
6


Đạt

Tỷ lệ

Chưa
đạt
10

Tỷ lệ

Trẻ hào hứng với hoạt động âm
35
25
71%
29%
nhạc
Hứng thú và biết bộc lộ cảm
35
20
57%

15
43%
2
xúc khi nghe nhạc
3
Thể hiện tốt kỹ năng âm nhạc
35
20
57%
15
43%
Thể hiện được nghệ thuật khi
35
18
51%
17
49%
4
biểu diễn
Qua khảo sát ban đầu, tôi thấy khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ còn hạn
chế. Tôi rất băn khoăn vì kết quả chưa đi đúng với với tầm quan trọng chất
lượng âm nhạc. Điều đó đã làm tôi trăn trở và phải tìm ra biện pháp tích cực để
nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ.
3. Các giải pháp thực hiện
Từ những thuận lợi và khó khăn trên, tôi đã đề ra một số giải pháp cụ thể
như sau:
3.1 Tạo môi trường học tập cho trẻ.
Để nhằm mục đích cho trẻ hứng thú vào hoạt động âm nhạc việc tạo môi
trường cũng rất quan trong đối với trẻ .
Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của

mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ
năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng
sáng tạo của trẻ. Vì thế tôi luôn chú ý bố trí góc phù hợp, sắp xếp đồ dùng, dụng
cụ một cách hợp lý tạo sự gần gũi và thoải mái cho trẻ nhưng chú ý sao cho ở
nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra tại góc không ảnh hưởng đến những hoạt động ở
góc khác.
Cung cấp nhiều nguồn âm thanh: Các loại lon, thùng thiếc, hột hạt, các
loại đá, khối gỗ, chén bằng sành, khuyến khích trẻ sáng tạo cùng cô bằng những
phế liệu : Giấy khổ lớn, báo, ni lông...để cùng tạo ra những chiếc váy xinh xắn
phục vụ lễ hội hóa trang, nhảy múa.
Được sử dụng đồ dùng do chính tay mình tạo ra để thực hiện các hoạt
động âm nhạc, trẻ vô cùng hứng thú nên tôi luôn chú ý tạo điều kiện cho trẻ thể
hiện những ý tưởng của mình cùng cô. Đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ trong
việc hỗ trợ nhau, liên kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật.
1

7


Khuyến khích trẻ tự làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng, đồ chơi để vỗ
tay, gõ đệm bài hát nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng.
Bên cạnh đó còn có một số đồ dùng khuyến khích trẻ sáng tạo trong vạn
động theo nhạc như : Những con búp bê bằng vải, những con giống, thú nhồi
bông ...làm bạn nhảy, múa cùng trẻ.
Ngoài việc chuẩn bị đầy đủ ở góc cho hoạt động tôi còn tích cực xem các
chương trình dạy làm đồ dùng học tập trên tivi, các chương trình của trẻ thơ hay
truy cập trang web (www.mamnon.com) để học hỏi và thảo luận cùng các đồng
nghiệp cách làm đồ dùng dạy học. Huy động phụ huynh tìm kiếm nguyên vật
liệu, phế liệu mang đến lớp làm đồ chơi hay trang trí góc âm nhạc. Như vậy
chuẩn bị đầy đủ về những điều kiện thực hiện ở các góc đề giúp tôi chủ động và

thực hiện một cách linh hoạt, sáng tạo phù hợp với lớp mình phụ trách.
3.2. Xây dựng hoạt động học lấy trẻ làm trung tâm.
Hoạt động học lấy trẻ làm trung tâm là ở đó trẻ được trực tiếp tìm tòi,
khám phá, trải nghiệm, đây là thời điểm mà trẻ có khả năng tập trung chú ý tốt
nên tôi chú trọng đầu tư vào hoạt động này. Qua đó giúp trẻ hứng thú, tích cực
và cảm nhận tác phẩm âm nhạc một cách trọn vẹn, hiệu quả nhất.
Mỗi giờ học giáo dục âm nhạc thường được xây dựng theo cách khác
nhau, mỗi giờ chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động để tạo cơ
hội cho trẻ được thực hành thể hiện hết mình những khả năng vốn có.
* Chú ý gây hứng thú cho trẻ khi vào bài.
Để thu hút trẻ vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc
được tốt hơn đòi hỏi cô giáo phải luôn suy nghĩ, đầu tư nghiên cứu, sáng tạo
trong phương pháp dạy học: Khi vào đầu giờ học có thể trò chuyện về chủ đề,
xem vật thật, tranh ảnh, mô hình…có trong chủ đề theo nội dung bài dạy để dẫn
dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin, không gò bó.
Ví dụ: Khi dạy hát bài “Em thích làm chú bộ đội” của nhạc sỹ Hoàng
Long cô có thể dựng mô hình doanh trại bộ đội cho các bé được mặc trang phục
những chú bộ đội rồi cho trẻ đến thăm quan doanh trại. Từ đó trẻ có thể hình
dung, trẻ vừa được trải nghiệm lại vừa gây hứng thú cho trẻ.
Hoặc khi dạy trẻ đề tài: Vận động bài hát ‘Đố bạn” của tác giả
Hồng Ngọc trong chủ đề động vật có thể cho trẻ sử dụng mũ minh họa, trang

8


phục để đóng vai thể hiện vài hành động đơn giản của các con vật được nhắc tới
trong bài hát nhằm thu hút trẻ.
Hay ở chủ đề thực vật với bài hát ‘Quả” nhạc và lời Xanh Xanh cô giáo
có thể chuẩn bị sẵn một số loại qủa thật cho trẻ quan sát.
* Tổ chức các hoạt động đa dạng, linh hoạt dựa vào hoạt động trọng tâm.

Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi giáo viên phải
hát đúng nhạc, vỗ đúng nhịp, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với
nhạc, cô hát càng hay càng thu hút trẻ vào giờ học, khi hát phải thể hiện được
tình cảm, sắc thái của bài hát. Kết hợp việc sử dụng đàn cũng rất quan trọng
xuyên suốt quá trình một giờ hoạt động âm nhạc của trẻ.

Trong mỗi tiết dạy âm nhạc đều sử dụng đàn cho trẻ
Nếu chọn vận động là trọng tâm tôi xác định tiết vỗ nhịp hay múa để từ
đó lựa chọn cách vỗ nhịp cho phù hợp. Bởi mỗi tác phẩm chứa đựng một nội
dung, một chủ đề tình cảm rất riêng, vì thế mỗi bài hát tôi nghiên cứu kỹ về chất
dọng, nhịp điệu xác định loại nhạc 3/4 hay 2/4, xem âm điệu vui tươi hay trang
trọng, tha thiết êm dịu hay hóm hỉnh, nhịp điệu nhanh hay chậm...Để từ đó chọn
cách vỗ nhịp chính xác và phù hợp với lứa tuổi. Hầu như tất cả những bài hát
trong chương trình và độ tuổi tôi dạy thường sử dụng là loại nhạc 2/4 .
Ở tiết vận động vỗ tay khi đã cho trẻ thể hiện xong vận động cơ bản cô có
thể cho trẻ sáng tạo thêm cách vận động khác.

9


Ví dụ : Hỏi trẻ ‘Ai còn cách vận động nào khác không’? Trẻ sẽ đưa ra ý
tưởng cho cách vận động của mình và cho các bạn cùng đứng lên thể hiện.
Nếu phần nghe hát là trọng tâm thì có thể, lựa chọn những bài hát nghe
phù hợp, xác định được chất giọng của nhạc, nhịp điệu của bài hát, chau chuốt
mượt mà từng động tác để khi thể hiện nhằm thu hút trẻ và hiệu quả được tốt
hơn.
Chú ý cho trẻ được nghe hát dưới nhiều hình thức phong phú, ngoài hát
thể hiện được cảm xúc, trang phục phù hợp với từng vùng miền tôi còn chú ý kết
hợp nhiều hình thức đa dạng. Có thể hát kết hợp diễn rối cho trẻ xem, cho nghe
giai điệu, cho trẻ xem vi deo… trẻ vừa được nghe hát vừa được thấy được cảnh

minh họa cho bài hát.
Còn nếu phần dạy hát là trọng tâm cô có thể dùng nhiều hình thức hát
khác nhau : hát từng câu, hát to - nhỏ, hát nối tiếp...theo hiệu lệnh của cô
Không chỉ tổ chức tốt hoạt đông tích hợp trên tiết âm nhạc mà tôi còn vận
dụng những bài hát phù hợp với chủ đề để tích hợp trong các hoạt động khác
một cách hiệu quả.
Để nhằm củng cố, rèn luyện và khắc sâu kiến thức, kỹ năng vận động, sự
tinh nhanh, nhạy bén trong phát triển tai nghe, sự cảm thụ âm nhạc giáo viên cần
phải tổ chức tốt phần trò chơi cho trẻ dưới nhiều hình thức, và cách lựa chọn
từng trò chơi cho phù hợp và có sự sáng tạo linh hoạt trong từng trò chơi.
Chú ý: Khi hướng dẫn cách chơi cần rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao
yêu cầu của trò chơi. Từ đơn giản đến phức tạp hơn nhằm nâng cao khả năng,
phát triển năng khiếu cho trẻ.
Ví dụ: Khi cho trẻ chơi trò chơi “ Tai ai tinh”, không chỉ sử dụng một loại
dụng cụ âm nhạc mà sử dụng kết hợp nhiều dụng cụ được làm từ các phế liệu
khác nhau như: Vỏ hộp sữa, vỏ hộp bánh, lon bia, gáo dừa, dụng cụ nhà bếp, bát
sứ… cho lần lượt trẻ lên tự chọn dụng cụ được làm từ các phế liệu để trẻ tự gõ
đệm bằng những dụng cụ mình đã chọn. Từ đó cho trẻ khác đoán xem đó là
dụng cụ được làm từ phế liệu gì?
* Một số biện pháp thủ thuật khác.
Trên hình thức tổ chức hướng dẫn hoạt động để tránh nhàm chán lại gây
hứng thú thì tôi tìm tòi nhiều các hình thức tổ chức hoạt động dưới dạng có thể
tự đánh đàn cho trẻ nghe, xem các hình ảnh phù hợp trên màn hình …. Trong
10


hoạt động để tránh sự gò bó, thì tôi đã thay đổi đội hình, cách bố trí chỗ ngồi cho
trẻ linh hoạt không để trẻ ngồi một vị trí nhất định. Phối hợp một cách linh hoạt
nhẹ nhàng ngay cả khi bố trí cho trẻ tự đi lấy dụng cụ để biểu diễn nếu là tiết
vận động hoặc biểu diễn.

Vào bài trẻ có thể ngồi quây quần hoặc đứng bên cô, khi nghe cô hướng
dẫn dạy hát, dậy vận động trẻ có thể ngồi vòng cung, phần vận động theo nhạc
trẻ có thể thay đổi đội hình ngang, dọc, đi vòng tròn…. Phần chuyển tiếp trên
hoạt động học có chủ đích thường đơn điệu, thiếu hấp dẫn, bằng những tình
huống, yếu tố bất ngờ, tôi đã gây hứng thú giúp trẻ chú ý hơn vào bài học: Có
thể chọn một hình ảnh sinh động, ngộ nghĩnh mang tính chất minh hoạ được nội
dung bài hát cho trẻ xem để dẫn dắt bước vào phần nghe hát, hoặc dùng thủ
thuật bắt trước tiếng kêu của con vật trong bài hát ( nếu là chủ đề động vật..)để
gọi trẻ, hay diễn rối cho trẻ xem ...
Sự giao tiếp của cô và trẻ trên hoạt động học có chủ đích có ý nghĩa rất
quan trọng, nó không chỉ thể hiện trong quá trình cho trẻ nghe mà xuyên suốt cả
tiết học. Cô cần giao tiếp với trẻ bằng ánh mắt nhìn trong sáng, trìu mến, tứơi
tắn, đôi lúc hơi nghiêng đầu để nghe trẻ hát, gật đầu và nở nụ cười tươi đồng
tình với cách biểu diễn của trẻ. Như vậy, cô - cháu sẽ trở nên gần gũi thân tình
hơn ngay cả trên hoạt động học có chủ đich. Nếu trẻ nào thiếu chú ý vào bài
học, cũng bằng sự giao tiếp thân tình ấy, cô hướng trẻ tới nội dung trao đổi bằng
cách nhìn vào trẻ hay một chút xoa đầu... để trẻ tập trung vào cô.
Như vậy, để gây hứng thú cho trẻ trong việc xây dựng hoạt động học lấy
trẻ làm trung tâm tôi đã lựa chọn và sử dụng một cách khéo léo, linh hoạt các
biện pháp trên.
3.3. Rèn nề nếp, kỹ năng mọi lúc, mọi nơi cho trẻ.
Trẻ mầm non “ học mà chơi - chơi mà học” nên hình thức giáo dục, rèn nề
nếp, kỹ năng mọi lúc, mọi nơi đối với trẻ rất tốt và hiệu quả.
Tôi có thể áp dụng với hầu hết vào tất cả các giờ hoạt động trong ngày
như:
* Trong giờ đón, giờ trả: Tôi cho trẻ nghe những bài hát phù hợp với lứa
tuổi và làm quen với các bài hát trong chương trình, trước giờ đi ngủ có thể hát
cho trẻ hoặc cho trẻ nghe những bài hát du có giai điệu ngọt ngào, êm ái trẻ vừa
được chìm sâu vào giấc ngủ vừa được cảm nhận giai điệu của nhạc.
11

Ví dụ: Trong giờ hoạt động ngoài trời sau khi quan quát góc thiên nhiên
có thể cho trẻ hát bài “ Em yêu cây xanh” của tác giả Ngân Hà.
* Ở giờ hoạt động chiều: Ngoài củng cố ôn lại các bài đã học tôi còn cho
trẻ làm quen những bài hát trong và ngoài chương trình, cho trẻ nghe cô hát,
đàn, gõ nhịp… Từ đó khắc sâu, luyện rèn, phát triển tai nghe cho trẻ.
Không chỉ tận dụng mọi lúc, mọi nơi, ngoài ra cuối mỗi chủ đề tôi thường
tổ chức ôn lại những bài đã học thông qua hình thức biểu diễn hoặc tổ chức trò
chơi như: "Ai nhanh nhất", "Nghe tiếng hát tìm đồ vật”, “Tai ai tinh”, “Hát
theo hình vẽ”... Khi chơi trẻ sẽ được thể hiện lại các bài hát mà mình đã được
học.
Dựa vào khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ sau khi quan sát đánh giá trẻ
trên tiết dậy và ở mọi lúc mọi nơi, tôi tiến hành luyện tập cho những trẻ còn hạn
chế và bối dưỡng cho những trẻ có năng khiếu như sau:
Đối với trẻ có năng khiếu, tôi bồi dưỡng cho trẻ kỹ năng hát kết hợp múa,
vận động động tác tự nhiên, thể hiện sắc thái tình cảm ở mỗi bài hát.
Với những cháu nhút nhát, tự ti, tôi thường tận dụng thời gian vào giờ trả
trẻ, dạo chơi... để luyện tập. Lúc đầu tập riêng sau đó tập cho từng nhóm (2 - 8
trẻ); sau đó bố trí xen kẽ những cháu có năng khiếu hát cùng nhau. Nếu thấy tiến
bộ, tôi động viên khen ngợi, nêu gương trẻ kịp thời. Thường xuyên mời những trẻ
nhút nhát hát trước lớp, hát cùng bạn...
Ngoài việc giúp trẻ biết thực hiện các kỹ năng cần thiết cho lứa tuổi như:
Vỗ đệm, gõ, múa (với những vận động cơ bản) bằng sự sự mạnh dạn, tự tin, linh
hoạt. Tôi còn luôn thường xuyên chú trọng đến việc giúp trẻ cảm thụ âm nhạc
trong cuộc sống theo bản năng vốn có và kỹ năng yêu thích âm nhạc của từng cá
nhân trẻ.
Rèn thêm cho trẻ một số động tác múa như: Cuộn tay, nhún chân, lắc
mông… nhịp nhàng theo lời bài hát.
Tạo điều kiện cho trẻ tự thỏa thuận và tự chọn các vận động theo ý thích

và sự sáng tạo của trẻ. Cô có thể dùng lời để khuyến khích, động viên trẻ thực
hiện các hoạt động khác nhau mà không trùng với hoạt động sáng tạo của bạn.
Chú ý rèn cho trẻ biết thực hiện theo hiệu lệnh và khẩu lệnh tạo cho trẻ có
cảm giác chủ động, tự tin khi lên biểu diễn.

12


Hình thức luyện tập thực hành được lồng vào trong tất cả các hoạt động
và ở mọi lúc, mọi nơi. Xong phải được cô đưa vào một cách khéo léo, tự nhiên,
không gò ép. Trẻ thực sự tham gia vào hoạt động, trực tiếp hoạt động, khẳng
định bằng chính khả năng của mình, từ đó tạo cho trẻ có sự tự tin hơn và càng
muốn hoạt động. Lúc này cô chỉ còn nhiệm vụ hệ thống hoá, chính xác hóa lại
các động tác của trẻ. Từ đó giúp trẻ phát triển những kỹ năng thuần thục hơn.

Giờ hoạt động âm nhạc của lớp trẻ mạnh dạn, tự tin khi lên biểu diễn .

3.4. Sử dụng đa dạng các loại nhạc cụ.
Việc sử dụng đa dạng các loại nhạc cụ cũng không kém phần quan trọng
đối với trẻ. Những tiếng âm thanh bằng những dụng cụ tự làm bằng các phế liệu,
vừa đẹp, lạ mắt, hấp sẽ gây được cảm xúc cho trẻ từ đó lôi cuốn trẻ tập trung,
say mê vào hoạt động.
Bên cạnh những loại nhạc cụ có sẵn để tạo cho trẻ hứng thú hơn tôi dùng
các dụng cụ làm từ các phế liệu như: Gáo dừa, vỏ hộp sữa, vỏ hộp bánh… tạo
nên những tiếng vang lạ trẻ rất thích. Cô và trẻ cùng nhau trang trí, kích thích trẻ
tham gia hoạt động. Trẻ được dùng những dụng cụ do chính tay mình tham gia
trang trí sẽ phấn khởi và hứng thú hơn với hoạt động.
Hằng ngày ở góc chơi âm nhạc tôi thường chú ý làm thêm những đồ chơi
mới, hướng dẫn, dẫn dắt trẻ để trẻ tự khám phá những dụng cụ âm nhạc có
13

những âm thanh khác nhau: Như âm thanh từ những viên sỏi, từ cốc nước bằng
sứ, bát bằng sứ …Trẻ được trực tiếp sử dụng sẽ tăng khả năng cảm thụ từ đó
phát triển năng khiếu, kỹ năng gõ nhịp cũng như phát triển tai nghe cho trẻ.

Những dụng cụ tự làm bằng phế liệu trưng bày ở góc âm nhạc .
3.5. Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động.
Trước đây giáo viên phải rất vất vả để có thể tìm kiếm những hình ảnh,
biểu tượng, đồ dùng phục vụ bài giảng thì hiện nay với ứng dụng CNTT có thể
sử dụng intenet để chủ động khai thác tài nguyên giáo dục phong phú, chủ động
quay phim, chụp ảnh làm tư liệu cho bài giảng điện tử.
Thực tế cho thấy việc đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết học hiện
nay được sử dụng rất phổ biến và rộng rãi nhưng quan trọng là phải đưa như thế
nào nhằm thu hút hiệu quả trên trẻ cao mà vẫn đảm bảo tính khoa học tránh bị
lam dụng, lúng túng.
Tôi thường xuyên vào các trang Web như: Youtobe.com, nhạc của toi.vn,
zing me.mp3…tìm các tư liệu phù hợp với nội dung bài dạy sau đó làm các hiệu
ứng với hình ảnh, video clip, ảnh động…kết hợp với phần mềm photoshop
pwerpoint …để sử lý hình ảnh, cắt nhạc áp dụng cho bài dạy.
Ví dụ : Ở chủ đề nhánh Tết trung thu, nội dung trọng tâm là vận động
‘ Rước đèn dưới trăng’ thì trước khi vào bài tôi có thể cho trẻ xem đoạn clip về
đêm hội trăng rằm.
14


Ví dụ: Bài hát “Thật là hay” của tác giả Hoàng Lan muốn có hình ảnh
sinh động kết hợp có cả những chú chim trên cành nhưng không có hình sẵn tôi
dùng phần mềm sử lý để có được bức ảnh đẹp, phù hợp với nội dung bài hát.

Hình ảnh minh hoạ cho bài hát “Thật là hay”
Với những bài hát nghe thuộc làn điệu dân ca, có thể cho trẻ xem hình ảnh
,clip về những ngày hội, cuộc thi hát dân ca. Sau khi trẻ được trực tiếp xem cô sẽ
mặc trang phục tứ thân và biểu diễn cho trẻ xem trẻ sẽ có cảm xúc hơn với làn
điệu dân ca mượt mà, trữ tình đó.
Như vậy việc đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào rất cần thiết đối với
trẻ .
3.6. Sử dụng các loại trang phục gây hứng thú cho trẻ.
Việc sử dụng các loại trang phục cũng không kém phần quan trọng.
Những bộ trang phục đẹp mắt, hấp dẫn bước đầu cũng đã gây được cảm xúc cho
trẻ từ đó lôi cuốn trẻ tập trung, say mê vào hoạt động.
Tìm cách vào bài sinh động bằng những bộ trang phục ngộ nghĩnh phù
hợp với nội dung bài hát để gây sự chú ý cho trẻ.
Trong mỗi tiết dậy, mỗi cuộc thi phối hợp cùng với phụ huynh chuẩn bị,
đầu tư những trang phục đồng loạt, đẹp, phù hợp với nội dung đề tài cung cấp
cho trẻ để mang lại hiệu quả cao hơn.
Bên cạnh những trang phục có sẵn để tạo cho trẻ các trang phục biểu diễn,
hấp dẫn hơn tôi dùng các trang phục làm từ duy băng, giấy mầu các loại, trang
kim, phế liệu…Cô và trẻ cùng nhau trang trí, kích thích trẻ tham gia hoạt động .
15


Trẻ được mặc những bộ trang phục do chính tay mình tham gia trang trí sẽ phấn
khởi và hứng thú hơn với hoạt động.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
* Đối với hoạt động giáo dục:
Sau khi áp dụng các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng âm nhạc cho trẻ
thì cuối năm khi khảo sát lại chất lượng của trẻ được nâng lên rõ rệt, kết quả cụ
thể như sau:
Kết quả khảo sát

TT
1

Nội dung

Tổng số
cháu

Đạt

Chưa
đạt
100%
0
Tỷ lệ

Tỷ lệ

Trẻ hào hứng với hoạt động
35
35
âm nhạc
2
Hứng thú và biết bộc lộ cảm
35
33
94%
2
6%
xúc khi nghe nhạc

3
Thể hiện tốt kỹ năng âm nhạc
35
34
97%
1
3%
4
Thể hiện được nghệ thuật khi
35
30
85%
5
15%
biểu diễn
* Đối với bản thân:
Bằng sự linh loạt, phấn đấu trau dồi của bản thân, sau khi nghiên cứu và
tìm ra biện pháp nhằm nâng cao chất lượng âm nhạc cho trẻ tôi đã thấy rõ hiệu
quả của sáng kiến kinh nghiệm. Có thể nói giáo viên đã giúp trẻ phát huy được
tính tích cực, chủ động, tự tin, có được những kỹ năng cơ bản, thuần thục động
tác khi thể hiện trong giờ hoạt động âm nhạc. Và từ đó tôi cũng đã đúc rút ra
được cho chính bản thân mình
Phải luôn trau dồi kiến thức, học hỏi kinh nghiệm, có lòng say mê nhiệt
tình với nghề, quan tâm sát sao hơn tìm tòi và nghiên cứu đặc điểm học sinh của
lớp mình.
Năng động, sáng tạo hơn để từ đó tìm ra các biện pháp, phương pháp tổ
chức phù hợp đối với tất cả các bộ môn đặc biệt là phương pháp dạy trẻ cảm thụ
âm nhạc.
Hát đúng, hát mẫu chính xác, diễn cảm, thể hiện sắc thái, tình cảm của bài
hát, hát thuộc bài hát kết hợp điệu bộ minh họa cho bài hát.

* Đối với đồng nghiệp và nhà trường:
16


Sáng kiến kinh nghiệm có sự góp ý, bổ sung nhằm nâng cao chất lượng
âm nhạc cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi với việc giáo dục bộ môn trong toàn
trường.
Sáng kiến kinh nghiệm có tác dụng trao đổi kinh nghiệm để tìm ra cái
mới, cái hay của tập thể giáo viên, giáo viên tham khảo đóng góp thêm ý kiến để
giúp tôi được hoàn thiện hơn và có thể áp dụng một phần nào đó vào chương
trình giảng dạy.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Từ thực tế giảng dạy chăm sóc và giáo dục trẻ mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi tại
lớp tôi. Bản thân rút ra những bài học kinh nghiệm như sau:
- Giáo viên luôn phải có lòng nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, được phụ
huynh tin yêu, có chuyên môn vững vàng, linh hoạt sáng tạo trong các phương
pháp giảng dạy.
- Luôn nghiên cứu kỹ đề tài trước khi cung cấp cho trẻ và đưa ra những
yêu cầu phù hợp với nhận thức của trẻ.
- Không ngừng nghiên cứu tài liệu, sách báo có liên quan, kết hợp học hỏi
kinh nghiệm từ đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường.
- Cần quan tâm đến những động tác dạy trẻ khi vận động phải phù hợp với
lứa tuổi và bám sát theo yêu cầu của chương trình.
- Không ngừng sáng tạo trong công tác làm đồ dùng học tập, đảm bảo tính
thẩm mỹ. Kết hợp tham mưu, bổ sung ý kiến nâng cao cơ sở vật chất phục vụ
cho hoạt động của trẻ.
- Thực hiện nghiêm túc chương trình chăm sóc, giáo dục đúng chủ đề.
Qua đó đúc rút kinh nghiệm trong mỗi bài dạy để không ngừng nâng cao chất
lượng giáo dục.

- Bản thân giáo viên phải biết sử dụng đàn trong giờ học, chú ý đến trang
phục và cung cấp đầy đủ, đa dạng các loại nhạc cụ cho trẻ thì sẽ thu hút trẻ vào
giờ hoạt động âm nhạc.
- Cho trẻ làm quen với âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi để trẻ cảm nhận giai
điệu của bài hát, từ đó trẻ thích tham gia vào các hoạt động âm nhạc.

17


- Trong giờ hoạt động có chủ đích, giáo viên phải biết tổ chức và có kỹ
thuật, chỉ huy tập thể một cách sinh động, chính xác: Nghiên cứu bài dạy,
chuyển tiếp nhẹ nhàng, lôgic.
- Tổ chức cho trẻ biểu diễn văn nghệ trong các hội thi, ngày hội, ngày lễ
của nhà trường.
- Tuyên truyền giáo dục - kết hợp giữa gia đình và nhà trường.
2. Kiến nghị
* Về phía phòng giáo dục.
- Hằng năm mở lớp bồi dưỡng chuyên đề cho giáo viên về nội dung
phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc.
- Tổ chức giờ dạy thực hành nhiều hơn để giáo viên được tham gia dự giờ,
từ đó để rút ra những kinh nghiệm quý báu cho bản thân.
* Về phía nhà trường.
- Bổ sung thêm các loại tuyển tập những bài hát trong chương trình, đảm
bảo về hình thức, phong phú về nội dung.
- Xây dựng và tổ chức nhiều giờ dạy thực hành để giáo viên được dự giờ
đúc rút kinh nghiệm.
- Cung cấp tài liệu về Âm nhạc để giáo viên nghiên cứu tìm hiểu, tham
khảo.
- Đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học phong phú tạo điều kiện cho trẻ
có một môi trường học tập tốt nhất.

Tương lai của đất nước bắt đầu từ thế hệ mầm non, “Trẻ em hôm nay thế
giới ngày mai”. Chúng ta hãy hành động vì nền giáo dục trong trường mầm non
cho tương lai tươi sáng của đất nước.
Trên đây là một số biện pháp nhỏ của tôi để nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục âm nhạc cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi. Sẽ không tránh khỏi những
thiếu sót. Kính mong được sự góp ý của hội đồng xét duyệt và các bạn đồng nghiệp.

18


Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 8 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác
Người viết

Nguyễn Thị Ánh Tuyết

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Phương pháp giáo dục âm nhạc trong trường mầm non phần I,II
- Phạm Thị Hòa.
2. Cuốn Tuyển tập trò chơi, bài hát, thơ ca, câu đố dành cho trẻ 4-5 tuổi NXB giáo dục Việt Nam.
3. Ebook Giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non - Tài liệu, giáo trình, hướng
dẫn.
4. Trần Hữu Du. Giáo dục âm nhạc trong trường mẫu giá - NXB Giáo duc
1983.
19

5. Ngô Thị Nam và cộng sự - Âm nhạc và phương pháp giáo dục âm nhạc
trong trường mầm mon. Hà Nội 1994.
6. Vetlughina- kenheman - Lí luận và phương pháp giáo dục âm nhạc trong
trường mẫu giáo 1985 (Tài liệu dịch).

DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP
LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN
XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN.
Họ và tên tác giả : NGUYỄN THỊ ÁNH TUYẾT
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên. Trường mầm non Tân Sơn
TP Thanh Hóa
TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại

Kết quả
đánh giá

Năm học
đánh giá
20


1.

Một số biện pháp nâng cao
chất lượng dạy thơ cho trẻ 45 tuổi tại trường mầm non
Tân Sơn Thành Phố Thanh
Hóa.

(Ngành GD cấp
Phòng, Sở,
Tỉnh...)

xếp loại
(A, B,
hoặc C

Phòng giáo dục
và đào tạo TP
Thanh Hóa

B

xếp loại
2016-2017

21