Giáo án Hóa học 10 bài 14: Tinh thể nguyên tử và tinh thể phân tử

GIÁO ÁN HÓA HỌC 10

BÀI 14: TINH THỂ NGUYÊN TỬ,
TINH THỂ PHÂN TỬ
A. MỤC TIÊU
1. Học sinh hiểu:
Cấu tạo mạng tinh thể nguyên tử, liên kết trong mạng tinh thể nguyên tử là liên kết
cộng hóa trị, tính chất chung của mạng tinh thể nguyên tử.
Cấu tạo mạng tinh thể phân tử, liên kết trong mạng tinh thể phân tử là lực liên kết
yếu giữa các phân tử, tính chất chung của mạng tinh thể nguyên tử.
2. Học sinh vận dụng
So sánh mạng tinh thể nguyên tử, mạng tinh thể phân tử, mạng tinh thể ion.
Biết tính chất chung của từng loại mạng tinh thể để có cách sử dụng tốt và có hiệu
quả các vật liệu có cấu tạo từ các loại mạng tinh thể kể trên.
B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
• GV: Vẽ phóng to các hình vẽ trong sách lên giấy Ao, một ít tinh thể iot…
• HS: Chuẩn bị bài và nghiên cứu các hình vẽ và mô hình cấu trúc phân tử trong
sách giáo khoa.
C. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
• Ổn định tổ chức lớp
• Kiểm tra bài cũ: Cho biết nguyên tử C có bao nhiêu electron lớp ngoài cùng và
cho biết hình dạng của obital lai hóa của Csp3 ? Vẽ obital lai hóa?
- Nguyên tử C có 4e lớp ngoài cùng, obital lai hóa của Csp3 có dạng hình tứ
diện đều.
- Vẽ obital lai hóa: HS vẽ lên bảng.
• Tiến trình dạy học:
Hoạt động của GV
Hoạt động 1. Tổ chức tình
huống học tập (10 phút)
Ở lớp 9, chúng ta biết
kim cương, than chì,

cacbon vô định hình đều là
dạng thù hình của nguyên
tố cacbon nhưng chúng lại
có những tính chất vật lí rất
khac nhau. Tại sao như
vậy? Chúng có cấu tạo như
thế nào? Tính chất của

Hoạt động của HS

Ghi bảng

Liên hệ với nội dung đã
Bài 20
được học ở THCS, định
TINH THỂ NGUYÊN
hướng tư duy, tìm ra bản
TỬ,
chất của quy luật trên cơ sở
TINH THỂ PHÂN TỬ
các lí thuyết về cấu tạo
I. TINH THỂ NGUYÊN
nguyên tử đã được học.
TỬ
1. Tinh thể nguyên tử


GIÁO ÁN HÓA HỌC 10

chúng ra sao? Thì hôm nay,

thầy và trò chúng ta sẽ trả
lời các câu hỏi trên qua nội
dung của bài hôm nay, bài:
“Tinh thể nguyên tử, tinh
thể phân tử”.
Treo hình vẽ mẫu tinh
thể kim cương lên bảng
cho HS quan sát.

Mô hình tinh thể kim
cương
Câu hỏi 1. Nguyên tủ
cacbon có bao nhiêu
electron lớp ngoài cùng?
Kim cương là dạng thù
hình của cacbon, thuộc loại
tinh thể nguyên tử. Nguyên
tử cacbon có 4 electron lớp
ngoài cùng. Trong tinh thể
kim cương, mỗi nguyên tử
cacbon liên kết với 4
nguyên tử cacbon lân cận
gần nhất bằng 4 cặp
electron chung, đó là 4 liên
kết cộng hóa trị. Các
nguyên tử cacbon này nằm
trên 4 đỉnh của một tứ diện
đều. Mỗi nguyên tử cacbon
lại liên kết với 4 nguyên tử
cacbon khác.

Yêu cầu HS quan sát
mô hình tinh thể kim
cương từ đó khái quát hóa
về tinh thể nguyên tử.

Quan sát

Có 4e

Nghe giảng.

Tinh thể nguyên tử cấu
tạo từ những nguyên tử
được xếp một cách đều
đặn, theo một trật tự nhất
định trong không gian tạo
thành một mạng tinh thể là
những nguyên tử liên kết

Tinh thể nguyên tử cấu
tạo từ những nguyên tử
được xếp một cách đều
đặn, theo một trật tự nhất


GIÁO ÁN HÓA HỌC 10

với nhau bằng liên kết
cộng hóa trị.
Hoạt động 2 (5 phút)

Câu hỏi 2. Em nào có
thể cho biết một số ứng
dụng thường gặp của kim
cương?

Kim cương dung làm
dao cắt kính, làm mũi
khoan để khoan sâu vào
lòng đất tìm dầu mỏ
Rất cứng.

Câu hỏi 3. Điều đó nói
lên tính chất gì của kim
cương?
Câu hỏi 4. Tại sao kim
cương lại cứng như vậy?

Lực liên kết cộng hóa trị
trong tinh thể nguyên tử
kim cương là rất lớn.

định trong không gian tạo
thành một mạng tinh thể là
những nguyên tử liên kết
với nhau bằng liên kết
cộng hóa trị.
2. Tính chất chung của
tinh thể nguyên tử

Các tinh thể nguyên tử

đều rất bền vững, rất cứng,
khó nóng chảy, khó sôi.
Kim cương có độ cứng lớn
nhất so với các tinh thể đã
biết nên được quy ước có
độ cứng là 10 đơn vị để đo
độ cứng các chất khác.

GV bổ sung: Các tinh thể
nguyên tử đều rất bền
vững, rất cứng, khó nóng
chảy, khó sôi. Kim cương
có độ cứng lớn nhất so với
các tinh thể đã biết nên
được quy ước có độ cứng
là 10 đơn vị để đo độ cứng
các chất khác.
Quan sát.
Hoạt động 3 (15 phút)

II. TINH THỂ PHÂN TỬ
1. Tinh thể phân tử

Chuẩn bị hình vẽ mô
hình tinh thể phân tử iot và
mạng tinh thể nước đá trên
bảng để HS quan sát.

Nghe giảng