Giáo án Hóa học 11 bài 38: Hệ thống hóa hiđrocacbon

GIÁO ÁN HÓA HỌC 11

HỆ THỐNG VỀ HIĐROCACBON
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
HS biết:
- Hệ thống hoá các loại hiđrocacbon quan trọng: ankan, anken, ankađien,
ankin và akyl
ben zen về đặc điểm cấu tạo, tính chất vật lí, tính chất hoá học đặc trưng
và ứng dụng.
HS hiểu:
- Thông qua việc hệ thống hoá các loại hiđrocacbon. HS nắm được mối liên
hệ giữa các
hiđrocacbon với nhau.
HS vận dụng:
- Viết được các PTHH minh hoạ cho tính chất của các hiđrocacbon: chuyển
hoá giữa các hiđrocacbon, nhận biết và điều chế các hiđrocbon.
- Làm được một số bài tập về hiđrocacbon.
2. Kĩ năng:
II. CHUẨN BỊ:
Bảng phụ tóm tắt về một số hiđrocacbon quan trọng (Bảng 7.2 SGK).
III. PHƯƠNG PHÁP: Trực quan, đàm thoại, phát vấn.
IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số, nắm tình hình lớp.
2. Kiểm tra bài cũ: Bài tập 2 SGK trang 169
3. Học bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
I. HỆ THỐNG HOÁ VỀ HIĐROCACBON
GV Chia bảng làm 5 cột như bảng 7.2
SGK trang 171.

Hoạt động 1:
GV yêu cầu một HS lên bảng viết các HS lên bảng viết các công thức chung của
công thức chung của ankan, anken, ankin, ankan, anken, ankin, và ankylbenzen.
và ankylbenzen (Chú ý điều kiện của chỉ
số n trong công thức chung).
Yêu cầu viết được như sau:
Công
thức
phân tử

ANKAN

ANKEN

ANKIN

ANKYLBENZEN

CnH2n + 2 (n ≥
1)

CnH2n (n ≥ 2)

CnH2n - 2 (n ≥
2)

CnH2n - 6 (n ≥ 6)


GIÁO ÁN HÓA HỌC 11

Hoạt động 2:
GV yêu cầu hai HS lên bảng trình bày Hai HS lên bảng trình bày đặc điểm cấu
đặc điểm cấu tạo phân tử ankan, tạo phân tử ankan, anken, ankin, và
anken, ankin, và ankylbenzen.
ankylbenzen.
ANKAN
ANKEN
ANKIN
ANKYLBENZEN
Đặc
- Chỉ có liên kết - Có một liên
- Có một liên
- Có vòng benzen.
≡
điểm
đơn C- C và C- kết đơn C= C.
kết đơn C C. - Có đồng phân
cấu
H.
- Có đồng phân - Có đồng phân mạch cacbon của
tạo
- Chỉ có đồng
mạch cacbon.
mạch cacbon.
nhóm ankyl.
phân mạch
- Có đồng phân - Có đồng phân - Có đồng phân vị
cacbon.
vị trí liên kết

vị trí liên kết
trí tương đối của
đôi.
ba.
các nhóm ankyl.
- Có đồng phân
hình học.
Hoạt động 3:
GV yêu cầu HS khái quát lại một số
HS khái quát lại một số tính chất vật lí
tính chất vật lí quan trọng của
quan trọng của hiđrocacbon, cho thí dụ
hiđrocacbon, cho thí dụ minh hoạ.
minh hoạ.
ANKAN
ANKEN
ANKIN
ANKYLBENZEN
- Ở điều kiện thường, các hợp chất từ C1 – C4 là chất khí; ≥ 5 là chất
Tính
lỏng hoặc rắn.
chất vật
- Không màu.
lí
- Không tan trong nước.
Hoạt động 4:
GV yêu cầu 4 HS , mỗi HS trình bày
4 HS mỗi HS trình bày tính chất hoá học
tính chất hoá học của một loại
của một loại hiđrocacbon, cho thí dụ

hiđrocacbon, cho thí dụ minh hoạ bằng minh hoạ bằng PTHH. Các HS khác
PTHH. Các HS khác nhận xét, bổ
nhận xét, bổ sung.
sung.
ANKAN
ANKEN
ANKIN
ANKYLBENZEN
Tính - Phản ứng thế - Phản ứng
- Phản ứng
- Phản ứng thế
chất (halogen).
cộng (H2, Br2,
cộng (H2, Br2, (halogen, nitro).
hoá
- Phản ứng
HX…)
HX…)
- Phản ứng cộng
học
tách.
- Phản ứng
- Phản ứng thế - Phản ứng oxi hoá
- Phản ứng oxi trùng hợp.
H liên kết trực ở mạch nhánh.
hoá.
- Phản ứng oxi tiếp với nguyên
hoá.
tử cacbon liên
kết ba ở đầu

mạch.
- Phản ứng oxi


GIÁO ÁN HĨA HỌC 11

hố.
Hoạt động 5:
GV u cầu HS trình bày một số ứng
HS trình bày một số ứng dụng quan
dụng quan trọng của mỗi loại
trọng của mỗi loại hidrocacbon. Cho thí
hidrocacbon. Cho thí dụ minh hoạ.
dụ minh hoạ.
ANKAN
ANKEN
ANKIN
ANKYLBENZEN
Cơng
- Làm ngun
- Làm ngun
- Làm ngun - Làm ngun liệu,
thức
liệu, nhiên liệu, liệu
liệu
dung mơi.
phân tử dung mơi.
II. SỰ CHUYỂN HỐ GIỮA CÁC LOẠI HIĐROCACBON
Hoạt động 6:
GV u cầu HS tìm hiều sơ đồ mối

HS tìm hiều sơ đồ mối quan hệ chuyển
quan hệ chuyển hố giữa các loại
hố giữa các loại hiđrocacbon trong SGK
hiđrocacbon trong SGK trang 172 và
trang 172 và vận dụng viêt các PTHH
vận dụng viêt các PTHH minh hoạ.
minh hoạ.
(3)
(1)

(2)

(4)
A nkan
(1)
(2)
ch H2 Xicloankan Tá
CnH 2n +2 Tá
ch H2
CnH2n
n=6,7,8 đó
ng vò
ng

Benzen và
đồ
ng đẳ
ng
CnH2n - 6

Hoạt động 6: Củng cố - dặn dò
- GV cho HS làm bài tập 1, 2, SGK
- HS: Về nhà hồn thành các bài tập còn lại và nghiên cứu trước bài “DẪN XUẤT
HALOGEN CỦA HIĐROCACBON”
V. RÚT KINH NGHIỆM:
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------