SKKN Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN

SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Đặt vấn đề:
Mô hình dạy học VNEN hiện nay đã và đang áp dụng trên nhiều tỉnh
thành, đặc biệt ở các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo xa xôi... Mô
hình Trường học mới tại Việt Nam được triển khai trên toàn quốc là một
bước đột phá trong việc đổi mới, cải cách giáo dục, hy vọng mở ra cho nền
giáo dục Việt Nam một lối đi đúng hướng để cùng hòa nhập với nền giáo
dục tiên tiến, hiện đại trên thế giới, đáp ứng với sự phát triển chung của xã
hội, là một nỗ lực trong việc hình thành thế hệ trẻ Việt Nam là những công
dân năng động và sáng tạo. Có thể nói, mô hình này đã trở thành yêu cầu
cấp thiết của toàn xã hội, đòi hỏi sự chung tay của các cấp, các ngành.
Trường Tiểu học Bình Trinh Đông đã áp dụng Mô hình trường học
mới gần 6 năm và đã gặt hái được nhiều thành tích được các cấp, các ngành
ghi nhận. Đối với bản thân tôi cũng tham gia thực hiện dạy học theo mô
hình này nhiều năm nên đã dần quen với việc đổi mới phương pháp dạy
học, tổ chức lớp học theo tinh thần VNEN.
Qua thời gian thực hiện dạy học theo Mô hình trường học mới, tôi
nhận thấy để công tác dạy học theo hướng đổi mới thành công thì vai trò
của người giáo viên chủ nhiệm là hết sức quan trọng. Chính vì những lẽ đó
mà tôi đã dành khá nhiều thời gian, tâm sức cho công tác chủ nhiệm lớp
mình. Hôm nay tôi mạnh dạn trình bày đề tài “Công tác chủ nhiệm trong
Mô hình trường học mới VNEN” đúc kết từ nhiều năm qua để cùng trao
đổi với bạn bè đồng nghiệp.
2. Mục đích đề tài:
Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn:
Ghi lại những biện pháp mình đã làm để đúc kết thành kinh nghiệm
của bản thân.
Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công
trong công tác chủ nhiệm lớp.

Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường,
từ Hội đồng xét duyệt sáng kiến kinh nghiệm các cấp và từ các bạn đồng
nghiệp, để tôi phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những
thiếu sót cho hoàn thiện hơn.
Rèn luyện tính năng động, say mê, sáng tạo; cố gắng học tập, tự cải
thiện chính mình để theo kịp sự tiến bộ của thời đại.
3. Lịch sử đề tài:
Đề tài mà tôi nghiên cứu đã có nhiều giáo viên viết thành sáng kiến
kinh nghiệm, những sáng kiến kinh nghiệm này được rút ra từ thực tiễn dạy
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 1


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

học. Tuy nhiên với đặc điểm riêng của từng khối lớp, từng đối tượng học
sinh mà các em gặp những khó khăn riêng trong việc học.
Qua tìm hiểu thêm ở tài liệu, kinh nghiệm của đồng nghiệp và kinh
nghiệm của bản thân tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Công tác chủ
nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN” nhằm góp phần nâng cao
chất lượng dạy học. Giúp học sinh mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia các
hoạt động ở trường.
4. Phạm vi đề tài:
Đối tượng nghiên cứu là tập thể học sinh, phụ huynh học sinh lớp 4/1
Trường Tiểu học Bình Trinh Đông.
II. NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM:
1. Thực trạng đề tài:
a. Thuận lợi - khó khăn:
* Thuận lợi

Mô hình trường học mới đã được triển khai và áp dụng ở Trường
Tiểu học Bình Trinh Đông đã gần 6 năm nên cả giáo viên và học sinh đã
quen với hoạt động dạy - học theo mô hình VNEN.
Đại đa số học sinh trong lớp là con em của người dân trong địa bàn
xã, là một thuận lợi lớn trong quá trình dạy học của thầy trò chúng tôi.
Được sự chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo và sự ủng hộ của đa số
cha mẹ học sinh cũng như cộng đồng xã hội là động lực giúp cho công tác
dạy học và giáo dục của nhà trường nói chung và cá nhân tôi nói riêng
mang lại nhiều thành công đáng kể.
* Khó khăn
Học sinh thuộc vùng nông thôn nên khả năng giao tiếp, các kĩ năng
xã hội để đáp ứng yêu cầu vẫn còn hạn chế.
Việc trang trí lớp học, đồ dùng học tập theo mô hình này cũng đòi
hỏi giáo viên chủ nhiệm phải đầu tư nhiều thời gian hơn so với các lớp học
bình thường.
Phòng học còn chật chưa đáp ứng được yêu cầu các hoạt động dạy
học.
Việc chuyển đổi từ phương pháp dạy học chung cả lớp sang phương
pháp học tập tích cực lúc đầu đã không khỏi gây nhiều khó khăn cho những
giáo viên chủ nhiệm như tôi trong việc khắc phục hiện tượng giảng giải,
thuyết trình nhiều trước lớp. Học sinh chưa làm quen với việc tự quản, tự
chiếm lĩnh kiến thức. Phụ huynh học sinh cũng mang một tâm lý hoang
mang, sợ con em mình không tiếp thu được kiến thức bài học, nhất là đối
tượng học sinh còn hạn chế về năng lực học tập.
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 2


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

b. Thành công – hạn chế:
* Thành công
Mô hình trường học mới tập trung vào đổi mới sư phạm: đổi mới
phương pháp dạy, đổi mới phương pháp học, đổi mới phương pháp đánh
giá, đổi mới phương pháp tổ chức lớp học.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ trên thì vai trò của người giáo viên chủ
nhiệm là hết sức quan trọng quyết định thành công của quá trình dạy học
theo mô hình này.
Qua thời gian áp dụng Mô hình trường học mới tôi nhận thấy học
sinh của tôi đã phát huy tính tự học, sáng tạo, tính tự giác, tự quản, sự tự
tin, hứng thú trong học tập. Các em còn phát huy tốt các kĩ năng làm việc
nhóm, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng hợp tác, kĩ năng tự đánh giá lẫn nhau trong
giờ học, ngoài ra còn giúp các em có tinh thần trách nhiệm và biết phấn đấu
làm chủ quá trình học tập của mình.
Còn đối với giáo viên chủ nhiệm như tôi cũng không còn vất vả
trong việc thuyết trình, giảng giải trước lớp. Vai trò của tôi chỉ còn là người
quan sát, hỗ trợ các em học tập.
Đối với cha mẹ học sinh và cộng đồng thì họ đã có trách nhiệm hơn
trong việc phối hợp, hỗ trợ nhà trường và giáo viên chủ nhiệm trong việc
dạy học, giáo dục con em mình. Đồng thời cha mẹ học sinh còn được tiếp
nhận, bổ sung tri thức từ nhà trường thông qua học sinh.
Nhiều phụ huynh học sinh đã hài lòng với kết quả của con em mình
khi theo học Mô hình VNEN.
* Hạn chế
Trong công tác chủ nhiệm tôi cũng còn thấy một số hoạt động còn
chưa hiệu quả như:
Học sinh sử dụng các công cụ hỗ trợ dạy học trong lớp còn hình
thức, chưa thật sự hiệu quả.
Khi dạy học mô hình VNEN học sinh lúc đi đến góc này, lúc chạy

sang góc kia, trao đổi thoải mái trong giờ học, không phải ngồi ngay ngắn.
Điều này tạo một không khí lớp ồn ào, khó kiểm soát, ảnh hưởng đến các
nhóm khác và giáo viên khó biết được các em có làm việc đúng với nhiệm
vụ mình ra hay không?
Việc ngồi học theo nhóm trong suốt buổi học là điều kiện cho một bộ
phận học sinh có cơ hội nói chuyện riêng và còn trông chờ vào những bạn
khá, giỏi hơn.

Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 3


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

c. Nguyên nhân:
Qua thời gian thực hiện Mô hình trường học mới, tôi nhận thấy các
yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công của quá trình dạy học đó là
yếu tố người dạy và người học (giáo viên và học sinh).
Đối với người giáo viên, phải không ngại đổi mới, không ngại loại
bỏ thói quen dạy theo lối giảng giải, thuyết trình mà phải thật sự coi trọng
việc tự chủ, tự học của học sinh; phải khuyến khích học sinh tự chiếm lĩnh
tri thức mới thông qua nhóm học tập, cặp đôi hay quá trình tự học của
mình.
Đối với học sinh, các em phải rèn luyện tính tự lập, tự chủ, tự tin
trong việc chiếm lĩnh tri thức mới; phải nhạy bén hợp tác với bạn bè, thầy
cô cũng như gia đình trong quá trình tự học, tự rèn luyện.
Ngoài ra cơ sở vật chất cũng góp phần quan trọng trong mô hình dạy
học này. Với cách bố trí các nhóm học tập, các công cụ hỗ trợ trong lớp học
thì đòi hỏi một phòng học đạt chuẩn là vô cùng cần thiết, tạo điều kiện tốt

cho quá trình học tập ở lớp diễn ra thuận lợi.
Ngoài ra, yếu tố gia đình và cộng đồng cũng không kém phần quan
trọng. Ở gia đình, các bậc phụ huynh có thể hỗ trợ con em mình trong việc
ứng dụng các kiến thức được học tại trường thông qua Hoạt động ứng
dụng, hay giúp các em bổ sung, kết nối những nét phong tục truyền thống
của địa phương với kiến thức sách vở.
d. Phân tích, đánh giá các vấn đề thực trạng mà đề tài đã đặt ra:
Mặc dù còn gặp những khó khăn, hạn chế cũng như những yếu kém
của công tác chủ nhệm trong quá trình thực hiện Mô hình trường học mới
như đã nêu ở trên. Tuy nhiên, qua thời gian thực hiện tôi nhận thấy những
thành công, những mặt tích cực là chủ yếu.
Học tập theo Mô hình VNEN đã giúp học sinh phát huy tích cực,
tính tự học, sáng tạo, tính tự giác, tự quản, sự tự tin, hứng thú trong học tập.
Đây là phương pháp dạy học mới, giúp các em phát huy tốt các kĩ năng
giao tiếp, kĩ năng hợp tác, kĩ năng tự đánh giá lẫn nhau trong giờ học.
Quản lý lớp học là “Hội đồng tự quản” do các em bầu ra và đảm
nhiệm, đây là một biện pháp giúp học sinh được phát huy quyền làm chủ
quá trình học tập. Học sinh còn có điều kiện hiểu rõ quyền và trách nhiệm
trong môi trường giáo dục, được rèn luyện các kĩ năng lãnh đạo, kĩ năng
tham gia, kĩ năng hợp tác trong các hoạt động; đồng thời xây dựng không
gian lớp học với “Góc học tập”, “Góc cộng đồng”, “Thư viện lớp học”, mở
nhiều “Hòm thư vui”, hòm thư “Điều em muốn nói” cũng như trang trí lớp
học, tạo ra môi trường giáo dục thân thiện, an toàn.

Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 4


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

Bản thân và học sinh đã thích nghi với môi trường học tập này đã
đạt hiệu quả giáo dục khá tích cực. Bởi đây phương pháp dạy học theo
nguyên tắc lấy học sinh làm trung tâm, học tập mang tính tương tác và phù
hợp với từng cá nhân học sinh; chuyển việc truyền thụ kiến thức của giáo
viên thành việc hướng dẫn học sinh tự học. Lớp học do học sinh tự quản và
được tổ chức theo các hình thức như làm việc theo cặp, làm việc cá nhân và
làm việc theo nhóm. Do vậy học sinh cơ bản đã thay đổi thói quen học tập,
các em tự nghiên cứu tìm hiểu kiến thức trong bài và qua tài liệu. Những
kiến thức khó, các em trao đổi với bạn trong nhóm và mạnh dạn trao đổi
vướng mắc với giáo viên. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi để các em phát
huy tính độc lập, chủ động tiếp thu kiến thức và hiểu sâu sắc các kiến thức
trong bài học; rèn luyện cho các em được nhiều kĩ năng sống, kĩ năng tập
thể trong cách hoạt động học theo nhóm. Môi trường học thoải mái, các em
rất hào hứng tham gia vào bài học.
Mỗi tiết học không tạo áp lực đối với các em. Học sinh được hình
thành thói quen làm việc trong môi trường tương tác, được học hỏi bạn để
tự hoàn thiện, luôn có ý thức được mình phải bắt đầu và kết thúc hành động
như thế nào, không chờ đến sự nhắc nhở của giáo viên, tránh sự thụ động
trong dạy và học, góp phần đẩy mạnh sự phát triển trong công tác giáo dục
của trường.
Sự tham gia của cha mẹ học sinh có thể giúp trẻ liên hệ nội dung học
tập với thực tế cuộc sống. Hơn ai hết, phụ huynh học sinh, những người
sinh sống, làm lụng, gắn bó mật thiết với các em và cộng đồng nơi các em
sinh sống chính là nguồn kiến thức, kinh nghiệm thực tế vô cùng quý báu
giúp các em liên hệ những điều học được ở trường với cuộc sống xung
quanh.
2. Nội dung cần giải quyết:
Công việc của giáo viên chủ nhiệm lớp là vô vàn, không thể thống kê
hết được. Trong sáng kiến kinh nghiệm này, tôi chỉ tập trung vào 6 nội

dung chính sau đây:
1. Đổi mới về phương pháp dạy.
2. Đổi mới về phương pháp học.
3. Nghiên cứu, nắm vững tình hình học sinh của lớp chủ nhiệm.
4. Xây dựng hội đồng tự quản lớp.
5. Trang trí lớp học.
6. Phối hợp với cộng đồng cùng tham gia công tác giáo dục.
3. Biện pháp giải quyết:
Trong Mô hình trường học mới, vai trò, nhiệm vụ của người giáo
viên đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm có sự chuyển đổi rõ rệt so với
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 5


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

dạy học truyền thống. Theo tôi để đáp ứng yêu cầu đề ra người giáo viên
phải thực sự đổi mới về phương pháp dạy - học.
3.1. Đổi mới về phương pháp dạy
Để đáp ứng yêu cầu dạy học theo Mô hình VNEN, tôi đã thật sự đổi
mới phương pháp dạy học. Tôi thật sự đã chuyển đổi vai trò là người truyền
thụ kiến thức thành vai trò là người:
Tổ chức lớp học;
Quan sát hoạt động của mỗi cá nhân, của mỗi nhóm;
Hỗ trợ học sinh khi cần thiết;
Chốt lại những điều cơ bản nhất của bài học;
Đánh giá quá trình và kết quả học tập của học sinh.
Ví dụ: Bài 20A: Chuyện về những người tài giỏi (Tiết 1)
Hoạt động 6: Thảo luận để trả lời câu hỏi

Khi học đến hoạt động này nhóm trưởng sẽ điều khiển các bạn trong nhóm
thảo luận trả lời hai câu hỏi:
1/ Vì sao anh em Cẩu Khây chiến thắng được yêu tinh?
2/ Câu chuyện có ý nghĩa gì?
Tự bản thân mỗi em tìm câu trả lời cho hai câu hỏi trên, nhóm trưởng
nêu lại từng câu hỏi, mời các bạn trong nhóm trả lời, cả nhóm thống nhất
câu trả lời chính xác nhất. Nếu cả nhóm chưa tìm ra câu trả lời thì nhóm sẽ
giơ thẻ có mặt buồn lên.
Ở hoạt động này giáo viên chỉ quan sát mọi hoạt động của học sinh
và đến hỗ trợ các nhóm giơ thẻ mặt buồn. Sau đó giáo viên chốt lại ý trả lời
đúng nhất.
Việc làm này thật sự mang lại hiệu quả trong quá trình tìm hiểu nội
dung bài đọc.
3.2. Đổi mới về phương pháp học
Theo tôi, Mô hình trường học mới, học sinh không tiếp thu thụ động
mà chủ động làm việc độc lập với tài liệu, thao tác với các đồ vật, quan sát
trực tiếp, phân tích, so sánh và tương tác với các bạn trong nhóm, tương tác
với giáo viên, với cộng đồng.
Do vậy việc phân nhóm tôi thường thực hiện trên cơ sở đảm bảo sự
hợp lí về sức học, về khả năng giao tiếp, sự hợp tác giữa các thành viên và
điều hành của nhóm trưởng để đảm bảo tương đối đồng đều giữa các nhóm.
Nhóm trưởng là linh hồn của nhóm học tập, là người điều hành, giám
sát hoạt động học của mỗi thành viên trong nhóm. Nhóm trưởng là người
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 6


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

hỗ trợ tích cực giáo viên trong việc tổ chức, điều hành các hoạt động và báo
cáo với giáo viên kết quả học tập hay những vướng mắc trong học tập của
nhóm cần khi hỗ trợ.
Một nhóm trưởng tốt là tạo cơ hội để mọi thành viên tự giác trong
học tập, tích cực tham gia các hoạt động nhóm. Đối với các bạn nhút nhát
thiếu tự tin, cần được nói nhiều, trao đổi nhiều, thể hiện nhiều trong hoạt
động nhóm. Không để tình trạng một số thành viên khá làm thay, làm hộ
các thành viên khác trong nhóm.
Do vậy, vào đầu năm học, tôi thường chọn những học sinh nhanh
nhẹn, hoạt bát, có khả năng điều hành nhóm làm nhóm trưởng, bồi dưỡng
kĩ năng điều hành cho các em. Tôi thường hướng dẫn để các nhóm trưởng
có kĩ năng điều hành nhóm, hiểu và nhớ 10 bước học tập, biết tổ chức để
mọi thành viên trong nhóm đều tích cực, tự giác thực hiện các nhiệm vụ
học tập. Những học sinh còn hạn chế năng lực học tập cần được quan tâm
nhiều hơn để theo kịp nhóm. Việc bồi dưỡng nhóm trưởng tốt thì đã đảm
bảo sự thành công của Mô hình trường học mới.
Về thời gian sau tôi mới thực hiện sự luân phiên làm nhóm trưởng;
như vậy mới tạo sự bình đẳng giữa các thành viên trong nhóm, giúp tất cả
các thành viên trong nhóm tự tin trước mọi người.
Việc hướng dẫn học sinh kĩ năng làm việc nhóm cũng hết sức quan
trọng. Tôi thường hướng dẫn kĩ năng làm việc nhóm cho học sinh thông
qua các tương tác đa chiều, trực diện trong nhóm. Trong một nhóm phải tạo
ra các quan hệ giao tiếp, trao đổi hoặc tranh luận giữa các thành viên khi
giải quyết một công việc, một nhiệm vụ học tập cụ thể của nhóm. Hình
thành cho học sinh kĩ năng trình bày quan điểm, biết lắng nghe, tôn trọng ý
kiến của bạn,…
Ngoài việc đổi mới phương pháp dạy học thì trong Mô hình trường
học mới mỗi người giáo viên chủ nhiệm như chúng tôi cần thực hiện tốt
việc quản lí và tổ chức lớp học.
3.3. Nghiên cứu, nắm vững tình hình học sinh của lớp chủ nhiệm

Để làm tốt công tác giáo dục học sinh, nhiệm vụ đầu tiên của giáo
viên chủ nhiệm lớp là nghiên cứu để nắm vững tình hình chung của lớp và
của từng học sinh. Kết quả nghiên cứu sẽ là những căn cứ để xây dựng mục
tiêu, chương trình, kế hoạch năm học để xác định nội dung, phương pháp
và các hình thức tổ chức giáo dục phù hợp với đặc điểm của lớp.
Bởi vậy ngay từ đầu năm, công việc đầu tiên tôi thường tập trung
vào các nội dung sau đây:
- Nghiên cứu tình hình gia đình học sinh như trình độ học vấn, nghề
nghiệp của cha mẹ học sinh, số con, sự trưởng thành của các con, hoàn
cảnh, mức sống, phương pháp giáo dục và những đặc điểm khác...
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 7


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

- Nghiên cứu học sinh: số lượng, chất lượng học tập, đặc điểm lứa
tuổi, đặc điểm cá biệt, quá trình học tập, tu dưỡng đạo đức, tinh thần đoàn
kết, phong trào thi đua, truyền thống, ưu, nhược điểm, chỗ mạnh, chỗ yếu
của lớp... Đặc biệt quan tâm tới những đặc điểm của học sinh (về sức khoẻ,
sở thích, năng lực, phẩm chất, quan hệ xã hội, bạn bè, tính tình...).
Để nắm vững được năng lực hoạt động tập thể của từng em trong lớp
mình làm chủ nhiệm, tôi thường thông qua các kênh thông tin sau:
- Căn cứ hồ sơ học bạ, thành tích học tập của năm học trước.
- Chú ý hình thức như sức khoẻ, sự linh hoạt năng động của từng em.
- Ngoài ra từ trực giác cảm nhận của cá nhân.
- Căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp qua việc bình bầu dân chủ đầu
năm học.
Ví dụ: Đối với lớp 4/1 – Năm học 2017-2018 có 29 học sinh.

Khi mới nhận lớp tôi bắt đầu ngay vào việc tìm hiểu lí lịch của học
sinh cũng như các năng lực, phẩm chất của các em đạt được. Qua đó tôi
biết được em Võ Nguyễn Thanh Lâm, em Nguyễn Hữu Phúc thuộc dạng hộ
nghèo, hai em không còn cha. Em Bùi Trần Hồng Xuân Long, em Nguyễn
Trần Minh Tân phải sống xa cha mẹ, ở với ông bà ngoại. Em Nguyễn
Huỳnh Lan Phương, em Nguyễn Hữu Lộc có sức khỏe kém hơn so với bạn.
Từ những tài liệu đó giúp cho tôi trong việc xây dựng kế hoạch dạy
học, hỗ trợ, bồi dưỡng và tổ chức các hoạt động giáo dục đến từng học sinh
cũng như tập thể lớp một cách có hiệu quả.
3.4. Xây dựng hội đồng tự quản lớp.
Mục đích xây dựng hội đồng tự quản học sinh là biện pháp giáo dục
nhằm thúc đẩy sự phát triển về đạo đức, tình cảm và ý thức xã hội của học
sinh thông qua những kinh nghiệm hoạt động thực tế của các em trong mối
quan hệ của các em với những người xung quanh; đảm bảo cho các em
tham gia một cách dân chủ và tích cực vào cuộc sống học đường; tạo cơ hội
cho các em tham gia toàn diện vào các hoạt động của nhà trường và phát
triển tính tự chủ, sự tôn trọng, bình đẳng, tinh thần hợp tác và đoàn kết của
học sinh; giúp các em phát triển kĩ năng ra quyết định, kĩ năng hợp tác và
kĩ năng lãnh đạo, đồng thời cũng chuẩn bị cho các em ý thức trách nhiệm
khi thực hiện những quyền và bổn phận của mình.
Trước khi thành lập hội đồng tự quản học sinh, tôi thường mời các
giáo viên bộ môn tham gia giảng dạy ở lớp của mình cũng như phụ huynh
học sinh của lớp cùng họp bàn về việc thành lập hội đồng tự quản. Việc
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 8


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

tham gia của phụ huynh học sinh sẽ góp phần làm tăng thêm sự quan tâm
của họ đối với việc học tập của con em mình cũng như giúp họ hiểu biết
thêm về Mô hình trường học mới góp phần phối hợp chặt chẽ giữa giáo
viên và cộng đồng trong việc giáo dục học sinh.
Hội đồng tự quản gồm Chủ tịch Hội đồng tự quản, các Phó chủ tịch
Hội đồng tự quản, các Ban tự quản.
Thời gian thích hợp để tổ chức bầu hội đồng tự quản là ngay đầu
năm học. Có nghĩa là khi học sinh bắt đầu học chương trình năm học thì bộ
máy hội đồng tự quản đã hoàn thiện để điều hành mọi hoạt động học tập,
sinh hoạt của lớp.
Quy trình bầu Chủ tịch Hội đồng tự quản; các Phó chủ tịch Hội đồng
tự quản được tôi tiến hành như sau:
Cho học sinh nắm được vai trò, nhiệm vụ và quyền lợi của Chủ tịch Hội
đồng tự quản; các Phó chủ tịch Hội đồng tự quản.
Khuyến khích học sinh ứng cử vào Hội đồng tự quản; nhóm đề cử.
Gợi ý cho các ứng viên xây dựng kế hoạch tranh cử, viết bài thuyết
trình (có tư vấn của giáo viên, bạn bè,...).
Thuyết trình của các ứng viên.
Bầu cử, công bố kết quả và hội đồng tự quản nhiệm kì mới ra mắt.
Thành lập các Ban, bầu trưởng ban, thư kí cũng được tiến hành như
sau:
Căn cứ vào hoạt động của lớp trong năm học, lãnh đạo hội đồng tự
quản họp có sự tham gia tư vấn của giáo viên để dự kiến thành lập các ban
tự quản và thường phải thông qua ý kiến của tập thể lớp. Thông thường tôi
định hướng cho học sinh thành lập các ban như Ban học tập, Ban thư viện,
Ban văn nghệ, thể dục-thể thao, Ban vệ sinh, Ban đối ngoại.
Việc bầu và thành lập các ban do hội đồng tự quản tổ chức. Tôi
thường gợi ý cho học sinh giới thiệu chức năng, nhiệm vụ của các ban;
quyền lợi của người tham gia, suy nghĩ của bạn có thể làm gì tốt nhất,...

Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 9


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

Các thành viên hội đồng tự quản phát cho mỗi bạn một tờ giấy nhỏ
ghi tên, nguyện vọng tham gia vào ban nào, sau khi lựa chọn mỗi học sinh
dán lên bản quy định cho từng ban mà mình lựa chọn hoặc cũng có thể cho
các bạn lựa chọn ban rồi điền tên mình vào cột trên bảng.
Hội đồng tự quản lập danh sách từng ban và yêu cầu các thành viên
trong ban họp bầu trưởng ban và thư kí như bầu lãnh đạo hội đồng tự quản.
3.5. Trang trí lớp học
Ở Mô hình trường học mới, việc trang trí lớp học không đơn thuần là
để trang trí cho đẹp mắt mà nó còn là những công cụ hỗ trợ góp phần giáo
dục học sinh những phẩm chất mới cũng như phát triển kĩ năng sống cho
các em.
Việc thực hiện trang trí lớp học của lớp tôi được thực hiện và hoàn
thành một tuần trước khi bắt đầu chương trình năm học mới. Để thực hiện
có hiệu quả tôi thường huy động nhiều thành phần tham gia. Ngoài thầy trò
trong lớp còn có sự góp sức của các giáo viên chuyên biệt và đặc biệt là của
cộng đồng như cha mẹ hay anh chị của học sinh. Tôi thường trao đổi với
các giáo viên chuyên biệt và đặc biệt là với phụ huynh học sinh lớp để lựa
chọn những công cụ phù hợp nhất với điều kiện của lớp mình. Những công
cụ mà theo tôi chúng đã được chứng minh là hữu ích cho công tác quản lí
hoạt động ở lớp, ở trường bao gồm: Hộp thư Điều em muốn nói, hộp thư bè
bạn, góc học tập, góc sinh nhật,...
Hộp thư Điều em muốn nói là công cụ giúp tôi nắm được những ý
kiến bày tỏ của học sinh mình. Những ý kiến đó cụ thể như những tình

cảm, cảm nhận, mong muốn, đề nghị của các em muốn nói về thầy cô, bạn
bè, cha mẹ, nhân viên phục vụ, điều kiện học tập sinh hoạt, vui chơi,... mà
các em không thể hoặc chưa dám nói trực tiếp. Từ đó tôi có những thông
tin quan trọng để hiểu học sinh của mình và quan trọng hơn là để điều
chỉnh các hoạt động giáo dục, dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học
sinh.
Góc sinh nhật là nơi tạo không khí vui tươi trong lớp. Giúp các em
biết quan tâm đến bạn bè. Tạo điều kiện để các em biết cách tổ chức các
buổi kỉ niệm nho nhỏ. Tạo sự gắn kết giữa các thành viên trong lớp...
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 10


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

Từ những công cụ trong lớp, tôi có thể hướng dẫn các em hiểu ý
nghĩa của việc xây dựng các công cụ cũng như việc sử dụng chúng để tham
gia vào các hoạt động học tập. Thông qua đó tôi có thể phát hiện và nuôi
dưỡng các tiềm năng; giải đáp những băn khoăn, lo lắng; giúp các em phát
triển niềm đam mê, sự sáng tạo và hình thành nhân cách cùng các kĩ năng
sống khác.
3.6. Phối hợp với cộng đồng cùng tham gia công tác giáo dục.
Trong Mô hình VNEN, nguyên lí giáo dục Học đi đôi với hành - Nhà
trường gắn liền với gia đình và xã hội được thể hiện rõ rệt thông qua tổ
chức và quản lí lớp học, đưa những điểm văn hóa, kinh tế, truyền thống lịch
sử của địa phương vào nhà trường. Do vậy vai trò của gia đình là rất quan
trọng trong việc học tập, giáo dục đối với học sinh.
Để phối hợp một cách chặt chẽ với gia đình, cộng đồng, ngay từ đầu
năm tôi thường bàn bạc với Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp để tuyên

truyền tới mỗi gia đình và cộng đồng về Mô hình trường học mới. Chủ
động trao đổi, khuyến khích gia đình và cộng đồng cùng tham gia các hoạt
động giáo dục của nhà trường, tạo nên sức mạnh tổng hợp nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Các nội dung tôi thường phối hợp với cha mẹ học sinh trong quá
trình giáo dục như phối hợp cùng tuyên truyền về Mô hình trường học mới;
huy động trẻ đến trường; cùng tham gia trang trí lớp học xây dựng trường
học thân thiện, học sinh tích cực; mời cha mẹ học sinh cùng tham gia dự
giờ một số tiết học; mời cha mẹ học sinh lên lớp trong các tiết ngoại khóa
như dạy các em hát các làn điệu dân gian của địa phương, nói chuyện lịch
sử,... tham gia giúp các em liên hệ nội dung học với thực tế ở địa phương
và phát huy năng lực của các em tại nhà.
* Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
Để thực hiện dạy học theo Mô hình VNEN có hiệu quả ngoài điều kiện
cơ sở vật chất thì điều kiện tiên quyết là quyết tâm đổi mới phương pháp
dạy - học, phương pháp tổ chức lớp học, phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường
và cộng đồng trong việc giáo dục học sinh,… Điều đó có nghĩa là người
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 11


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

giáo viên chủ nhiệm phải là hạt nhân của các khâu đổi mới quyết định
thành bại trong công tác dạy học theo mô hình VNEN.
* Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Trong mô hình trường học mới VNEN, người giáo viên nói chung và
đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm phải giúp học sinh phát huy tính tự
học, sáng tạo, tính tự giác, tự quản, sự tự tin, hứng thú trong học tập. Phải

đổi mới phương pháp dạy học giúp các em phát huy tốt các kĩ năng giao
tiếp, kĩ năng hợp tác, kĩ năng tự đánh giá lẫn nhau trong giờ học.
Chú trọng khai thác và sử dụng những kinh nghiệm của học sinh
trong đời sống hàng ngày. Gắn kết giữa nội dung dạy học với đời sống thực
tiễn của học sinh, của cộng đồng thông qua hoạt động của nhóm và chính
bản thân các em trong mỗi tiết học.
Phải nắm vững yêu cầu về quan điểm dạy học, chương trình, nội
dung dạy học.
Thấy được tầm quan trọng và ích lợi của hoạt động nhóm, đòi hỏi
người giáo viên chủ nhiệm phải không ngừng nghiên cứu, tìm tòi, vận dụng
linh hoạt hoạt động nhóm trong quá trình dạy học.
Nắm vững các cách chia nhóm và tổ chức nhóm.
Phải thực hiện tốt việc tổ chức lớp học. Hướng dẫn cho Hội đồng tự
quản, các Ban tự quản hoạt động một cách có hiệu quả.
Tận dụng tốt lợi thế về cơ sở vật chất (Trường Tiểu học đạt chuẩn
quốc gia) để thực hiện thành công dạy học theo Mô hình trường học mới.
Phải thường xuyên liên hệ chặt chẽ với cha mẹ học sinh, cộng đồng
xã hội trong quá trình dạy học và giáo dục học sinh để hình thành và phát
triển những kĩ năng cần thiết cho các em cũng như thực hiện tốt khâu xã
hội hóa giáo dục.
4. Kết quả chuyển biến của đối tượng.
Qua thời gian thực hiện dạy học theo Mô hình trường học mới, tôi
nhận thấy những thay đổi tích cực từ phía học sinh, cha mẹ học sinh cũng
như cộng đồng xã hội.
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 12


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

Học sinh của lớp tôi đã tự tin chiếm lĩnh kiến thức mới, các kĩ năng
hợp tác, chia sẻ, kĩ năng giao tiếp,… tiến bộ rõ rệt. Các em thực sự làm chủ
trong quá trình học tập.
Cụ thể: Em Long và em Tân trở nên ngoan hơn, không còn trông chờ sự
giúp sức của bạn, em biết tự học và làm bài đạt kết quả cao hơn. Em
Phương, em Lộc trở nên mạnh dạn biết hợp tác, giao tiếp tốt với bạn. Các
em đều tự tin nêu ý kiến trước tập thể.
Ngoài ra việc dạy học theo Mô hình trường học mới của thầy trò
chúng tôi đã mang đến những hiệu quả giáo dục tích cực.
Lớp học của Mô hình VNEN được bố trí giống như một phòng học
bộ môn, phòng thư viện linh hoạt. Tại lớp học cũng có góc học tập, góc
cộng đồng, góc trưng bày sản phẩm...để học sinh được phát huy hết khả
năng sáng tạo độc lập của mình.
Mô hình Trường học mới được xây dựng theo hướng đổi mới
phương pháp dạy học với nguyên tắc lấy học sinh làm trung tâm, học tập
mang tính tương tác và phù hợp với từng cá nhân học sinh. Chính vì vậy,
việc truyền thụ của giáo viên được chuyển thành việc hướng dẫn học sinh
tự học.
Tham gia lớp học này, các em có điều kiện phát huy sở trường cá
nhân của mình. Học sinh được làm chủ lớp học, làm chủ quá trình học tập.
Hàng ngày tới lớp, các em được sinh hoạt và học tập trong môi
trường thân thiện, thoải mái, không bị gò bó, luôn được gần gũi với bạn bè,
với thầy cô.
Đặc biệt với sự giúp đỡ, tương trợ của các bạn trong nhóm, nhiều
học sinh đã không còn rụt rè e ngại mà trở nên hoạt bát, hào hứng hơn
trong học tập.
Quản lý lớp học là “Hội đồng tự quản học sinh”. Hội đồng này được
các em bầu ra để đảm đương các hoạt động tại lớp. Đây là một cách thức
sáng tạo, giúp học sinh được phát huy quyền làm chủ quá trình học tập.

Với hình thức sinh hoạt và học tập như thế, các em được rèn luyện
các kĩ năng lãnh đạo, kĩ năng hợp tác trong các hoạt động hàng ngày.
Với cách bố trí lớp học theo các không gian mở hướng tới sự sáng
tạo của học sinh như: góc học tập, góc cộng đồng, góc thư viện, hòm thư
vui, hòm thư “Điều em muốn nói” đã tạo nên môi trường giáo dục thân
thiện cho các em.
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 13


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

Thời gian đầu cả thầy và trò còn lúng túng. Nhưng khi đã quen với
phương pháp dạy và học này các em rất yêu thích và gắn bó với lớp học
của mình hơn.
Có thể nhận thấy việc dạy học theo Mô hình trường học mới, sẽ rất
thuận lợi cho việc đánh giá năng lực học sinh theo các tiêu chí về chuẩn
kiến thức, kĩ năng và hoạt động theo từng môn học; đánh giá sự hình thành
và phát triển năng lực chung của học sinh. Điều này sẽ tạo điều kiện cho
các em phát triển một cách toàn diện, giúp các em dễ thích nghi với môi
trường xung quanh.
III. KẾT LUẬN
1. Tóm lược giải pháp:
Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới có những điểm
mới, tích cực hơn so với công tác chủ nhiệm trước đây. Nó đòi hỏi sự nhạy
bén, tính linh hoạt của người giáo viên chủ nhiệm mới đáp ứng được yêu
cầu giáo dục của mô hình đề ra. Dạy học theo nguyên tắc lấy học sinh làm
trung tâm, học tập mang tính tương tác và phù hợp với từng cá nhân học
sinh; chuyển việc truyền thụ của giáo viên thành việc hướng dẫn học sinh

tự học. Lớp học do học sinh tự quản và được tổ chức theo các hình thức
khác nhau. Do vậy học sinh cơ bản đã thay đổi thói quen học tập, các em tự
nghiên cứu tìm hiểu kiến thức trong bài và qua tài liệu. Những kiến thức
khó, các em trao đổi với bạn trong nhóm và mạnh dạn trao đổi vướng mắc
với giáo viên. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi để các em phát huy tính độc
lập, chủ động tiếp thu kiến thức và hiểu sâu sắc các kiến thức trong bài học;
rèn luyện cho các em được nhiều kĩ năng sống, kĩ năng hoạt động tập thể
trong các hoạt động học theo nhóm. Môi trường học thoải mái, các em rất
hào hứng tham gia vào bài học.
Mỗi tiết học không tạo áp lực đối với các em. Học sinh được hình
thành thói quen làm việc trong môi trường tương tác, được học hỏi bạn để
tự hoàn thiện, luôn có ý thức được mình phải bắt đầu và kết thúc hành động
như thế nào, không chờ đến sự nhắc nhở của giáo viên, tránh sự thụ động
trong dạy và học, góp phần đẩy mạnh sự phát triển trong công tác giáo dục
của trường.
2. Phạm vi, đối tượng áp dụng:
Trên đây là một số biện pháp tôi đã thực hiện trong thời gian qua và
thấy có hiệu quả đối với “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học
mới VNEN” ở lớp 4/1 trường Tiểu học Bình Trinh Đông. Tôi mong rằng
đây cũng là những kinh nghiệm bổ ích cho tất cả giáo viên dạy học theo mô
hình VNEN. Góp phần thực hiện đúng đường lối, chủ trương của Đảng và
Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 14


SKKN: Đề tài “Công tác chủ nhiệm trong Mô hình trường học mới VNEN”

mục tiêu giáo dục con người mới phát triển toàn diện năng động và sáng
tạo.

Tôi rất mong nhận được sự ủng hộ, đóng góp ý kiến của các cấp lãnh
đạo và đồng nghiệp để đề tài này hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!

Người thực hiện: Trần Văn Còn

Trang 15