Lịch sử 11 | Chiến tranh thế giới thứ nhất

CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT:
- Nguyên nhân:
Nguyên nhân sâu xa:
 Cuối XIX đầu XX sự phát triển không đều về kinh tế chính trị của chủ nghĩa tư bản
đã làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc.
 Sự phân chia thuộc địa giữa các đế quốc cũng không đều. Đế quốc già (Anh, Pháp)
nhiều thuộc địa. Đế quốc trẻ (Đức, Mĩ) ít thuộc địa. Mâu thuẫn giữa các nước đế
quốc về vấn đề thuộc địa ngày càng gay gắt.
Nguyên nhân trực tiếp:
 Sự hình thành hai khối quân sự kình địch nhau.
+ Khối liên minh (1882) Đức, Áo-hung, I-ta-li-a: chủ trương chia lại thế giới.
+ Khối hiệp ước (1907) Anh, Pháp, Nga: giữ nguyên hiên trạng thế giới.
Duyên cớ: Ngày 28.6.1914 thái tử Áo – Hung bị ám sát  phe Đức + Áo-Hung chớp thời cơ
gây chiến tranh.
- Diễn biến:
Giai đoạn thứ nhất (1914 – 1916):
– Ngày 28.7.1914 Áo – Hung tuyên với Xéc bi.
– Ngày 1.8 và 3.8.1914 Đức tuyên chiến với Nga, Pháp.
– Ngày 4.8.1914 Anh tuyên chiến với Đức => Chiến tranh đế quốc lan rộng thành chiến tranh TG.
Thời gian
Năm 1914

Năm 1915
Năm 1916

Chiến sự
– Ớ phía Tây: ngay trong đêm 3-8
quân Đức đã tràn vào Bỉ, rồi đánh thọc
sang Pháp.
– Cùng lúc ở phía Đông: Nga tấn công
Đông Phổ.

Đức, Áo – Hung dốc toàn lực tấn công
Nga.
Đức chuyên mục tiêu về phía Tây tấn
công pháo đài Véc-đoong.

Kết quả
– Đức chiếm được Bỉ, một
phần nước Pháp uy hiếp thủ đô
Pa-ri.
– Cứu nguy cho Pa-ri.
Hai bên ở thế cầm cự trên một
mặt trận dài 1200km.
Đức không hạ được Véc-đoong,
hai bên bị thiệt hại nặng.

Hậu quả của giai đoạn thứ nhất:
+ Tình trạng khốn cùng của nhân dân lao động tăng lên không ngừng.
+ Đói, rét, bệnh tật và những tai họa do chiến tranh đem đến ngày càng nhiều.
+ Mâu thuẫn xã hội trong các nước tham chiến trở nên vô cùng gay gắt.
+ Chỉ mới hơn hai năm chiến tranh, đã có gần 6 triệu người chết và hơn 10 triệu người bị thương.
+ Phong trào công nhân, phong trào quần chúng phản đối chiến tranh phát triển nhanh chóng.
Giai đoạn thứ hai:


Thời gian
1) Tháng 2-1917
2) Ngày 2 – 4 -1917
3) Tháng 10 -1917
4) Ngày 3-3-1918
5) Tháng 7 – 1918

6) Cuối tháng 9 -1918
7) 9 – 11 – 1918
8) Ngày 11-11-1918

Sự kiện
Cuộc cách mạng dân chủ tư sản thành công. Chế độ Nga
hoàng bị lật đổ nhưng Chính phủ lâm thời trong tay giai cấp tư
sản vẫn tiếp tục theo đuổi chiến tranh.
Mĩ tuyên chiến với Đức. Sự tham chiến của Mĩ có lợi hơn cho
phe Anh – Pháp – Nga.
Nhân dân Nga dưới sự lãnh đạo của Lê-nin và Đảng Bôn-sêvích đứng lên làm cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Nhà nước Xô viết buộc phải kí với Đức Hòa ước Brét Li tốp.
Nước Nga ra khỏi chiến tranh đế quốc.
65 vạn quân Mĩ đổ bộ vào châu Âu, Mĩ trực tiếp tham chiến
khi cả hai phe bị thiệt hại quá nhiều, hết sức mệt mỏi. Mĩ trở
thành người đứng đầu phe Hiệp ước thay Anh.
Quân Đức liên tiếp thất bại, bỏ chạy khỏi lãnh thổ Pháp và Bỉ.
Các nước đồng minh của Đức cũng bị tấn công liên tiếp, buộc
phải đầu hàng.
CM Đức bùng nổ vua VinHem II phải chạy sang Hà Lan.
Đức kí Hiệp định đầu hàng không điều kiện.

Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại hoàn toàn của phe Đức – Áo-Hung.
- Kết cục và tính chất của chiến tranh thế giới thứ nhất:
Kết cục:
+Tổn thất về sức người và của: khoảng 1.500 triệu người dân bị lôi cuốn vào vòng khói lửa, 10 triệu
người chết, trên 20 triệu người bị thương, nền kinh tế châu Âu bị kiệt quệ.
+Mĩ được hưởng nhiều lợi, nhiều nước tư bản đế quốc trở thành con nợ của Mĩ.
+Cách mạng tháng Mười Nga và việc thành lập Nhà nước Xô viết, đánh dấu bước chuyển lớn trong
cục diện chính trị thế giới.

-Tính chất:
+Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh giành thuộc địa giữa các nước đế quốc, chỉ đem
lại lợi nhuận cho giai cấp tư sản cầm quyền.
+Là cuộc chiến tranh xâm lược nhằm cướp đoạt lãnh thổ và thuộc địa của đối phương.
+Là cuộc chiến tranh phi nghĩa đối với cả hai phe tham chiến.