Một số ý kiến về tăng thu, tiết kiệm chi phí nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh tại ngân hàng đầu tư và phát triển hà tây

THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
L IM

Đ U

1. S c n thi t

OBO
OKS
.CO
M

Đ t nư c ta đang chuy n mình hồ nh p cùng v i s phát tri n c a khu
v c và th gi i. Vi t nam v i nh ng ti m năng s n có đang đư c khai thác m t
cách k p th i và hi u qu nh t đã và đang hồn thành nhiêm v cơng nghi p hố
- hi n đ i hố xây d ng đ t nư c. Trên con đư ng đó có s góp m t đáng k c a
h th ng tài chính - ti n t , đ c bi t là h th ng ngân hàng trong đó ph n l n là
các ngân hàng thương m i.

H th ng các NHTM là h th ng bơi trơn c a tồn b n n kinh t . Có
ch c năng thu hút và t p trung ngu n v n nh l , khơng kì h n thành ngu n v n
l n, có kì h n đ đáp ng nhu c u đ u tu phát tri n c a n n kinh t . Trong n n
kinh t hi n đ i vi c thu hút ngu n v n này có th đư c th c hi n thơng qua hai
kênh đó là thơng qua các NHTM và thơng qua th trư ng tài chính.

Vi t Nam,

th trư ng tài chính còn sơ khai và chưa đáp ng đư c vai trò c a nó. Do v y, s
m ng này l i đ t lên vai các NHTM. Đi u này giúp ta xác đ nh đư c vai trò to
l n c a NHTM đ i v i s phát tri n n n kinh t .

T t c các doanh nghi p trong n n kinh t đ u đ t l i nhu n lên là m c
tiêu hàng đ u và là k t qu cu i cùng c a các doanh nghi p. Khác v i các doanh
nghi p khác là có th tính ra giá thành s n ph m, tính ra k t qu c a t!ng thương
v thì NHTM xác đ nh trên cơ s l y t"ng thu nh p c a tồn h th ng – t"ng chi
phí c a tồn b h th ng vào cu i năm tài chính. B i v y, vi c tăng thu nh p và

KI L

gi m h p lý các chi phí trên cơ s c nh tranh gi a các NHTM trong và ngồi
nư c; c nh tranh gi a các ngân hàng và t" ch c phi ngân hàng là vi c làm r t
c n thi t và ln là v n đ c p bách.
Xu t phát t! nh ng suy nghĩ trên, qua th i gian th c t p, tìm hi u th c t
t i ngân hàng và nh ng ki n th c lý lu n mà em đã đư c th y cơ trang b , đư c
s giúp đ$ t n tình c a th y giáo cùng các th y cơ giáo d y b mơn và các anh
ch trong NHĐT&PT Hà Tây, em m nh d n ch%n đ tài “M t s ý ki n v tăng
thu, ti t ki m chi phí nh m nâng cao hi u qu kinh doanh t i Ngân hàng



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
đ u tư và Phát tri n Hà Tây’’ làm đ tài vi t chun đ th c t p. Qua đây em
xin đưa ra m t vài suy nghĩ c a b n thân cá nhân em nh&m góp m t ph n bé nh
trong s nghi p phát tri n c a ngân hàng.

OBO
OKS
.CO
M

Tuy nhiên v i th i lư ng th c t p và ki n th c còn h n ch , chun đ
khơng tránh kh i nh ng thi u sót nh t đ nh. Vì v y em kính mong s ch' b o,
hư ng d(n và giúp đ$ c a các th y cơ giáo trong khoa, đ c bi t là th y giáo tr c
ti p hư ng d(n cũng như ban lãnh đ o NHĐT&PT Hà Tây cùng các anh ch
trong ngân hàng nh t là các anh ch làm vi c t i phòng k tốn và phòng ngu n
v n c a NHĐT&PT Hà Tây đã t o đi u ki n giúp đ$ em hồn thành t t chun
đ . Em xin xhân thành mong đ i ý ki n b" khuy t c a Th y cơ và các anh ch .
2. M c đích nghiên c u

Nghiên c u m t cách có h th ng và c th v qu n lý thu nh p chi
phí.T! đó rút ra nh ng m t còn h n ch t n t i và tìm ra nh ng gi i pháp hồn
thi n nó.

3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u

- Đ i tư ng nghiên c u: các kho n thu nh p chi phí-nhũng y u t c u
thành l i nhu n.

- Ph m vi nghiên c u: Đ tài t p trung kh o c u th c tr ng k tốn thu
nh p – chi phí và k t qu kinh doanh c a NHĐT&PT Hà Tây nh ng năm 1999,
2000, 2001và 6 tháng đ u năm 2002.
4. Phương pháp nghiên c u

S* d ng phương pháp so sánh phân tích, phân t" thơng kê, t"ng h p nh&m

KI L

nêu ra đư c nh ng nhân t khách quan và ch quan nh hư ng t i thu nh p chi
phí và k t qu kinh doanh c a ngân hàng.
5. K t c u c a đ tài

Ngồi ph n l i m đ u và ph n k t lu n, bài vi t c a em đư c chia làm 3
chương:

Chương I: Nh ng lý lu n cơ b n v ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng
thương m i trong n n kinh t th trư ng – cơ ch tài chính c a ngân hàng
thương m i qu c doanh.



THệ VIE
N ẹIE
N TệTRệẽC TUYE
N
Chng II: Th c tr ng k toỏn thu nh p - chi phớ v xỏc ủ nh k t qu kinh
doanh c a NHT&PT H Tõy
Chng III: M t s gi i phỏp v ki n ngh nh m tng thu nh p, ti t ki m

KI L

OBO
OKS
.CO
M

chi phớ gúp ph n nõng cao hi u qu t i NHT&PT H Tõy



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N

OBO
OKS
.CO
M

CHƯƠNG I
NH NG LÝ LU N CƠ B N V HO T Đ NG KINH DOANH
C!A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I TRONG N N KINH T"
TH# TRƯ NG VÀ CƠ CH" TÀI CHÍNH C!A NGÂN HÀNG
THƯƠNG M I QU$C DOANH
I. Ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng thương m i trong n n kinh t th%
trư&ng

1. S ra đ&i c a ngân hàng thương m i

Ngân hàng thương m i là t" ch c kinh t ho t đ ng trong lĩnh v c kinh
doanh ti n t nhi m v ch y u là nh n ti n g*i c a khách hàng là các t" ch c
kinh t , dân cư v i trách nhi m hồn tr và s* d ng v n huy đ ng đ cho vay
các thành ph n kinh t nói chung.

Ngân hàng thương m i đư c hình thành và phát tri n trong m t q trình
lâu dài, tr i qua nhi u hình thái kinh t xã h i c a xã h i lồi ngư i. M m m ng
c a ngân hàng đư c xu t phát t! khi có s n xu t và trao đ"i hàng hố. Th i kỳ
này m,i qu c gia, th m chí m,i đ a phương s* d ng m t lo i ti n riêng. Khi s n
xu t, trao đ"i hàng hố ngày càng phát tri n thì vi c s* d ng nhi u lo i ti n đ
trao đ"i hàng hóa s- g p nhi u khó khăn, do đó có nhi u thương nhân đã đ ng ra
kinh doanh ti n t t o thành m t t" ch c chun ngh kinh doanh ti n t . Nghi p
v lúc đ u c a h% ch' là đ"i đ ng ti n vùng này l y đ ng ti n vùng kia và ngư c
l i. Trong s đó có m t s ngư i làm ngh kim hồn vì h% có phương ti n lưu
gi an tồn các lo i kim lo i q, các lo i ti n đúc, ti n nén b i v y các thương
gia thư ng g*i ti n vào đây đ đ m b o an tồn. Đây là hình th c ti n g*i đ u

KI L

tiên, lúc đ u ti n g*i khơng thay đ"i, nghĩa là g*i vào đ ng ti n nào l y ra đ ng
ti n đó. Ngư i g*i ti n ph i tr l phí cho ngư i gi ti n, khi các thương gia g*i
ti n h% đư c ngư i nh n ti n c p cho gi y biên nh n. Gi y biên nh n đó có th
dùng đ thanh tốn thu n ti n hơn ti n đúc và ti n nén. Đây là hình th c ngân
phi u đ u tiên, và th c t h% đã dùng nh ng ngân phi u này đ thanh tốn. Do
đó ti n đúc r t ít đư c rút ra, nó đã tr thành kho n ti n nhàn r,i, nên nh ng
ngư i b o qu n ti n t dùng nó cho vay đ ki m l i .



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
Do s phát tri n c a s n xu t và lưu thơng hàng hố là s phát tri n c a
ngành thương nghi p đã thúc đ y ngh kinh doanh ti n t phát tri n và m r ng

nghi p v kinh doanh c a mình h% đã huy đ ng v n b&ng cách tr lãi cho ngư i

OBO
OKS
.CO
M

g*i ti n. Bên c nh đó h% còn có làm các nghi p v khác như thanh tốn, v n
chuy n ti n ... T t c nh ng nghi p v đó đã tr thành nghi p v chun mơn
c a h%.

Trong b i c nh nhi u ngân hàng phát hành nhi u lo i gi y b c khác nhau
đã gây c n tr cho vi c phát tri n kinh t , vì v y Nhà nư c ta đã can thi p vào
ho t đ ng ngân hàng b&ng cách ban hành các đ o lu t đ h n ch s lư ng ngân
hàng đư c phép phát hành. T! đó ngân hàng đư c chia ra làm ngân hàng 2 c p :
+ Ngân hàng trung ương ( Ngân hàng phát hành )

+ Ngân hàng trung gian trong đó ch y u là ngân hàng thương m i.
V y ngân hàng thương m i đúng b n ch t c a nó đư c hình thành.
Ngân hàng thương m i là ngân hàng kinh doanh ti n t , trong đó ch y u
là ti n g*i ng.n h n, cho vay ng.n h n là chính. Ngồi ra ngân hàng thương m i
còn là trung gian thanh tốn cho các t" ch c kinh t và cá nhân trong xã h i. Do
đó ngân hàng thương m i có kh năng t o ti n.
2. V% trí, vai trò c a ngân hàng thương m i

Ngân hàng thương m i là m t pháp nhân th c t là m t doanh nghi p
kinh doanh hàng hố đ c bi t v i ho t đ ng ch y u là đi vay đ cho vay v i
phương châm kinh doanh ph i đ m b o an tồn, hi u qu và t

ch u trách

nhi m, m t th c th kinh doanh v i tư cách là ngân hàng kinh doanh nên ngân

KI L

hàng thương m i t" ch c kinh doanh đ c l p và t ch u trách nhi m v k t qu
kinh doanh c a mình.

Ngân hàng thương m i nh n ti n g*i, c p tín d ng cho n n kinh t và làm
d ch v ngân hàng. M%i ho t đ ng v ngu n v n, s* d ng v n, k t qu kinh
doanh đư c ph n ánh m t cách đ y đ , chính xác trên các tài kho n, s" sách
thích h p c a k tốn ngân hàng .
Ngân hàng thương m i là m t t" ch c kinh doanh ti n t , trong đó ch
y u là huy đ ng dư i hình th c ti n g*i đ cho vay thơng qua ho t đ ng c a



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
mình. Ngân hàng thương m i đã bi n ti n thành v n và t! v n đó t o ra l i
nhu n thơng qua ho t đ ng tín d ng .
Trong ho t đ ng kinh doanh ti n t thì ti n t v!a là phương ti n v!a là

OBO
OKS
.CO
M

m c đích kinh doanh khi ngân hàng th c hi n kinh doanh t o ra l i nhu n đòi
h i ph i tìm đ u ra trư c, sau đó đ nh ra vi c huy đ ng v n đ u vào. Trong qu n
tr và đi u hành kinh doanh ti n t ngân hàng ph i chú ý đ m b o kh năng chi
tr , đ c bi t là vi c gi i ngân cho các kho n vay, các d án đ u tư, ph i tìm
đư c ngu n v n đ u vào có chi phí th p, ph i có chính sách đ i v i khách hàng,
đ thi t l p đư c quan h thân tín v i khách hàng, nh t là khách hàng ho t đ ng
l n có quan h thư ng xun b i vì ho t đ ng c a ngân hàng đ u b.t đ u t!
khách hàng, khách hàng là ngư i b n đ ng hành c a ngân hàng hi u qu kinh
doanh c a ngân hàng ph thu c vào hi u qu kinh doanh c a kháchh hàng .
Trong kinh doanh ngân hàng ph i đa d ng hố các hình th c huy đ ng
v n đ thu hút đư c m%i ngu n v n nhàn r,i trong xã h i vào ngân hàng, t o
nên ngu n v n c a ngân hàng đ đ u tư cho n n kinh t . Ngân hàng ph i c i ti n
liên t c, đ m b o thanh tốn nhanh chóng thu n ti n, an tồn tài s n cho khách
hàng. Ngồi ra c n có m t s bi n pháp tâm lý khách hàng ... ph i ln ln
đ m b o t o ra l i nhu n đ t t/ l t i ưu.

Mu n có l i nhu n t i ưu thì vi c t o thu nh p, giá thành v v n th p (chi
phí đ u vào th p) đ t o ra chênh l ch gi a thu nh p và chi phí cao, còn ph i
phân b" h p lý tài s n có sinh l i, gi m th p t/ l r i ro.

Trong q trình tu n hồn v n c a n n kinh t , gi a các doanh nghi p, đơn

KI L

v , t" ch c kinh t , các cá nhân trong xã h i ln x y ra hi n tư ng th!a thi u v n
t i m t th i đi m nh t đ nh nào đó. Hi n tư ng x y ra đ i v i các doanh nghi p, t"
ch c kinh t khơng trùng nhau. Đ gi i quy t mâu thu(n này thì h th ng ngân
hàng thương m i đã đ ng ra huy đ ng v n t c là t p trung m%i kho n ti n nhàn r,i
t m th i chưa s* d ng đ n c a các ch th trong n n kinh t đ t o nên qu0 cho
vay. Trên cơ s đó cung c p cho các ch th c n v n.

THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
Như v y ngân hàng thương m i đóng vai trò là m t t" ch c mơi gi i, v!a
là ngư i đi vay v!a là ngư i cho vay. Nói cách khác ngân hàng thương m i “Đi
vay đ cho vay”.

OBO
OKS
.CO
M

V i ch c năng là trung gian tín d ng “ Đi vay đ cho vay” ngân hàng
thương m i đóng vai trò r t to l n trong vi c thúc đ y n n kinh t phát tri n vì:
Ngân hàng thương m i đã đáp ng đư c nh ng như c u v n ng.n h n c n thi t
ph i b" xung cho khách hàng đ đ m b o cho q trình s n xu t di1n ra liên t c.
M t khác ngân hàng còn đáp ng nhu c u v n c đ nh cho các nhà doanh
nghi p, t! đó làm tăng năng l c s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, hơn n a
ngân hàng thương m i còn cho vay đ i v i ngân sách trong nh ng th i kỳ t m
th i thi u h t ngân sách, nh&m phát tri n cơ s h t ng, phúc l i. Các d ch v
thanh tốn qua ngân hàng là tăng t c đ thanh tốn trong n n kinh t , kh i lư ng
v n ln chuy n nhi u hơn góp ph n đ y m nh s n xu t và lưu thơng hàng hố.
Hơn n a thanh tốn qua các ngân hàng còn làm gi m kh i lư ng ti n m t
trong lưu thơng. T! đó ngân hàng thương m i tr thành m t cơng c h u hi u đ
th c hi n m c tiêu c a chính sách ti n t . Ngồi ra ngân hàng thương m i còn
có kh năng m r ng ti n g*i lên nhi u l n t c là ch c năng t o ti n c a ngân

hàng thương m i. Hay nói m t cách khác t! m t kho n ti n g*i ban đ u vào m t
ngân hàng thương m i nào đó thơng qua vi c cho vay, h th ng ngân hàng
thương m i đã m r ng kho n ti n g*i đó lên nhi u l n, th c ch t ch c năng này
đư c th c hi n trên cơ s c a q trình liên k t ch t ch- gi a ho t đ ng tín d ng
v i ho t đ ng thanh tốn khơng dùng ti n m t c a h th ng ngân hàng thương

KI L

m i. Ho t đ ng tín d ng năng đ ng là đi u ki n c n thi t cho ho t đ ng phát
tri n n n kinh t v i t c đ nhanh, v ng ch.c. N u tín d ng ngân hàng khơng
t o đư c ti n t , t o đi u ki n c n thi t cho ho t đ ng c a q trình s n xu t thì
có th x y ra trư ng h p s n xu t khơng th c hi n đư c và ngu n l i nhu n tích
lu0 s- gi m sút, hơn n a các doanh nghi p có th b

đ%ng v n trong q trình

s n xu t, ngư c l i có nh ng th i đi m l i thi u v n khơng đáp ng đư c nhu
c u s n xu t kinh doanh.
3. Khái qt các nghi p v c a ngân hàng thương m i



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
Ho t đ ng kinh doanh cu ngân hàng thương m i có r t nhi u nghi p v
khác nhau và ngày càng đư c phát tri n đa d ng, phong phú. Song đ khái qt
đư c tồn b ho t đ ng c a ngân hàng thương m i ngư i ta quy các nghi p v

OBO
OKS
.CO
M

kinh doanh c a ngân hàng thương m i thành 3 nghi p v c th ch y u sau :
- Các nghi p v tài s n n ( Bên có )
- Các nghi p v tài s n có ( Bên n )
- Các nghi p v trung gian

3.1. Các nghi p v tài s n n (nghi p v ngu n v n)

Nghi p v tài s n n là nghi p v t o ngu n v n ho t đ ng c a ngân hàng
thương m i và các t" ch c tín d ng. Ngu n v n c a ngân hàng thương m i là
nh ng giá tr do ngân hàng huy đ ng t o l p đư c dùng đ cho vay, đ u tư và
th c hi n các nghi p v kinh doanh khác .

Ngu n v n là cơ s đ ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng, t o ngu n
v n là nghi p v đ u tiên c a ch c năng trung tâm tín d ng c a ngân hàng
thương m i “ Đi vay đ cho vay “, h%at đ ng c a nghi p v này quy t đ nh đ n
các nghi p v s* d ng v n và các nghi p v khác. Ngu n v n t o ra các tài s n
n c a ngân hàng bao g m :

3.1.1 Ngu n v n huy đ ng

Đây là ngu n v n mà ngân hàng huy đ ng đư c t! các kho n ti n nhàn r,i
c a các ch th trong xã h i. Thơng thư ng ngu n v n huy đ ng chi m m t t/
tr%ng r t l n trong t"ng ngu n v n c a ngân hàng thương m i, đây là ngu n v n
quan tr%ng và ch y u đ đáp ng m%i nhu c u v n c a n n kinh t .

KI L

Ngu n v n huy đ ng bao g m :
+ Ti n g*i thanh tốn

+ Ti n g*i khơng kỳ h n và ti n g*i có kỳ h n
* Ti n g i thanh tốn

Trong q trình ho t đ ng kinh doanh các doanh nghi p thư ng m tài
kho n ti n g*i thanh tốn

ngân hàng nh&m ph c v cho q trình thanh tốn

qua ngân hàng đư c hình thành nhanh chóng, chính xác, thu n ti n, đ m b o an



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
tồn m%i kho n thanh tốn chi tr . Đây là m t kho n ti n ch trong thanh tốn
do v y :
- Đ i v i khách hàng : Đây là m t ph n tài s n mà h% u/ thác cho ngân

OBO
OKS
.CO
M

hàng đ ngân hàng b o qu n và th c hi n các nghi p v liên quan theo u c u
c a khách hàng. S ti n y h% có quy n l y ra, chi tr cho b t kỳ ai, vào b t kỳ
lúc nào mà h% đư c s* d ng các cơng c thanh tốn khơng dùng ti n m t đ rút
ti n ra s* d ng .

- Đ i v i ngân hàng: Đây là kho n n mà ngân hàng ln ln ph i chu n
b chi tr cho khách hàng vào b t c lúc nào. Tuy nhiên trên th c t trong b t c
m t ngân hàng nào đó, do có s khơng ăn kh p gi a vi c xu t và nh p ti n trên
tài kho n ti n g*i thanh tốn làm cho nh p l n hơn xu t t o nên các kho n (s
dư), b i v y ngân hàng có th dùng m t ph n s dư này làm ngu n v n kinh
doanh tuy nhiên đ đ m b o an tồn trong ho t đ ng huy đ ng v n ngân hàng
thương m i ph i trích qu0 d tr b.t bu c theo m t t/ l nh t đ nh g*i vào Ngân
hàng nhà nư c ph n còn l i m i s* d ng đ cho vay đ i v i khách hàng.
* Ti n g i khơng kỳ h n thu n t

Đây là kho n ti n g*i mà khách hàng g*i vào ngân hàng có th rút ra b t
c lúc nào, ti n g*i dư i hình th c này là do khách hàng khơng có đi u ki n m
tài kho n ho c khơng mu n m tài kho n ti n g*i thanh tốn mà ch' m tài
kho n ti n g*i khơng kỳ h n nh&m m c đích an tồn tài s n và hư ng m t kho n
lãi nh t đ nh. Đ i v i kho n ti n này ngân hàng cũng ph i chi tr b t kỳ lúc nào

kinh doanh .

KI L

và ngân hàng cũng ch' đư c s* d ng m t ph n s dư c a các tài kho n này đ

* Ti n g i có kỳ h n

Là lo i ti n g*i có s tho thu n v th i gian gi a ngư i g*i ti n và ngân

hàng. Nó đư c hình thành t! ngu n v n t m th i nhàn r,i và t m th i chưa s*
d ng đ n c a khách hàng, m c đích ti n g*i c a khách hàng là đ đ m b o an
tồn v n, tránh r i ro, hư ng lãi và đ d tr . Do tính ch t c a ngu n v n này là
có th i h n quy đ nh nên tương đ i "n đ nh và ngư i g*i ti n đư c hư ng lãi
xu t tuỳ thu c vào th i h n và tính ch t c a m,i kho n ký thác. V ngun t.c



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
thì th i h n càng dài thì lãi su t càng cao. Tr lãi kho n v n này là kho n chi phí
chi m t/ tr%ng l n trong t"ng chi phí c a ngân hàng thương m i. Khi nhu c u
tín d ng c a khách hàng vư t q t"ng s ti n g*i ngân hàng huy đ ng đư c thì

OBO
OKS
.CO
M

ngân hàng huy đ ng thêm v n b&ng các hình th c như phát hành ch ng ch' ti n
g*i, kỳ phi u, trái phi u và th i h n tuỳ thu c vào nhu c u s* d ng v n.
M c lãi su t c a lo i v n huy đ ng này thư ng cao hơn lãi su t ti n g*i
thơng thư ng, vi c đ nh ra lãi su t này ngồi vi c d a vào khung lãi su t quy
đ nh, ngân hàng còn ph i linh ho t d a trên cơ s cung c u v n trên th trư ng
nhưng v(n ph i đ m b o kinh doanh có lãi.

V ngun t.c ti n g*i có kỳ h n ch' đư c rút ra khi h t th i h n tuy
nhiên đ th c thi t t chính sách khách hàng các t" ch c tín d ng có th gi i

quy t cho khách hàng rút ti n ra trư c h n nhưng khách hàng khơng đư c
hư ng lãi su t có kỳ h n mà đư c hư ng lãi su t khơng kỳ h n .
3.1.2 V n đi vay

Khi nhu c u tín d ng c a n n kinh t vư t q t"ng s ngu n v n huy
đ ng trên đ đ m b o cho m%i ho t đ ng c a n n kinh t ti n hành đ u đ n,
ngân hàng đ m b o cung c p m%i nhu c u v n cho n n kinh t thì ngân hàng
thương m i ngồi các ngu n v n trên huy đ ng t! ti n g*i dân cư và ti n g*i
c a t" ch c kinh t , c a các t" ch c tín d ng khác ho c vay v n c a ngân hàng
trung ương ho c vay v n c a Ngân hàng nhà nư c.
- V n c a ngân hàng TW :

Ngân hàng TW cho các ngân hàng thương m i vay v n trong trư ng h p

KI L

ngân hàng thương m i thi u v n t m th i trong ho t đ ng kinh doanh và thanh
tốn chi tr , hình th c vay ch y u là thanh tốn tri t kh u. Ngân hàng TW v i
tư cách là ngư i cho vay cu i cùng đ i v i ngân hàng thương m i. Tuy nhiên
vi c này n&m trong khn kh" c a chính sách ti n t .
- Vay

các t" ch c tín d ng khác :

2 b t kỳ m%i th i đi m nào cũng có nh ng ngân hàng có ngu n v n t m
th i nhà r,i t i tài kho n ti n g*i thanh tốn c a h%

ngân hàng nhà nư c,

kho n d tr này khơng sinh l i. B i v y h% s n sàng cho các ngân hàng khác

THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
vay trong m t th i gian ng.n. Q trình vay và cho vay l(n nhau gi a các ngân
hàng thương m i trên th trư ng ti n t đư c di1n ra khá ph" bi n dư i nhi u
hình th c, th i h n cho vay lãi su t cho vay thư ng r t linh ho t nh&m đ m b o

OBO
OKS
.CO
M

kh năng chi tr cho b t kỳ lúc nào c a ngân hàng thương m i.

3.1.3 V n t có c a ngân hàng thương m i

V n t có: V n t có c a Ngân hàng thương m i là v n riêng c a ngân
hàng đư c hình thành qua q trình t o l p

m t ngân hàng và thu c s h u

c a m t ngân hàng, nó đư c hình thành khi thành l p ngân hàng và khơng
ng!ng đư c b" xung trong q trình ho t đ ng.

Do tính ch t "n đ nh và thu c quy n s h u c a ngân hàng, v n t có
đư c s* d ng đ mua s.m tài s n c đ nh, thi t b làm vi c và tham gia làm v n

liên doanh, liên k t, mua c" ph n ... v n t có có vai trò quan tr%ng trong ho t
đ ng kinh doanh c a ngân hàng thương m i.

Vi c hình thành trên các tài s n n s- t o nên các kho n chi ch y u và
thư ng xun c a ngân hàng đó là chi tr lãi. Do v y đ nâng cao hi u qu ho t
đ ng c a kinh doanh thì m,i ngân hàng c n có các bi n pháp đ qu n lý các tài
s n n m t cách linh ho t, ki m tra, ki m sốt các kho n chi tr lãi và s n sàng
đáp ng nhu c u v n tín d ng c a khách hàng.
3.2. Nghi p v tài s n có (s d ng v n)

Nghi p v tài s n có là nghi p v s* d ng v n phân b" các ngu n v n

KI L

vào các m c đích kinh doanh. Song nghi p v tài s n có bao g m :
- Nghi p v ngân qu0
- Nghi p v tín d ng

- Nghi p v tài chính

3.2.1 Nghi p v ngân qu

Đây là kho n ti n d tr đ đ m b o cho q trình ho t đ ng kinh doanh
c a m,i ngân hàng. M c đích c a vi c d tr là phương ti n thanh tốn đ đ m
b o kh năng thanh tốn c a h th ng ngân hàng mình. Đ đ m b o an tồn cho



THệ VIE
N ẹIE

N TệTRệẽC TUYE
N
m%i ho t ủ ng c a ngõn hng thng m i, ngõn hng trung ng yờu c u cỏc
ngõn hng thng m i ph i th ng xuyờn duy t n m t ph n ti s n d i hỡnh
th c qu0 d tr bao g m d tr ti n m t t i qu0, ti n g*i t i ngõn hng TW v

ngha khỏc nhau.

OBO
OKS
.CO
M

cỏc t" ch c tớn d ng khỏc, ti n d tr b.t bu c trong ủú m,i qu0 d tr cú m t ý

D tr ti n m t t i qu0 v ti n g*i t i ngõn hng TW, ti n g*i t i cỏc t"
ch c tớn d ng nh&m ủ m b o kh nng thanh toỏn chi tr c a ngõn hng. Vi c
d tr ti n m t cao hay th p ph thu c vo quy mụ ho t ủ ng c a ngõn hng,
ph thu c vo t/ l thanh toỏn b&ng ti n m t trong t"ng kh i l ng ti n thanh
toỏn v ph thu c vo cỏc nhu c u mang tớnh th i v v ti n m t.
D tr d i hỡnh th c ti n g*i thanh toỏn t i ngõn hng TW thỡ m c ủ
d tr cao hay th p ph thu c vo nhu c u thanh toỏn gi a cỏc ngõn hng ủ c
bi t l trong thanh toỏn bự tr!.

i v i d tr b.t bu c: õy l hỡnh th c d tr theo quy t ủ nh c a ngõn
hng TW, lm cụng c ch y u ủ ngõn hng TW ủi u hnh chớnh sỏch ti n t ,
cỏc ti s n d tr trong nghi p v ny khụng ủem l i m t chỳt l i nhu n no cho
ngõn hng song nú ủỏp ng cho cỏc nhu c u rỳt ti n tho món cỏc nhu c u vay
ti n, ủ ng th i ủ m b o cho cỏc ho t ủ ng c a ngõn hng, ủ m b o uy tớn c a
ngõn hng.

3.2.2 Nghi p v tớn d ng

õy l nghi p v sinh l i ch y u c a ngõn hng thng m i, l nghi p v
c b n ủúng vai trũ quy t ủ nh cho vi c kinh doanh v phng h ng phỏt tri n

KI L

c a ngõn hng. Nghi p v cho vay th ng chi m t/ tr%ng r t l n trong t"ng s ti
s n cú c a ngõn hng. Xu h ng chung mu n nõng cao t/ tr%ng c a nghi p v
ny vỡ ho t ủ ng sinh l i ch y u c a ngõn hng thng m i ny l cho vay, tuy
nhiờn nghi p v ny cũn g p nhi u r i ro. Vỡ v y ngõn hng thng m i ph i tuõn
th nguyờn t.c qu n lý cỏc kho n cho vay nh sau:
- Sng l%c v giỏm sỏt khỏch hng ủ trỏnh r i ro thỡ ngõn hng ph i ki m
tra k0 cỏc thụng tin v khỏch hng nh ng thụng tin ủú ph i trung th c chớnh xỏc.



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
- Giám sát khách hàng: Đ gi m b t r i ro, ngân hàng u c u khách hàng
ch' s* d ng ti n vay cho nh ng m c đích nh t đ nh mà ngân hàng ph i giám sát
thư ng xun theo các m c đích đã n đ nh .

OBO
OKS
.CO
M

Ngân hàng ph i đ t m,i quan h lâu dài v i khách hàng t! đó s- làm gi m
chi phí t p h p thơng tin và vi c sàng l%c khách hàng s- đư c d1 dàng hơn.
Ngồi ra trong nghi p v cho vay c n ph i th c hi n th ch p vì đây là
cơng c quan tr%ng đ h n ch r i ro. Nghi p v tín d ng đư c chia thành
nghi p v tín d ng ng.n h n và nghi p v tín d ng dài h n. Đ i v i ngân hàng
thương m i thì nghi p v tín d ng ng.n h n là ch y u, đem l i ph n l n l i
nhu n cho ngân hàng.

Xét v k0 thu t c p tín d ng c a ngân hàng thương m i thì ngân hàng
thương m i c p tín d ng dư i hình th c cho vay tri t kh u tín d ng b&ng ch ký,
tín d ng b&ng tiêu dùng, tín d ng có đ m b o ...
3.2.3 Nghi p v tài chính

Đây cũng là m t trong nh ng nghi p v sinh l i c a ngân hàng. Nghi p
v tài chính bao g m:

+ Ngân hàng đ u tư vào ch ng khốn c a nhà nư c.
+ Ngân hàng đ u tư vào ch ng khốn c a cơng ty.

+ Ngân hàng hùn v n liên doanh, liên k t đ thành l p cơng ty.
Đ u tư ch ng khốn: Là ngân hàng thương m i mua các ch ng khốn
nh&m đa d ng hố ho t đ ng nâng cao l i t c và s* d ng các ch ng khốn và
v t ký qu0 khi vay v n c a ngân hàng thương m i và các t" ch c tín d ng.

KI L

Ngồi ra các ch ng khốn cũng là m t ngu n đáp ng thanh tốn c a ngân hàng
thương m i. Đ c bi t là đ i v i các trái phi u c a kho b c là lo i có th bán b t
c lúc nào v i r t ít r i ro v lãi su t.

3.3. Nghi p v trung gian

Đ c trưng cơ b n c a nghi p v này là ngân hàng ph i b v n ra r t ít
th m chí khơng ph i b v n ra đ kinh doanh, r i ro ít song đ i v i các nghi p
v này đòi h i ph i có k0 thu t , áp d ng cơng ngh ngân hàng.



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
Nghi p v trung gian là vi c ngân hàng đ ng ra làm trung gian, làm mơi
gi i đ ph c v theo u c u c a khách hàng như nghi p v thu h , nghi p v
chi h , nghi p v làm trung gian thanh tốn qua ngân hàng, nghi p v ho t đ ng

OBO
OKS
.CO
M

c a ngân hàng trên th trư ng ch ng khốn, nghi p v u/ thác tư v n. Thơng
qua vi c th c hi n các nghi p v này ngân hàng s- đư c hư ng m t kho n l
phí hoa h ng, đây là m t kho n thu nh p c a ngân hàng. Khi n n kinh t càng
phát tri n thì nghi p v này càng đư c m r ng và đem l i ngu n thu l n cho
ngân hàng.

Do đó trong q trình ho t đ ng kinh doanh ngân hàng thương m i ngồi
vi c đ u tư các nghi p v t s n có, nghi p v tài s n n thì ngân hàng còn
quan tâm đ n vi c đ u tư trang thi t b , đào t o đ i ngũ cán b khoa h%c - k0

thu t, áp d ng cơng ngh ngân hàng đ m r ng các nghi p v trung gian .
Nghi p v tài s n n , nghi p v tài s n có và nghi p v trung gian là 3
nghi p v ch y u c a ngân hàng thương m i, các nghi p v này có m i liên h
m t thi t v i nhau. Nghi p v tài s n có quy t đ nh ph m vi, quy mơ s* d ng v n,
đ ng th i qua nghi p v này ph n ánh đư c ph n l n nhu c u chi phí c a ngân
hàng, nghi p v tài s n có quy t đ nh m c thu nh p c a m,i ngân hàng. Đ ng
th i nghi p v trung gian là nghi p v do trung gian tín d ng c a ngân hàng mà
có. Tuy nhiên nghi p v này cũng góp ph n làm tăng thu nh p và phát tri n ho t
đ ng c a ngân hàng t! đó thu hút đư c khách hàng.

Thơng qua các ch c năng này đã kh3ng đ nh đư c vai trò c a ngân hàng
thương m i đ i v i n n kinh t th trư ng

KI L

II. Cơ ch tài chính c a ngân hàng thương m i

1. Khái qt v cơ ch tài chính c a ngân hàng thương m i
Ngân hàng thương m i qu c doanh là đơn v h ch tốn đ c l p đư c nhà
nư c c p v n đi u l , có quy n t ch v tài chính, ch u trách nhi m v t ch t v
k t qu kinh doanh, đ m b o v n c a nhà nư c đư c an tồn và phát tri n, có
trách nhi m th c hi n đày đ n p nhân sách nhà nư c theo đúng lu t đ nh.
V n kinh doanh trong ngân hàng thương m i đư c hinh thành b i nhi u
ngu n khác nhau, vi c qu n lý v n kinh doanh đư c th c hi n theo ngun t.c



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ

N
đi u hồ trong tồn h th ng và vi c h ch tốn kinh t cũng đư c th c hi n theo
th c hi n chung trong tồn h th ng.
Các kho n thu nh p c a ngân hàng thương m i đư c xác đ nh trên cơ s

OBO
OKS
.CO
M

các nghi p v kinh doanh ti n t , đó là m t b ph n giá tr m i sáng t o ra c a
các nhà kinh doanh như ng l i cho ngân hàng do s* d ng ti n vay c a ngân
hàng ho.c các d ch v ngân hàng, vì v y n i dung các kho n thu nh p c a ngân
hàng r t phong phú, đa d ng mang đ.c đi m riêng.

Các kho n chi phí trong ngân hàng thương m i ch y u là chi lãi ti n g*i,
ti n vay, các kho n chi phí khơng mang tính ch t s n xu t và mang tích ch t chi
d ch v và nó khơng g.n li n v i các kho n thu nh p cho ngân hàng.
K t qu ho t đ ng c a ngân hàng thương m i ch' đư c xác đ nh chính
th c vào cu i năm trong tồn h th ng các nghi p v tính tốn lãi l, và trích l p
các qu0,

các chi nhánh, hàng qu0 đ u mang tính ch t t m tính, l i nhu n c a

ngân hàng thương m i ngồi vi c làm nghĩa v nhân sách, trích l p 03 qu0 còn
đư c s* d ng đ trích l p các qu0 d phòng bù đ.p r i ro, b" sung ngu n v n
trên cơ s các t/ l quy đ nh trong lu t ngân hàng, lu t các t" ch c tín d ng.
N i dung qu n lý thu chi tài chính đư c quy đ nh c th như sau:
1.1. V n nhà nư c và trách nhi m b o tồn
1.1.1 V n Nhà nư c

V n nhà nư c thu c quy n s* d ng, b o tồn và phát tri n c a ngân hàng
thương m i g m: v n ngân sách và v n ngân hàng qu c doanh t b" sung.
- V n ngân sách nhà nư c c p: Bao g m v n c đ nh, v n lưu đ ng, v n

KI L

xây d ng cơ b n do ngân sách nhà nư c c p ho c có ngu n g c t! ngân sách,
v n đư c vi n tr qun t ng ho c tri p qu n t! ch đ cũ đ la .
- V n ngân hàng qu c doanh b" xung: G m v n c đ nh, v n lưu d ng,
v n xây d ng cơ b n đư c hình thành t! l i nhu n đ l i các qu0 c a ngân hàng
(tr! qu0 phúc l i, qu0 khen thư ng).
1.1.2 Trách nhiêm b o tồn và phát tri n v n c a ngân hàng qu c doanh



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
- Tồn b v n ngân sách nhà nư c c p và v n ngân hàng t b" sung t!
sau th i đi n giao v n đ u ph i tính chung vào s v n ngân hàng qu c doanh đã
nh n và ph i b o tồn.

OBO
OKS
.CO
M

- Đ i v i v n b" sung ngân hàng qu c doanh đư c t ch trong vi c s*

d ng như thay th , đ"i m i tài s n c đ nh, góp v n liên doanh, liên k t. Tuy
nhiên s v n này ch' đư c s* d ng vào m c đích kinh doanh, d ch v , khơng
đư c s* d ng v n ngân hàng qu c doanh b" sung vào các m c dích ngồi kinh
doanh, d ch v như xây d ng các cơng trình phúc l i, mua s.m các phương ti n,
đ dùng ph c v sinh ho t và đ i s ng.

- Hàng năm ngân hàng nhà nư c và B tài chính cùng v i ngân hàng
qu c doanh xác đ nh l i s v n KHQD ph i b o đ m đ n th i đi m 31/12; s
li u này đư c dùng làm căn c duy t quy t tốn só v n b o tồn năm báo cáo và
làm cơ s ki m tra m c đ b o tồn v n đư c th c hi n theo các văn b n c a
nhà nư c và hư ng d(n c a B tài chính.

- T"ng giám đ c ch u trách nhi m trư c nhà nư c trong vi c qu n lý và s*
d ng v n, m%i kho n t"n th t tùy t!ng trư ng h p s- s* lý theo quy đ nh c a
nhà nư c.

1.2. Các kho n thu nh p - chi phí và xác đ nh k t qu kinh doanh c a
NHTM

1.2.1 Các kho n thu nh p c a NHTM

- Thu t! lãi cho vay, lãi hùn v n lãi kinh doanh liên k t: Đây là kho n thu
cơ b n nh t c a các ngân hàng thương m i. Các kho n thu này đư c xác đ nh

KI L

trên cơ s k t qu s n xu t kinh doanh c a các t" ch c kinh t và các ngân hàng
tham gia hùn v n, góp v n, ho c liên k t liên doanh. K tốn th c hi n nghi p
v này s- ti n hành h ch tốn:

N : TK thích h p( ti n g*i đơn v vay...)
Có: TK thu nghi p v (ti u kho n thu lãi cho vay)
- Thu lãi ti n g*i: Là s ti n lãi hàng tháng ho c trong m t kho ng th i
gian nh t đ nh mà các NHTM thu đư c trên cơ s s dư ti n g*i thanh tốn và
tài kho n ti n g*i có kì h n t i NHNN và các TCTD khác. K tốn h ch tốn:



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
N : TK ti n g*i NHNN
Có : TK thu nghi p v (ti u kho n thu lãi ti n g*i)
- Thu t! nghi p v kinh doanh ngo i t bao g m : thu lãi cho vay ngo i t ,

OBO
OKS
.CO
M

thu th t c phí nghi p v thanh tốn ... V ngun t.c, các kho n thu v kinh
doanh ngo i t thư ng b&ng ngo i t ( tr! m t s trư ng h p đ c bi t thu b&ng
đ ng Vi t Nam trên cơ s t/ giá hi n hành ).Tuy nhiên, khi h ch tốn ph i quy
h t v đ ng Vi t Nam:

N : TK thích h p

Có: TK thu nghi p v (ti u kho n thích h p)

- Thu t! ho t đ ng d ch v (thu l phí, hoa h ng ...) bao g m đ i lý, thanh
tốn khơng dùng ti n m t,chuy n ti n, nh n chuy n ti n, d ch v tư v n...Đây là
kho n thu khá h p d(n mà khơng c c đòi h i nhi u v n. H ch tốn:
N : TK thích h p (ti n m t,ti n gư')

Có: TK thu nghi p v (TK thu l phí hàng hố v các d ch v Ngân hàng)
- Các kho n thu khác: Ngồi các kho n thu như trên NHTM còn có các
kho n thu khác phát sinh trong q trình ho t đ ng c a NHTM như thu khách
hàng phát hành q s dư, thu lãi ph t n q h n...

NHNN ph i h ch tốn đ y đ tồn b các kho n thu nh p theo đúng pháp
l nh k tốn th ng kê và các đi u l t" ch c k tốn do nhà nư c ban hành.
Các kho n thu lãi ngân hàng qu c doanh h ch tốn thu nh p theo lãi su t
do NHNN qui đ nh t i th i đi m phát sinh.Các kho n thu lãi b&ng ngo i t , b&ng
đ nh.

KI L

vàng (n u có) đ u h ch tốn qui đ"i ra đ ng vi t nam theo t' giá nhà nư c qui

1.2.2 Các kho n chi phí c a NHTM
Như chúng ta đã bi t, các ho t đ ng kinh doanh đ u mang đ n cho
NHTM nh ng kho n thu nh p nh t đ nh. Đ ng th i v i vi c t o ra thu nh p, các
ho t đ ng này cũng t o ra chi phí mà chi phí ch y u là chi phí huy đ ng v n,
lương ph i tr cho nhân viên, các kho n chi phí qu n lý khác. H ch tốn:
N : TK chi phí (ti u kho n thích h p )
Có: TK thích h p (ti n m t, khách hàng, v t li u, KHCB)

THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
Đ thu n ti n Cho vi c giám sát ki m sốt các kho n chi phí đư c phân
chia thành:
- Chi phí ho t đ ng kinh doanh bao g m: Chi tr lãi ti n g*i, chi tr lãi

OBO
OKS
.CO
M

ti n vay, chi tr lãi phát hành trái phi u, chi nghi p v kinh doanh ngo i t và
đ i ngo i, chi tr l phí hoa h ng và nghi p v u/ nhi m, chi v kinh doanh
vàng b c đá q. Ngồi các kho n chi này NHTM còn có các kho n chi khác
phát sinh trong q trình ho t đ ng c a ngân hàng.

- Chi n p thu : Sau ho t đ ng kinh doanh, các NHTM còn ph i th c hi n
nghĩa v đ i v i nhà nư c. C th là ph i n p thu l i t c. Thu mơn bài và các
lo i thu khác. Đ i v i các chi nhánh thu c h th ng NHNo thì ph i n p thu l i
t c, các kho n thu khác do NHTƯ th c hi n.

- Chi phí qu n lý: Là các kho n chi phí cho các ho t đ ng c a b máy
ngân hàng. N i dung các kho n chi này r t đa d ng và phong phú. Chi cho nhân
viên bao g m các kho n chi lương, và các kho n ph c p cho cán b cơng nhân
viên c a ngân hàng, chi b o hi m xã h i và cơng tác xã h i và các kho n chi
khác cho nhân viên ngân hàng. Kho n chi này tuy chi m t/ tr%ng khơng l n
song nó r t quan tr%ng, nó nh hư ng nhi u đ n k t qu kinh doanh c a ngân
hàng. Chi v lương ph c p, b o hi m xã h i ph thu c r t nhi u vào qui mơ

ho t đ ng c a m,i ngân hàng. Đây là kho n chi c n thi t đ i v i t!ng ngân
hàng.

- Các kho n chi khác g m các kho n chi liên quan đ n tài s n thu c s
h u c a ngân hàng như kh u hao tài s n c đ nh và các thi t b làm vi c, chi cho

KI L

vi c th tài s n, chi b o dư$ng s*a ch a thư ng xun tài s n c đ nh, chi v
cơng c lao đ ng nh . Các kho n chi cho ho t đ ng tun truy n qu ng cáo
cũng là kho n chi đáng k trong t"ng chi phí. Chi phí này càng tr nên quan
tr%ng hơn bao gi h t khi có s c nh tranh gi a các ngân hàng v i nhau và các
TCTD khác.

Ngồi ra đ ph c v t t cho q trình giao d ch v i khách hàng, ngân
hàng còn ph i chi phí v gi y t , in n, v t li u văn phòng... Các kho n chi phí
c a NHTM là r t đa d ng và phong phú. Vi c xác đ nh các kho n chi , h ch tốn



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
chính xác k p th i đ y đ là m t nhi m v r t quan tr%ngc a h ch tốn k tốn
ngân hàng. Đó là cơ s đ giúp các nhà qu n lý đưa ra quy t đ nh đúng đ.n
đ ng th i giúp cho vi c qu n lý ch t ch- và các kho n chi phí trong kinh doanh ,

OBO
OKS

.CO
M

ti t ki m các kho n chi phí khơng c n thi t.
1.2.3 K t qu kinh doanh c a NHTM

T i các ngân hàng cơ s khi nhân đư c thơng báo c a NHTƯ v cơng tác
quy t tốn năm, k tốn ph i xem xét l i s dư cu i cùng c a các kho n thu chi
nghi p v cu i ngày 31 tháng 12 hàng năm sau khi lên cân đ i tháng 12 s- l p
phi u chuy n kho n đ k t chuy n s dư vào các tài kho n thu - chi nghi p v
sang tài kho n k t qu kinh doanh năm nay.

Đ i v i các kho n thu nh p, k tốn l p phi u và h ch tốn :
N : TK thu nghi p v (n các tài kho n n u có)
N : các TK khác

Có: TK k t qu kinh doanh năm nay.

Đ i v i các tài kho n chi phí , s- l p phi u h ch tốn:
N : TK k t qu kinh doanh năm nay.

Có: TK chi phí c a ngân hàng .

Sau khi k t chuy n tồn b thu nh p và chi phí sang tài kho n k t qu
kinh doanh năm nay k tốn ph i tính tốn và xác đ nh l, lãi

đơn v mình.

T! k t qu kinh doanh năm nay k tốn ph i tính tốn và xác đ nh l, lãi
đơn v mình. N u tài kho n k t qu kinh doanh năm nay có s dư có , thì ngân

hàng kinh doanh có lãi ngư c l i n u tài kho n có s dư n thì ngân hàng l,.

KI L

Đ khơng ng!ng nâng cao l i nhu n ngân hàng ch' có hai bi n pháp đ ng
b là: ti t ki m chi phí b&ng cách s* d ng ngu n v n có giá r , tăng ngu n thu
b&ng cách s* d ng t i đa nh ng năng l c v v n đã huy đ ng đ Cho vay, đ u
tư liên doanh liên k t . Đ đ t đư c m c tiêu trên chúng ta hãy xem xét các
nhóm ch' tiêu dư i đây:
•

Các ch' ntiêu phân tích tình hình thu nh p – chi phí và l i nhu n

c a ngân hàng:
- Cơ c u thu nh p( kq/KQ)



THÖ VIEÄ
N ÑIEÄ
N TÖÛTRÖÏC TUYEÁ
N
Ch' tiêu này ph n ánh t' tr%ng c a t!ng kho n thu nh p trong t"ng thu
nh p nh&m ñánh giá ñâu là kho n thu nh p ch y u c a ngân hàng. Qua ñó ngân
hàng có bi n pháp ñi u ch'nh ho t ñ ng c a mình theo s bi n ñ ng c a th

OBO
OKS
.CO
M

trư ng.
- Cơ c u chi phí (cf/CF)

Ch' tiêu này ph n ánh t/ tr%ng c a t!ng lo i chi phí trong t"ng chi phí, k t
h p v i cơ c u thu nh p xem t/ tr%ng ñó có h p lý không, ngân hàng có c n
ñi u ch'nh gì trong chi n lư c kinh doanh không ?

- T/ l chi phí qu n lý (chưa k lương)/T"ng thu nh p (ñã tr! chi phí tr
lãi)

Ch' tiêu này nh&m ñ ñánh giá m c chi phí qu n lý là nhi u hay ít so v i
t"ng thu nh p ñã tr! chi phí tr lãi. Qua ñó th y ñư c m c chi phí qu n lý như
v y là cao hay th p, t! ñó có bi n pháp ñi u ch'nh.

- T c ñ tăng chi phí qu n lý/T c ñ tăng trư ng c a dư n ( TĐTQL)
Ch' tiêu này nh&m ñánh giá t c ñ tăng c a nchi phí so v i t c ñ tăng
c a dư n ñ ñánh giá vi c tăng này là có h p lý hay không?
•

Các ch' tiêu phân tích m c ñ sinh l i:

- T/ l thu nh p/TS có (TN/TS có)

Ch' tiêu này xác ñ nh m t ñ ng tài s n t o ra bao nhiêu ñ ng thu nh p,
qua ñ y th y kh năng sinh l i là cao hay th p.

L i nhu n sau thu /T"ng thu nh p (P/TN)

Ch' tiêu này nh&m xác ñ nh c m t ñ ng thu nh p thì t o ra bao nhiêu

KI L

ñ ng l i nhu n sau thu .

- L i nhu n sau thu /VTC (ROE)
Ch' tiêu này ñánh giá kh năng sinh l i c a ñ ng v n mà nhà ñ u tư b ra.
Đây là ch' tiêu tài chính r t quan tr%ng mà b t kì ai cũng ph i quan tâm, nó nói
lên hi u qu c a vi c ñ u tư.

- T/ l chi phí lãi /l i nhu n sau thu (CFL/P)
Ch' tiêu này ñánh giá c m t ñ ng l i nh n thì ph i tr bao nhiêu ñ ng tr
lãi và ñ xem xét bi n ñ ng c a ch' tiêu này .



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
- L i t c trên m,i c" ph n (LTCP)
LTCP = { eq \f(L i nhu n sau thu -chi tr c" t c góp v n c" ph n ưu tiên,
S c" ph n thư ng) }
x t/ l chia c" t c

OBO
OKS
.CO
M

- C" t c (CT)= L i t c trên m,i c" phi u

Hai ch' tiêu t/ l c" t c và c" t c là hai ch' tiêu đư c tính v i các ngân
hàng c" ph n.
•

Nhóm ch' tiêu sinh l i

Các ch' tiêu tuy t đ i:Th hi n hi u qu kinh doanh c a NHTM đó là
doanh thu, l i nhu n trư c thu và l i nhu n sau thúê.
Các ch' tiêu tương đ i:
+

L i nhu n sau thu (l i nhu n dòng)
= ROA
T"ng tài s n

Ch' tiêu này ph n ánh c 100 đ ng tài s n t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n
sau thu ho c bao nhiêu đ ng l i nhu n ròng.
L i nhu n sau thu
+ Tài s n sinh l i
+

L i nhu n ròng
= ROE
v n và qu0

Ch' tiêu này ph n ánh c 100 đ ng VTC c a NHTM thì t o ra bao nhiêu
đ ng l i nhu n ròng.
•

Nhóm ch' tiêu an tồn

Các ch' tiêu nàytuy khơng ph i là ch' tiêu tài chính c th đ đánh giá l i
nhu n kinh doanh c a NHTM, nhưng nó ph n ánh s an tồn c a ngân hàng , là

KI L

cơ s ch.c ch.n Cho ho t đ ng kinh doanh c a NHTM có thu đư c l i nhu n
cao hay th p . Nhóm ch' tiêu này bao g m:
- An tồn thanh kho n
- An tồn tín d ng

- An tồn lãi su t và h i đối
•

Các ch' tiêu ph n ánh:
Ngân quĩ + ch ng khốn ng.n h n c a cp
T"ng tài s n(TG)



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
N q h n ho c t"n th t tín d ng ho c tín d ng có ch t lư ng kém
T"ng dư n
Tài s n nh y c m
T"ng ngu n v n

OBO
OKS
.CO
M

* Ngồi ra ta bi t : L i nhu n trư c thu =TN- CF

L i nhu n sau thu ( l i nhu n ròng) = LNTT- thu TNDN
Vì v y m%i nhân t tác đ ng đ n thu nh p và chi phí c a ngân hàng đ u
tác đ ng đ n l i nhu n kinh doanh c a ngân hàng . M%i s bi n đ ng làm tăng
thu nh p c a ngân hàng thương m i đ u làm tăng l i nhu n kinh doanh c a ngân
hàng thương m i và ngư c l i.

M%i tác đ ng làm tăng chi phí c a ngân hàng đ u làm gi m l i nhu n
kinh doanh c a NHTM và ngư c l i. Do v y, đ tăng đư c l i nhu n kinh doanh
c a NHTM ta ph i làm tăng thu nh p và gi m chi phí Cho NHTM.
NHĐT&PT có ch c năng kinh doanh ti n t , tín d ng và các d ch v ngân
hàng đ i v i khách hàng trong nư c, nư c ngồi th c hi n tín d ng tài tr vì
m c tiêu kinh t - xã h i, phát tri n cơ s h t ng cho các thành ph n kinh t ho t
đ ng s n xu t kinh doanh; Làm d ch v u/ thác tín d ng , đ u tư cho chính ph
và các ch đ u tư trong nư c, nư c ngồi nh m phát tri n kinh t m t cách tồn
di n và tích c c nh t.

NHĐT&PT ch u s qu n lý nhà nư c c a NHNN và c a các B , cơ quan ngang
B ,cơ quan thu c chính ph , UBND t'nh và thành ph tr c thu c trung ương
theo ch c năng quy đ nh; đ ng th i ch u s qu n lý c a các cơ quan này v i tư

KI L

cách là cơ quan th c hi n quy n ch s h u đ i v i doanh nghi p nhà nư c theo
qui đ nh t i lu t doanh nghi p nhà nư c và các quy đ nh khác c a pháp lu t.
2.2. N i dung cơ ch tài chính c a NHĐT&PT Vi t Nam
Đ th c hi n h ch tốn kinh doanh t p trung th ng nh t tồn ngành đ t
hi u qu kinh t cao, có lãi trên cơ s nâng cao năng su t lao đ ng, tăng thu, ti t
ki m chi phí, th c hi n phân ph i theo lao đ ng, làm tròn nghĩa v đóng góp
v i Nhà nư c, khơng ng!ng tăng trư ng v n t có và qu0 phúc l i chung c a
tồn ngành. T"ng Giám đ c NHĐT&PT Vi t Nam giao ch' tiêu Cho các ngân
hàng cơ s trong tồn h th ng.



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
V ngun t.c: Thúc đ y h ch tốn kinh doanh có lãi, tăng thu, gi m chi,
th c hnàh ti t ki m, đơn v h ch tốn có quy n l a ch%n các hình th c huy đ ng
v n, l a ch%n phương án đ u tư có hi u qu , chuy n đ"i cơ c u đ u tư theo đ nh

và ngân hàng.

OBO
OKS
.CO
M

hư ng c a NHĐT&PT Vi t Nam, đ m b o hài hồ gi a l i ích c a khách hàng
Phân ph i thu nh p cho t p th và ngư i lao đ ng theo ngun t.c: “Có
thu nh p m i đư c chi lương, thư ng và trích l p các qu0”. Nh ng đơn v kinh

doanh l, ph i t" ch c l i kinh doanh, s.p x p l i lao đ ng tương ng v i nhi m
v và m c thu nh p đ t đư c.

Các giám đ c NHĐT&PT t'nh, thành ph , ngân hàng khu v c, các giám
đ c S giao d ch và giám đ c đơn v tr c thu c trung tâm đi u hành là ngư i
ch u trách nhi m v vi c t" ch c th c hi n các ch' tiêu giao cho đơn v mình và
các đơn v tr c thu c .

Trư ng phòng k tốn tài v các c p là ngư i ch u trách nhi m v s
chính xác s li u trư c giám đ c và T"ng giám đ c, ch u trách nhi m v quy t
tốn năm tài chính tồn ngành theo lu t đ nh.

KI L

CHƯƠNG II
TH'C TR NG K" TỐN THU NH P – CHI PHÍ VÀ XÁC Đ#NH
K"T QU KINH DOANH C!A NGÂN HÀNG Đ U TƯ
VÀ PHÁT TRI(N HÀ TÂY
I. Đ)c đi m kinh t xã h i và nh hư*ng đ n k t qu kinh doanh c a
NHDDT&PT Hà Tây

1. Đ)c đi m kinh t xã h i

Vươn lên t! l p bùn l y nơ l l i c ng thêm bao nhiêu thiên tai d ch ho
liên ti p x y ra, đ t nư c và con ngư i Vi t Nam v(n kiên cư ng b t khu t t!ng
bư c v ng ch.c ti n lên đ sánh vai v i bè b n năm châu. Trư c khi đ"i m i,
nư c ta v n là m t nư c nơng nghi p nghèo nàn và l c h u, hơn 80% dân s

THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
s ng ch y u b&ng ngh nơng v i trang b thơ sơ, l,i th i. Đ i s ng c a ngư i
dân lúc đó g p mn vàn khó khăn. Nhưng theo tinh th n nghi quy t đ i h i
Đ ng tồn qu c l n th VII n n kinh t vi t nam dã có m t bư c ngo t quan

OBO
OKS
.CO
M

tr%ng. Sau 10 năm đ"i m i m t m t đã làm cho n n kinh t Vi t Nam thay da
đ"i th t v i các thành t u n tư ng như: "n đ nh kinh t vĩ mơ, tăng trư ng khá
trong nhi u năm liên t c, đ i s ng nhân dân đư c c i thi n đáng k . Hi n nay,
Vi t Nam đang trong giai đo n CNH-HĐH n n kinh t v i các bư c c i cách
ngày càng sâu r ng đ i v i n n kinh t đ t o ti n đ cho ti n trình h i nh p
trong th i gian t i.

M t m t, t! khi chuy n đ"i t! n n kinh t t p trung quan liêu bao c p
sang n n kinh t th trư ng theo đ nh hư ng xã h i ch nghĩa đ y tính năng
đ ng đã khi n cho m c tiêu kinh doanh c a các doanh nghi p bi n đ"i hồn
tồn. Vi c áp d ng cơ ch tài chính m i giúp cho các doanh nghi p ch đ ng
trong kinh doanh và làm cho khơng khí c nh tranh tr nên gay g.t, quy t li t
hơn. Vì v y, có nh ng khó khăn mà doanh nghi p này g p ph i là khơng nh .
Có nh ng doanh nghi p có kh năng thích ng v i cơ ch m i, năng đ ng trong
kinh doanh đã d n đi vào "n đ nhvà vươn lên chi m lĩnh trên th trư ng. Bên
c nh đó có khơng ít nh ng doanh nghi p khơng th thốt kh i khó khăn ph i thu
h5p s n xu t th am chí b phá s n. Chính nh ng d c đi m kinh tê - xã h i này đã

nh hư ng r t nhi u đ n ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng.
M t khác, nư c ta v!a ký m t hi p đ nh quan tr%ng v i M0, đó là hi p
đ nh thương m i Vi t - M0; đây là bư c kh i đ u tích c c trong quan h song

KI L

phương gi a hai n ơc và cũng thúc đ y qu c t hố gi a Vi t nam và các nư c
khác trên th gi i. N.m b.t th i cơ này h th ng ti chính - ti n t nói chung và
h th ng ngân hàng nói riêng đã và đang cùng các ngành khác kh3ng đ nh mình
và góp ph n quan trong vo cơng cu c đ"i m i đ t nư c.
2. S ra đ&i và cơ c u t+ ch c c a b máy NHĐT& PT Hà Tây
2.1. S ra đ i c a NHĐT& PT Hà Tây
Hà Tây là m t t'nh n&m giáp trung tâm th đơ Hà N i. Đây cũng là nơi
t p trung đ các thành ph n kinh t và các cơ quan đ u não t! Trung Ương



THƯ VIỆ
N ĐIỆ
N TỬTRỰC TUYẾ
N
xu ng đ a phương. Trên đ a bàn t'nh có đ y đ các thành ph n kinh t ho t đ ng
s n xu t kinh doanh h t s c đa d ng. Do đó, Hà Tây là m t t'nh đư c Nhà nư c
đ nh hư ng rõ r t trong chi n lư c phát tri n kinh t c a tồn đ t nư c, đ c bi t

OBO
OKS
.CO
M

là Th xã Hà Đơng, nơi mà NHĐT& PT Hà Tây đ t làm tr s chính. Trên đ a
bàn qu n có t i g n ch c chi nhánh ngân hàng và s giao d ch c a các ngân
hàng cùng ho t đ ng, cùng có d ch v tài chính cơ b n gi ng nhau, cùng c nh
tranh, t n t i và cùng phát tri n. NHĐT& PT Hà Tây là m t trong s

y đư c ra

đ i trư c đòi h i b c xúc c a cơ ch th trư ng.

Đã tr i qua 45 năm k t! khi thành l p Ngân hàng ki n thi t Vi t nam
theo ngh đ nh 117/ TTG ngày 26/4/1957. T! Ngân hàng ki n thi t Hà Đơng,
Sơn Tây, Hồ Bình r i Hà Tây, phòng ki n thi t ngân hàng t'nh Hà Sơn Bình
nay tr thành NHĐT và PT Hà Tây. Tuy ngân hàng đã tr i qua nhi u v khó
khăn c v t" ch c, tên g%i và t c đ tăng trư ng song v(n khơng ng!ng hồn
thi n và phát tri n. Cán b lúc đ u có 9-10 ngư i, đ u trư ng thành trong kháng
chi n, chưa đư c đào t o,ki n th c nghi p v còn non tr . Nhưng chi nhánh v(n
làm t t nhi m v c p phát v n cho các cơng trình xây d ng góp ph n khơng nh
vào vi c khơi ph c n n kinh t sau chi n tranh và t o đà phát tri n kinh t theo
k ho ch 5 năm l n th nh t

t'nh. Chi nhánh đã nhanh chóng b.t k p v i

nhi m v phát tri n m i, đ m b o k p th i v n cho các cơng trình, các d án
tr%ng đi m. Song song v i vi c xây d ng và phát tri n n n kinh t là ph c v
các cơng trình ch ng chi n tranh phá ho i Mi n B.c c a gi c Mĩ và chi vi n cho
Mi n Nam.

KI L

Sau ngày th ng nh t t" qu c c nư c ph n đ u th c hi n các m c tiêu

kinh t , xã h i mà ngh quy t c a Đ i h i Đ ng đ ra. Ngân hàng cũng đã đ"i
m i ho t đ ng,chuy n hư ng ph c v qu n lý xây d ng cơ b n. Cơng tác ki m
tra, ki m đ nh cũng đư c tăng cư ng, đã góp ph n ch ng lãng phí th t thốt
trong xây d ng cơ b n và t o đi u ki n cho các cơng trình đưa và s* d ng có
hi u qu hơn, góp ph n phát tri n kinh t phát tri n xã h i và " đ nh đ i s ng
nhân dân trong t'nh.