Research methodology chapter 4 NGUỒN DỮ LIỆU VÀ THU THẬP DỮ LIỆU

CHƯƠNG 4

NGUỒN DỮ LIỆU VÀ THU THẬP DỮ LIỆU

Giảng viên: Đàm Sơn Toại
Email:
Bài giảng được soạn bởi PGS.TS Lê Quang Cảnh
– Viện quản lý châu Á – Thái Bình Dương
1


Nội dung:

2



Dữ liệu trong kinh tế-xã hội



Các nguồn dữ liệu



Thu thập dữ liệu


Quy trình nghiên cứu
Xác định chủ đề
nghiên cứu

Viết báo cáo

Tổng quan, Mục tiêu,
Câu hỏi NC

Thu thập &
Phân tích dữ liệu

Lý thuyết và Khung
nghiên cứu

Thiết kế NC
3


Nghiên cứu các ví dụ:

4



Khi muốn đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch của một huyện



Nghiên cứu việc huy động nguồn lực cho giáo dục



Nghiên cứu các yếu tố tác động tới kết quả học tập của sinh
viên



 Cần những gì để đạt tới mục tiêu nghiên cứu này?


1. Những vấn đề chung về dữ liệu: khái niệm

5



Khái niệm: Dữ liệu là những thu nhận được khi quan sát hay đo
lường những thuộc tính của sự vật hiện tượng hay tả về sự vật
hiện tượng đó.



Dữ liệu có thể tồn tại dưới các hình thức như số liệu, từ ngữ,
hoặc âm thanh hay hình ảnh.


Số liệu: (chuỗi thời gian, dãy số liệu chéo, và số liệu mảng)



Các dạng dữ liệu khác

1. Những vấn đề chung về dữ liệu: Số liệu

6



Chuỗi thời gian: Chuỗi thời gian là tập hợp các giá trị của một
sự vật hiện tượng, biến ngẫu nhiên hay một chỉ tiêu thống kê,
được sắp xếp theo thứ tự thời gian



Dãy số liệu chéo: Dãy số liệu chéo là dãy số liệu được thu thập
từ các đối tượng nghiên cứu tương đương tại một thời điểm
nhất định



Số liệu mảng: là số liệu bao gồm quan sát chéo được thu thập
theo thứ tự thời gian


Ví dụ: Chuỗi thời gian
Dân số Việt Nam, 1960-2013
Năm

Dân số
(triệu người)

Năm

Dân số
(triệu người)

1960

34,7

1987

61,8

1961

35,4

1988

63,3

1962

36,1

1989

64,8

1963

36,8

1990

66,0

1964

37,6

1991

67,2

1965

38,3

1992

68,5

1966

39,1

1993

69,6

1967

40,0

1994

70,8

1968

40,9

1995

72,0

1969

41,8

1996

73,2

1970

42,7

1997

74,3

1971

43,7

1998

75,5

1972

44,8

1999

76,6

1973

45,8

2000

77,6

1974

46,9

2001

78,6

1975

48,0

2002

79,5

1976

49,2

2003

80,5

1977

50,3

2004

81,4

1978

51,4

2005

82,4

1979

52,6

2006

83,3

1980

53,7

2007

84,2

1981

54,7

2008

85,1

1982

55,7

2009

86,0

1983

56,7

2010

86,9

1984

57,7

2011

87,8

58,9

2012

88,8

60,2

2013

89,7

1985
1986

7

Dân số (triệu người)
100
90

80
70
60
50
40
30
20

10
0


Ví dụ: Dãy số liệu chéo
Lao động và tài sản của DN tại 31/12/2013

Lao động (người)

Tổng tài sản (tỷ
đồng)

Lao động (người)

Tổng tài sản (tỷ
đồng)

Doanh nghiệp 1

4177

7157.6

Doanh nghiệp 11

2604

23300

Doanh nghiệp 2

2104

7324.3

Doanh nghiệp 12

1046

26400

Doanh nghiệp 3

1387

11400

Doanh nghiệp 13

1744

28300

Doanh nghiệp 4

1260

11600

Doanh nghiệp 14

3415

38300

Doanh nghiệp 5

604

11800

Doanh nghiệp 15

2564

45700

Doanh nghiệp 6

669

12400

Doanh nghiệp 16

1634

48300

Doanh nghiệp 7

1030

14300

Doanh nghiệp 17

3442

56800

Doanh nghiệp 8

1085

14800

Doanh nghiệp 18

4535

76000

Doanh nghiệp 9

1548

20000

Doanh nghiệp 19

6538

83000

Doanh nghiệp 10

1093

20900

Doanh nghiệp 20

6686

142000

8


Ví dụ: Số liệu mảng
GDP bình quân đầu người của một số quốc gia ASEAN, 2009-2013
Năm

Tên quốc gia (viết GDP bình quân người (Đô
tắt)
la Mỹ giá hiện hành)

Năm

Tên quốc gia (viết GDP bình quân người (Đô
tắt)
la Mỹ giá hiện hành)

2009

Indonesia

2272

2009

Thái Lan

3979

2010

Indonesia

2947

2010

Thái Lan

4803

2011

Indonesia

3470

2011

Thái Lan

5192

2012

Indonesia

3551

2012

Thái Lan

5480

2013

Indonesia

3475

2013

Thái Lan

5779

2009

Malaysia

7278

2009

Philippines

1832

2010

Malaysia

8754

2010

Philippines

2136

2011

Malaysia

10058

2011

Philippines

2358

2012

Malaysia

10432

2012

Philippines

2587

2013

Malaysia

10514

2013

Philippines

2765

2009

Lào

931

2009

Việt Nam

1232

2010

Lào

1123

2010

Việt Nam

1334

2011

Lào

1266

2011

Việt Nam

1543

2012

Lào

1412

2012

Việt Nam

1755

2013
9

Lào

1646

2013

Việt Nam

1911


1. Những vấn đề chung về dữ liệu: Yêu cầu dữ liệu



10

Đảm bảo chính xác và tin cậy


Dữ liệu phải đầy đủ



Dữ liệu phải thích hợp



Dữ liệu phải thống nhất



Dữ liệu phải cập nhật


1. Những vấn đề chung về dữ liệu: Nguồn dữ liệu


11

Nguồn dữ liệu sơ cấp


Thu thập lần đầu phục vụ trong phạm vi của nghiên cứu đó



Sử dụng nó rất linh hoạt, đáp ứng được nhu cầu nghiên cứu



Thu thập tốn kém thời gian và tiền



Ví dụ: Ý kiến của sinh về thời gian học và kết quả học tập trong
khuôn khổ nghiên cứu “các yếu tố tác động tới kết quả học tập của
sinh viên”.


1. Những vấn đề chung về dữ liệu: Nguồn dữ liệu


12

Nguồn dữ liệu thứ cấp


Đã được thu thập, xử lý và công bố từ các nghiên cứu khác



Thu thập ít tốn kém thời gian và tiền



Nhưng đôi khi có ít thông tin hoặc ít phục vụ cho nghiên cứu,



Thích hợp cho nghiên cứu định lượng



Ví dụ: Các chỉ tiêu thống kê từ Tổng cục thống kê,…


2. Thu thập dữ liệu


13

Đó là việc sử dụng các công cụ các phương pháp thích hợp để
thu thập các đặc tính của sự vật hiện tượng hoặc các chỉ tiêu,…


Sử dụng các công cụ và phương pháp



Phụ thuộc vào dạng dữ liệu thu thập, nguồn dữ liệu



Phụ thuộc vào yêu cầu dữ liệu


2.1 Thu thập dữ liệu sơ cấp

14



Đảm bảo các yêu cầu của dữ liệu



Các phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp chủ yếu


Quan sát



Phỏng vấn



Thảo luận nhóm



Khảo sát

2.1 Thu thập dữ liệu sơ cấp: PP quan sát

15



Phương pháp thu thập dữ liệu thông qua ghi chép lại các biến
cố hay đặc điểm của đối tượng dự báo trong những bối cảnh
nhất định



Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp đơn giản, dễ thực hiện với
chi phí thấp



Có thể thực hiện quan sát trực tiếp hoặc thông qua các tài liệu



Thích hợp cho các nghiên cứu định tính mang tính khám phá


2.1 Thu thập dữ liệu sơ cấp: PP phỏng vấn

16



Phương pháp thu thập dữ liệu dựa trên việc trao đổi giữa người
phỏng vấn và người được phỏng vấn theo những câu hỏi đã
được chuẩn bị sẵn theo mục tiêu nghiên cứu



Có thể có nhiều cách tiến hành: trực tiếp, qua điện thoại, qua
thư, qua thu điện tử,…



Quan trọng là lựa chọn đúng đối tượng cho phỏng vấn



Thích hợp cho các nghiên cứu định tính, nghiên cứu khám phá


2.1 Thu thập dữ liệu sơ cấp: PP thảo luận nhóm

17



Phương pháp thu thập dữ liệu thông qua phỏng vấn nhóm
người đồng thời và câu trả lời cho câu hỏi phỏng vấn là ý kiến
thảo luận và thống nhất của cả nhóm



Thu thập các dữ liệu sơ cấp cung cấp những thông tin, hiểu biết
sâu sắc về đặc điểm hoặc đặc tính của đối tượng nghiên cứu



Được tiến hành cho một nhóm từ 8 đến 12 người được dẫn dắt
bởi người được tập huấn kỹ nhằm đảm bảo định hướng và mục
tiêu của cuộc thảo luận



Thích hợp cho các nghiên cứu định tính, nghiên cứu khám phá


2.1 Thu thập dữ liệu sơ cấp: PP khảo sát

18



Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp được sử dụng rộng rãi
trong nghiên cứu



Thu thập dữ liệu trong khuôn khổ mẫu nghiên cứu với bảng hỏi
đã được chuẩn bị trước phù hợp với mục tiêu nghiên cứu



Khảo sát thường được tiến hành qua nhiều bước: Xác định mục
tiêu của khảo sát; Lựa chọn khung chọn mẫu; Chọn mẫu; Xây
dựng bảng hỏi; Thu thập và xử lý dữ liệu; và Phân tích, công bố
và lưu trữ kết quả khảo sát.



Thích hợp cho các nghiên cứu định tính và định lượng


2.2 Thu thập dữ liệu thứ cấp


19

Đặc điểm của dữ liệu thứ cấp


Thu thập nhanh, ít nguồn lực, phục vụ tốt cho nghiên cứu định
lượng



Đôi khi không phù hợp với mục đích nghiên cứu của bạn: thiếu
biến, tốn thời gian hiểu dữ liệu, ít phù hợp với nghiên cứu của bạn,
không kiểm soát được chất lượng,

2.2 Thu thập dữ liệu thứ cấp: Cách thu thập






20

xác định rõ dữ liệu cần thiết có tồn tại dưới dạng dữ liệu thứ cấp
hay không;


Căn cứ vào mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu



Căn cứ vào thiết kế nghiên cứu

xác định rõ dữ liệu đó nằm ở đâu; và


Tìm kiếm (internet hoặc tra cứu tại các trung tâm lưu trữ,…)



Tìm kiếm theo từ khóa,



Các trang web tìm dữ liệu kinh tế

tiến hành thu thập dữ liệu.


2.2 Thu thập dữ liệu thứ cấp: Các trang web

21



Quốc tế



/>


/>spx?source=world-development-indicators



Trong nước



/>


/>



Niên giám thống kê các tỉnh-online, các bộ


Thank you!

22