chương 7 CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH TRUNG GIAN

CHƯƠNG 7
CÁC TỔ CHỨC TÀI CHÍNH
TRUNG GIAN

TS. Nguyễn Hoài Phương



Nội dung chương
• Tổng quan về các tổ chức tài chính trung gian
• Các tổ chức tài chính trung gian phi ngân
hàng
• Các tổ chức tài chính trung gian là ngân hàng


I. Tổng quan về các tổ chức
tài chính trung gian
1. Phân tích kinh tế về cấu trúc tài chính
- Nguồn tài trợ của các doanh nghiệp
Cổ phiếu
Trái phiếu
Tín dụng thương mại
Tín dụng ngân hàng
Các nguồn tài trợ khác
Nguồn tài trợ nào chiếm tỷ trọng lớn nhất ?


Việc phát hành chứng khoán trên thị
trường tài chính không phải
là biện pháp tài trợ hàng đầu của các
doanh nghiệp

Tài chính gián tiếp quan trọng hơn rất nhiều
so với tài chính trực tiếp


I. Tổng quan về các tổ chức
tài chính trung gian
1. Phân tích kinh tế về cấu trúc tài chính
Nghiên cứu VD:
“Anh An có 1 tỷ và muốn cho vay. An đang sống ở Hà

Nội. Chị Bình đang sống ở TP Hồ Chí Minh là người có
nhu cầu cần vay tiền.”
Vấn đề gặp phải trong giao dịch TRỰC TIẾP về vốn giữa anh
An và chị Bình là gì?
-


Các vấn đề phát sinh trong một giao dịch
TRỰC TIẾP
- Chi phí giao dịch ( Transaction cost)
- Sự lựa chọn đối nghịch (Adverse selection)
- Rủi ro đạo đức ( Moral hazard )


Các giải pháp làm giảm rủi ro
• Thông tin “miễn phí”
Chất lượng thông tin
• Sự điều hành của Chính phủ
– Bắt buộc hoặc khuyến nghị việc cung
cấp thông tin => phụ thuộc vào “ đạo

đức” của người cung cấp thông tin
Vấn đề “lựa chọn đối nghịch“…….

vẫn tồn tại


Các giải pháp làm giảm rủi ro
• Cung cấp và bán thông tin tự do
trên thị trường => “kẻ ăn theo”
(free – rider problem)

Sự thất bại của thị trường


Sự xuất hiện của các tổ chức
tài chính trung gian và các giao
dịch về vốn


Làm thế nào để các tổ chức tài chính trung gian
giảm chi phí giao dịch, hạn chế rủi ro đạo đức
và sự lựa chọn đối nghịch?

• Mạng lưới (network)
• Tiết kiệm do quy mô (economies
of scale)
• Chuyên môn hóa (expertise)
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư
(diversify investment catalogue)

Rủi ro đạo đức trong thị trường Nợ
và thị trường Vốn cổ phần?


Rủi ro đạo đức trong thị trường Nợ
• Người quản lý Doanh nghiệp muốn
chấp nhận rủi ro để có lợi nhuận cao “
Ỷ thế làm liều”
Giải pháp giảm rủi ro đạo đức
• Nâng cao cơ cấu vốn cổ phần
• Đưa ra những quy định hạn chế rủi ro
– Không đầu tư vào những hoạt động “rủi ro”
– Thường xuyên cung cấp thông tin
• Tăng cường kiểm tra, giám sát
• Tài sản thế chấp


Rủi ro đạo đức trong thị trường
vốn cổ phần
(The principal – agent problem)
• Có sự tách biệt giữa chủ sở hữu
vốn và người quản lý Doanh
nghiệp
Giải pháp giảm rủi ro đạo đức
• Tăng thông tin về người quản lý
Doanh nghiệp
• Giảm sự tách biệt giữa người sở
hữu và người quản lý

Rủi ro đạo đức trong thị trường
vốn cổ phần
(The principal – agent problem)
• Mục đích của các CEO là trở nên “RẤT
GIÀU”
• Những phẩm chất của một CEO thực thụ :
TÀI- TÍN – NHÂN – ĐỨC


I. Tổng quan về các tổ chức
tài chính trung gian
2. Chức năng, vai trò
• Chức năng
– Chức năng tạo vốn
• Huy động vốn qua cơ chế lãi suất, tích lũy và tập
trung vốn
– Chức năng cung ứng vốn
• Đáp ứng đầy đủ và kịp thời nhu cầu về vốn cho
các chủ thể
– Chức năng kiểm soát
• Giảm thiểu rủi ro do thông tin “không cân xứng”
gây ra


I. Tổng quan về các tổ chức
tài chính trung gian
2. Chức năng, vai trò
• Vai trò

– Giảm thiểu chi phí giao dịch
– Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
– Cung cấp các dịch vụ tài chính


I. Tổng quan về các tổ chức
tài chính trung gian
3. Các loại hình tổ chức tài chính trung gian
- Các tổ chức tài chính trung gian phi ngân hàng
- Công ty bảo hiểm
- Công ty tài chính
- Công ty chứng khoán
- Quỹ đầu tư tương hỗ
- Các tổ chức tài chính trung gian là ngân hàng
- Ngân hàng thương mại
- Ngân hàng đầu tư
- Quỹ tín dụng
- Các loại hình ngân hàng khác


II. Các tổ chức tài chính trung gian
phi ngân hàng
• Tổ chức tài chính trung gian phi ngân hàng là
loại hình tổ chức tài chính được thực hiện một
hoặc một số hoạt động ngân hàng theo quy định
của pháp luật, trừ các hoạt động nhận tiền gửi
của cá nhân và cung ứng các dịch vụ thanh toán
qua tài khoản của khách hàng.

II. Các tổ chức tài chính trung gian
phi ngân hàng
• Công ty bảo hiểm ( insurances companies)

– Huy động vốn
•
•
•
•
•

Vốn góp ban đầu
Phí ( premiums)
Cổ phiếu
Trái phiếu
Vay ngân hàng

– Sử dụng vốn
•
•
•
•

Cổ phiếu
Trái phiếu
Bất động sản
Góp vốn liên doanh


Một số loại hình bảo hiểm

• BH nhân thọ

An sinh giáo dục trẻ em
– Bảo hiểm hưu trí…
–

• BH phi nhân thọ

BH vật chất với xe ô tô, mô tô
– BH trách nhiệm dân sự với chủ xe ô tô,
mô tô
– BH hoả hoạn, BH với cây trồng, vật
nuôi…
–


Một số công ty bảo hiểm
•
•
•
•
•

Công ty bảo hiểm Prudetial
Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex
Công ty TNHH Bảo hiểm Manulife
Công ty TNHH bảo hiểm quốc tế Mỹ (AIA)
Tổng công ty Bảo Hiểm Việt Nam

• Công ty bảo hiểm nhân thọ Bảo Minh  

II. Các tổ chức tài chính trung gian
phi ngân hàng

• Công ty tài chính (Finance
companies)
– Huy động vốn
• Vốn góp ban đầu
• Nhận tiền gửi
• Cổ phiếu
• Trái phiếu

– Sử dụng vốn


Hoạt động của công ty tài chính
- Cho vay
- Cho thuê và thuê mua
- Cầm cố hàng hóa, giấy tờ có
giá
- Tư vấn, marketing
- Kinh doanh vàng bạc, đá quý
- Bảo lãnh


Các loại hình công ty tài chính
• Công ty tài chính bán hàng (Sale finance company)
– Ex: General Motors Acceptance Corporation
• Công ty tài chính tiêu dùng ( Consumer finance

company)
• Công ty tài chính kinh doanh ( Business finance
company)

– Factoring & Forfaiting (Bao thanh
toán)
– Leasing ( Thuê mua và thuê vận
hành)


So sánh giữa thuê mua và thuê vận hành
Tiêu chí

Thuê mua

Thuê vận
hành

Thời hạn

Trung, dài hạn

Ngắn hạn

Nghĩa vụ của
công ty tài
chính

Duy tu, bảo
dưỡng tài sản

Nghĩa vụ của
khách hàng

Bảo dưỡng, sửa
chữa tài sản

Loại tài sản

Giá trị lớn: dây
chuyền thiết bị,
phương tiện vận tải

Giá trị nhỏ:
thiết bị văn
phòng…