Tiền tố hậu tố y khoa

Tranhuuhaidang

DANH SÁCH CÁC TIỀN TỐ VÀ HẬU TỐ
TRONG TIẾNG ANH Y KHOA
- - - ♦♦♦♦♦♦ - - -

A
Tiền tố/ hậu
tố

a-, anababdomin(o)-

Anh-Anh

Denotes an absence of, without
away from
Of or relating to the abdomen

Anh-Việt

Ví dụ

Đi từ

Apathy (thờ ơ), Analgia (không đau
đớn)
Abduction (bắt cóc)

Liên quan tới bụng

Abdomen (bụng)

cardiac (liên quan tới tim),
hydrophobiac (k có ái lực vs nước)

Vắng mặt hoặc k có

-ac, -acal

pertaining to

Liên quan đến...

acanth(o)-

thorn or spine

Gai/ cột sống

acanthocyte (1 loại tb máu có gai
chống lại vi sinh vật) , acanthoma
(khối u ở biểu bì)

acous(io)-

Of or relating to hearing

Liên quan tới Nghe

acoumeter (thiết bị đo đọ nhạy of tai),
acoustician

acr(o)-

extremity, topmost

Cực, trên cùng, điểm xa nhất hoặc
cao nhất

acroosteolysis (hoại tử đốt xa ngón
tay), acromegaly (bệnh xương to do
tuyến yên)

-acusis

Hearing

Liên quan tới nghe

paracusis ( khuyết tật về nghe)

-ad

toward, in the direction of

Hướng tới

Dorsad ( hướng phía sau lưng)

ad-

increase,

adherence,
motion toward, very

Tăng, chuyển động về, rất...

aden(o)-,
aden(i)-

Of or relating to a gland

Adduction ( đi sâu vào phần sâu của cơ
thể)
Adenocarcinoma ( hình như là ung thư
mô tuyến), adenology (nghành tuyến
học), adenotome (dụng cụ cắt bỏ hạch
adenoid)
Adipocyte ( Tế bào mỡ, tạo thành
mô mỡ)
adrenal artery (động mạch tuyến thượng
thận)

Liên quan tới Tuyến
^^

Of or relating to fat or fatty
tissue
Of or relating to adrenal glands

Liên quan tới mô mỡ hay chất béo

-aemia (BrE)

blood condition

Máu

Anaemia ( thiếu máu)

aer(o)-

air, gas

Khí

Aerosinusitis (hình như nghĩa là viêm
xoang)

Sensation

Cảm giác

Anesthesia (gây tê)

pertaining to
Denoting a white or pale color

Liên quan đến...

abdominal (thuộc bụng)

Trắng hoặc nhạt

Albino (bạch tạng)

alge(si)-

Pain

đau

Analgesic (giảm đau)

-algia

Pain

--

Myalgia(chứng nhứt gân)

alg(i)o-

Pain

--

--

adip(o)adren(o)-

aesthesio(BrE)
-al
alb-

Liên quan tói Tuyến thượng thận

1


Tranhuuhaidang
allo-

ambiamnioamph-,
amphian-

Denoting something as
different, or as an addition
(other
or
diferent)
Denoting something as
positioned on both sides;
Describing both of two
Pertaining to the membranous
fetal sac (amnion)

Khác nhau hoặc bổ sung nhau

2 phía, 2 mặt

Ambidextrous (thuận cả 2 bên)

Liên quan tới màng ối

Amniocentesis (chọc ối)
amphismela ( 1 loại dao giải phẩu
dùng đk cả 2 mặt)
Analgesia ( thuốc giảm đau)
Anaplasia ( sự thay đổi đặc tính của tb,
xra trong u ác tính)

on both sides

2 bên

not, without

K có, k

ana-

back, again, up

Lặp lại, quay lại

an(o)

Anus

Hậu môn

andr(o)-

pertaining to a man

Liên quan tới nam giới

angi(o)-

blood vessel

Mạch máu( ủa, đáng ra phải thuộc
về động mạch mới đúng chứ nhể..)

aniso-

Describing something as
unequal

ankyl(o)-,
ancyl(o)-

Denoting something as crooked
Quanh co hoặc cong
or bent

anteantiapo-

Describing something as
positioned in front of another

thing
Describing something as
'against' or 'opposed to'
another
separated from, derived from

Alloantigen (kháng nguyên đk mã
hóa trên cùng 1 locus ở các sinh vật
cùng loài),
allopathy(diều trị bằng cách ngăn
chặn các triệu chứng)

Andrology (nam học), android (giống
người)
Angiogram (biểu đồ x-quang of mạch
máu)
Anisotropic (đặc tính k giống nhau ở
những hướng khác nhau), anisocytosis
( bệnh thay đổi kích thước hồng cầu)

Bất bình đẳng

Phía trước, trước

Ankylosis ( cứng khớp, bất động
khớp)
antepartum (giai đoạn trước sinh)

Chống, đối, nghịch

Antibody (kháng thể), antipsychotic
(chống loạn thần)

Tách ra từ, chuyển đến từ....

Apoptosis ( cái chết có chu trình)
archinephron (nguyên thủy của thận)

arch(i,e,o)

first, primitive

Đầu, nguyên

arsen(o)-

Of or pertaining to a male;
masculine

Nam tính, liên quan tới đàn ông

Of or pertaining to an artery

Liên
mạch

quan

tới động

Liên
khớp
Khớp

quan

tới chi,

articul(o)-

Of or pertaining to the joints,
limbs
joint

-ary

pertaining to

Liên quan tới....

bilary tract (hệ thống ống tiết giữa
mật và ruột)

-ase

enzyme

Enzyme

Lactase

-asthenia

weakness

Yếu

imperfect or incomplete
development
Fatty
deposit,
soft
gruel-like deposit
process

Phát triển không hoàn toàn hoặc
đầy đủ

arteri(o)-

arthr(o)-

atel(o)
Ather(o)-ation

Mềm, vữa
Quá trình

Artery (động mạch), Arteriole (mao
mạch)

Arthritis (viêm khớp)
Articulation (khớp xương)

Myasthenia gravis (Hội chứng yếu cơ)
atelocardia (tim phát triển k đầy đủ)
Atherosclerosis ( xơ vữa động mạch)
Lubrication ( bôi trơn)

2


Tranhuuhaidang

aur(i)-

an atrium (esp. heart
atrium)
Of or pertaining to the ear

Liên quan tới tai

atrioventricular (Liên quan tới tâm nhỉ
và tâm thất of tim)
Aural (cảm nhận bằng tai)

aut(o)-

self

Tự

Autoimmune ( tự miễn dich)

aux(o)-

increase; growth

Tăng, phát triển

auxocardia (bệnh tim to)

axill-

Of or pertaining to the armpit
[uncommon as a prefix]

Liên quan tới nách

Axilla ( từ y học of nách)

azo(to)

nitrogenous compound

Hợp chất chứa Nito

Azothermia (Bệnh tăng nhiệt độ do hàm
lượng nito trong máu)

atri(o)-

Tâm nhỉ

B
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

bibio-

Of the glans penis or glans
clitoridis
twice, double
Life

blast(o)-

germ or bud

balano-

blephar(o)-

Of or pertaining to the eyelid

Anh-Việt

Ví dụ

Quy đầu

Balanitis (Quy đầu dương vật)

Nhị, hai
Sinh, sống
Mầm, chồi

Binary ( Nhị phân)
Biology ( Sinh học)
Blastomere ( Một trong những tb đk tạo ra
do sự phân cắt hợp tử)

Liên quan tới mí mắt

Blepharoplast ( hạt cơ bản of trùng roi)

brachi(o)-

Of or relating to the arm

Liên quan tới Tay

Brachiopod (Loài tay cuộn), brachiate
(đong đưa tay như khỉ)

brachy-

Indicating 'short' or less
commonly 'little'

Chỉ ngắn hoặc ít

brachycephalic

brady-

'slow'

Chậm

Bradycardia (Nhịp tim thấp, nhỏ hơn 60)

bronch(i)-

bronchus

Phế quản

Bronchiolitis obliterans (Viêm tiêu phế
quản tắc nghẽn)

Liên quan tới má

Buccolabial (Liên quan tới vùng má môi)

Bao hoạt dịch

Bursitis ( Viêm bao hoạt dịch)

bucc(o)burs(o)-

Of or pertaining to the cheek
bursa (fluid sac between the
bones)

(Bệnh đầu rộng thấp)

C
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

Capillus ( lông trên cơ thể, đặc
biệt là tóc trên đầu)

capill-

Of or pertaining to hair

Liên quan tới tóc, lông

capit-

Pertaining to the head (as a
whole)

Liên quan tới đầu (toàn bộ)

carcin(o)-

Cancer

Ung thư

cardi(o)-

Of or pertaining to the heart

Liên quan tới tim

carp(o)-

Of or pertaining to the wrist

Liên quan tới cổ tay

Carpopedal (Liên quan tới cổ tay
hoặc chân)

cata-

down, under

Dưới

Cataract (Đục thủy tinh thể)

Carcinoma (Ung thu biểu mô)
Cardiology ( Tim học)

3


Tranhuuhaidang
-cele

pouching, hernia

-centesis

surgical
aspiration

cephal(o)-

Of or pertaining to the head (as a
whole)

cerat(o)cerebell(o)-

puncture

for

Of or pertaining to the cornu; a
horn

Of or pertaining to the
cerebellum

Thoát vị, sưng, khối u

Hydrocele (Sưng đau dạng túi
dịch ở tinh hoàn)

Phẩu thuật đục thủng để hút khí
hoặc dịch

Amniocentesis (Chọc lấy nước
ối)

Liên quan tới đầu

Cephalocentesis( Lấy dịch não
tủy)

Liên quan tới sừng
Liên quan tới tiểu não

cerebr(o)-

Of or pertaining to the brain

Liên quan tới não

cervic-

Of or pertaining to the neck, the
cervix

Liên quan tới cổ, cổ tử cung

chem(o)-

chemistry, drug

Thuốc, hóa chất

chir(o)-, cheir(o)-

Of or pertaining to the hand

Liên quan tới tay

chlor(o)-

Denoting a green color

Biểu thị màu lục

chol(e)-

Of or pertaining to bile

Liên quan tới mật

cholecyst(o)-

Of or pertaining to
gallbladder

Cerebrology (Náo học)
Cervicodorsal (gáy)
Chemotherapy (Hóa trị)
Chiropractor (Bác sĩ chuyên
khoa chỉnh hình)
Chlorophyll (Diệp lục)
Cholaemia (Suy giảm chức năng
mật)
Cholecystectomy (Cắt túi mật)

cartilage,
granular

chrom(ato)-

color

Màu

-cidal, -cide

killing, destroying

Tiêu diệt, hủy

Bacteriocidal (Tác nhân diệt

khuẩn)

Liên quan tới lông mao, lông
mi, mí mắt

Ciliary (Lông mi)

Chỉ cái xung quanh cái khác

Circumcision (Cắt bao quy đấu)

cis-

Of or pertaining to the cilia, the
eyelashes; eyelids
Denoting something
'around' another
on this side

Clast

Break

Phá vỡ

circum-

granule,

Liên quan tới túi mật

Cerebellum (Tiểu não)

chondr(i)o-

cili-

gristle,

the

Ceratoid (dạng sừng)

Sụn, xương sụn, hạt...

Chondrocalcinosi s (Hội chứng
tạo sỏi trong mô liên kết)
Hemochromatosis
(Hội chứng cở thể hấp thụ quá
nhiều săt, bệnh di truyền)

Phía này

co-

with, together, in association

Liên kết, với,..

col-, colo-, colono-

Colon

Liên quan tới đại tràng

colp(o)-

Of or pertaining to the vagina

Liên quan tới âm đạo

com-

with, together

Với, cùng

Contra

Against

Chống lại

cor-

with, together

--

osteoclast ( TB tiêu xương)

Coenzymes (Enz liên kết với 1
tiểu phân k phải protien)
Colonoscopy (Nội soi đại tràng)
Colposcopy (Soi cổ tử cung)

Contraindicate (Chỉ ra nguy
hiểm hoặc tác dụng phụ)

4


Tranhuuhaidang
cor-, core-, coro-

Of or pertaining to eye's pupil

Liên quan tới con ngươi

cordi-

Of or pertaining to the heart
[Uncommon as a prefix]

Liên quan tới tim

cornu-

Applied to processes and parts of
the body describing them likened
or similar to horns

cost(o)-

Of or pertaining to the ribs

cox-

Of or relating to the hip, haunch,
or hip-joint

crani(o)-

Belonging or relating to the
cranium

Corectomy (Phẩu thuật con
ngươi)
Commotio cordis (Tim ngừng
đập do 1 tác động mạnh vào tim)

Bộ phận cơ thể đk mô tả như
sừng
tới
Liên quan
sườn
tới
Liên quan
khớp mông

xương

Costochondral (sụn sườn)

mông,

Coxitis (

Viêm khớp hông)

Liên quan tới hộp sọ

Craniology (Nghành nghiên cứu
hộp sọ)

-crine

to secrete

Tiết

Endocrine

cry(o)-

Cold

Lạnh

Cryoablation (Cắt bỏ mô bằng
nhiệt đọ siêu lạnh)

cutane-

Skin

Da, bì

Subcutaneous (dưới da)

cyan(o)-

Denotes a blue color

Chỉ màu xanh cyan ( chi tiết
màu này trên google)

Cyanopsia (1 bệnh mù màu, nhìn
tats cả thành màu xanh)

cycl-

circle, cycle

cyph(o)-

Denotes something as bent
(uncommon as a prefix)

cyst(o)-, cyst(i)-

Of or pertaining to the urinary
bladder

(Nội tiết)

Vòng
Biểu thị 1 vật cong, một dạng
khác không phổ biến của Cyphosis (=Kyphosis, gù lưng)
kyph(o)Liên quan
quang

cyt(o)-

Cell

Tb

-cyte

Cell

--

tới

bàng

Cystotomy ( Phẩu thuật cắt bàng
quang)
Cytokine ( Proteins đk TB tiết ra

để truyền đạt tín hiệu vs TB
khác)
Leukocyte (Bạch cầu)

D
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

Dacryorrhea (chảy nhiều nước
Nước mắt
mắt)
Dactylology ( Ngôn ngữ cử chỉ
Liên quan tới ngón tay, ngón
cho ng câm điếc)
chân

dacryo-

Tear

dactyl(o)-

Of or pertaining to a finger, toe

de-

away from, cessation

Xa, chấm dứt

dent-

Of or pertaining to teeth

Liên quan tới răng

dermat(o)-,
derm(o)-

Of or pertaining to the skin

Liên quan tới da

-desis

Binding

Buộc, giữ, cố định

dextr(o)-

right, on the right side

Bên phải

Dentist (Nha sĩ)
Dermatology (Da liễu)
Arthrodesis (cố định khớp)
Dextrocardia (Tật tim ở bênh phải)

5


Tranhuuhaidang
Diplopia (chứng nhìn đôi)

di-

Two

2

di-

apart, separation

Tách, tháo

dia-

(same as Greek mean)

Xuyên, cắt qua,...

dif-

apart, separation
Of or pertaining to the finger
[rare as a root]

--

digit-dipsia

Suffix mean "(condition of) thirst"'

Liên quan tới ngón tay

Digit (ngón tay, chân)

Khát

polydipsia
(Hội chứng khát
nước quá mức)

dis-

separation, taking apart

--

dors(o)-,
dors(i)-

Of or pertaining to the back

Liên quan tới Lưng

duodeno-

duodenum, twelve: upper part of the
small intestine (twelve inches long on
average), connects to the stomach

Diastasis (giai đoạn giữa of 1 nhịp
tim)

Dissection (Bóc tách)
dorsal
(lưng),
Dorsocephalad (về phái sau đầu)
Duodenal
tràng)

Tá tràng

dynam(o)-

force, energy, power

Quyền lực, sức mạnh, năng
lượng

-dynia

Pain

Đau

dys-

bad, difficult

Tồi tệ, khó

atresia (Hẹp tá

Vulvodynia (đau mãn tính âm hộ)
Dysphagia

(chứng khó nuốt)

E
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

-eal
ec-

pertaining to
out, away

Liên quan tới...
Ra xa

ect(o)-

outer, outside

Bên ngoài

-ectasis, -ectasia

expansion, dilation

Mở rộng, dãn

-ectomy

Denotes
a
surgical
operation or removal of a Phẩu thuật cắt bỏ 1 hay toàn bộ
body
part.
Resection,
excision

-emesis

vomiting condition

-emia
encephal(o)endo-

blood

condition (AmE)

Of or pertaining to the
brain. Also see Cerebro.
Denotes something as
'inside' or 'within'

Nôn, ói
Trạng thái, tình trạng máu
Liên quan tới não, xem thêm
Cerebro
Chỉ cái bên trong

eosin(o)-

Red

Màu đỏ

enter(o)-

Of or pertaining to the
intestine

Liên quan tới ruột

epi-

[Same as
on, upon]

Bên ngoài, trước, trên

Greek Mean:

episi(o)-

Of or pertaining to the
pubic region, the loins

Liên quan tới vùng âm hộ

erythr(o)-

Denotes a red color

Chỉ màu đỏ

Ví dụ

Ectopic
pregnancy (Thai ngoài tử
cung)
Bronchiectasis (Giản phế quản)

Mastectomy (Cắt bỏ vú)
Hematemesis (Nôn ra máu)
Anemia (Bệnh thiếu máu)
Encephalogram (Não đồ)
Endocrinology (Nội tiết học)
Eosinophil granulocyte (Thiếu hụt
bất thường bạch cầu có hạt trong
máu)
Gastroenterology ( Ruột học ???
O.o)
Epistaxis
(chảy
máu
cam),,
epidural (ngoài màng
cứng)
Episiotomy
môn)
Erythrocyte

(Cắt taanngf sinh
(hồng cầu)

6


Tranhuuhaidang
-esophageal,
-esophago
esthesio-

gullet (AmE)

Thực quản

sensation (AmE)

Cảm giác

eu-

true, good, well, new

Đúng, tốt, mới

ex-

Out of, away from

Ra khỏi, đi từ, lồi ra ngoài

exo-

Denotes something as
'outside' another

Bên ngoài cái khác

extra-

outside

Ngoài

Eukaryote

(Nhân thật)

Exophthalmos

(Lồi mắt)

Exoskeleton

(Bộ xương ngoài)

Extradural hematoma (Tích tụ máu
ngoài màng cứng trên não)

F
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

faci(o)-

Of or pertaining to the face

Liên quan tới mặt

fibr(o)

fiber

Sợi

filli-

fine, hair like

-form, -iform

Used to form adjectives
indicating 'having the form of'

Như tóc
Hình thành tính từ chỉ có hình
dạng, hình thức...

fossa
front-

Facioplegia (Tê liệt mặt)
Fibroblast (Sợi nguyên bào)

A hollow or depressed area; trench or Khu vực, kênh, rãnh trống rỗng

channel
Of or pertaining to the
Liên quan tới trán
forehead

Cuneiform (Dạng hình gai)
fossa ovalis (Mở tĩnh mạch
hiển)
Frontonasal (chỉ xương trán và
mũi)

G
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

galact(o)-

milk

Sữa

Galactorrhea ( Bệnh tiết sữa ở nam giới
hoặc phụ nữ chưa con)

gastr(o)-

Of or pertaining to the
stomach

Liên quan tới dạ dày

Gastric bypass ( Một phẩu thuật cắt bỏ
1 phần dạ dày)

-gen

(1) Denotes the sense
'born in, from' (2)
Denotes the sense 'of a
certain kind'
Formative, pertaining to
producing

1. Chỉ sinh ra từ,
trong...
2. Chỉ 1 loại nhất định

(1) Endogen ( Cây một lá mầm, mọc
nhờ năng lượng bên trong nó)
(2) Heterogenous ( không tương tự, k
đồng nhất)

-genic

Hình thánh, liên quan tới sản

xuất

Cardiogenic shock (Sốc tim)

genu-

Of or pertaining to the
knee

Liên quan tới đầu gối

Genu valgum ( nghiên vào phía bên
trong of đùi)

gingiv-

Of or pertaining to the
gums

Liên quan tới nướu

Gingivitis ( Viêm nướu)

glauc(o)-

Denoting a grey or
bluish-grey colour

Chỉ màu xanh xám hoặc xám

Glaucoma ( Bệnh tăng nhãn áp)

gloss(o)-, glott(o)-

Of or pertaining to the
tongue

Liên quan tới lưỡi

Glossology ( Thiệt học)

gluco-

glucose

--

glyco-

sugar

Đường

gnath(o)-

Of or pertaining to the
jaw

Liên quan tới hàm

Glycolysis

(đường phân)

Gnathodynamometer ( Thiết bị đo sức
mạnh hàm)

7


Tranhuuhaidang
Hiêu biết

diagnosis (chuẩn đoán), prognosis (tiên
lượng)

Hạt, tinh dịch, sinh sản

Gonorrhea (Bệnh lậu)

-gnosis

knowledge

gon(o)-

seed, semen;
reproductive

-gram, -gramme

record or picture

-graph

instrument used to
record data or picture

Dụng cụ để thu dữ liệu hay
hình ảnh

-graphy

process of recording

Quá trình thu ghi

also,

gyn(aec)o- (BrE),
woman
gyn(ec)o- (AmE)

Bản thu hay hình ảnh (Biêu đò)

Angiogram ( Mạch đồ)
Electrocardiograph
Angiography

( Máy điện tim)

(Chụp động mạch)

Gynecomastia (Rối loạn phát triển vú
to bất thường ở nam giói)

Phụ nữ

H
Tiền tố/Hậu tố
halluc-

Anh-Anh

Anh-Việt
Lang thang trong tâm trí

to wander in mind

hemat-,
haemato- Of or
blood
(haem-, hem-)

pertaining to

Liên quan tới máu

hema or hemo-

blood (AmE)

Máu

hemangi or hemangio-

blood vessels

Mô máu

hemi-

one-half

1/2

hepat- (hepatic-)

Of or pertaining to the liver

sweat

Mồ hôi

hist(o)-, histio-

tissue

Mô

home(o)-

similar

Tương tự

hom(o)-

Denotes something as 'the
same' as another or common

(gan học)

Heterogeneous (Không đồng nhất)
Hyperhidrosis (Bệnh tăng đổ mô
hôi)
Histology (Mô học)
Homeopathy
(Vi lượng đồng
căn)

Chỉ 1 vật giống 1 cái khác
hoặc phỏ biến

Homosexuality
Humerus

humer(o)-

Of or pertaining to the

shoulder (or [rarely] the
upper arm)

Chỉ vai (hoặc có khi cánh
tay trên)

hydr(o)-

water

Nước

hyper-

Denotes
something
as
'extreme' or 'beyond normal'

Cực, quá k bình thường

hyster(o)-

(huyết học)

Hepatology

Liên quan tới gan

hidr(o)-

Denotes something as
'below normal'
Of or pertaining to the
womb, the uterus

Hematology

Cerebral hemisphere (Bán cầu
não)

Chỉ cái khác trong 2 cái,
cái thêm vào, cái khác

hyp(o)-

Ví dụ
(bệnh ảo giác)

Hematological malignancy (Máu
ác tính)

Denotes something as 'the
other' (of two), as an
addition, or different

heter(o)-

Hallucinosis

Duwois
thường

mức

bình

Liên quan tới tử cung

( Đồng tính)

(x.cánh tay)

Hydrophobe

(sức căng bê mặt)

Hypertension

(Cao huyết áp)

Hypovolemia (giảm khối lượng
máu)
Hysterectomy (Cắt bỏ tử cung)

I
Tiền tố/ Hậu
tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

8


Tranhuuhaidang
Tình trạng

Mydriasis (Giản đồng tử)

Chỉ y học, bác si (tiền tó ít
phổ biến, hậu tố
-iatry phổ biến hơn)

Iatrochemistry (Hóa y)

-iatry

condition
Of or pertaining to medicine, or
a physician [uncommon as a
prefix; common as as suffix,
see
-iatry]
Denotes a field in medicine of
a certain body component

Chuyên khoa

Psychiatry (Tâm thần)

-ic

pertaining to

Liên quan đến

-icle

small

Nhỏ

Hepatic artery (Động mạch gan)
Ovarian follicle (Buồng trứng nang)

-ics

organized
treatment

idio-

self, one's own

Tự..

Idiopathic (tự phát)

ileo-

ileum

Hồi tràng

Ileocecal valve (van 1 động mạch ở hồi
tràng, chưa học, đoán k ra)

infra-

below

Dưới

inter-

between, among

Giữa, trong số

intra-

within

Trong

ipsi-

same

Giống

irid(o)-

iris

Mống mắt

ischio-

Of or pertaining to the ischium,
the hip-joint

Liên quan tới x.cụt,
khớp hông

-ism

condition, disease

Tình trạng, bệnh

-ismus

spasm, contraction

Co thắt

iso-

Denoting something as
being 'equal'

Chỉ 1 cái j đó bằng

-ist

one who specializes in

Người chuyên về...

-ite
-itis

the nature of, resembling
inflammation

Bản chất, giống như...
Viêm

-ium

structure, tissue

Cấu trúc, mô

isch-

Restriction

Hạn chế, thiếu

-i-asis
iatr(o)-

knowledge,

Tổ chức nghiên cứu, điều trị

Obstetrics (Sản khoa)

(cơ dưới
Infrahyoid muscles
móng, 4 cơ)
Interarticular ligament(dây chằn gian
sườn)
Intracranial hemorrhage (xuất huyết nội
sọ)
Ipsilateral hemiparesis (yếu nửa người
cùng bên)
Iridectomy ( Cắt móng mắt)
Ischioanal fossa ( hố chậu)
Dwarfism (Lùn)
Hemiballismus ( co thắt cơ, hay xãy ra ở
chi trên)
Isotonic (Đẳng trương)
Pathologist ( Nhà nguyên cứu bệnh học)

Hermaphrodite (Lưỡng tính)
Tonsillitis (Viêm amidan)
ngoài of
Pericardium (màng
tim)
Ischemia (Thiếu máu cục bộ)

K
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

kal/i

potassium

Kali

karyo-

nucleus

Hạt nhân

kerat(o)-

cornea (eye or skin)

Giác mạc

Keratoscope (Thiệt bị kiểm tra độ cong
giác mạc)

kin(e)-, kin(o),
kinesi(o)-

movement

Chuyển động

Kinesthesia (nhận thức về chuyển động
trong không gian)

koil(o)-

hollow

Trống rỗng

Koilocyte(Tb rỗng)

kyph(o)-

humped

Bướu, gù

Kyphoscoliosis (cong
sống)

Eukaryote

(Nhân thật)

vẹo

cột

9


Tranhuuhaidang

L
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anha

Anh-Việt

labi(o)-

Of or pertaining to the lip

Liên quan tới môi

lacrim(o)-

tear

Nước mắt

lact(i)-, lact(o)

milk
Of or pertaining to the abdomenwall, flank
Of or pertaining to the larynx,
the lower throat cavity where the
voice box is

Sữa
Liên quan tới
bụng, hông

latero-

lateral

Bên

lei(o)-

smooth

Mịn, trơn

-lepsis, -lepsy

attack, seizure

Tấn công,, bắt giữ

lept(o)-

light, slender

Nhẹ, mãnh

leuc(o)-, leuk(o)-

Denoting a white color

Biểu thị màu trắng

lapar(o)laryng(o)-

lingu(a)-, lingu(o)-

Of or pertaining to the tongue

Liên quan
quản

Ví dụ

Labiodental (thuộc về môi)

Lacrimal

tới

canaliculi (Ống lệ)

Lactation (Cho con bú)
sườn,
thanh

Laparotomy (Mỡ bụng)
Larynx (Thanh quản)
Lateral pectoral nerve (Tk ngực
bên)
Leiomyoma (khối u lành tính
cơ trơn)
Epilepsy (bệnh động kinh),
narcolepsy (chứng
ngủ rũ)
Leukocyte (Bạch cầu)
Linguistics (Ngôn ngữ học)

Liên quan tới lưỡi

fat
stone, calculus
speech
Denotes someone who field:
studies a certain
-logy

Denotes the academic study or
practice of a certain field; The
study of

Béo
Đá, giải
Phát biểu
Biểu thị người nghiên cứu
-logy của ngành đó

Liposuction (Hút mỡ)
Lithotripsy (tán sỏi)

Biểu thị sự nghiên cứu, học
tập of 1 ngành nhất định

hematology (huyết học), urology
(Tiết niệu)

lymph(o)-

lymph

Bạch huyết

lys(o)-, -lytic
-lysis

dissolution
Destruction, separation

Giải thể
Phá hủy, tách

lip(o)lith(o)log(o)-logist

-logy

pathologist (bác sĩ giải phẩu
bệnh)

Lymphedema (phù bạch huyết)
Lysosome
Paralysis (tê liệt)

M
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

macr(o)-

large, long

Lớn, dái

-malacia

softening

Làm mềm,

mamm(o)mammill(o)manu-

Of or pertaining to the
breast
Of or pertaining to the
nipple
Of or pertaining to the
hand

Liên quan tới vú

Ví dụ
Macrophage (đại thực báo)
Osteomalacia

(loáng xương)

Mammogram

(chụp x-quang vú)

Liên quang tới núm vú
Liên quan tới bàn tay

mast(o)-

Of or pertaining to the
breast

Liên quan tới vú

meg(a)-,
megal(o)-,
-megaly

enlargement

Mở rộng, phát to ra

Manufacture (Sản xuất)
Mastectomy (Cắt bỏ vú)

Splenomegaly

(Lách to)

10


Tranhuuhaidang
black color

melan(o)-

Màu đen

melos

extremity

Cuối

mening(o)-

membrane

Màng

Melanin
erythromelalgia (cảm giác đau nhói như
bị bỏng, tăng nhiệt độ và mẫn đỏ)
Meningitis

(Viêm màng náo)

merocrine (tiết các TB mà không làm
tuyến bị hư hại), meroblastic(sự phân
tách 1 phần)

mero-

part

1 phần, bộ phận

mes(o)-

middle

Giữa

Mesoderm (Trung bì)

meta-

after, behind
instrument used to
measure or count
process of measuring

Sau

Metacarpus ( x.bàn tay)
Sphygmomanometer (Máy đo huyết áp)

-meter
-metry

Pertaining
to
conditions
or
instruments of the uterus

metr(o)-

Dụng cụ đo, tính
Quá trình đo

Optometry (Kiểm định)

Trạng thái hoặc dụng cụ tử
cung

Metrorrhagia

(băng huyết)

micro-

denoting something as
small, or relating to
smallness

Nhỏ

mon(o)-

single

Đơn

morph(o)-

form, shape

Dạng, hình

Morphology (Hình thái học)

muscul(o)-

muscle

Cơ

Musculoskeletal system (Hệ thống cơ
xương)

Of or relating to muscle

my(o)-

Microscope (Kính hiển vi)
Infectious mononucleosis ( Đơn nhiễm)

Liên quan tới cơ

Myoblast (TB tiền cơ)

Nấm

Onychomycosis (Nâm móng tay, chân)

Liên quan tới tủy xương

Myeloblast (TB chưa
trưởng thành trong tủy xương , là tiền
thân of bạch cầu hạt)

eardrum

Màng nhỉ

Myringotomy (Phẩu thuật cắt bỏ dịch
hay thoát mũ màng nhỉ)

mucus

Chất nhày

Myxoma (U niêm, u non)

myc(o)-

fungus

myel(o)-

Of or relating
bone marrow

myring(o)myx(o)-

to

N
Tiền tố/ Hậu
tố

Anh-Anh

Anh-Việt

narc(o)-

numb, sleep

Ngủ, tê

nas(o)-

Of or pertaining to the nose

Liên quan tới mũi

necr(o)-

death

Chết

neo-

new

Mới

nephr(o)-

Of or pertaining to the
kidney

Liên quan tới thận

Ví dụ

narcolepsy (chứng ngủ
rũ)
Nasal ( thuộc về mũi, mũi)
Necrotizing
fasciitis (Hoại tử
gân chân)
Neoplasm (U mới hình thành)
Nephrology

11


Tranhuuhaidang
Of or pertaining to nerves and the
nervous system [Uncommon as a
root: neuro- mostly always used]

Liên quan tới thần kinh hay hệ
thống thần kinh (Không phỏ

biến bằng neuro-)

neur(i)-,
neur(o)-

Of or pertaining to nerves and the
nervous system

--

Neurofibromatosis ( Hội chứng u
mềm dưới da và trong hệ thần kinh)

normo-

normal

Bình thường

Normocapnia (Trạng thái CO2 trong
máu ở múc bình thường)

nerv-

Nerve (Thần kinh)

O
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

ocul(o)-

Of or pertaining to the eye

Liên quan tới mắt

Oculist (Bác sĩ nhãn khoa)

odont(o)-

Of
or pertaining to
teeth

Liên quan tới Răng

orthodontist ( Bác sĩ chỉnh răng)

pain

Đau

Stomatodynia (Đau khoang miệng)

gullet

Cuốn họng

odyn(o)-oesophageal,
oesophago- (BrE)
-oid

resemblance to

Tương đòng với

ole

small or little
Denoting
something
'having little, having few'

Nhỏ, ít

olig(o)om(o)-

as

Of or pertaining to the
shoulder

-oma
(singular),
tumor, mass, collection

-omata (plural)

Chỉ cái nhỏ, ít, vài

Sarcoidosis ( Hội chứng ảnh hưởng
nhiều cơ quan khác nhau, dẫn tới u
hạt)

Oligotrophy (suy dinh dưỡng)

Liên quan tới vai

Omoplate (x.vai)

Khối u, khối lượng

Sarcoma (U mô liên kết),
Teratoma (u lan)

omphal(o)-

Of or pertaining to the navel,
the umbilicus

Liên quan tới rốn

Omphalotomy

onco-

tumor, bulk, volume

U, lớn

Oncology (U học)

onych(o)-

Of or pertaining to the nail (of
a finger or toe)

Liên quan tới móng tay,
chân

Onychophagy (thói quen cắn móng
tay)

Of or pertaining to the an egg,
a woman's egg, the ovum

Liên quan tới trứng

Oogenesis (sự hình thành và phát
triển của trứng)

oooophor(o)ophthalm(o)optic(o)-

or(o)-

Of or pertaining to the

woman's ovary
Of or pertaining to the eye
Of or relating to chemical
properties of the eye
Of or pertaining to the mouth

Liên quan tới buồng trứng

Liên quan tới mắt

Oophorectomy
Ophthalmology (Nhãn khoa)

Liên quan đặc tính hóa
học of mắt)

Opticochemical

Liên quan tới miệng

Oral (miệng)

orchi(o)-, orchid(o)-,
orch(o)-

testis

orth(o)-

Denoting something as straight Chỉ đến nhứng cái đúng

or correct
và thẳng

Tinh hoàn

Orchiectomy, Orchidectomy
Orthodontist
răng)

(Bác

sĩ chỉnh

12


Tranhuuhaidang

osseoossiost(e)-, oste(o)-

a condition, disease or increase Tình trạng, bệnh tật hoặc
tăng
bony
Xương
bone
bone
-

ot(o)-

Of or pertaining to the ear

Liên quan tới tai

-ous

pertaining to
Of or pertaining to the ovaries

Liên quan tới
Liên quan tới buồng trứng

-osis

ovari(o)-

Of or pertaining to the eggs,
the ovum
addition of oxygen
sharp, acid, acute,
oxygen

ovo-, ovi-, ovoxooxy-

Liên quan tới trứng

Psychosis (tâm thần)
Osteoporosis (Loãng xương)
Otopathy (bệnh of tai)

Ovariectomy
Ovogenesis (Quá trình hình thành
giao tử cái)

Bổ sung Oxi
Nét, acid, cấp tình, oxy...

P
Tiền tố/ Hậu tố

pachypalpebrpan-, pant(o)-

Anh-Anh

thick
Of or pertaining to the eyelid
[uncommon as a root]
Denoting
something
as
'complete'
or
containing
'everything'

Anh-Việt

Dày

Chỉ 1 cái j đó hoàn toàn, chứa

mọi thứ

panophobia (bệnh sợ mọi thứ)

Liên quan tới núm (vú hoặc
ngực)

papul(o)-

Indicates papulosity, a small
elevation or swelling in the skin,
a pimple, swelling

Nốt nhỏ, cao, sưng tấy trên da,
mụn nhọt

para-

alongside of, abnormal

Bên cạnh, bất thường

-paresis

slight paralysis

Tê liệt nhẹ

parvo-

small

Nhỏ

path(o)-

disease

Chứng, bệnh

-pathy

Denotes (with a negative sense) a
disease, or disorder

Bệnh, rối loạn

Of or pertaining to the penis

-pepsia

Denotes something relating to
digestion, or the digestive tract.

perperi-pexy

bất thường)

Palpebra (mí mắt)

Of or pertaining to the nipple (of
the chest/breast)

peo-

dày

Liên quan tới mí mắt

papill-

ped-,
-ped-, Of or pertaining to the foot;
-footed
-pes
pelv(i)-,
hip bone
pelv(o)deficiency
-penia

Ví dụ

pachyderma (da

Papillitis (viêm núm)
Papulation (sự hình thành u nhọt)

hemiparesis (liệt nữa người)
Parvovirus (vius nhỏ, thuộc loài
Parvoviridae)

Pathology (Bệnh học)
sociopathy (Rối loạn giao tiếp),
neuropathy (Rối loạn thần kinh)

Liên quan tới chân

Pedoscope (máy đo kích thước
chân)

Xương hông, chậu

Pelvis (Khung chậu)

Thiếu
Liên quan tới dương vật

osteopenia (Thiếu xương)

Chỉ sự tiêu hóa, đường tiêu
hóa

through
Denoting something with a
position 'surrounding' or 'around'
another

Thông qua
Chỉ 1 vật ở vị trí xung quanh
hay vòng quanh vật khác

fixation

Cố định, sửa

Peotomy

Dyspepsia (Rối loạn tiêu hóa)

Periodontal (Nha chu)
Nephropexy (phãu thuật cố định
thận)

13


Tranhuuhaidang
phaco-, phako

-phage,
-phagia
-phagophagist-:
-phagy

Hình,

lens-shaped
Forms terms denoting conditions
relating to eating or ingestion
eating, devouring
Forms nouns that denote a

person who 'feeds on' the first
element or part of the word

dạng

thấu kính

Biểu thị sự ăn uống hoặc ăn

Phacolysis (phảu thuật cắt cỏ thủy
tinh
thể),
phac(/k)ometer (dụng cụ đo độ cong
thủy tinh thể)
Sarcophagia (ăn thịt)

Ăn, nuốt

phagocyte (thực bào)

Chỉ người đã ăn một yếu tố
hoặc một phần

Lotophagi (Người ăn hoa sen)

Forms nouns that denotes 'feeding Chỉ việc ăn một yếu tố hoặc
on' the first element
một từ
or part of the word

Anthropophagy (Tánh ăn thịt người)

2

Aphallia (Nam sinh ra thiếu dương
vật)
Pharmacology (Dược)

phallo-

phallus

Tượng dương vật

pharmaco-

drug, medication

Thuốc

pharyng(o)-

Of or pertaining to the pharynx,
the upper throat cavity

Liên

-phil(ia)

attraction for

Thu hút với...

Hemophilia (Chứng máu khó đông)

phleb(o)-

Of or pertaining to
(blood) veins, a vein

Liên quan tới tĩnh mạch

Phlebography (Tĩnh mạch đồ) ,
Phlebotomy (Chích tĩnh mạch)

-phobia

exaggerated fear, sensitivity

Sợ hãi thái quá, nhạy cảm

arachnophobia

phon(o)-

sound

Âm thanh

Phonograph (Máy quay đĩa) ,

symphony (Bản giao hưởng)

phos-

Of or pertaining to light or its
chemical properties, now historic
and used rarely. See the common
root phot(o)- below.

Liên quan tới ánh sáng, xem từ
gốc phot(o)- bên dưới

phot(o)-

Of or pertaining to light

piri-

the

quan tới cổ họng

Pharyngitis (Viêm họng)

(chúng

sợ nhện)

Phosphene (PH3)

Liên quan tới ánh sáng

Photopathy (Một bệnh lí liên quan tới
ánh sáng)

Pear

Lê, hình lê

phren(i)-,
phren(o)-,
phrenico

the mind

Tâm, ý nghĩ

Piriformis (cơ hình lê)
Phrenic nerve (thần kinh hoành) ,
schizophrenia (tâm thần phân liệt) ,
diaphragm (cơ hoành)

-plasia

formation, development

-plasty

surgical repair, reconstruction

-plegia

paralysis

pleio-

more, excessive, multiple

pleur(o)-,
pleur(a)

Of or pertaining to the plera

-plexy

Hình

thành,

phát triển

Achondroplasia (Chứng rối loạn tạo
sụn)
Phẩu thuật chỉnh sửa, xây dựng rhinoplasty (định dạng lại mũi)
lại
paraplegia (suy yếu hoặc mất cảm giác
Tê liệt
chi dưới)
pleiomorphism (đa hình trên 1 kiểu
Nhiếu, đa, hơn

gen)
Liên quan tới màng phổi

Pleurogenous (thuộc màng phổi)

stroke or seizure

Đột quỵ, thu giữ

Cataplexy (đọt quỵ)

pneum(o)-

Of or pertaining to the lungs

Liên quan tới phổi

Pneumonia (viêm phổi)

pneumat(o)-

air, lung

Khí, phổi

14


Tranhuuhaidang
pod-,

-pus

-pod-, Of or pertaining to the foot,
-footed

Liên quan tới bàn chân

Podiatry (bàn chân học ;))

-poiesis

production

Sản xuất

hematopoiesis (Tạo máu)

polio-

Denoting a grey color

Chỉ màu xám

Poliomyelitis (bệnh bại liệt)

Chỉ số nhiều của 1 vật

Polymyositis (viêm
cơ,
thướng đi kèm vs viêm da)

por(o)-

Denotes a
something
pore, porous

porphyr(o)-

Denotes a purple color

Chỉ màu tím

Porphyroblast ( 1 loại khoáng vật màu
tím)

post-

Denotes something as 'after' or
'behind' another

Chỉ 1 vật phía sau 1 vật khác

Postoperation (sau phẩu thuật) ,
Postmortem (sau khi chết)

pre-

Denotes something as 'before'
another (in [physical] position or

time)

presby(o)-

old age

prim-

Denotes something as 'first' or
'most-important'

pro-

Denotes something as 'before'
another (in [physical] position or
time)

--

proct(o)-

anus, rectum

Hậu môn, trực tràng

prosop(o)-

face

Khuôn mặt

Prosopagnosia (k có khả năng
nhận ra khuôn mặt)

prot(o)-

Denotes something as 'first' or
'most important'

--

Protoneuron (Neuron đầu tiên tiên
trong 1 phản xạ ngoại vi)

poly-

pseud(o)-

'plurality'

of

Denotes something false or fake

Rỗng, xốp

Chỉ 1 vật ở trước 1 vật khác
Già
Chỉ 1 vật đầu tiên hay quan
trọng nhất

2

Prematurity (Sinh non)
Presbyopia (Viến thị)
Primary (Tiểu học)
Procephalic (mặt trước of đầu)
proctology (ngành nghiên cứu đại
tràng, trực tràng, hậu môn)

Chỉ sai hoặc giả
Psychology (tâm lí học),
psychiatry (tâm thần)

psych(e)-,
psych(o)

Of or pertaining to the mind

Liên quan tới ý thức

pterygo-

Pertaining to a wing

Liên quang tới cánh

psor-

Itching

falling, drooping, downward
placement, prolapse
(a spitting), spitting, hemoptysis,
the spitting of blood derived
from the lungs or bronchial tubes

Ngứa

pulmon-,
pulmo-

Of or relating to the lungs.

Liên quan tới phổi

Pulmonary (phổi)

pyel(o)-

pelvis

Trong x.chậu

Pyelonephritis ( Viêm bể thận)

pyo-

pus

Mủ

pyro-

fever

Sốt

-ptosis
-ptysis

Té, rơi xuống, rũ
Phun, khạt, ho ra máu.... Có
nguồn gốc từ phổi hoặc ống
phế quản

Lateral pterygoid plate (Một cánh j
đó trên x.bướm, học lướt thướt wa' h
chả nhớ)
Psoriasis (Vẩy nến)
Apoptosis (Cái chết có chu trình)

Hemoptysis (ho ra máu)

Pyometra (Viêm ruột thừa cấp tính ở
động vật, như chó)
Antipyretic (Hạ sốt)

Q
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

15


Tranhuuhaidang
four

quadr(i)-

Tứ, 4

quadriceps (cơ tứ đầu)

R
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

radio-

radiation

Bức xạ

radiowave (sóng radio)

re-

again, backward

Lặp lại, thoái, tái

relapse (tái phát)

rect(o)-

rectum

Trực tràng

ren(o)-

Of or pertaining to the kidney

Liên quan tới thận

renal (thận)

reticul(o)-

net

Lưới

reticulocyte (hồng cầu lưới)

retro-

backward, behind

Thoái, sau

retroversion (sự đảo ngược)

rhabd(o)-

rod shaped, striated

Hình que

rhabdomyolysis (tiêu cở vân)

rhachi(o)-

spine

Gai

rachialgia (đau cột sống)

rhin(o)-

Of or pertaining to the nose

Liên quan tới mũi

rhinoceros (tê giác 1 sừng)

rhod(o)-

Denoting

Chỉ màu đỏ thắm

rhodophyte (tảo đỏ)

-rrhage

burst forth

Nổ, vở

Hemorrhage (xuất huyết)

-rrhagia

rapid flow of blood

Máu chảy nhanh

-rrhaphy

surgical suturing

Khâu (phẩu thuật)

-rrhea (AmE)

flowing, discharge

Chảy, xả

-rrhexis

rupture

Vỡ

-rrhoea (BrE)

flowing, discharge

--

Diarrhoea

rubr(o)-

Of or pertaining to the red
nucleus of the brain

Liên quan tới hạt nhân đỏ
of não ( chất xám
chăng???)

Rubrospinal ( nhân xám như tháp bên,
tháp trước...)

a

rose-red color

Diarrhea (Tiêu chảy)

S
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

sangui-, sanguine-

Of or pertaining to the
fallopian tubes
Of or
pertaining to
blood

sarco-

muscular, fleshlike

Cơ, như thịt

schist(o)-

split, cleft

Tách, hàm ếch

schiz(o)-

Denoting something 'split' or
'double-sided'

Chỉ chia ra, 2 mặt

scler(o)-

hardness

Cứng

-sclerosis

hardening of the skin

Da xơ cứng

atherosclerosis (Xơ
vữa
động mạch)
Multiple sclerosis ( 1 loại viêm xơ
cứng phổ biến)

scoli(o)-

twisted

Xoắn

scoliosis (vẹo cột sống)

-scope

instrument for viewing

Dụng cụ để xem xét

stethoscope ( ống nghe)

salping(o)-

Liên quan tới ống đãn trứng

Salpingectomy (cắt
ống
dẫn trứng)

Liên quan tới máu

Sanguine (lạc quan)
sarcoma (Viêm mô liên kết)

Schizophrenia (tâm thần phâ liệt)

16


Tranhuuhaidang
-scopy

use of
instrument for
viewing

Sử dụng công cụ nghe nhìn

semi-

one-half, partly

1 nửa, 1 phần

sial(o)-

saliva, salivary gland

Nước bọt, tuyến nước bọt

sigmoid(o)-

sigmoid, sigmoid colon

Sigma, xoang sigma

sinistr(o)-

left, left side

Bên trái

sinus-

Of or pertaining to the sinus

Liên quan tới xoang

sito-

food, grain

Thức ăn, ngũ cốc

somat(o)-, somatico-

body, bodily

Thân, cơ thể

spasmo-

spasm

Cơn

Spasmodic dysphonia (đau thắt cổ,
có thể gây ra mất tiếng)

Tinh dịch, tinh trùng

Spermatogenesis
tinh)

sperma-,
spermo-, semen, spermatozoa
spermatosplanchn(i)-,
viscera
splanchn(o)-

Lá lách
Liên quan tới
sống, đốt sống

-stasis

Of or pertaining to the spine,
the vertebra

Denoting something as 'full of
scales' or 'scaly'
stop, stand

-staxis

dripping, trickling

Nhỏ giọt

Denoting something as 'narrow
in shape' or pertainingto
narrow-ness

Chỉ vật nhìn mũi tên, hẹp

spondyl(o)squamos(o)-

sten(o)-

sialagogue ( 1 loại thảo dược kích
thích sự tiết nước bọt)

Sinusitis (Viêm xoang)

(sinh

Nội tạng

spleen

splen(o)-

endoscopy (nội soi)

Splenectomy
tủy

Chỉ vảy

Spondylitis
sống)

(viêm

cột

Squama (vảy)

Dừng, đứng

Stenography (Tốc kí)

abnormal narrowing in a blood
vessel or other
tubular
organ
or
structure
Of or pertaining to the upper

chest, chest, the area above the
breast and under the neck

Sự thu hẹp bất thường trong Stenosis (hẹp) , Restenosis (hẹp
mạch máu hoặc
mạch máu)
các ống của 1 cơ quan hay
cấu trúc

stheno-

strength, force, power

Sức mạnh, quyền lực

stom(a)

mouth

Mồm, miệng

stomatognathic system (hệ thống
miệng và hầu)

Liên quan tới miệng

Stomatogastric (liên quan tới miệng
và dạ dày)

-stenosis

steth(o)-

stomat(o)-

Of or pertaining to the mouth

Liên quan tới ngực, ngực
trên, khu vực trên vú và Stethoscope (ống nghe)
dưới cổ

-stomy

creation of an opening

Cắt, khoan, tạo lỗ

sub-

beneath

Bên dưới

super-

in
excess,
superior

supra-

above, excessive

above,

Vượt, ở trên
Trên

colostomy (phẩu thuật tạo hậu môn
giả)
subcutaneous tissue (mô dưới da)
superior vena cava (tĩnh mạch chủ)
supraorbital vein (một tĩnh mạch
trên đầu mà quên rồi)

17


Tranhuuhaidang

sy, syl-, sym-, syn-,
sys-

Indicates similarity, likeness, or
being together; Assimilates
before
some
consonants:
before l to syl-, s to sys-, Tương tự, cùng. Đồng
before a labial consonant to

sym-.

Synalgia (đau ở 1 phần cơ thể do
tổn thương ở 1 vùng khác)

T
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

tachy-

Denoting something as
fast, irregularly fast

Chỉ nhanh, nhanh bất
thường

-tension, -tensive

pressure

Áp suất, áp lực

tetan-

rigid, tense

thec-

case, sheath
Of or pertaining to a
nipple [uncommon as a
prefix]
Denoting something as
'relating to a woman,
feminine'

thel(e)-, thel(o)thely-

Cứng

nhắc,

cáng thẳng

Vỏ bọc
Liên quan tới núm vú
Chỉ liên quan tới phụ nữ

đạp
Tachycardia (tim
nhanh)
Hypertension (cao huyết áp)
tetanus (uốn ván)
Intrathecal (bên trong cột sống)

Theleplasty (hoạt động vs núm vũ
giả)
Thelygenous
Hydrotherapy (chứa bệnh bằng nước)

Therap(o)-

treatment

Chữa

therm(o)-

heat

Nhiệt

thorac(i)-,
thorac(o)-,
thoracico-

Of or pertaining to the
upper chest, chest; the
area above the breast and
under the neck

Liên quan tới ngực

thromb(o)-

Of or relating to a blood
clot, clotting of blood

Liên quan tới máu đông,
đông máu

thyr(o)-

thyroid

Tuyến giáp

emotions

Cảm xúc

-tic

pertaining to

Liên quan tới

toco-

childbirth

Sinh đẻ

-tome

cutting instrument

Dụng cụ cắt

-tomy

act of cutting; incising,
incision

Hành động cắt, rạch

tono-

tone, tension, pressure

Căng thẳng, áp lực

-tony

tension

Căng thẳng

top(o)-

place, topical

Nơi, tại chổ

Topical anesthetic (gây mê tại chổ)

tort(i)-

twisted

Xoắn

Torticollis (vẹo cổ)

thym(o)(ia)-

tox(i)-,
toxic(o)trache(o)-

tox(o)-,
toxin, poison

Độc

trachea

Khí quản

Thorax (ngực)
Thrombus (huyết khối),
Thrombocytopenia(giảm huyết cầu)

dysthymia (rối loạn cảm xúc do thất
vọng, trầm cảm)

Gastrotomy (cắt dạ dày)

Toxoplasmosis (một loại bệnh do
protoxoan, có thẻ gay suy giảm miển
dịch)
Tracheotomy

18


Tranhuuhaidang
trachel(o)-

Of or pertaining to the
neck

Liên quan tới cổ

Tracheloplasty (Phẩu thuật sửa chữa
cổ tử cung bằng đò nhựa)

trans-

Denoting something as
moving or situated
'across' or 'through'

Chỉ đưa,
vươt qua

Transfusion (truyền)

Of or pertaining to hair,
hair-like structure

Liên quan tới lông, cấu trúc
dạng lông

Trichocyst(Lông roi của vk, virus)

-tripsy

crushing

Nghiền, đập nát

Lithotripsy (tán sỏi)

-trophy

nourishment,
development

Nuôi
triển

tympan(o)-

eardrum

Màng nhỉ

trich(i)-,
trich(o)-

trichia,

chuyển qua,

dưỡng,

phát

Pseudohypertrophy (tăng
kích thước mà k phì đại)
Tympanocentesis
(phẩu thuật đục
màng nhỉ)

U
Tiền tố/ Hậu tố

Anh-Anh

Anh-Việt

-ula, -ule

small

Nhỏ

ultra-

beyond, excessive

Xa, nhièu

umbilicungui-

Of or pertaining to the navel, the
umbilicus
Of or pertaining to the nail, a claw

Ví dụ
Nodule (một vật nhỏ đủ để cảm
giác khi sờ)

Umbilical ( thuộc về rốn)

Liên quan tới rốn
Liên quan tới móng, vuốt

Unguiform
móng)
Unilateral
gaimr thính

1, độc

(dạng
hearing loss (suy

un(i)-

one

ur(o)-

Of or pertaining to urine, the
urinary
system;
(specifically)
pertaining to the physiological
chemistry of urine

uri(c)-, urico-

uric acid

7,9-Dihydro-1H-purine
-2,6,8(3H)-trione

urin-

Of or pertaining to urine, the
urinary system

Liên quan tới nước tiểu, hệ
thống tiết niệu

Uriniferous
nước tiểu)

uter(o)-

Of or pertaining to the uterus or
womb

Liên quan tới tử cung

Uterus (tử cung)

Liên quan tới hệ bài tiết, tính
chất của nước tiểu

Urology

(vận chuyển

V
Tiền tố/ Hậu
tố

Anh-Anh

Anh-Việt

vagin-

pertaining to
Of or
vagina

varic(o)-

swollen or twisted vein

Sưng hoặ xoắn mạch

vas(o)-

duct, blood vessel

Ống dẫn, mạch máu

vasculo-

blood vessel
Of or pertaining to the (blood)
veins, a vein (used in terms
pertaining to the vascular
system)
Of or pertaining to the belly; the
stomach cavities

Mạch máu
Liên quan tới tĩnh mạch,
thường đk sử dụng trong hệ
thống toàn hoàn)

venventr(o)-

the

Liên quan tới âm đạo

Liên quan tới bụng, các
khoang dạ dày, tử cung

Examples

Vagina (âm đạo)
Varicose (sưng, xoắn bất thường)
vasoconstriction
mạch)

(co

Vein
Ventrodorsal (kéo dài từ bụng ra
lưng)

19


Tranhuuhaidang
ventricul(o)-

Of or pertaining to the

ventricles; any hollow region
inside an organ

-version

turning

vesic(o)-

pertaining to
Of or
bladder

viscer(o)-

Of or pertaining to the internal
organs, the viscera

Liên quan tới tâm thất, vùng
trống bên trong cơ quan

Quay, cuộn xoắn, rẽ, ngoặt,
thay đổi
the

Liên quan tới
quang, bóng đái

bàng

Liên quan tới nội tạng

Cardiac ventriculography (Biểu đò
tâm thất)
anteversion (nghiêng bất thường về
phía trước of 1 cơ quan) ,
retroversion (sự đảo ngược)
Vesica (bóng đái)
Viscera (nội tạng)

X
Tiền tố/ Hậu
tố

xanth(o)-

Anh-Anh

Anh-Việt

Denoting a yellow color, an
abnormally yellow color

Ví dụ

vàng, vàng bất

Chỉ màu
thường

Xanthopat hy

xen(o)-

Foreign, different

Lạ, khác

Xenograft (mãnh ghép lấy từ loại
khác)

xer(o)-

dry, desert-like

Khô

Xerostomia
miệng)

(khô

Y
Tiền tố/ Hậu
tố

Anh-Anh

Anh-Việt

Ví dụ

Surgery (phảu thuật)
-y

condition or process of

Điều kiện, tình trạng, quá trình

Z
Tiền tố/ Hậu
tố

Anh-Anh

zo(o)-

animal, animal life

zym(o)-

fermentation, enzyme

Anh-Việt

Ví dụ

Động vật, cuộc sống of động vật
Lên men, enz

CÁC BỘ PHẬN TRONG CƠ THỂ
Bộ phận
Abdomen
Aorta
Arm
Armpit
Artery
Back
Big toe
Bladder
Blood
Blood clot
Blood vessel
Body

Từ Anh gốc Hy Lạp
lapar(o)aort(o)brachi(o)arteri(o)cyst(o)haemat-, hemat- (haem-, hem-)
thromb(o)angi(o)somat-, som-

Từ Anh gốc Latin
abdominaort(o)axilldorsallicvesic(o)sangui-, sanguinevascul-, vascorpor-

Nghĩa
Bụng
Động mạch chủ
Cánh tay
Nách
Động mạch
Lưng
Ngón cái

Bàng quang
Máu
Máu đông
Mạch máu
Thân, cơ thể

20


Tranhuuhaidang
Bone
Bone marrow, marrow
Brain
Breast
Chest
Cheek
Ear
Eggs, ova

oste(o)myel(o)encephal(o)mast(o)steth(o)ot(o)oo-

ossimedullcerebr(o)mamm(o)buccaur(i)ov-

Eye

ophthalm(o)-

ocul(o)-

Eyelid

Face
Fallopian tubes
Fat, fatty tissue
Finger
Forehead
Gallbladder
Genitals, sexually undifferentiated
Gland
Glans penis or clitoridis
Gums
Hair
Hand
Head
Heart
Hip, hip-joint
Horn
Intestine
Jaw
Kidney
Knee
Lip
Liver
Loins, pubic region

blephar(o)prosop(o)salping(o)lip(o)dactyl(o)cholecyst(o)gon(o)-, phall(o)aden(o)balan(o)trich(o)cheir(o)-, chir(o)cephal(o)cardi(o)cerat(o)enter(o)gnath(o)nephr(o)goncheil(o)-, chil(o)hepat(o)- (hepatic-)
episi(o)-

cili-; palpebrfaci(o)adipdigitfront(o)fellgingivcapillmanucapit(o)cordicoxcornurengenulabi(o)jecorpudend-

Lungs

Marrow, bone marrow
Mind
Mouth
Muscle
Nail
Navel
Neck
Nerve; the nervous system
Nipple, teat
Nose
Ovary
Pelvis
Penis
Pupil (of the eye)
Rib
Rib cage
Shoulder
Sinus
Skin
Skull
Stomach
Testis

pneumonmyel(o)psychstomat(o)my(o)onych(o)omphal(o)trachel(o)neur(o)thelerhin(o)oophor(o)pyel(o)pe(o)cor-, core-, coropleur(o)thorac(i)-, thorac(o)om(o)dermat(o)- (derm-)
crani(o)gastr(o)orchi(o)-, orchid(o)-

pulmon(i)- (pulmo-)
medullmentorunguiumbiliccervicnervpapill-, mammillnasovari(o)pelv(i)cost(o)humer(o)sinuscut-, cuticulventr(o)-

Throat (upper throat cavity)

pharyng(o)-

-

Xương
Tủy xương
Não
Vú
Ngực
Má
Tai
Trứng
Mắt, gốc khác:
optic(o)- [French]
Mí mắt
Mặt
Ống đẫn trứng
Mô mỡ
Ngón tay
Trán
Túi mật
Bộ phận sinh dục
Tuyến
Qui đầu
Nướu
Lông, tóc
Bàn tay
Đầu
Tim

Mông
Sừng
Ruột
Hàm
Thận
Đầu gối
Môi
Gan
Thắt lưng
Phổi
Tủy xương
Tâm
Miệng
Cơ
Móng
Rốn
Cổ
Thần kinh, hệ TK
Núm vú
Mũi
Buồng trứng
X.Chậu
Dương vật
Con ngươi
Sườn
Lồng ngực
Vai
Xoang
Da
Hộp sọ

Dạ dày
Tinh hoàn
Cổ họng khoang
trên

21


Tranhuuhaidang
Throat (lower throat cavity/voice
box)
Thumb
Tooth
Tongue
Toe
Tumour
Ureter
Urethra
Urine, urinary System
Uterine tubes
Uterus
Vagina
Vein
Vulva
Womb
Wrist

laryng(o)-

-

odont(o)gloss-, glottdactyl(o)cel-, onc(o)ureter(o)urethr(o)-, urethr(a)ur(o)sarping(o)hyster(o)-, metr(o)colp(o)phleb(o)episi(o)hyster(o)-, metr(o)carp(o)-

pollicdent(i)lingu(a)digittumureter(o)urethr(o)-, urethr(a)urin(o)sarping(o)uter(o)vaginvenvulvuter(o)carp(o)-

Cổ họng khaong
dưới
Ngón tay cái
Răng
Lưỡi
Ngón chân
Khối u
Niệu quản
Niệu đạo
Nước tiểu, bài tiết
Ống dẫn trứng
Tử cung
Âm đạo
Tĩnh mạch
Âm hộ...
Tử cung
Côt tay

----------------------------------------------------------------------------------------

HÌNH DẠNG, KÍCH THƯỚC
Mô tả

Từ Anh gốc Hy Lạp

Từ Anh gốc Latin

bad, incorrect

cac(o)-, dys-

mal(e)-

bent, crooked
Big
Biggest
broad, wide
Cold
Dead
Equal
False
female, feminine

ankyl(o)mega-, megal(o)megisteurycry(o)necr(o)is(o)pseud(o)thely-

prav(i)magn(i)maximlat(i)frig(i)mortequ(i)fals(i)-

Flat

platy-

plan(i)-

good, well
Great

Hard
Heavy

eumega-, megal(o)scler(o)bar(o)-

ben(e)-, bon(i)magn(i)dur(i)grav(i)-

Hollow

coel(o)-

cav(i)-

Huge
incorrect, bad

megal(o)cac(o)-, dys-

magn(i)mal(e)-

Irregular

poikil(o)

-

large; extremely large
Largest
Long
male, masculine

Narrow
New

megamegistmacr(o)arsenosten(o)neo-

magn(i)maximlong(i)virangust(i)nov(i)-

normal, correct
Old
Sharp
Short
Small
Smallest

orth(o)paleooxybrachymicr(o)-

rect(i)veteracbrev(i)parv(i)- (rare)
minim-

Nghía

Sai, xấu, k
chính xác
Cong, vẹo
Lớn
Lớn nhất
Rộng
Lạnh
Chết
Bằng

Sai
Nữ tính
Bằng
phẳng
Tốt
Tuyệt
Cứng
Nặng
Trống rỗng
Khổng lồ
-Bất bình
thường
Lớn
Lớn nhát
Dái
Nam tính
Hẹp
Mới
Đúng, bình
thường
Già
Sắc
Ngắn
Nhỏ
Nhỏ nhất

22


Tranhuuhaidang

Slow

brady-

tard(i)-

Chậm

Fast
Soft
Straight
Thick
varied, various
well, good
wide, broad

tachymalac(o)orth(o)pachypoikiloeueury-

celermoll(i)rect(i)crass(i)variben(e)lat(i)-

Nhanh
Mềm
Thẳng
Dày
Đa dạng
---

- - - ♦♦♦♦♦♦ - - -

23