Tải bản đầy đủ (.pdf) (90 trang)

CHỈNH LƯU CẦU 3 PHA ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.2 MB, 90 trang )

ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

CHƯƠNGI
:
TỔNGQUANVỀĐỘNGCƠĐI
ỆNMỘTCHI
ỀU
1.
1.
Cấ
ut

o,
phâ
nl
oạ
i
độngc
ơđi

nmộtc
hi


u
1.
1.
1.
Cấ
ut

oc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi

u
Độngc
ơđi

nmộtc
hi

uc
ót
hểphâ
nt

nhha
i
phầ
nc


nh:
phầ
nt
ĩ
nhvàphầ
nđộng
.
a
)Phầ
nt
ĩ
nh
Phầ
nt
ĩ
nh(
ha
ys
t
a
t
o)
:Ha
yc
òng
ọil
àphầ
nkí
c

ht
ừđộngc
ơ,l
àbộphậ
ns
i
nhr
at

t
r
ườngnóg
ồmc
ó:


Mạ
c
ht
ừvàdâ
yc
uốnkí
c
ht
ừl
ồngng

i
mạ
c

ht
ừ(
nế
uđộngc
ơđượckí
c
ht
ừbằ
ngna
m

c

mđi

n)
,
mạ
c
ht
ừđượcl
à
mbă
ngs

tt
ừ(
t

pđúc

,
t

pđặ
c
)
.

yquấ
nkí
c
ht

c
hha
yc
òn
g
ọil
àdâ
yquấ
nkí
c
ht
ừđượcl
à
m bằ
ngdâ
yđi


nt
ừ,
c
á
cc
uộndâ
yđi

nt
ừna
yđượcmắ
cnối
t
i
ế
pvới
nha
u.


Cựct
ừc

nh:Làbộphậ
ns
i
nhr
at
ừt
r

ườngg
ồmc
ól
õis

tc
ựct
ừvàdâ
yquấ
nkí
c
ht


l
ồngng

il
õis

tc
ựct
ừ.Lõis

tc
ựct
ừl
à
m bằ
ngnhữngl

át

pkỹt
huậ
tđi

nha
yt

p
c
a
c
bondà
y0,
5đế
n1mm é
pl

ivàt
á
nc
hặ
t
.
Tr
ongđộngc
ơđi

nnhỏc

ót
hểdùngt

pkhối
.
Cựct
ừđượcg

nc
hặ
tvà
ovỏmá
ynhờc
á
cbul
ông
.Dâ
yquấ
nkí
c
ht
ừđượcquấ
nbằ
ngdâ
y
đồngbọcc
á
c
hđi


nvàmỗic
uộndâ
yđề
uđượcbọcc
á
c
hđi

nkỹt

nhmộtkhối
,t

ms
ơn
c
á
c
hđi

nt
r
ướckhiđặ
tt
r
ê
nc
á
cc
ựct

ừ.

cc
uộndâ
ykí
c
ht
ừđượcđặ
tt
r
ê
nc
á
cc
ựct
ừnà
y
đượcnối
t
i
ế
pvới
nha
u


Cựct
ừphụ:Cựct
ừphụđượcđặ
tt

r
ê
nc
á
cc
ựct
ừc

nh.Lõit

pc
ủac
ựct
ừphụ

t
hườngl
à
m bằ
ngt

pkhốivàt
r
ê
nt

nc
ựct
ừphục
óđặ

tdâ
yquấ
nmàc

ut

og
i
ốngnhư

yquấ
nc
ựct
ừc

nh.
Cựct
ừphụđượcg

nvà
ovỏmá
ynhờnhữngbul
ông
.


Gôngt
ừ:Gôngt
ừdùngl
à

mmạ
c
ht
ừnốil
i

nc
á
cc
ựct
ừ,
đồngt
hờil
à
mvỏmá
y.
Tr
ong

độngc
ơđi

nnhỏvàvừat
hườngdùngt

pdà
yuốnvàhà
nl

i

,
t
r
ongmá
yđi

nl
ớnt
hường
dùngt

pđúc
.
Cókhi
t
r
ongđộngc
ơđi

nnhỏdùngg
a
ngl
à
mvỏmá
y.



cbộphậ
nkhá

c

SVTHHuỳnhThịMỵ

1


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

 Nắ
pmá
y:Đểbả
ovệmá
ykhỏinhữngvậ
tng

ir
ơivà
ol
à
m hưhỏngdâ
yquấ

nvàa
n
t

nc
hong
ườikhỏic
hạ
m và
ođi

n.Tr
ongmá
yđi

nnhỏvàvừanắ
pmá
yc
ònc
ót
á
cdụng
l
à
mg
i
áđỡổbi
.
Tr
ongt

r
ườnghợpnà
ynắ
pmá
yt
hườngl
à
mbằ
ngg
a
ng
.
 Cơc

uc
hổit
ha
n:
Đểđưadòngđi

nt
ừphầ
nqua
yr
ang

i
.
Cơc


uc
hổit
ha
nba
og
ồm
c
óc
hổit
ha
nđặ
tt
r
onghộpc
hổit
ha
nnhờmộtl
òx
ot
ìc
hặ
tl
ê
nc
ổg
óp.
Hộpc
hổit
ha
nđượcc


đị
nht
r
ê
ng
i
ác
hổit
ha
nvàc
á
c
hđi

nvớig
i
á
.
Gi
ác
hổit
ha
nc
ót
hểqua
yđượcđểđi

uc
hỉ

nhvị
t
r
í
c
hổi
t
ha
nc
hođúngc
hỗ,
s
a
ukhi
đi

uc
hỉ
nhx
ongt

dùngví
tc
ốđị
nhl

i
.
b)Phầ
nđộng

Phâ
nđộng(
ha
yr
ôt
o)ba
og
ồmnhữngbộphậ
nc

nhs
a
u:


Phầ
ns
i
nhr
as
ứcđi

nđộngg
ồmc
ó:
 Mạ
c
ht
ừ:Đượcl
à

mbằ
ngvậ
tl
i

us

tt
ừ(
l
át

pkĩt
huậ
t
)x
ế
pl

ivớinha
u.
Tr
ê
nmạ
c
h

t
ừc
óc

á
cr
ã
nhđểl
ồngdâ
yquấ
nphầ
nứng
.
 Cuộndâ
yphầ
nứng
:
Gồmnhi

ubốidâ
ynốivớinha
ut
he
omộtquil
uậ
tnhấ
tđị
nh.
Mỗi
bốidâ
yg
ồm nhi

uvòngdâ

yc
á
cđầ
udâ
yc
ủabốidâ
yđượcnốivớic
á
cphi
ế
nđồngg
ọil
à
phi
ế
ng
óp,c
á
cphi
ế
ng
ópđóđượcg

pc
á
c
hđi

nvớinha
uvàc

á
c
hđi

nvớit
r
ụcg
ọil
àc

g
ópha
yvà
nhg
óp.
 Tỳt
r
ê
nc
ổg
óp:
Làc

pt
r
ổit
ha
nl
à
mbằ

ngt
ha
ng
r
a
phi
tvàđượcg

ps
á
tvà
ot

nhc

g
ópnhờl
òx
o.
 Lõis

tphầ
nứng
:Dùngđểdẫ
nt
ừ,t
hườngdùngnhữngt

mt


pkỹt
huậ
tđi

ndà
y
0,
5mmphủc
á
c
hđi

nmỏngởha
imặ
tr
ồié
pc
hặ
tl

iđểg
i

mt
ổnha
ododòngđi

nx

yg

â
y

n.
Tr
ê
nl
át

pc
ódậ
phì
nhdạ
ngr
ã
nhđểs
a
ukhié
pl

it
hìđặ
tdâ
yquấ
nvà
o.
Tr
ongnhững
độngc
ơt

r
ungbì
nht
r
ởl
ê
nng
ườit
ac
òndậ
pnhữngl
ỗt
hôngg
i
óđểkhié
pl

it

nhl
õis

tc
ó
t
hểt

ođượcnhữngl
ỗt
hôngg

i
ódọct
r
ục
.Tr
ongnhữngđộngc
ơđi

nl
ớnhơnt
hìl
õis

t
t
hườngc
hi
at

nhnhữngđoạ
nnhỏ,g
i
ữanhữngđoạ
nấ
yc
óđểmộtkhehởg
ọil
àkhehở
t
hôngg

i
ó.
Khi

yl
à
mvi

cg
i
ót
hổi
quac
á
ckhehởl
à
mng
uội

yquấ
nvàl
õi
s

t
.

SVTHHuỳnhThịMỵ

2



ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

Tr
ongđộngc
ơđi

nmộtc
hi

unhỏ,
l
õis

tphầ
nứngđượcé
pt
r
ựct
i
ế

pvà
ot
r
ục
.
Tr
ongđộng
c
ơđi

nl
ớn,
g
i
ữat
r
ụcvàl
õis

tc
óđặ
tg
i
ár
ôt
o.
Dùngg
i
ár
ôt

oc
ót
hểt
i
ế
tki

mt

pkỹt
huậ
t
đi

nvàg
i

mnhẹt
r
ọngl
ượngr
ôt
o.
 Dâ
yquấ
nphầ
nứng
:Dâ
yquấ
nphầ

nứngl
àphầ
nphá
ts
i
nhr
as
uấ
tđi

nđộngvàc
ó
dòngđi

nc
hạ
yqua
,

yquấ
nphầ
nứngt
hườngl
à
mbằ
ngdâ
yđồngc
óbọcc
á
c

hđi

n.
Tr
ong

yđi

nnhỏc
óc
ôngs
uấ
tdướivà
iKW t
hườngdùngdâ
yc
ót
i
ế
tdi

nt
r
òn.
Tr
ongmá
yđi

n
vừavàl

ớnt
hườngdùngdâ
yt
i
ế
tdi

nc
hữnhậ
t
,

yquấ
nđượcc
á
c
hđi

nc

nt
hậ
nvớir
ã
nh
c
ủal
õi
t


p.
Đểt
r
á
nhkhiqua
ybịvă
ngr
adol
ựcl
it
â
m,
ởmi

ngr
ã
nhc
ódùngnê
m đểđèc
hặ
thoặ
cđa
i
c
hặ
tdâ
yquấ
n.

mc

ót
hểl
à
mbằ
ngt
r
e
,
g
ỗha
yba
ke
l
i
t
.
 Cổg
óp:Cổg
ópg
ồmnhi

uphi
ế
nđồngc
óđượcmạc
á
c
hđi

nvớinha

ubằ
ngl
ớpmi
c
a

yt
ừ0,
4đế
n1,
2mmvàhợpt

nhmộthì
nht
r
ụct
r
òn.
Ha
iđầ
ut
r
ụct
r
òndùngha
ihì
nhốp

nhc
hữVé

pc
hặ
tl

i
.
Gi
ữavà
nhốpvàt
r
ụt
r
ònc
ũngc
á
c
hđi

nbằ
ngmi
c
a
.
Đuôivà
nhg
ópc
ó
c
a
ol

ê
nmộtí
tđểhà
nc
á
cđầ
udâ
yc
ủac
á
cphầ
nt
ửdâ
yquấ
nvàc
á
cphi
ế
ng
ópđượcdễdà
ng
.
1.
1.
2.
Phâ
nl
oạ
i
,

ưunhượcđi

mc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi

u
a
)Phâ
nl
oạ
i
độngc
ơđi

nmộtc
hi

u
Khix
e
mx
é
tđộngc
ơđi

nmộtc

hi

uc
ũngnhưmá
yphá
tđi

nmộtc
hi

ung
ườit
aphâ
nl
oạ
i
t
he
oc
á
c
hkí
c
ht

c
ht
ừc
á
cđộngc

ơ.
The
ođót
ac
ó4l
oạ
iđộngc
ơđi

nmộtc
hi

ut
hườngs

dụng
.
 Độngc
ơđi

nmộtc
hi

ukí
c
ht
ừđộcl

p:Phầ
nứngvàphầ

nkí
c
ht
ừđượcc
ungc

pt

ha
i
ng
uồnr
i
ê
ngr

.
 Độngc
ơđi

nmộtc
hi

ukí
c
ht
ừs
ongs
ong
:Cuộndâ

ykí
c
ht
ừđượcmắ
cs
ongs
ongvới
phầ
nứng
.
 Độngc
ơđi

nmộtc
hi

ukí
c
ht
ừnốit
i
ế
p:
Cuộndâ
ykí
c
ht
ừđượcmắ
cnốit
ế

pvớiphầ
n
ứng
.

SVTHHuỳnhThịMỵ

3


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

 Độngc
ơđi

nmộtc
hi

ukí
c
ht
ừhỗnhợp:Gồm c

ó2c
uộndâ
ykí
c
ht
ừ,
mộtc
uộnmắ
c
s
ongs
ongvới
phầ
nứngvàmộtc
uộnmắ
cnối
t
i
ế
pvới
phầ
nứng
.
b)Ưunhượcđi

mc
ủađộngc
ơđi

nmộtc

hi

u
Dot
í
nhưuvi

tc
ủahệt
hốngđi

nx
oa
yc
hi

u:đểs

nx
uấ
t
,đểt
r
uyề
nt

i
.
.
.

,c
ảmá
y
phá
tvàđộngc
ơđi

nx
oa
yc
hi

uđề
uc
óc

ut

ođơng
i

nvàc
ôngs
uấ
tl
ớn,
dễvậ
nhà
nh.
.

.


yđi

n(
độngc
ơđi

n)x
oa
yc
hi

ung
à
yc
à
ngđượcs
ửdụngr
ộngr
ã
ivàphổbi
ế
n.Tuy
nhi
ê
nđộngc
ơđi


nmộtc
hi

uvẫ
ng
i
ữmộtvịt
r
ínhấ
tđị
nht
r
ongc
ôngng
hi

pg
i
a
ot
hôngvậ
n
t

i
,
vànóic
hungởc
á
ct

hi
ế
tbịc

nđi

ukhi

nt
ốcđộqua
yl
i
ê
nt
ụct
r
ongphạ
mvir
ộng(
như
t
r
ongmá
yc
á
nt

p,

yc

ôngc
ụl
ớn,
đầ
umá
yđi

n.
.
.
)
.
Mặ
cdùs
ovới
độngc
ơkhôngđồngbộ
đểc
hết

ođộngc
ơđi

nmộtc
hi

uc
ùngc
ỡt
hìg

i
át

nhđắ
thơndos
ửdụngnhi

uki
ml
oạ
i

uhơn,
c
hết

obả
oquả
nc
ổg
ópphứct

phơn.
Nhưngdonhữngưuđi

mc
ủanómàmá
y
đi


nmộtc
hi

uvẫ
nkhôngt
hểt
hi
ế
ut
r
ongnề
ns

nx
uấ
thi

nđạ
i
.


Ưuđi

mc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi


ul
àc
ót
hểdùngl
à
m độngc
ơđi

nha
ymá
yphá
t

đi

nt
r
ongnhữngđi

uki

nl
à
m vi

ckhá
cnha
u.S
ongưuđi


ml
ớnnhấ
tc
ủađộngc
ơđi

n
mộtc
hi

ul
àđi

uc
hỉ
nht
ốcđộvàkhảnă
ngquát

i
.
Nế
unhưbả
nt

nđộngc
ơkhôngđồng
bộkhôngt
hểđá

pứngđượchoặ
cnế
uđá
pứngđượct
hìphả
ic
hiphíc
á
ct
hi
ế
tbịbi
ế
nđổiđi

m(
nhưbộbi
ế
nt

n.
.
.
.
)r

tđắ
tt
i


nt
hìđộngc
ơđi

nmộtc
hi

ukhôngnhữngc
ót
hểđi

u
c
hỉ
nhr
ộngvàc

nhx
á
cmàc

ut
r
úcmạ
c
hl
ực
,
mạ
c

hđi

ukhi

nđơng
i

nhơnđồngt
hờil

i
đạ
tc
hấ
tl
ượngc
a
o.


Nhượcđi

mc
hủyế
uc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi


ul
àc
óhệt
hốngc
ổg
óp-c
hổit
ha
n


nvậ
nhà
nhké
mt
i
nc

yvàkhônga
nt

nt
r
ongc
á
cmôi
t
r
ườngr

ungc
hấ
n,
dễc

ynổ.
1.
2.
Đặ
ct
í
nhc
ơc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi

u.
1.
2.
1.
Ng
uyê
nl
ýl
à
mvi


cc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi

u
Khic
hođi


pmộtc
hi

uvà
o,
t
r
ongdâ
yquấ
nphầ
nứngc
óđi

n.

ct
ha
nhdẫ

nc
ódòng
đi

nnằ
mt
r
ongt
ừt
r
ườngs
ẽc
hị
ul
ựct
á
cdụngl
à
mr
ôt
oqua
y,
c
hi

uc
ủal
ựcđượcx
á
cđị

nh
bằ
ngquyt

cbà
nt
a
yt
r
á
i
.

SVTHHuỳnhThịMỵ

4


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

Khiphầ
nứngqua

yđượcnửavòng
,
vịt
r
íc
á
ct
ha
nhdẫ
nđổic
hỗc
honha
u.
Doc
óphi
ế
n
g
ópc
hi

udòngđi

ndững
uyê
nl
à
mc
hoc
hi


ul
ựct
ừt
á
cdụngkhôngt
ha
yđổi
.
Khiqua
y,
c
á
c
t
ha
nhdẫ
nc

tt
ừt
r
ườngs
ẽc

m ứngvớis
uấ
tđi

nđộngEư c

hi

uc
ủas
uấ
tđi

nđộngđược
x
á
cđị
nht
he
oquyt

cbà
nt
a
yphả
i
,
ởđộngc
ơc
hi

us
đđEưng
ượcc
hi


udòngđi

nI
ê
nEư
ưn
đượcg
ọi
l
às
ứcphả
nđi

nđộng
.
Khi
đót
ac
óphươngt
r
ì
nh:
U=Eư+Rư.
I
ư.
1.
2.
2.
Đặ
ct

í
nhc
ơc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi

ukí
c
ht
ừđộcl

p
Khing
uồnmộtc
hi

uc
óc
ôngs
uấ
tkhôngđủl
ớnt
hìmạ
c
hđi

nphầ

nứngvàmạ
c
hđi

n

c
ht
ừmắ
cvà
oha
ing
uồnđộcl

pnha
u.
Lúcnà
yđộngc
ơđượcg
ọil
àđộngc
ơđi

n1c
hi

u

c
ht

ừđộcl

p.

.

nh1.
1:S
ơđồnối

yc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi

ukí
c
ht
ừđộcl

p.
Tac
óphươngt
r
ì
nhc
â
nbằ

ngđi


pc
ủamạ
c
hphầ
nứngnhưs
a
u:
Uư =Eư +(
Rư+Rf)
I
ư

(
1.
1)

Tr
ongđó:

Eư:
S
ứcđi

nđộngphầ
nứng
,
V


Uư:
Đi


pphầ
nứng
,
V

Rư:
Đi

nt
r
ởmạ
c
hphầ
nứng
,

SVTHHuỳnhThịMỵ

5


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs

uất

I
Dòngđi

nc
ủamạ
c
hphầ
nứng
,
ư:

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

r
Đi

nt
r
ởc
uộndâ
yphầ
nứng
ư:
r
:
Đi


nt
r
ởc
uộndâ
yc
ựct
ừphụ
c
f

Với
:
+r
+r
+r
Rư = r
ư
c
t
b
c
f

r
:
Đi

nt
r

ởt
i
ế
px
úcc
uộnbù
c
t

S
ứcđi

nđộngEưc
ủaphầ
nứngđộngc
ơđượcx
á
cđị
nht
he
obi

ut
hức
:
P.
N
..
ω=K. .
ω

Eư =
2πa
P:
S
ốđôi
c
ựct
ừc

nh
N:S
ốt
ha
nhdẫ
nt
á
cdụngc
ủac
uộndâ
y
phầ
nứng
a
:S
ốđôimạ
c
hnhá
nhs
ongs
ongc

ủac
uộn

(
1.
2)
:
Từt
hôngkí
c
ht
ừdưới
mộtc
ựct

ω:
Tốcđộg
óc(
r
a
d/
s
)
P.
N
K=
:
Hệs
ốc


ut

oc
ủađộngc
ơ
2πa


yphầ
nứng
Từ(
1.
1)và(
1.
2)t
ac
ó:

ω=

(
1.
3)

Bi

ut
hứct
r
ê

nl
àphươngt
r
ì
nhđặ
ct
í
nhc
ơđi

nc
ủađộngc
ơ.
Mặ
tkhá
c
,
môme
nđi

nt
ừMđtc
ủađộngc
ơđượcx
á
cđị
nhbởi
.
Mđt =K. .
I

ư
Với
I=

(
1.
4)

:
t
ha
yg
i
át
r

Ivà
o(
1.
3)t
ac
ó

ω=

SVTHHuỳnhThịMỵ

(
1.
5)


6


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

Nế
ubỏquat
ổnt
hấ
tc
ơvàt
ổnt
hấ
tt

pt
hìmôme
nc
ơt
r
ê

nt
r
ụcđộngc
ơbằ
ngmôme
nđi

nt
ừ,
t
a
kýhi

ul
àM.
Ng

al
à
:
Mđt = Mđt =M

ω=

(
1.
6)

Đâ
yl

àphươngt
ì
nhđặ
ct
í
nhc
ơc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi

ukí
c
ht
ừđộcl

p.
Gi
ảt
hi
ế
tphầ
nứngđượcbùđủ,
t
ừt
hôngϕ=c
ons
t

,
t
hìc
á
cphươngt
r
ì
nhđặ
ct
í
nhc
ơđi

n(
1.
3)và
phươngt
r
ì
nhđặ
ct
í
nhc
ơ(
1.
6)l
àt
uyế
nt
í

nh.Đồt
hịc
ủac
húngđượcbi

udi

nt
r
ê
nhì
nh1.
2l
à
nhữngđườngt
hẳ
ng
.

The
oc
á
cđồt
hị
,
khi
I
oặ
cM=0t
ac

ó:
I=
ư=0h
đượcg
ọi
l
àt
ốcđộkhôngt

i
l
ýt
ưởngc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi

ukí
c
ht
ừđộcl

p.


nh1.
2:
Đặ

ct
í
nhc
ơđi

nvàđặ
ct
í
nhc
ơc
ủađộngc
ơđi

nmộtc
hi

u.
Khi
ω=0t
ac
ó:
I=

U
=I
Ru+Rf nm

SVTHHuỳnhThịMỵ

(

1.
7)

7


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

M =K.
ϕ.
= Mnm
I
nm

(
1.
8)

I
àMnm đượcg
ọi
l

àdòngđi

nng

nmạ
c
hvàmôme
nng

nmạ
c
h.
nm v
Ng

i
r
aphươngt
r
ì
nhđặ
ct
í
nh(
1.
3)và(
1.
6)c
ũngc
ót

hểđượcvi
ế
tdưới
dạ
ng
:

ω=

(
1.
9)

ω=

(
1.
10)

Tr
ongđó:
R = Rư + Rf; =

;

đượcg
ọil
àđộs
útt
ốcđộứngvớig

i
át
r
ịc
ủaM.Từphươngt
r
ì
nhđặ
ct
í
nhc
ơt
at
hấ
yc
ó3
t
ha
ms
ốả
nhhưởngđế
nđặ
ct
í
nhc
ơ:t
ừt
hôngđộngc
ơφ,
đi



pphầ
nứngUư,
đi

nt
r
ởphầ
nứng
độngc
ơ.
1.
3.

cphươngphá
pđi

ukhi

nt
ốcđộđộngc
ơđi

nmộtc
hi

u
 Phươngphá
pt

ha
yđổi
đi

nt
r
ởphầ
nứng
 Phươngphá
pt
ha
yđổi
t
ừt
hôngФ
 Phươngphá
pt
ha
yđổi
đi


pphầ
nứng
1.
3.
1.
Phươngphá
pt
ha

yđổi
đi

nt
r
ởphầ
nứng
Đâ
yl
àphươngphá
pt
hườngdùngđểđi

ukhi

nt
ốcđộđộngc
ơđi

nmộtc
hi

u
 Ng
uyê
nl
ýđi

ukhi


n:Tr
ongphươngphá
pnà
yng
ườit
ag
i
ữU=Uđm,
ϕ=ϕđm vànốit

m
đi

nt
r
ởphụvà
omạ
c
hphầ
nứngđểt
ă
ngđi

nt
r
ởphầ
nứng
.
Độc
ứngc

ủađườngđặ
ct
í
nhc
ơ:

SVTHHuỳnhThịMỵ

8


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

β=

(
1.
11)

 Tat
hấ
ykhiđi


nt
r
ởc
à
ngl
ớnt
hìc
à
ngnhỏng

al
àđặ
ct
í
nhc
ơc
à
ngdốcvàdođóc
à
ng
mề
mhơn.


nh1.
3:
Đặ
ct
í

nhc
ơc
ủađộngc
ơkhi
t
ha
yđổi
đi

nt
r
ởphụ
ỨngvớiRf=0t
ac
óđộc
ứngt
ựnhi
ê
nβTN c
óg
i
át
r
ịl
ớnnhấ
tnê
nđặ
ct
í
nhc

ơt
ựnhi
ê
nc
óđộc
ứng
l
ớnhơnt

tc
ảc
á
cđườngđặ
ct
í
nhc
ơc
óđi

nt
r
ởphụ.
Nhưvậ
y,
khit
at
ha
yđổiRft
ađượcmộthọ
đặ

ct
í
nhc
ơt
hấ
phơnđặ
ct
í
nhc
ơt
ựnhi
ê
n.
 Đặ
cđi

mc
ủaphươngphá
p:
Đi

nt
r
ởmạ
c
hphầ
nứngc
à
ngt
ă

ngt
hìđộdốcđặ
ct
í
nhc
à
ngl
ớn,
đặ
ct
í
nhc
ơc
à
ngmề
m,
độ
ổnđị
nht
ốcđộc
à
ngké
mvàs
a
i
s
ốt
ốcđộc
à
ngl

ớn.
Phươngphá
pnà
yc
hỉc
hophé
pđi

uc
hỉ
nht
ốcđột
r
ongvùngdướit
ốcđộđị
nhmức(
c
hỉ
c
hophé
pt
ha
yđổi
t
ốcđộvềphí
ag
i

m)
.

Chỉá
pdụngc
hođộngc
ơđi

nc
óc
ôngs
uấ
tnhỏ,vìt
ổnha
onă
ngl
ượngt
r
ê
nđi

nt
r
ởphụ
l
à
mg
i

mhi

us
uấ

tc
ủađộngc
ơvàt
r
ê
nt
hựct
ết
hườngdùngởđộngc
ơđi

nt
r
ongc

nt
r
ục
.
Đá
nhg
i
ác
á
cc
hỉt
i
ê
u:Phươngphá
pnà

ykhôngt
hểđi

ukhi

nl
i
ê
nt
ụcđượcmàphả
iđi

u
khi

nnhả
yc

p.
Dả
iđi

uc
hỉ
nhphụt
huộcvà
oc
hỉs
ốmôme
nt


i
,
t

ic
à
ngnhỏt
hìdả
iđi

uc
hỉ
nhD
SVTHHuỳnhThịMỵ

9


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

=ωmax/ωminc

à
ngnhỏ.
Phươngphá
pnà
yc
ót
hểđi

uc
hỉ
nht
r
ongdả
i
D=3:
1.
Gi
át

nhđầ
ut
ưba
nđầ
ur
ẻnhưngkhôngki
nht
ếdot
ổnha
ot
r

ê
nđi

nt
r
ởphụl
ớn,c
hấ
t
l
ượngkhôngc
a
odùđi

ukhi

nr

tđơng
i

n.
1.
3.
2.
Phươngphá
pt
ha
yđổi
t

ừt
hôngФ
 Ng
uyê
nl
ýđi

ukhi

n:
Gi
ảt
hi
ế
tU=Uđm,
Rư =c
ons
t
.
Muốnt
ha
yđổit
ừt
hôngđộngc
ơt
at
ha
yđổidòngđi

nkí

c
ht
ừ,
t
ha
y
đổidòngđi

nt
r
ongmạ
c
hkí
c
ht
ừbằ
ngc
á
c
hnốinốit
i
ế
pbi
ế
nt
r
ởvà
omạ
c
hkí

c
ht
ừha
yt
ha
yđổi
đi


pc

pc
homạ
c
hkí
c
ht
ừ. Bì
nht
hườngkhiđộngc
ơl
à
m vi

cởc
hếđộđị
nhmứcvớikí
c
h
t


c
ht
ốiđa(ϕ=ϕmax)màphươngphá
pnà
yc
hỉc
hophé
pt
ă
ngđi

nt
r
ởvà
omạ
c
hkí
c
ht
ừnê
nc
hỉ
c
ót
hểđi

uc
hỉ
nht

he
ohướngg
i

mt
ừt
hôngϕt
ứcl
àđi

uc
hỉ
nht
ốcđột
r
ongvùngt
r
ê
nt
ốcđộ
U
đị
nhmức
.

nkhig
i

m ϕt
hìt

ốcđộkhôngt

il
ýt
ưởngω0= đm t
ă
ng
,
c
ònđộc
ứngđặ
ct
í
nhc
ơ
K.

β=

g
i

m,
t
at
huđượchọđặ
ct
í
nhc
ơnằ

mt
r
ê
nđặ
ct
í
nhc
ơt
ựnhi
ê
n.

o

đ
1

0 Mc1

Mc2


nh1.
4:
Đặ
ct
í
nhc
ơc
ủađộngc

ơkhi
g
i

mt
ừt
hông


Khit
ă
ngt
ốcđộđộngc
ơbằ
ngc
á
c
hg
i

mt
ừt
hôngt
hìdòngđi

nt
ă
ngvàt
ă
ngvượtquámức


g
i
át
r
ịc
hophé
pnế
umôme
nkhôngđổi
.
Vìvậ
ymuống
i
ữc
hodòngđi

nkhôngvượtquág
i
át
r
ịc
ho
phé
pđồngt
hời
với
vi

cg

i

mt
ừt
hôngt

t
aphả
i
g
i

mMtt
he
oc
ùngt

l

.

SVTHHuỳnhThịMỵ

10


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs

uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

 Đặ
cđi

mc
ủaphươngphá
p:
 Phươngphá
pnà
yc
ót
hểt
ha
yđổi
t
ốcđộvềphí
at
ă
ng
.
 Phươngphá
pnà
yc
hỉđi


ukhi

nởvùngt

ikhôngquál
ớns
ovớiđị
nhmức
,
vi

ct
ha
yđổi
t
ừt
hôngkhôngl
à
mt
ha
yđổi
dòngđi

nng

nmạ
c
h.
 Vi


cđi

uc
hỉ
nht
ốcđộbằ
ngc
á
c
ht
ha
yđổit
ừt
hôngl
àphươngphá
pđi

ukhi

nvớic
ông
s
uấ
tkhôngđổi
.
 Đá
nhg
i
ác
á

cc
hỉt
i
ê
uđi

ukhi

n:
S
a
is
ốt
ốcđộl
ớn,
đặ
ct
í
nhđi

ukhi

nnằ
mt
r
ê
nvàdốchơn
đặ
ct
í

nht
ựnhi
ê
n.
Dả
i
đi

ukhi

nphụt
huộcvà
ophầ
nc
ơc
ủamá
y.
Cót
hểđi

ukhi

nt
r
ơnt
r
ongdả
i
đi


uc
hỉ
nhD=3:
1.
Vìc
ôngs
uấ
tc
ủac
uộndâ
ykí
c
ht
ừbé
,
dòngđi

nkí
c
ht
ừnhỏnê
nt
ac
ót
hểđi

u
khi

nl

i
ê
nt
ụcvới
ϕ≈1.
 Phươngphá
pnà
yđượcá
pdụngt
ươngđốiphổbi
ế
n,
c
ót
hểt
ha
yđổil
i
ê
nt
ụcvàki
nht
ế(

vi

cđi

uc
hỉ

nht
ốcđột
hựchi

nởmạ
c
hkí
c
ht
ừvớidòngkí
c
ht
ừ(
1÷10)
%I
ủaphầ
nứngnê
n
đm c
t
ổnha
ođi

uc
hỉ
nht
hấ
p)
.
Đâ

yl
àphươngphá
pg

nnhưl
àduynhấ
tđốivớiđộngc
ơđi

nmộtc
hi

ukhic

nđi

uc
hỉ
nh
t
ốcđộl
ớnhơnt
ốcđộđi

ukhi

n.
1.
3.
3.

Phươngphá
pt
ha
yđổi
đi


pphầ
nứng
 Đểđi

uc
hỉ
nhđi


pphầ
nứngđộngc
ơmộtc
hi

uc

nc
ót
hi
ế
tbịng
uồnnhưmá
yphá

t
đi

nmộtc
hi

ukí
c
ht
ừđộcl

p,
c
á
cbộc
hỉ
nhl
ưuđi

ukhi

n…Cá
ct
hi
ế
tbịng
uồnnà
yc
óc
hứcnă

ng
bi
ế
nnă
ngl
ượngđi

nx
oa
yc
hi

ut

nhmộtc
hi

uc
ós
ứcđi

nđộngEb đi

uc
hỉ
nhnhờt
í
nhi

u

đi

ukhi

nUđk.
Vìng
uồnc
óc
ôngs
uấ
thữuhạ
ns
ovớiđộngc
ơnê
nc
á
cbộbi
ế
nđổinà
yc
óđi

nt
r

t
r
ongRbvàđi

nc


mLbkhá
ckhông
.
Đểđưat
ốcđộngc
ơvớihi

us
uấ
tc
a
ot
r
ongg
i
ớihạ
nr
ộngr
ã
i
1:
10hoặ
chơnnữa
.
~

Rb I Rư

LK

Uđk
SVTHHuỳnhThịMỵ

Đ

Eb(
Uđk

U
11


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai




nh1.
5:
S
ơđồdùngbộbi
ế

nđổi
đi

ukhi

nđi


pphầ
nứng
Ởc
hếđộx
á
cl

pc
ót
hểvi
ế
tđượcphươngt
r
ì
nhđặ
ct
í
nhc
ủahệt
hốngnhưs
a
u:

(
Eb -Eư = I
R +Rưđ)
ư b

(
1.
12)

E R+R
ω= b - b ud.
I
K.
ϕđm K.
ϕđm ư

(
1.
13)

M
ω=ω0Uđk|
β|

(
1.
14)

Vìt
ừt

hôngc
ủađộngc
ơđượcg
i
ữkhôngđổinê
nđộc
ứngđặ
ct
í
nhc
ơc
ũngkhôngđổi
,
c
ònt
ốcđộ
khôngt

il
ýt
ưởngt
hìt
uỳt
huộcvà
og
i
át
r
ịđi



pđi

ukhi

nUđkc
ủahệt
hống
,
dođóc
ót
hểnói
phươngphá
pđi

uc
hỉ
nhnà
yl
àt
r
i

tđể
.
 Đểx
á
cđị
nhg
i


iđi

uc
hỉ
nht
ốcđột
ađểýr

ngt
ốcđộl
ớnnhấ
tc
ủahệt
hốngbịc
hặ
nbởiđặ
c
t
í
nhc
ơc
ơbả
n,
l
àđặ
ct
í
nhứngvới
đi



pphầ
nứngđị
nhmứcvàt
ừt
hôngc
ũngđượcg
i
ữở
g
i
át
r

đị
nhmức
.
Tốcđộnhỏnhấ
tc
ủadả
i
đi

uc
hỉ
nhbị
g
i
ới

hạ
nbởi

uc

uvềs
a
i
s
ốt
ốcđộ
vàvềmôme
nkhởiđộng
.Khimôme
nt

il
àđị
nhmứct
hìc
á
cg
i
át
r
ịl
ớnnhấ
tvànhỏnhấ
t
c

ủat
ốcđộl
à
:
M
ωmax=ω0 - đm
|
β|

(
1.
15)

M
ωmin=ω0 - đm
|
β|

(
1.
16)

ma
x

mi
n

Đểt
hoảmã

nkhảnă
ngquát

it
hìđặ
ct
í
nht
hấ
pnhấ
tc
ủadả
iđi

uc
hỉ
nhphả
ic
ómôme
nng

nmạ
c
h
l
à
:
Mnmmin=Mcmax=KM.
Mđm
SVTHHuỳnhThịMỵ


12


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

Tr
ongđóKMl
àhệs
ốquát

ivềmôme
n.
Vìhọđặ
ct
í
nhc
ơl
àc
á
cđườngt
hẳ

ngs
ongs
ongnha
u,

n
t
he
ođị
nhng

avềđộc
ứngđặ
ct
í
nhc
ơc
ót
hểvi
ế
t
:
M
M
(
ωmin=Mnmmin- đm = đm.
K -1)
|
β| |
β| m


(
1.
17)

|
β|
ω0max.
M
1
ω0max- đm
Mđm
|
β|
D=
=
Mđm
KM1
(
1)
KM|
β|

(
1.
18)

0ma
x


Uđk1
Uđk2

0mi
n

Mđm

M,
I

Mnm


nh1.
6:
Đặ
ct
í
nhc
ơc
ủađộngc
ơkhi
t
ha
yđổi
đi


p

 Vớimộtc
ơc

umá
yc
ụt
hểt
hìc
á
cg
i
át
r
ịω0max,Mđm,KM l
àx
á
cđị
nh,vìvậ
yphạ
m viđi

u
c
hỉ
nhDphụt
huộct
uyế
nt
í
nhvà

og
i
át
r
ịc
ủađộc
ứng.
Khiđi

uc
hỉ
nhđi


pphầ
nứngđộngc
ơ
bằ
ngc
á
ct
hi
ế
tbịng
uồnđi

uc
hỉ
nht
hìđi


nt
r
ởt
ổngmạ
c
hphầ
nứngg

pkhoả
ngha
il

nđi

nt
r

1
|
phầ
nứngđộngc
ơ.
Dođóc
ót
hểt
í
nhs
ơbộđược
:

β| ≤10
ωmax.
Mđm
Vìt
hết

ic
óđặ
ct
í
nhmôme
nkhôngđổit
hìg
i
át
r
ịphạ
mviđi

uc
hỉ
nht
ốcđộc
ũngkhôngvượtquá
10.Đốivớic
á
cmá
yc
óyê
uc


uc
a
ovềdả
iđi

uc
hỉ
nhvàđộc

nhx
á
cduyt
r
ìt
ốcđộl
à
m vi

ct

vi

cs
ửdụngc
á
chệt
hốnghởnhưt
r
ê

nl
àkhôngt
hoảmã
nđược
.

SVTHHuỳnhThịMỵ

13


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

 Tr
ongphạ
m viphụt

ic
hophé
pc
ót
hểc

oiđặ
ct
í
nhc
ơt
ĩ
nhc
ủahệt
r
uyề
nđộngmộtc
hi

u

c
ht
ừđộcl

pl
àt
uyế
nt
í
nh.Khiđi

uc
hỉ
nhđi



pphầ
nứngt
hìđộc
ứngc
óđặ
ct
í
nhc
ơt
r
ong
t

ndả
il
ànhưnha
u,
dođóđộs
ụtt
ốct
ươngđốis
ẽđạ
tg
i
át
r
ịl
ớnnhấ
tt


iđặ
ct
í
nht
hấ
pnhấ
tc
ủa
dả
i
đi

uc
hỉ
nh.
Ha
ynói
c
á
c
hkhá
c
,
nế
ut

i
đặ
ct

í
nhc
ơt
hấ
pnhấ
tc
ủadả
i
đi

uc
hỉ
nhmàs
a
i
s
ốt
ốcđộ
khôngvượtquág
i
át
r
ịs
a
is
ốc
hophé
p,
t
hìhệt

r
uyề
nđộngs
ẽl
à
mvi

cvớis
a
is
ốl
uônnhỏhơns
a
i
s
ốc
hophé
pt
r
ongt

nbộdả
i
đi

uc
hỉ
nh.
S
a

i
s
ốt
ươngđối
c
ủat
ốcđộởđặ
ct
í
nhc
ơt
hấ
pnhấ
tl
à
:
ω0 ωmin Δω
s=
=
ω0
ω0
mi
n

mi
n

(
1.
19)


mi
n

Mdm
≤s
c
p
|
β|
.
ω0

s=

(
1.
20)

mi
n

Vìc
á
cg
i
át
r
ịMđm,


,
s
àx
á
cđị
nhnê
nc
ót
hểt
í
nhđượcg
i
át
r
ịt
ốit
hi

uc
ủađộc
ứngđặ
ct
í
nh
c
pl

c
ơs
a

oc
hos
a
is
ốkhôngvượtquág
i
át
r
ịc
hophé
p.Đểl
à
m vi

cnà
y,t
r
ongđas
ốc
á
ct
r
ườnghợp
c

nx
â
ydựngc
á
chệt

r
uyề
nđộngđi

nki

uvòngkí
n.
 Nhậ
nx
é
t
:Cả3phươngphá
pt
r
ê
nđề
uđi

uc
hỉ
nhđượct
ốcđộđộngc
ơđi

nmộtc
hi

u
nhưngc

hỉc
óphươngphá
pđi

uc
hỉ
nht
ốcđộđộngc
ơđi

nmộtc
hi

ubằ
ngc
á
c
ht
ha
yđổiđi


p
Uưđặ
tvà
ophầ
nứngc
ủađộngc
ơl
àt

ốtnhấ
tvàha
yđượcs
ửdụngnhấ
tvìnót
huđượcđặ
ct
í
nhc
ơ
c
óđộc
ứngkhôngđổi
,
đi

uc
hỉ
nht
ốcđộbằ
ngphẳ
ngvàkhôngbị
t
ổnha
o.

SVTHHuỳnhThịMỵ

14



ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

CHƯƠNGI
I
:
TỔNGQUANVỀCÁCBỘCHỈ
NHLƯUVÀCHỈ
NHLƯUCẦUBAPHA
Một
 
mạ
c
hc
hỉ
nhl
ưu 
l
àmộtmạ
c
hđi


nba
og
ồm c
á
cl
i
nhki

nđi

n-đi

nt
ử,
dùngđểbi
ế
n
đổi
 
dòngđi

nx
oa
yc
hi

ut

nh 
dòngđi


nmộtc
hi

u.
Mạ
c
hc
hỉ
nhl
ưuc
ót
hểđượcs
ửdụngt
r
ong
c
á
cbộng
uồnc
ungc

pdòngđi

nmộtc
hi

u,
hoặ
ct

r
ongc
á
cmạ
c
ht
á
c
hs
óngt
í
nhi

uvôt
uyế
nđi

n
t
r
ongc
á
ct
hi
ế
tbịvôt
uyế
n.
Phầ
nt

ửt
í
c
hc
ựct
r
ongmạ
c
hc
hỉ
nhl
ưuc
ót
hểl
àc
á
c
 
đi
ốtbá
ndẫ
n,
c
á
c
đè
nc
hỉ
nhl
ưut

hủyng
â
nhoặ
cc
á
cl
i
nhki

nkhá
c
.
Khic
hỉdùngmột
 
đi
ốt
 
đơnl
ẻđểc
hỉ
nhl
ưudòngđi

nx
oa
yc
hi

u,

bằ
ngc
á
c
hkhóakhôngc
ho
phầ
ndươnghoặ
cphầ

mc
ủadạ
ngs
óngđiquamạ
c
hđi

n,
t
hìmạ
c
hc
hỉ
nhl
ưuđượcg
ọil
àc
hỉ
nh
l

ưunửac
hukỳha
yc
hỉ
nhl
ưunửas
óng
.
Tr
ongc
á
cbộng
uồnmộtc
hi

ung
ườit
aha
ys
ửdụngc
á
c
mạ
c
hc
hỉ
nhl
ưunhi

uđi

ốt(
2hoặ
c4đi
ốt
)vớic
á
cc
á
c
hs

px
ế
pkhá
cnha
uđểc
ót
hểbi
ế
nđổit

x
oa
yc
hi

ut

nhmộtc
hi


ubằ
ngphẳ
nghơnt
r
ườnghợps
ửdụngmộtđi
ốtr
i
ê
ngl

.
Tr
ướckhic
á
c
đi
ốtbá
ndẫ
nphá
tt
r
i

n,
ng
ườit
ac
òndùngc

á
cmạ
c
hc
hỉ
nhl
ưus
ửdụngđè
nđi

nt
ừc

nkhông
,
đè
nc
hỉ
nhl
ưut
hủyng
â
n,
c
á
cdã
ybá
ndẫ
nđat
i

nht
hể
 
s
e
l
e
ni
.
Cór

tphươngphá
pc
hỉ
nhl
ưuhi

nna
y,t
r
ongc
hươngnà
yc
húngt
as
ẽđix
é
tmộts

phươngphá

pc
hỉ
nhl
ưuc
ơbả
n(
t
he
oyê
uc

uc
ủađềt
à
i
,
t
ac
hỉ
x
é
tmạ
c
hc
hỉ
nhl
ưubapha
)
,
đól

à
:
 Chỉ
nhl
ưuc
óđi

ukhi

n
 Chỉ
nhl
ưukhôngc
óđi

ukhi

n
 Chỉ
nhl
ưubá
nđi

ukhi

n
Tr
ướchế
t
,

c
húngt
ađix
e
mx
é
tvềmộtl
i
nhki

nr

tqua
nt
r
ọngt
r
ongmạ
c
hc
hỉ
nhl
ưuhi

n
na
y,
đól
àTi
r

i
s
t
or
.
2.
1. Ti
r
i
s
t
or
Ti
r
i
s
t
or(
t
i
ế
ngAnhTi
r
i
s
t
orhoặ
cS
CR(
S

i
l
i
c
onCont
r
ol
l
e
dRe
c
t
i
f
i
e
r
)
)l
àl
i
nhki

nđi

nt

c
ôngs
uấ

tc
óđi

ukhi

ndophòngt
híng
hi

m Be
l
lTe
l
e
phones
á
ngc
hế
,t
ê
ng
ọiTi
r
i
s
t
orc
ól
i
ê

n
qua
nđế
nđè
nbac
ựcc
ókít
hyr
a
t
r
on.
Làl
i
nhki

nđi

nt
ửc
ôngs
uấ
tc
hủyế
uvàt

onê
nbướcphá
t
t

r
i

nnhả
yvọtt
r
ongkỹt
huậ
tđi

nt
ửc
ôngs
uấ
t
.
Cót
hểphâ
nt
i
r
i
s
t
ort

nhbốnki

uc


nh:

SVTHHuỳnhThịMỵ

15


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

 Chỉ
nhl
ưus
i
l
i
cc
óđi

ukhi

nS
CR;

 Ti
r
i
s
t
orkhóabằ
ngc
ựcđi

ukhi

nGTO(
Ga
t
eTur
nOf
fTi
r
i
s
t
or
);
 Ti
r
i
s
t
orđi


ukhi

nbằ
ngMOSMCT(
MOS
Cont
r
ol
l
e
dTi
r
i
s
t
or
);
 Ti
r
i
s
t
orc

mứngS
i
t
h(
S
t

a
t
i
cI
nduc
t
i
onTi
r
i
s
t
or
)
.
2.
1.
1.
Cấ
ut

oc
ủaTi
r
i
s
t
or
Ti
r

i
s
t
orl
àl
i
nhki

ng
ồm bốnl
ớpbá
ndẫ
nPNPNl
i
ê
nt
i
ế
pvàhì
nhdá
ngbê
nng

i
,
t

onê
n
bac

ực
:
a
notA,
c
a
t
otK,
vàc
ựcđi

ukhi

nG(
Ga
t
e
)
Vềl
ýt
huyế
tc
óha
i
l
oạ
i
t
i
r

i
s
t
or
:
 Ti
r
i
s
t
orki

uNha
yt
i
r
i
s
t
orc
óc
ựcđi

ukhi

nGnối
với
vùngNg

na

not
,
 Ti
r
i
s
t
orki

uPha
yt
i
r
i
s
t
orc
óc
ựcđi

ukhi

nGnối
với
vùngPg

nc
a
t
ot


Cấ
ut

oTi
r
i
s
t
or

Kýhi

uTi
r
i
s
t
or

S
ơđồt
ươngứng


nh2.
1.
Cấ
ut


ovàkýhi

uc
ủaTi
r
i
s
t
or
Vềc

ut
r
úc
,
t
i
r
i
s
t
orđượct

onê
nt
ừmộtđĩ
as
i
l
i

cđơnt
i
nht
hểl
oạ
iNc
óđi

nt
r
ởs
uấ
tr

t
c
a
o.
Tr
ê
nl
ớpđệ
mbá
ndẫ
nl
oạ
iPc
óc
ựcđi


ukhi

nbằ
ngdâ
ynhôm.

cc
huyể
nt
i
ế
pđượct
ọanê
n

SVTHHuỳnhThịMỵ

16


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai


nhờkỹt
huậ
tba
yhơic
ủag
a
l
i
.Lớpt
i
ế
px
úcg
i
ữaa
notvàc
a
t
otl
à
m bằ
ngđĩ
amool
i
pđe
n,ha
y
t
ung
s

t
e
nc
óđi

mnóngc
hả
yg

nbằ
ngs
i
l
i
c
.
Cấ
ut

odạ
ngđĩ
ađểdễt

nnhi

t
.
Đểg
i


i
t

c
hs
ựl
à
mvi

cc
ủat
i
r
i
s
t
or
,
t
ahã
yx
é
tc
i
t
i
ế
tc
á
cl

ớpbá
ndẫ
nbê
nt
r
ongt
i
r
i
s
t
or
 Lớpc
a
t
otl
àbá
ndẫ
nl
oạ
idã
nbì
nht
hườngNr

tmỏng(
10÷100µm)
,
c
ómậ

tđộđi

nt
ửr

t
c
a
o,
x

px
ỉ1014c
m-3,
dovậ
ykhidòngđi

nt
huậ
nquas
ẽt

onhi

uđi

nt
ửởl
ớpđi


ukhi

n.
Lớp
c
a
t
otc
ódòngđi

nng
ượcl
ớnnhưngc
hỉ
c
hị
uđượcđi


png
ượct
hấ
pvì
c
hi
ềdà
ybé
.
 Lớpđi


ukhi

nl
àbá
ndẫ
nl
oạ
iPr

tmỏng
,
c
ỡ10µm,
c
ómậ
tđộđi

nt
ửt
r
ungbì
nh,
dovậ
y
hầ
uhế
tc
á
cđi


nt
ửx
uấ
tphá
tt
ừc
a
t
otđề
ut
ới
đượcl
ớpđi

ukhi

n.
 Lớpc
hắ
nl
àl
ớpbá
ndẫ
nl
oạ
iNdà
ynhấ
t
,
c

ómậ
tđộđi

nt
ửt
hấ
pnhấ
t
,
dođóc
ódòngđi

n
ng
ược(
dòngđi

nr
ò)nhỏvàc
hị
uđượcđi


png
ượcl
ớn.
 Lớpa
notl
àbá
ndẫ

nl
oạ
iPc
óc
hi

udà
yvàmậ
tđột
r
ungbì
nh.
Lớps
á
tvỏa
notc
ómậ
tđộ
đi

nt
í
c
hr

tc
a
ol
à
mg

i

m đi

nt
r
ởt
huậ
n.
Lớpa
notc
ódòngđi

nng
ượcnhỏvàc
hị
ut

nbộg

n
nhưđi


png
ượcđặ
tl
ê
nt
i

r
i
s
t
or
.
 Lớpc
hắ
nc
à
ngdà
yc
à
ngc
hị
uđượcddi
e
njá
png
ượcl
ớn,nhưngt

ns
ốc
huyể
nmạ
c
hs

g

i

mbởi

đi

nt
í
c
ht
í
c
hl
ũykhi
dẫ
ns
ẽnhi

uhơn.
2.
1.
2.
Ng
uyê
nl
ýhoạ
tđộngc
ủaTi
r
i

s
t
or

SVTHHuỳnhThịMỵ

17


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai


nh2.
2S
ơđồmạ
c
hđi

nl
à
mvi


cc
ủaTi
r
i
s
t
or
.

Để ng
hi
ê
n

c
ứus
ựl
à
mvi

cc
ủat
i
r
i
s
t
or
,
t

ax
é
tr
i
ê
ngr
ẽha
i
t
r
ườnghợps
a
u:
a
)Ti
r
i
s
t
orphâ
nc
ựcng
ược
Phâ
nc
ựcng
ượcTi
r
i
s

t
orl
ànốiAvà
oc
ựcâ
m,
Kvà
oc
ựcdươngc
ủang
uồnVCC.
Tr
ườnghợp

yg
i
ốngnhưdi
odebịphâ
nc
ựng
ược
.Ti
r
i
s
t
ors
ẽkhôngdẫ
nđi


nmàc
hỉc
ódòngr
ỉr

tnhỏđi
qua
.
Khit
ă
ngđi


png
ượcl
ê
nđủl
ớnt
hìTi
r
i
s
t
ors
ẽbịđá
nht
hủngvàdòngđi

nquat
he

oc
hi

u
ng
ược
.
Đi


png
ượcđủđểđá
nht
hủngTi
r
i
s
t
orl
àVBR.
Thôngt
hườngt
r
ịs
ốVBR 
vàVBO 
 
bằ
ngnha
u

vàng
ượcdấ
u.
b)Ti
r
i
s
t
orphâ
nc
ựct
huậ
n
Khic
ựcGvàVG 
 
=0(
V)c
óng

al
àt
r
a
ns
i
s
t
orQ2 
khôngc

óphâ
nc
ựcởc
ựcBnê
nQ2ng
ưngdẫ
n.
KhiT1ng
ưngdẫ
nI
=0,I
=0vàQ1 
c
ũngng
ưngdẫ
n.Nhưvậ
yt
r
ườnghợpnà
yTi
r
i
s
t
orkhông
B2 
C2 
dẫ
nđi


nđược
,
dòngđi

nquaTi
r
i
s
t
orl
àI
=0vàVAK 
≈VCC.

Tuynhi
ê
n,khit
ă
ngđi


png
uồnVCC 
l
ê
nmứcđủl
ớnl
àđi



pVAK 
t
ă
ngt
he
ođế
nđi

nt
hế
ng

pVBO(
Be
a
kove
r
)t
hìđi


pVAK 
g
i

mx
uốngnhưdi
odevàdòngđi

nI

t
ă
ngnha
nh.
Lúcnà
y

Ti
r
i
s
t
orc
huyể
ns
a
ngt
r

ngt

idẫ
nđi

n,dòngđi

nứngvớil
úcđi



pVAK 
g
i

m nha
nhg
ọil
à
dòngđi

nduyt
r
ì
I
Hol
di
ng
)
.
S
a
uđóđặ
ct
í
nhc
ủaTi
r
i
s
t

org
i
ốngnhưmộtdi
odenắ
nđi

n.
H(
Tr
ườnghợpđóngkhóaK:VG 
=VDC 
–I
l
úcnà
yTi
r
i
s
t
ordễc
huyể
ns
a
ngt
r

ngt
ha
idẫ
nđi


n.
GR
G,
Lúcnà
yt
r
a
ns
i
s
t
orQ1 
đượcphâ
nc
ựcởc
ựcB2 

ndòngđi

nI
c

nhl
àI
l
à
m Q2 
dẫ
nđi


n,
c
ho

B2 
r
aI
c

nhl
àdòngđi

nI

nl
úcđóI
dẫ
nđi

n,
c
hor
adòngđi

nI
l

ic
ungc


png
ượcl

ic
ho
C2 
B1 

C1 
Q2 
vàI
=I
NhờđómàTi
r
i
s
t
ors
ẽt
ựduyt
r
ìt
r

ngt

idẫ

màkhôngc


nc
ódòngI
l
i
ê
nt
ục
.
Ta
C1 
B2.

c
ó:
I
 
 
;
I
C1=I
B2 
C2=I
B1

The
ong
uyê
nl
ýnà

ydòngđi

nquaha
it
r
a
ns
i
s
t
ors


đượckhuế
c
hđạ
il
ớndầ
nvàha
it
r
a
ns
i
s
t
orc
hạ
yởt
r


ngt

ibã
ohòa
.
Khiđóđi


pVAK 
g
i

mr

t
VCCVAK VCC
nhỏ(
≈0,
7V)vàdòngđi

nquaTi
r
i
s
t
orl
à
:I
=

≈ .
A
RA
RA

SVTHHuỳnhThịMỵ

18


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

Thựcng
hi

mc
hot
hấ
ykhidòngđi

nc
ungc


pc
hoc
ựcGc
à
ngl
ớnt
hìá
png

pc
à
ngnhỏt
ức
Ti
r
i
s
t
orc
à
ngdễdẫ
n.
2.
1.
3.
Đặ
ct
uyế
n


I
=0;
I
>I
>I

G2 
G1 
G

nh2.
3.
Đặ
ct
uyế
nVol
t–Ampec
ủaTi
r
i
s
t
or
2.
2.

cphươngphá
pc
hỉ

nhl
ưu3pha
Ởđâ
y,
t
ax
é
t2phươngphá
pc
hỉ
nhl
ưu3phat
hôngdụngnhấ
t
,
đól
à
:
 Phươngphá
pc
hỉ
nhl
ưu3phahì
nht
i
a
;
 Phươngphá
pc
hỉ

nhl
ưu3phahì
nhc

u.
2.
2.
1.
Phươngphá
pc
hỉ
nhl
ưu3phahì
nht
i
a
.
a
)Chỉ
nhl
ưut
i
abaphakhôngđi

ukhi

n.

SVTHHuỳnhThịMỵ


19


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

S
ơđồmạ
c
hđi

n

Dạ
ngs
óngng
õr
a


nh2.
4.
Chỉ

nhl
ưut
i
abaphakhôngđi

ukhi

n.
Hoạ
tđộng
:Tr
ê
nđồt
hị
,
c
á
cđi
ểm θ1,θ2,
θ3,
θ4…màt

iđóc
á
cđườngđi
ệná
pphac

t
nha

u,
g
ọi
l
àc
á
cđi
ểmc
huy

nmạ
c
ht
ựnhi
ê
n.
 Tr
ongkhoả
ngθ1<θ<θ2:
Ual
ớnnhấ
t
,
D1dẫ
n,
U0=Ua
 Tr
ongkhoả
ngθ2<θ<θ3:
Ubl

ớnnhấ
t
,
D2dẫ
n,
U0=Ub
 Tr
ong khoả
ng θ3<θ<θ4 : Uc l
ớn nhấ
t
,D3 dẫ
n,
U0=Uc
Đi


pc
hỉ
nhl
ưut
huđượcl
àđườngba
ophí
at
r
ê
nc
ủac
á

cđườngđi


p.
Đi


pt
r
ungbì
nhs
a
uc
hỉ
nhl
ưuUtb=1,
17Up,
vớiUpl
àđi


p pha
.
b)Chỉ
nhl
ưut
i
abaphac
óđi


ukhi

n.
Đi


pr
at
r
ungbì
nh:
 Tr
ườnghợpα≤30°
:
17Up.
vớiαl
àg
óct
í
nht
ừđi

mg
i
a
onha
uc
ủac
á
cđường

Utb=1,
c
osα,
đi


ppha(
phầ
ndương
)đế
nkhi
c
óx
ungđi

ukhi

n.

[ ( )]

32
π
os +α+1
 Tr
ườnghợpα>30°
:
Utb=
Up c


6

SVTHHuỳnhThịMỵ

20


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

S
ơđồmạ
c
hđi

n

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

Dạ
ngs
óngng
õr
a



nh2.
5.
Chỉ
nhl
ưut
i
abaphac
óđi

ukhi

n.
S
ovới
c
hỉ
nhl
ưumộtpha
,
t

c
hỉ
nhl
ưut
i
abaphac
ómộts
ốưuđi


mhơn,
đól
à
:
-Chấ
tl
ượngdòngmộtc
hi

ut
ốthơn.
-Bi
ê
nđộđi


pđậ
pmạ
c
ht
hấ
phơn.
-Thà
nhphầ
ns
ónghà
ibậ
cc
a

obéhơnvi

cđi

ukhi

nc
á
cva
nbá
ndẫ
nt
r
ongt
r
ườnghợp

yc
ũngkháđơng
i

n.
2.
2.
2.
Chỉ
nhl
ưuc

ubapha

.
Ởphầ
nnà
y,c
húngt
ac
hỉt
ì
m hi

us
ơl
ượcvềc
hỉ
nhl
ưuc

ubaphakhôngc
óđi

ukhi

n,về
phầ
nc
hỉ
nhl
ưuc

ubaphac

óđi

ukhi

n,
c
húngt
as
ẽt
ì
mhi

ukĩ
ởmục2.
3.
a
)Chỉ
nhl
ưuc

ubaphat

nđi
ôt(
khôngđi

ukhi

n)
Tac

hi
ac
á
cđi
ôtl
à
mha
inhóm:
Nhómc
a
t
otc
hungba
og
ồmT1,
T3,
T5vànhóma
notc
hungba
o
g
ồmT2,
T4,
T6.

SVTHHuỳnhThịMỵ

21



ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

S
ơđồmạ
c
hđi

n

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

Dạ
ngs
óngng
õr
a


nh2.
6.
Chỉ
nhl
ưuc


ubaphakhôngđi

ukhi

n
 Ng
uyê
nt

choạ
tđộngc
ủas
ơđồc
hỉ
nhl
ưuc

u:
 Khi
đi


pphaac
a
onhấ
t
,
phabt
hấ
pnhấ

t
,
D1,
D6mở,
θ1<θ<θ2:
U0=Ua-Ub
 Khi
đi


pphaac
a
onhấ
t
,
phact
hấ
pnhấ
t
,
D1,
D2mở,
θ2<θ<θ3:
U0=Ua-Uc
 Khi
đi


pphabc
a

onhấ
t
,
phact
hấ
pnhấ
t
,
D3,
D2mở,
θ3<θ<θ4:
U0=Ub-Uc
 Khi
đi


pphabc
a
onhấ
t
,
phaat
hấ
pnhấ
t
,
D3,
D4mở,
θ4<θ<θ5:
U0=Ub-Ua

 Khi
đi


pphacc
a
onhấ
t
,
phaat
hấ
pnhấ
t
,
D5,
D4mở,
θ5<θ<θ6:
U0=Uc-Ua
 Khi
đi


pphacc
a
onhấ
t
,
phabt
hấ
pnhấ

t
,
D5,
D6mở,
θ6<θ<θ7:
U0=Uc-Ub
Đi


pt
r
ungbì
nhl
ối
r
a
:
34Up.
Utb=2,

SVTHHuỳnhThịMỵ

22


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất


GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

2.
3.
Chỉ
nhl
ưuc

ubaphac
óđi

ukhi

n.
2.
3.
1.
Chỉ
nhl
ưuc

ubaphađi

ukhi

nđối
x

ứng
.


nh2.
7.
Chỉ
nhl
ưuc

ubaphađi

ukhi

nđối
x
ứng
.
S
ơđồc
hỉ
nhl
ưuc

ubaphađi

ukhi

nđốix
ứng(

nhưhì
nh2.
5)c
ót
hểc
oinhưha
is
ơđồ
c
hỉ
nhl
ưut
i
abaphamắ
cng
ượcc
hi

unha
u,bat
i
r
i
s
t
orT1,T3,T5t

ot

nhmộtc

hỉ
nhl
ưut
i
aba
phac
hođi


p(
+)t

ot

nhnhóm a
not
,
c
ònbat
i
at
i
r
i
s
t
orT2,
T4,
T6l
àmộtc

hỉ
nhl
ưut
i
ac
hot
a
đi


p(
)t

ot

nhnhómc
a
t
ot
,
ha
i
c
hỉ
nhl
ưunà
yg

pl


i
t
a
ot

nhc

ubapha
.
The
ohoạ
tđộngc
ủac
hỉ
nhl
ưubaphac

uđốix
ứngdòngđi

nc
hạ
yquat

il
àdòngđi

nc
hạ
y

t
ừphanà
yvềphaki
a
,dođót

imỗiđi

mc

nmởt
i
r
i
s
t
orc
húngt
ac

nc

pha
ix
ungđi

ukhi

n
đồngt

hời(
mộtx
ungởnhóm ka
t
od(
)vàmộtx
ungởnhóm a
not(
+)
.
Vídụt

it
hờiđi

mt
r
ê
n
1t

nh2.
5c

nvẽt
i
r
i
s
t

orT1c
ủaphaAphí
aa
not
,
c
húngt
ac
ungc

px
ungX1,
đồngt
hờit

iđóc
húng
t
ac
ungc

pt

mx
ungX4c
hot
i
r
i
s

t
orT4c
ủaphaBphí
ac
a
t
otc
á
ct
hờiđi

mt
i
ế
pt
he
oc
ũngt
ương
t
ự.
Cầ
nc
húýr
è
nt
hứt
ực
ungc


px
ungđi

ukhi

nc
ũngc

nt

nt
hủt
he
ođúngt
hứt
ựpha
.
Khic
húngt
ac

pđúngx
ungđi

ukhi

n,
dòngđi

ns

ẽc
hạ
yt
ừphac
óđi


pdươnghơnvề

SVTHHuỳnhThịMỵ

23


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất

GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

phí
aphac
óđi




mhơn,
vídụt
r
ongkhoả
ngt
t
haAc
óđi
ê

pdươnghơn,
phaBc
óđi

n

2p
á

mhơnvới
vi

cmởt
hôngT1,
T4dòngđi

nđượcc
hạ
yt
ừAvềB.



nh2.
8.
Gi

nđồđườngc
ong
.
Khig
ócmởva
nnhỏhoặ
cđi

nc

ml
ớn,t
r
ongmộtkhoả
ngdẫ
nc
ómộtva
nc
ủanhóm nà
y
(
a
nothoặ
cc

a
t
ot
)t
hìs
ẽc
óha
iva
nc
ủanhóm ki
ađổic
hỗc
honha
u.
Đi

unà
yc
ót
hểt
hấ
yr
õt
r
ong
khoả
ngt
t
hưt
r

ê
nhì
nhTi
r
i
s
t
orT1 nhóm a
notdẫ
n,nhưngt
r
ongnhóm c
a
t
otT4 dẫ
nt
r
ong

3n
khoả
ngt
t
ònT6dẫ
nt
r
ongkhoả
ngt
t


2c

3.
Đi


png
ượcc
á
cva
nphả
ic
hị
uởc
hỉ
nhl
ưuc

ubaphas
ẽbằ
ng0,
khiva
ndẫ
nvàbằ
ngđi

n
á
pdâ
ykhiva

nkhóa
.
Tac
ót
hẻl

yvídục
hova
nT1(
đườngc
ongc
uốic
ùngc
ủahì
nht
r
ê
n)t
r
ong
khoả
ngt
t
a
nT1 dẫ
nđi


pbằ
ng0,t

r
ongkhoả
ngt
t
a
nT3 dẫ
nl
úcnà
yT1 c
hị
uđi


p

3v

5v

SVTHHuỳnhThịMỵ

24


ĐồánmônhọcĐi
ệnt
ửc
ôngs
uất


GVHD:
TS.
NguyễnHoàngMai

ng
ượcUBA,
đế
nkhoả
ngt
t
a
nT5dẫ
nT1s
ẽc
hị
uđi


png
ượcUCA.

7v
Khiđi


pt

il
i
ê

nt
ục
,
nhưđườngc
ongUdt
r
ê
nhì
nht
r
ê
nt
r
ịs
ốđi


pt

iđượct
í
nht
he
o
c
ôngt
hức
6
Ud=





6



π

6

36
2U2fs
dωt=
34U2fc
i
nωt
Uc
osα=2,
osα
π 2f

Khig
ócmởc
á
cTi
r
i
s
t

orl
ớnl
ê
nt
ớig
ócα>600vàt

nhphầ
nđi

nc

mc
ủat

iquánhỏ,
đi

n
á
pt

i
s
ẽbị
g
i
á
nđoạ
nnhưc

á
cđườngné
tđậ
mt
r
ê
nhì
nht
r
ê
n(
khi
g
ócmởc
á
cTi
r
i
s
t
orα=900với
t

i
t
huầ
nt
r
ở)
.

Tr
ongc
á
ct
r
ườnghợpnà
ydòngđi

nc
hạ
yt
ừphanà
yđế
nphaki
a
,
l
àdoc
á
cva
nbá
n
dẫ
nc
óphâ
nc
ựct
huậ
nt
he

ođi


pdâ
yđặ
tl
ê
nc
húng(
c
á
cđườngné
tmả
nht
r
ê
ng
i

nđồUdc
ủa
c
á
chì
nhvẽt
r
ê
n)
,
c

hot
ớikhiđi

ndâ
yđổidấ
u,
c
á
cva
nbá
ndẫ
ns
ẽc
óphâ
nc
ựcng
ượcnê
nc
húng
s
ẽt
ựkhóa
.
Ưuđi

m:Chấ
tl
ượngđi



pđầ
ur
at
ốtnhấ
tt
r
ongc
á
cphươngphá
pc
hỉ
nhl
ưudùngđượcc
ho
c
ảt

i
c
óx
ảnă
ngl
ượngvềl
ưới
.
Nhượcđi

m:
S
ơđồđi


ukhi

nphứct

p,
s
ốva
ns
ửdụngnhi

u.
S
ựphứct

pc
ủac
hỉ
nhl
ưuc

ubaphađi

ukhi

nđốix
ứngnhưđãnóit
r
ê
nl

àc

nphả
imở
đồngt
hờiha
iva
nt
he
ođúngt
hứt
ựpha
,
dođóg
â
ykhôngí
tkhókhă
nkhic
hết

ovậ
nhà
nhvàs
ửa
c
hữa
.
Đểđơng
i


nhơnng
ười
t
ac
ót
hểs
ửdụngđi

ukhi

nkhôngđối
x
ứng
.

SVTHHuỳnhThịMỵ

25


×