12 lay mau TM ben lay mau TM ben lay mau TM ben lay mau TM ben

Kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch bẹn
làm xét nghiệm
Mục tiêu
1. Trình bày đợc mục đích của kỹ thuật lấy bệnh phẩm làm xét
nghiệm.
2. Thực hiện đợc đúng quy trình kỹ thuật lấy bệnh phẩm làm
xét nghiệm.
1. Đại cơng
Trong việc khám, chữa bệnh, ngoài việc khai thác các dấu hiệu
lâm sàng do thầy thuốc làm, còn phải làm các xét nghiệm nhằm
mục đích:
- Giúp thầy thuốc chẩn đoán và theo dõi bệnh đợc chính xác,
khách quan.
- Giúp cho việc chẩn đoán bệnh đạt kết quả tố hơn.
2. Lấy máu tĩnh mạch bẹn làm xét nghiệm
áp dụng trong những trờng hợp ngời bệnh cấp cứu bị suy tuần
hoàn , tất cả các tĩnh mạch ngoại biên nhỏ bị xẹp, nhng yêu cầu của
bác sĩ phải lấy máu cấp để giúp cho chẩn đoán và điều trị ngời
bệnh ngay lúc tình trạng quá nặng. Vì đó ngời điều dỡng cần
chọn vị trí tĩnh mạch bẹn, nơi có thể tích lớn và dễ bộc lộ kể cả
trong trờng hợp truỵ mạch nên tĩnh mạch bẹn trở thành một đờng
đợc chọn dùng trong cấp cứu.
Gai mạch
chậu bẹn nằm trong tam giác Scarpa, phía trong động
Tĩnh
ớc trên
mạch đùitrvà
dây thần kinh đùi : Hình vẽ dới đây để minh hoạ
Cung đùi

Dây

thần kinh
đùi

Điểm chọc

Tam giác
Scarpa

Động
mạch đùi

Tĩnh
mạch đùi

Cơ may

217

Hình 1: Tam giác Scarpa


a) Chỉ định
Khi không thể lấy máu đợc ở các tĩnh mạch ngoại vi khác : phù
to toàn thân, quá béo, tĩnh mạch dễ vỡ (hôn mê gan) hoặc da ở
các vùng lấy máu khác bị tổn thơng (loét, bỏng...).
b) Qui trình kỹ thuật
* Chuẩn bị ngời bệnh
- Đợc giải thích trớc.
- Cạo lông vùng bẹn.
- Nằm ngửa, đầu hơi cao, chân thấp, chân hơi xoay ra ngoài và

duỗi để bộc lộ và làm căng tĩnh mạch đùi.
* Chuẩn bị dụng cụ: dụng cụ đầy đủ nh kỹ thuật lấy máu tĩnh
mạch
Bệnh nhân :
- Đợc giải thích trớc.
- Cạo lông vùng bẹn.
- Nằm ngửa, đầu hơi cao, chân thấp, chân hơi xoay ra ngoài và
duỗi để bộc lộ và làm căng tĩnh mạch đùi, kim tiêm lấy máu, ống
đựng máu xét nghiệm.
- Bông cồn sát trùng, panh.
- Băng dính, băng ép dính, băng cuộn hoặc gạc cuộn.
* Kỹ thuật tiến hành
Điều dỡng rửa tay
- Xác định động mạch đùi.
- Dùng ngón trỏ và ngón giữa cố định động mạch đùi.
- Điểm chọc : Cách động mạch đùi 1cm về phía trong và dới cung
đùi 2 khoát ngón tay.
- Hớng kim : lên trên, tạo góc 45o với da, vừa đi vừa hút chân không
tới khi có dòng máu đỏ thẫm trào vào bơm tiêm.
* Tai biến khi lấy máu tĩnh mạch bẹn
- Chọc phải động mạch đùi
- Thiếu máu cục bộ chi dới do tắc động mạch
- Nhiễm khuẩn nơi chọc
- Nguy cơ viêm tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch chủ dới,
tắc mạch phổi.
- Chọc chệch vào tĩnh mạch chậu bên đối diện hoặc vào
tĩnh mạch thắt lng.

218

Câu hỏi tự lợng giá Quy trình kỹ thuật lấy máu
tĩnh mạch
TT

Các bớc tiến hành

1

Điều dỡng có đủ áo, đội mũ, rửa tay, đeo khẩu
trang.
Chuẩn bị ngời bệnh:
Thông báo, giải thích, động viên để ngời bệnh yên
tâm hợp tác.
Chuẩn bị dụng cụ:
Bơm kim tiêm thích hợp, hộp bông cồn, cồn 37 0, ,
khay chữ nhật, khăn trải khay, găng tay, kẹp kocher,
ống cắm kẹp, gối kê tay, dây cao su, ống nghiệm,
giá đựng ống nghiệm, giấy xét nghiệm, khay hạt
đậu, hộp đựng vật sắc nhọn, hồ sơ.
Để ngời bệnh t thế phù hợp, bộc lộ vùng lấy máu, chọn
tĩnh mạch, đặt gối kê tay phía dới.
Điều dỡng đi găng, buộc dây cao su trên vùng lấy
máu từ 3-5 cm.
Sát khuẩn vị trí tiêm từ trong ra ngoài theo hình
xoáy ốc 2 lần, điều dỡng sát khuẩn tay.
Một tay căng da, một tay cầm bơm tiêm- Đâm kim
chếch 300 so với mặt da vào tĩnh mạch thấy máu
trào ra.
Rút từ từ lợng máu, theo dõi sắc mặt, tháo dây cao

su.
Rút kim, đặt bông cồn, ấn nhẹ nơi tiêm.
Tháo kim, bơm máu nhẹ nhàng vào thành ống
nghiệm, bỏ kim tiêm vào hộp sắc nhọn, lắc nhẹ
ống máu ( nếu có chất chống đông).
Giúp ngời bệnh về t thế thoải mái, dặn ngời bệnh
những điều cần thiết.
Thu dọn dụng cụ, rửa tay, ghi hồ sơ, giử bệnh phẩm
xét nghiệm.

2

3

4
5
6
7

8
9
10

11
12

Có

219

Khôn
g