Cam nang khoi nghiep (I)

Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

Chat Master Club
Web:
E-mail:



0




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

MỤC LỤC
Lời mở đầu ................................................................................................................. 4
CHƢƠNG I: TRƢỚC KHI KHỞI NGHIỆP ....................................................... 11
A. HIỂU BIẾT ĐỂ KHỞI NGHIỆP THÀNH CÔNG ........................................... 11
1. Định nghĩa về khởi nghiệp ....................................................................... 11
2. Tại sao phải khởi nghiệp? ........................................................................ 24
3. Lựa chọn hướng khởi nghiệp ................................................................... 33
4. Lứa tuổi nào khởi nghiệp? ....................................................................... 55
5 Lập nghiệp khác làm việc .......................................................................... 57
6. Quan điểm về làm giàu ............................................................................. 58
7. Thái độ như thế nào? ................................................................................ 85
8. Phẩm chất ra làm sao? ............................................................................. 87

9. Vai trò của tầm nhìn? ............................................................................... 92
10. Tư duy là nền tảng .................................................................................. 97
11. Phong thái và tâm thế ............................................................................. 99
12. Trực giác trong kinh doanh .................................................................. 105
13. Học tập và làm việc ............................................................................... 108
14. Rèn luyện và rèn luyện ......................................................................... 111
15. Hoàn cảnh và điều kiện ........................................................................ 114
16. Cần lưu ý thời điểm............................................................................... 116
17. Biết quí trọng thời gian ......................................................................... 117
18. May mắn có thật không? ...................................................................... 119
19. Luôn tìm kiếm cơ hội ............................................................................ 122
20. Mỗi người một số phận? ....................................................................... 127
B. XEM XÉT VÀ ĐIỀU CHỈNH BẢN THÂN ..................................................... 129
1. Ước mơ và hiện thực ............................................................................... 129
2. Hoài bão và mục đích ............................................................................. 146
3. Phẩm chất của bản thân ......................................................................... 147
4. Năng lực của bản thân ........................................................................... 170
5. Trình độ và kinh nghiệm ........................................................................ 171
6. Hiện tại và khả năng ............................................................................... 174
7. Năng lực và năng khiếu .......................................................................... 175
8. Ý chí và nghị lực ..................................................................................... 177
9. Thói quen và tính cách ........................................................................... 187
10. Quan niệm về hạnh phúc...................................................................... 189
11.Ý thức về sự học ..................................................................................... 192
12. Có khả năng lãnh đạo? ......................................................................... 194
13. Có tư tưởng đổi mới? ............................................................................ 208
14. Nhanh chóng và khôn ngoan ............................................................... 212
15. Hiểu qui luật phát triển ........................................................................ 214
16. Biết khoa học kĩ thuật ........................................................................... 221
17. Quan sát và sáng tạo ............................................................................. 223

1




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

18. Thu nhập và tiết kiệm ........................................................................... 225
19. Những nguồn vốn đang có ................................................................... 226
20. Những nguồn lực hỗ trợ ....................................................................... 232
C. TÌM HIỂU VÀ KHẮC PHỤC HOÀN CẢNH .................................................. 235
1. Về con đường sẽ đi .................................................................................. 235
2. Ai là người đáng học?............................................................................. 240
3. Người có thể giúp đỡ? ............................................................................. 241
4. Cầu quí nhân phù trợ ............................................................................. 244
5. Bối cảnh lịch sử chung? ......................................................................... 246
6. Hoàn cảnh thay đổi được?...................................................................... 254
7. Xem mọi người kinh doanh .................................................................... 255
8. Thị trường và khách hàng ...................................................................... 257
9. Nguồn nguyên liệu ra sao? ..................................................................... 271
10. Cần biết đa dạng hóa ............................................................................ 276
11. Về cung cách phục vụ ........................................................................... 287
12. Các hình thức phân phối ...................................................................... 290
13. Chính sách của nhà nước..................................................................... 308
14. Nguồn nhân lực thế nào? ..................................................................... 309
15. Công nghệ để làm giàu ......................................................................... 312

D. CHUẨN BỊ ĐỂ VÀO CUỘC TỐT NHẤT........................................................ 315
1. Tìm ý tưởng phù hợp .............................................................................. 315
2. Lập dự án, kế hoạch................................................................................ 320
3. Thu thập những ý kiến ........................................................................... 325
4. Lấp đi những khiếm khuyết.................................................................... 326
5. Học tập về kinh doanh ............................................................................ 328
6. Xác định lại lần nữa ............................................................................... 332
7. Mở rộng mối quan hệ ............................................................................. 334
8. Huy động hết nguồn lực ......................................................................... 340
9. Mở tài khoản ngân hàng ........................................................................ 341
10. Tiến hành huy động vốn ....................................................................... 345
11. Xây dựng một đội ngũ ........................................................................... 347
12. Đặt nền tảng thương hiệu..................................................................... 357
13. Xây dựng web bán hàng ....................................................................... 373
14. Chọn mặt bằng kinh doanh .................................................................. 380
15. Thăm dò trước thị trường ..................................................................... 385
CHƢƠNG II: TIẾN HÀNH KHỞI NGHIỆP .................................................... 387
1. Ném đá thăm đường................................................................................ 387
2. Loại hình kinh doanh ............................................................................. 388
3. Quản lí con người ................................................................................... 402
4. Quản lí công việc ..................................................................................... 418
5. Quản lí tiền bạc ....................................................................................... 423
6. Vai trò truyền thông ................................................................................ 433
7. Định giá hàng hóa .................................................................................. 437
8. Tìm kiếm khách hàng ............................................................................. 448


2

Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

9. Vượt qua khó khăn ................................................................................. 451
10. Kiểm soát rủi ro ..................................................................................... 453
CHƢƠNG III: PHÁT TRIỂN SỰ NGHIỆP ...................................................... 456
1. Chú trọng hoạch định ............................................................................. 456
2. Nghiên cứu phát triển ............................................................................. 463
3. Chiêu hiền đãi sĩ...................................................................................... 465
4. Đào tạo con người ................................................................................... 469
5. Mở rộng thị phần .................................................................................... 474
6. Quảng bá sâu rộng .................................................................................. 479
7. Hạn chế sai lầm ....................................................................................... 484
8. Văn hóa tổ chức ...................................................................................... 485
9. Đầu tư thêm nữa ..................................................................................... 490
10. Trách nhiệm xã hội ............................................................................... 493
CHƢƠNG IV: HOẠT ĐỘNG CUỐI ĐỜI .......................................................... 495
1. Tổng kết kinh nghiệm ............................................................................. 495
2. Chuyển giao quyền lực ........................................................................... 498
3. Cống hiến xã hội ..................................................................................... 502
4. An hưởng tuổi già ................................................................................... 503
5. Những lời khuyên cuối ........................................................................... 505
Lời kết .................................................................................................................... 510



3

Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

LỜI MỞ ĐẦU
Chào bạn!
Hôm nay là ngày 06 tháng 10 năm 2015, tôi bắt đầu thu xếp thời gian để viết
cuốn sách Cẩm nang khởi nghiệp. Thật ra ý định cho ra đời một cuốn sách như thế
đã được tôi ấp ủ từ rất lâu, nhưng để thực hiện được ý định này quả không phải là
điều đơn giản.
Làm giàu là một khái niệm vô cùng. Để giàu có mỗi người có một chương
trình hành động khác nhau. Không ai có thể bắt chước ai được. Chính vì vậy, cuốn
sách này chỉ cung cấp cho bạn những kiến thức chung nhất trước khi bắt tay vào
khởi nghiệp. Mọi thắc mắc cụ thể về làm giàu bạn hãy viết thư cho tôi theo địa chỉ
ghi trong cuốn sách.
Bạn biết không, tôi sinh ra trong một gia đình nghèo khổ. Cha tôi là người có
trình độ nhưng lại không được xã hội trọng dụng nên ông đành làm những nghề
chân tay vất vả để nuôi các con ăn học. Những hình ảnh vất vả của cha, thiếu thốn
của gia đình in sâu vào tâm trí đã hun đúc cho tôi khát khao làm giàu cháy bỏng.
Rất nhiều đêm nước mắt rơi ướt đầm cả gối vì khóc thương cho gia đình, bản thân
nhưng tôi vẫn không sao tìm ra cách thoát khỏi cảnh nghèo hèn. Qua bao năm lăn
lộn, nhục nhã, tôi dần thấu hiểu mọi đạo lí trên đời nên ghi lại những cảm nhận, suy
nghĩ, hiểu biết, kinh nghiệm … của mình trong cuốn sách này. Biết đâu cuốn sách
sẽ giúp ích, dù chỉ là điều rất nhỏ, cho những ai có tấm lòng tốt nhưng vẫn chưa tìm
ra con đường và cách thức để giàu có.
Tôi không biết bạn đang đọc cuốn sách này bằng tâm thế như thế nào, nhưng

theo tôi tâm thế là điều vô cùng quan trọng khi bạn muốn tiếp thu, đón nhận điều gì
đó từ người khác, trong cuộc sống. Có hay không, tốt hay xấu, đúng hay sai ...
Những khái niệm ấy dường như rất khó phân biệt bởi có những chuyện trên thế gian
này chúng ta không thể chứng minh được một khi người khác không tin mình. Cho
dù bạn là ai, tôi muốn bạn hiểu rằng bạn đọc cuốn sách này là vì bạn. Những gì mà
cuốn sách đem lại cho bạn phụ thuộc hoàn toàn vào việc bạn tiếp thu cuốn sách như
thế nào, với một tâm thế ra sao. Nếu như bạn không gạt bỏ ra khỏi đầu mình những
định kiến ích kỉ, hẹp hòi bạn sẽ khó vươn đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Trước khi bắt tay vào khởi nghiệp bạn cần có một tâm thế vững vàng, xem việc
phấn đấu để đạt được mục đích giàu có, hạnh phúc là một quá trình để chuẩn bị,
phân bổ sức lực hợp lí. Phải làm việc hết ngày này qua ngày khác với cường độ cao
chứ không phải dạo chơi cho biết. Nếu không có sức khỏe dẻo dai, tinh thần lạc
quan bạn sẽ không thể chạy bền bỉ đến cuối con đường. Tôi không biết tương lai
của bạn ra sao nhưng nếu tâm thế của bạn tốt thì chắc chắn số phận của bạn sẽ tươi
sáng hơn. Chính vì vậy, hãy bắt đầu thay đổi cuộc sống bằng cách điều chỉnh tâm
thế, thái độ của mình ngay khi đọc được những dòng chữ này.
Hành tinh mà chúng ta đang sống ngày càng có nhiều điều xấu phát sinh.
Những điều này đã khiến cho cuộc sống của chúng ta thêm phần mệt mỏi. Chúng ta
phải đấu tranh để sinh tồn và phát triển với sự cố gắng lớn hơn trước rất nhiều.
Đành rằng có may mắn, nhưng thông thường chỉ những người giàu bản lĩnh, nghị


4




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

lực, ý chí, kiên trì … mới có thể tiếp tục đi lên. Đâu là giới hạn của con người? Bạn
và tôi không ai biết. Chính vì vậy, đừng bao giờ tự giới hạn bản thân mình. Điều đó
không có nghĩa chúng ta cứ hành động mù quáng. Biết lắng nghe để điều chỉnh sao
cho hợp lí nhất, đó mới là người khôn ngoan.
Hàng ngày chúng ta phải tranh đấu, giẫm đạp lên nhau hòng chiếm đoạt bao
nhiêu thứ trên thế gian này. Có thứ hữu hình, nhưng có thứ chỉ là hư danh. Có nhiều
người để đạt được địa vị giàu có đã bất chấp thủ đoạn, phải trả giá khá đắt. Có khi
nào bạn tự hỏi mình một câu: Nếu mọi thứ trên đời này mình đều có thì bây giờ
mình sẽ cần gì?
Khái niệm giàu có trong suy nghĩ của nhiều người chỉ bó hẹp là nhiều tiền
lắm của, chứ không hiểu bao quát, sâu sắc hơn. Giàu có ở đây là giàu sức khỏe, tình
cảm, tri thức, kinh nghiệm … Nếu hiểu như vậy thì mỗi giờ khắc trôi qua trong
cuộc đời của bạn là một giờ khắc đầy ý nghĩa.
Tiền bạc dường như là vật trang sức bên ngoài chứ không phải là “tính chất”
bên trong của con người bạn. Một ngày nào đó bạn lạc vào hoang đảo, lâm vào
hoàn cảnh khốn cùng bạn sẽ sống ra sao?
Làm giàu đôi lúc không phải muốn học là được mà phải rèn luyện thành kĩ
xảo, kĩ năng. Nhiều bạn nghỉ việc ra ngoài buôn buôn bán bán. Đi mua hàng thì
mua hàng xấu, mắc hơn người ta, tới lúc bán thì chi phí cao nên giá rẻ không bằng
họ. Người ta vốn mạnh mỗi lần bung tiền ra mua số lượng lớn, bạn chỉ có vài đồng,
kinh nghiệm non nớt nếu không khôn ngoan thì thất bại luôn chực chờ. Muốn bán
hàng được thì mua hàng phải tốt. Bạn mua hàng tồi thì bán hàng sao đây? Bạn hỏi
tôi cách mua hàng rẻ, tôi nói có cả ngàn cách. Cả ngàn cách này có được là do quá
trình tôi lăn lộn, tìm hiểu, quan sát, nhận xét, phân tích … thị trường mà bật ra.
Không vào hang cọp làm sao bắt được cọp? Để có được những kinh nghiệm đó bạn
phải trả giá rất nhiều. Làm giàu là phải trải nghiệm.
Muốn học hỏi tốt trước tiên phải quan sát tốt. Quan sát tốt là ghi nhận tất cả
những thông tin dưới mọi hình thức như hình ảnh, âm thanh …, sau đó sắp xếp
khoa học trong não bộ (ghi nhớ khoa học) rồi xử lí bằng cách phân tích, tổng hợp,

nhận xét, tư duy … Quá trình phân tích, tổng hợp, nhận xét, tư duy … càng hoàn
hảo thì tầm nhìn càng sâu rộng, suy nghĩ càng sâu sắc, quyết định càng chuẩn xác
… Chính vì vậy, phải luôn tập quan sát, sắp xếp, ghi nhớ, phân tích, tổng hợp, nhận
xét, tư duy … để đầu óc mình trở thành kiệt xuất.
Trong quá trình hoàn thiện bản thân bạn hãy tập suy nghĩ giải quyết vấn đề
thật nhanh chóng và chính xác. Ví dụ, cùng một kết quả người bình thường có thể ra
quyết định trong 10 giây thì bạn có thể ra quyết định chỉ trong một giây. Để suy
nghĩ nhanh chóng và chính xác, óc của bạn phải ghi nhớ và xử lí nhiều thông tin,
trong đó có những thông tin rất phức tạp. Bên cạnh đó, một yếu tố ảnh hưởng rất
lớn đến khả năng suy nghĩ của não bộ là sức khỏe của cơ thể. Cơ thể không khỏe
mạnh trí não khó thăng hoa. Người nào suy nghĩ nhanh chóng và chính xác sẽ có lợi
thế hơn người khác. Ở vào thời buổi “mạnh được yếu thua” như hiện nay thì tố chất
trên ảnh hưởng rất lớn đến thành công của bạn.
Nhiều người rất thích sáng tạo nhưng lại không nắm được nền tảng vì vậy
khi cho ra đời sản phẩm mới thấy lố bịch. Kẻ khờ thì nhìn điều lố bịch cho là hay, là


5




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

lạ. Đời lắm kẻ trình độ thấp mà không biết mình thấp, mình sai mà cứ tưởng mình
hay … Thật buồn cười!
Muốn làm giàu trước tiên phải bồi bổ tri thức, rèn luyện tính cách, phẩm chất,
tôi luyện kĩ năng, hun đúc tình cảm … thật nhiều, chứ không phải nói lí thuyết

suông là giàu được.
Trong kinh doanh không được dùng cảm tính để đo lường. Tôi biết hiện nay
một số bạn trẻ có thói quen xem xét vấn đề bằng cảm tính. Đây là sai lầm chết
người khiến sự nghiệp kinh doanh của bạn tan ra mây khói. Bạn nói người ta mua
500 VND trong khi bạn mua 1.000 VND. Bạn nói hàng đó họ không mua, bạn có
biết lí do? Chúng ta không thể tiến lên nếu như không biết cụ thể nguyên nhân, rào
cản. Trừ những việc ngoài khả năng của con người, tôi tin rằng mọi bài toán đều có
lời giải.
Làm kinh doanh phải ý thức được tầm quan trọng của các con số, người
không biết tính toán không bao giờ giàu có được. Phàm làm việc gì cũng phải qui ra
các con số, có thế mới đánh giá được tính chính xác của sự việc. Quản lí công việc
bằng những con số sẽ giúp bạn đánh giá chính xác những gì đang diễn ra, để từ đó
đề ra những sách lược, huy động nguồn lực … chấn chỉnh kịp thời. Có nhiều người
kinh doanh thất bại do năng lực quản lí các con số kém hiệu quả. Họ coi thường
chúng nên chẳng thèm ghi chép lại, đến khi tổng kết thì tính toán sơ sài cho qua
chuyện. Tôi không chấp nhận kiểu làm việc không có kế hoạch, lại càng không
chấp nhận kiểu trả lời chung chung. Bạn nói: “Để tôi cố gắng hoàn thành nó!”. Tôi
hỏi: “Vậy chính xác đến bao giờ bạn hoàn thành công việc đó?”. Tôi muốn biết
chính xác bằng các con số cụ thể để có thể ra quyết định điều phối nhân lực, vật lực
… kịp thời chấn chỉnh nếu như công việc không đạt kết quả như mong đợi.
Có một câu chuyện kể rằng, quốc vương nọ muốn cảm ơn một đại thần, liền
để cho ông ta ra một điều kiện. Đại thần nói: Thưa quốc vương yêu cầu của thần
không cao, thần chỉ muốn đặt một hạt gạo trong ô thứ nhất của bàn cờ tướng, hai
hạt gạo trong ô thứ hai, bốn hạt gạo trong ô thứ ba, 16 hạt gạo trong ô thứ tư …, tức
là các ô kế tiếp được đặt gạo bằng lũy thừa kết quả của ô trước.
Quốc vương vừa nghe xong cười thầm, nói: Yêu cầu của khanh quá thấp,
trẫm đồng ý, cứ làm như vậy đi!
Việc đặt gạo được thực hiện nhanh chóng, một lúc sau thì các ô cờ nhỏ
không còn chỗ chứa, phải đựng vào bao tải, bao tải cũng đầy đổi sang xe nhỏ, xe
nhỏ cũng hết đành chứa vào kho … Quốc vương cho quân lính nhập gạo liên tục,

mà các ô cờ giống như một cái hốc không đáy, càng lấp càng thiếu … Cuối cùng
quốc vương phát hiện ông đã mắc lừa!
Bạn thử ngồi nhân hết 64 ô cờ theo phép tính trên xem kết quả ra bao nhiêu.
Thật là một con số đáng sợ đúng không?
Nếu bạn mua hay bán một sản phẩm thì không nói làm gì, nếu bạn mua hay
bán hàng ngàn sản phẩm thì việc quản lí bằng các con số mang ý nghĩa vô cùng to
lớn. Trong những cuộc thương thảo nếu đụng đến những con số phải tính toán cẩn
thận mới ra quyết định, mọi quyết định cảm tính đều gánh chịu những thất bại đắng
cay. Nhiều thương gia Nhật Bản có chiêu ép nhà cung cấp phải giảm giá sản phẩm
đáng học hỏi. Giả sử, khi một nhà cung cấp đến chào một thương gia Nhật Bản sản


6




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

phẩm A. Thương gia Nhật Bản yêu cầu nhà cung cấp liệt kê tất cả giá thành từng
linh kiện của sản phẩm A, chi phí sản xuất từng món, từng khâu … ra giấy. Cầm
bản chi tiết giá thành sản phẩm trên tay thương gia Nhật Bản mới chỉ ra những điểm
vô lí và ép nhà cung cấp phải giảm giá sản phẩm đến mức tối đa. Quản lí bằng các
con số nói riêng, quản lí bằng định lượng nói chung là cách quản lí mà nhiều doanh
nhân giỏi đã thành công. Chỉ khi con mắt của bạn nhìn sự vật tinh tế, chính xác nhất
thì những quyết định mới trở nên sắc bén mà thôi!
Làm giàu khó, càng khó hơn khi xã hội phát triển (thông tin minh bạch, trình
độ dân trí cao …), thì sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Hãy bắt tay vào làm từng

chút một. Hãy nhìn thẳng vào khó khăn để tìm cách vượt qua nó. Đừng bao giờ
đứng ngoài cuộc than vãn, bạn sẽ không thấu hiểu hết ý nghĩa của giàu có đâu!
Mỗi người chúng ta là một cá thể duy nhất trong vũ trụ. Thể chất, tinh thần
của mỗi cá thể chỉ thích hợp với một hoặc một số việc. Bạn không thể chọn những
gì “mặc định” trong cơ thể mình, nhưng bạn có thể chọn những gì thích hợp nhất để
theo đuổi. Bạn không thể chọn những gì “mặc định” trong cơ thể mình, nhưng bạn
có thể hạn chế những khuyết điểm, phát huy những ưu điểm của bản thân.
Ví dụ như trường hợp của Nick Vujicic:
Chào đời ngày 4/12/1982 tại Melbourne, Australia, Nick Vujicic dù là một
đứa trẻ khỏe mạnh, nhưng không có cả hai chi trên và dưới, chỉ có hai chân nhỏ, và
một trong đó có hai ngón chân. Không ai có thể giải thích tại sao anh lại mắc hội
chứng cực kì hiếm gặp, vì thế, cả Nick và bố mẹ suốt nhiều năm vẫn tự hỏi cớ gì
điều đó lại xảy ra với gia đình họ.
Ban đầu bố mẹ của Nick bị sốc nhưng họ dần thay đổi để yêu thương hết
mực và giúp con vượt qua tuổi thơ khó khăn.
Nick vui cười trong sự yêu thương của cha mẹ và được lắp thêm cánh tay giả
để gắp thức ăn và phục vụ sinh hoạt.
Những năm tháng đi học Nick bắt đầu gặp phải những khó khăn. Suốt tuổi
thơ, Nick phải đối mặt với nhiều vất vả ở trường lớp, thường xuyên bị tuyệt vọng và
cô đơn. Nick luôn băn khoăn rằng tại sao mình lại khác tất cả bọn trẻ. Nick tự hỏi
về mục đích sống, thậm chí liệu cuộc sống của cậu có ý nghĩa gì hay không.
Ban đầu, Vujicic rất chăm chỉ cầu nguyện Chúa sẽ ban cho anh đôi chân và
đôi tay. Anh nói với Chúa rằng, nếu lời cầu nguyện của anh không được hồi đáp,
anh sẽ không bao giờ cầu nguyện nữa. Tuy nhiên, quan điểm của anh sau đó đã
thay đổi hoàn toàn khi mẹ đưa cho anh đọc bài báo viết về một người đàn ông bị
khuyết tật giống anh đã vượt khó như thế nào. Vujicic nhận ra rằng anh không phải
người duy nhất thiệt thòi như vậy, nên bắt đầu tự làm mọi thứ.
Vujicic dần dần nhận ra cuộc sống vẫn tốt đẹp khi không có chân tay, vẫn có
thể làm mọi việc như người bình thường. Từ chỗ phụ thuộc hoàn toàn vào người
khác khi phải làm những việc cơ bản nhất như đi vệ sinh, ăn uống, thay quần áo,

Nick tập viết bằng hai ngón chân trên bàn chân trái mà cậu gọi là “chiếc đùi gà”,
tự lấy cốc nước, chải tóc, đánh răng, trả lời điện thoại, cạo râu. Anh biết dùng máy
tính và có khả năng đánh máy 45 từ/phút bằng phương pháp “gót và ngón chân”.
Anh cũng học cách ném bóng tennis, chơi trống, chơi golf, bơi lội và thậm chí cả
nhảy dù.


7




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

Không chỉ vậy, anh nhận ra với sự nỗ lực, những điều anh làm có thể sẽ
truyền cảm hứng cho người khác. Năm 17 tuổi, anh thành lập tổ chức phi lợi nhuận
của riêng mình, Life without Limits - Cuộc sống không giới hạn. Vujicic mở những
buổi nói chuyện khích lệ đến toàn thế giới về cuộc sống của một người khuyết tật đã
hi vọng và tìm được ý nghĩa cho cuộc sống của mình.
Anh tốt nghiệp đại học năm 21 tuổi, với tấm bằng kép ngành kế toán và kế
hoạch tài chính. Sau đó, anh trở thành một diễn giả về động lực cuộc sống, đi tới
nhiều nước trên thế giới, và nói chuyện chủ yếu về những vấn đề của tuổi thanh
thiếu niên.
Nick đã nói chuyện với hơn ba triệu người tại hơn 24 quốc gia, 5 châu lục,
Nick nói chuyện với nhiều khán giả, giáo đoàn và trường học.
Năm 2005, Nick Vujicic được đề cử giải thưởng "Thanh niên của năm" của
Australia. Và sau nhiều nỗ lực, Nick Vujicic đã tìm thấy hạnh phúc thực sự khi kết
hôn với người vợ xinh đẹp Kanae Miyahara.

Hiện nay Nick Vujicic đang hạnh phúc bên vợ và con trai tại căn nhà ở
California, Mĩ.
Một người bị tàn tật như Nick Vujicic đáng lẽ ra chỉ còn nước đi ăn xin,
nhưng tại sao Nick Vujicic lại đạt được những điều tưởng như là không thể? Đó
chính là Nick Vujicic đã biết chọn con đường thích hợp nhất để theo đuổi, biết hạn
chế những khuyết điểm, phát huy những ưu điểm của mình. Vấn đề đặt ra ở đây là
làm thế nào để phân biệt khuyết điểm và ưu điểm. Bởi có những khuyết điểm sẽ là
ưu điểm nếu biết vận dụng một cách linh hoạt và chú ý đến thời điểm. Nếu không
làm được điều này bạn khó vươn đến đỉnh vinh quang. Chân giá trị mỗi người
không phụ thuộc vào vẻ bề ngoài của họ, vào cách thế giới nhìn nhận họ. Điều
khiến cho cuộc sống chúng ta trở nên có ý nghĩa chính là cách chúng ta nhìn nhận
mình, tận dụng tất cả những gì mình có để sống có ích, xứng đáng với những người
mà chúng ta yêu thương.
Áp lực cuộc sống đôi lúc khiến chúng ta tuyệt vọng, buông xuôi …, nhưng
bạn đừng quên rằng bạn chỉ được sống duy nhất một lần trên đời. Cho dù bạn không
“chơi”, cuộc sống cũng bắt bạn phải “chơi”. Cho dù bạn không lựa chọn thì đó cũng
là một loại lựa chọn. Để có thể phấn đấu hết mình và hưởng thụ cuộc sống một cách
trọn vẹn bạn cần phải có động lực. Trên thế gian này không có động lực nào lớn
hơn tình yêu. Tình yêu sẽ nuôi dưỡng và sản sinh ra những điều tốt đẹp nhất. Vì
tình yêu mà tôi phấn đấu ngày đêm không nghỉ. Vì tình yêu mà tôi luôn tích cực
hoàn thiện mình. Vì tình yêu mà tôi tìm ra cách để đạt được hết thành quả này đến
thành quả khác … Ai không biết yêu, không biết gìn giữ, vun đắp, trân trọng tình
yêu sẽ không thể lập nên kì tích và có một đời sống viên mãn.
Tại sao lại có người thành công và người thất bại? Tại sao giàu có và hạnh
phúc không đến với những người không chịu giác ngộ chân lí? Một người lúc nào
cũng hướng về tương lai, phát hiện ưu điểm/cơ hội và tìm mọi cách để đạt được
chúng; còn một người thì sống với quá khứ, soi mói khuyết điểm và thụ động ngồi
chờ sự thay đổi. Hai người ấy hẳn phải khác nhau. Sách vở chỉ cung cấp cho bạn
những hiểu biết bề mặt, để có thể biến kiến thức trong sách vở thành kiến thức của
mình thì bạn phải nỗ lực rèn luyện, áp dụng vào thực tế. Cái mà bạn rút ra khi áp

8




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

dụng những kiến thức trong sách vở vào thực tế là cái giúp bạn thay đổi số phận của
mình. Cái đó không ai có thể làm thay bạn được.
Đời người quá ngắn ngủi. Quay qua quay lại đã gần đất xa trời. Toan tính
điều gì thì làm đi, kẻo hối không kịp. Ai nhận ra điều này là đúng sẽ bắt tay vào
khởi nghiệp từ rất sớm.
Trong quãng thời gian chúng ta sống trên đời, chúng ta không có nhiều cơ
hội ra các quyết định quan trọng. Chính vì vậy, một khi đứng trước lựa chọn phải cố
gắng lựa chọn cho chính xác. Nhiều người tự an ủi mình bằng câu nói: “Thất bại là
mẹ thành công!”. Thời gian không quay lại, một khi thất bại bạn phải mất khá nhiều
thời gian để lấy lại trạng thái cân bằng. Cách tốt nhất là đừng bao giờ suy nghĩ,
hành động, quyết định sai để mình lâm vào hoàn cảnh bi đát.
Những năm đầu lập nghiệp của người tay trắng có thể nói là những tháng
ngày gian khổ nhất. Ban đầu bạn đã phải chi ra rất lớn. Công việc của bạn đang làm
không hề có sự ổn định. Bạn sẽ vô cùng thất vọng về một số thứ. Nhưng trong giai
đoạn này có thể bạn sẽ gặp được nhiều điều kì diệu làm thay đổi cuộc đời. Điều kì
diệu đó trước tiên xuất hiện từ bản thân, sau đó từ nguồn lực bên ngoài.
Từ 0 VND đến 1 triệu VND có thể là 3 năm, nhưng sau đó từ 1 triệu VND
đến 10 triệu VND chỉ mất 1 năm, và rồi từ 10 triệu VND đến 100 triệu VND chỉ
mất có vỏn vẹn 1 tháng. Không phải vì khi bạn có tiền thì tiền càng vào nhiều, mà

chính là khi kinh nghiệm, năng lực, tri thức, mối quan hệ … của bạn tăng lên tốc độ
kiếm tiền sẽ nhanh hơn. Giống như chiếc xe đang chạy, chỉ cần nhích ga một cái là
xe sẽ chạy như bay.
Kí ức đáng yêu nhất của người giàu có từ hai bàn tay trắng là những ngày
tháng đầu tiên, bao khó khăn gian khổ, nhìn miếng ăn mà ứa nước miếng. Nhưng
không có ngày hôm nay, sẽ không có ngày mai. Khó khăn nhất là thời điểm khởi
đầu. Khi đặt được nền tảng ban đầu bạn sẽ tiến nhanh hơn. Chính những ngày tháng
gian khổ nhất, cũng là những ngày tháng đáng tự hào nhất, bởi vì ta đã không bỏ
cuộc, luôn tràn đầy niềm tin vào bản thân mình, lạc quan nhìn về phía trước … Chỉ
có những người tràn đầy khát vọng với sự giàu có, lạc quan, vui vẻ trong suốt quá
trình lập nghiệp, mới có thể đi hết con đường gian nan để giành được thành công
cuối cùng.
Giàu có bao nhiêu mới gọi là đủ? Tiền bạc là phương tiện chứ không phải là
mục đích cuối cùng. Nhiều người sống trong nhung lụa khi hạnh phúc gia đình tan
hoang lại đổ lỗi hết cho đồng tiền. Không! Chính bạn là thủ phạm. Giống như con
dao nó sẽ trở thành vật hữu ích đối với người biết sử dụng nó, nhưng sẽ đem lại tai
họa cho những kẻ ngông cuồng. Có đồng tiền trong tay đáng lẽ ra gia đình bạn phải
gắn bó, hạnh phúc hơn thì nay ngược lại. Tại sao vậy? Một là bạn đã phải đánh đổi
quá nhiều để có đồng tiền, như vậy bạn đang lạc lối. Nhu cầu thiết thực của cuộc
sống đâu cần bạn phải đánh đổi quá nhiều đến như vậy. Hai là bạn đã không biết
cách coi đồng tiền như phương tiện.
Lúc nghèo lao vào kiếm tiền, khi có tiền rồi lại lo ăn, ăn đến béo phì thì đi
giảm béo. Lúc nghèo lao vào kiếm tiền, khi có tiền rồi quậy phá, phạm tội xong thì
ngồi than khóc. Lúc nghèo lao vào kiếm tiền, có tiền rồi đâm ra ngoại tình, khi gia
đình tan nát thì mới thấy cay đắng …


9

Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

Khi chưa giàu muốn mình giàu, khi giàu rồi lại muốn mình giàu thêm. Tuy
nhiên, làm ra tiền thì phải biết sử dụng đồng tiền, ki bo chắt bóp khi chết đi có
mang xuống mồ được không? Bạn làm giàu làm gì để cuối cùng phải vào tù, lâm
bệnh nặng? Bạn làm giàu làm gì khi tài sản quí giá nhất của bạn chỉ là tiền chứ
không phải một mái ấm gia đình hạnh phúc? Bạn làm giàu làm gì đến nỗi bỏ bê con
cái khiến cho chúng trở thành những kẻ bê tha, cờ bạc, trộm cắp? Bạn tìm thú vui
trong các quán bar, những lần “mây mưa” với “em út” … Phải chăng đó là lí tưởng
sống của đời bạn? Đành rằng đời có người này người kia, thế nhưng người làm giàu
với mong muốn có cuộc sống hạnh phúc lâu bền không ai hành động như bạn!
Tiền bạc là rất quí, nhưng tiền bạc bao giờ cũng có tính hai mặt. Bạn là nô lệ
của nó hay nó là nô lệ của bạn? Cuối cùng thì vai trò của người sử dụng đồng tiền
vẫn là quan trọng nhất. Ngày hôm nay có thể bạn rất nghèo, nghèo như một gã ăn
xin, nhưng với ý chí quật cường vươn lên trong cuộc sống, cộng biết chi tiêu đồng
tiền hợp lí bạn ắt sẽ trở thành người giàu có. Tôi thường nói với người thân, bạn bè
rằng: Thà tôi không mua chứ một khi đã mua cái gì thì phải phát huy tối đa công
dụng của nó, không lãng phí! Không ai không có những cơ hội vươn lên trong cuộc
sống, không ai không có lần nắm giữ những tài sản có giá trị, thế nhưng những lúc
ấy bạn hiểu thế nào về giá trị của đồng tiền? Tôi từng biết có người than nghèo bỏ
quê lên thành phố lượm ve chai kiếm sống, thế nhưng có đất nhiều mà không biết
tận dụng làm kinh tế gia đình. Tôi từng biết có người nhà không có gạo ăn, thế
nhưng nhất định không chịu lê chân đi làm …
Muốn thoát nghèo việc đầu tiên cần làm là phát huy và khai thác những giá
trị trong con người mình, sau đó mới đến hoàn cảnh sống xung quanh. Bởi chỉ khi
giá trị bản thân được nâng lên thì bạn mới thấu hiểu thế nào là giá trị của đồng tiền,

mới tìm ra cách kiếm đồng tiền chính đáng để được hạnh phúc trường tồn.
Đời người có hạn, khát vọng vô hạn. Do nhu cầu bức thiết từ cuộc sống bạn
lao vào kiếm tiền, cuối cùng bạn biến thành nô lệ của đồng tiền. Hãy để cho những
khát khao đẹp đẽ đâm chồi nảy lộc. Đối với cuộc đời con người thì điều gì là quan
trọng? Hay lúc bạn đã già, sắp lìa bỏ cõi đời hồi ức lại mới hiểu rõ cái gì là quí
nhất? Bạn lăn lộn cũng chỉ để có nhiều tiền, bạn không còn nghĩ gì đến cái đẹp của
thế giới bên ngoài, không quan tâm đến gia đình, người thân, bỏ hết những cơ hội
làm cho tâm hồn bạn phong phú … thì bạn phạm tội với chính mình, là kẻ thù của
hạnh phúc!
Hạnh phúc vốn xuất phát từ những điều giản dị, hãy lắng nghe, chăm sóc và
yêu thương! Làm giàu là làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn chứ không phải làm cho
cuộc đời trở thành thảm kịch.
Tác giả.
06/10/2015



10




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

CHƢƠNG I: TRƢỚC KHI KHỞI NGHIỆP
A. HIỂU BIẾT ĐỂ KHỞI NGHIỆP THÀNH CÔNG.
1. Định nghĩa về khởi nghiệp:
Trong sách giáo khoa toán, người ta thường đưa ra định nghĩa về vấn đề gì

đó trước khi đi sâu vào vấn đề ấy. Nhiều bạn không hiểu cho rằng tôi viết phần
“Định nghĩa về khởi nghiệp” là dư thừa. Nếu bạn không nắm được khái niệm về
quá trình mà mình sẽ dấn thân thì liệu bạn có thành công hay không?
Đừng khởi nghiệp tùy tiện. Rất nhiều người khởi nghiệp xuất phát với sự mù
mờ về mọi thứ, họ hoàn toàn không hiểu khởi nghiệp là gì, không biết nó đem đến
những gì, chỉ dựa vào nhiệt huyết cũng như óc tưởng tượng mọi thứ tốt đẹp để khởi
nghiệp, vì thế khi đặt chân vào con đường gian khổ đầy rẫy những thách thức, ẩn số
nhưng mù mịt về phương hướng, cách làm họ mới nhận ra mình đã sai lầm rồi cảm
thấy hụt hẫng.
Với đại đa số, chọn một công ty thích hợp, một mức lương phù hợp để dấn
thân là con đường tốt nhất để phát huy giá trị bản thân. Nếu khởi nghiệp, rất có thể
họ sẽ rơi vào cảnh dùng sở đoản để tham gia vào môi trường khắc nghiệt, thậm chí
sẽ hủy hoại đi sự nghiệp của mình.
Trước khi khởi nghiệp bạn phải suy nghĩ về lẽ được – mất, phàm là người
khởi nghiệp bạn phải buông bỏ một số thứ. Nếu đem niềm say mê khởi nghiệp để đi
làm công ăn lương, rất có thể bạn sẽ trở thành nhân viên xuất sắc, nhưng một khi
khởi nghiệp bạn sẽ lao vào cuộc chiến gian khổ lâu dài, bắt đầu leo lên từ điểm thấp
nhất, một mình đối chọi với mọi khó khăn, tất nhiên khi thành công, cảm giác thu
hoạch về vật chất và tinh thần mà bạn có được cũng là những thứ mà nếu làm công
ăn lương sẽ chẳng bao giờ đạt được.
Khởi nghiệp là việc lớn của đời người, vậy nên hãy suy xét kĩ càng trước khi
xuất phát, khởi nghiệp khó gấp bội phần so với làm thuê, mỗi trường hợp thành
công đều là vận may trong cuộc chiến sống còn.
Khởi nghiệp là một hành trình theo đuổi ước mơ.
Khởi nghiệp là mơ ước đến si dại về một phương diện nào đó; giữa hứng thú
cá nhân, sở trường cá nhân và nhu cầu thị trường tìm được “điểm chung”; tổ chức
xây dựng đội ngũ; điều động toàn bộ nguồn lực trong ngoài bao quanh “điểm
chung” này (Tôn Đào Nhiên).
Điều đáng buồn nhất của đời người là sống trên đời không có điều gì đặt ra
để theo đuổi. Quá trình khởi nghiệp vĩ đại đều bắt nguồn từ ước mơ vĩ đại, nếu đủ

dũng khí hãy khởi nghiệp, nếu không thích thì không nên làm!
Mặc dù khởi nghiệp gặp vô vàn khó khăn, nhưng đừng xem khởi nghiệp là
vấn đề gì đó quá to tát. Khởi nghiệp chỉ là một cách sống nên hãy chậm rãi, từ từ …
theo đuổi nó. Nếu sống có lí tưởng, nếu được sinh ra để khởi nghiệp thì đừng chần


11




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

chừ! Hãy bắt đầu từ việc phát hiện ra nhu cầu của người tiêu dùng, giải quyết nhu
cầu của họ, huy động hết thảy sự nhiệt tình và tài nguyên mà bạn có để mở tung
cánh cửa tương lai!
Có người sinh ra để khởi nghiệp, không hài lòng với cuộc sống nhàn nhã,
tuổi 20 đã trông thấy công việc của tuổi 60, họ thà đói vẫn khởi nghiệp. Có người
không thích khởi nghiệp, không muốn gánh vác trách nhiệm lớn lao, thà đi làm thuê
lương thấp nhưng ít áp lực. Sở thích khác nhau chọn con đường khác nhau đều là do
cách sống. Bất kể chọn cách nào thì hàng ngày chúng ta cũng phải sống, mọi việc
vẫn phải làm, tuổi đời vẫn tăng thêm, vậy nên đừng suy nghĩ quá phức tạp, cũng
không nên đặt ra thời điểm thành công quá cụ thể, rõ ràng.
Khởi nghiệp là cách sống đẹp nhất trong thời bình, khởi nghiệp sẽ khiến bạn
nếm trải những cay đắng, ngọt bùi, bất kể thành công hay thất bại, bạn đều có
những trải nghiệm vô cùng phong phú. Cuộc sống phải trải nghiệm mới trưởng
thành. Chúng ta không thể kéo dài sinh mệnh, nhưng khởi nghiệp có thể giúp chúng
ta khơi thêm chiều sâu và chiều rộng của sinh mệnh.

Ngay từ khi còn nhỏ tôi đã hình dung rõ nét về những gì mình cần phải đạt
được khi sống trên đời, và những hình ảnh ấy luôn ám ảnh, thôi thúc tôi hành động.
Ai cũng có ước mơ, nhưng dám theo đuổi ước mơ và biến nó thành sự thật chỉ có ở
một số ít người. Đến bây giờ tôi mới hiểu mỗi người sinh ra để thực hiện sứ mệnh
nào đó. Nếu không dám nghĩ dám làm, kiên trì hành động thì cuộc đời bạn sẽ chẳng
có thành tựu nào đáng để tự hào.
Tôi còn nhớ rõ ngày tôi bắt tay vào viết cuốn sách Cẩm nang khởi nghiệp.
Dẫu biết những cuốn sách có nội dung tương tự đã có nhiều người viết, nhưng tôi
vẫn muốn nhắn nhủ đến những người khởi nghiệp thông điệp của riêng mình. Ban
đầu tôi đặt bút viết một mạch mấy chục trang, càng viết những vấn đề cần giải
quyết đòi hỏi nỗ lực càng nhiều về tư duy cũng như tìm kiếm thông tin. Dù mong
muốn tạo ra một tác phẩm để đời, tôi từng có ý định dừng viết cuốn sách này vì
những khó khăn thường nhật. May mắn thay khi trong đầu nảy sinh ý nghĩ tiêu cực
tôi lại tự động viên mình rằng rồi một ngày nào đó cống hiến của tôi sẽ được nhiều
người ghi nhận. Và thế là tôi lại cắm đầu vào viết như một thằng điên. Hành trình
theo đuổi ước mơ sẽ không bao giờ kết thúc nếu bạn luôn biết động viên mình, hình
dung rõ nét tiến trình cũng như thành quả mà mình sẽ đạt được và có một niềm say
mê bất tận. Hơn ai hết mỗi người phải là người bạn đồng hành tốt nhất của chính
mình thì mới có động lực để vượt qua những rào cản nhất thời.
Khởi nghiệp là một quá trình khẳng định bản thân.
Đã xem khởi nghiệp là một quá trình thì không được nôn nóng, làm ẩu, làm
bừa mà phải hiểu thấu đáo mọi vấn đề, chuẩn bị kĩ lưỡng trước khi hành động. Khi
xã hội loài người ngày càng phát triển thì chuyện “ăn may” rất khó xảy ra, có chăng
chỉ là nhất thời. Tôi dám cam đoan với bạn rằng người thành công sau quá trình
khởi nghiệp là người giỏi, không hẳn giỏi tất cả nhưng chí ít cũng giỏi trong lĩnh
vực mà người ấy khởi nghiệp.


12

Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

Nhiều người đánh đồng khởi nghiệp là làm chủ. Thực tế không có ai làm chủ
hoàn toàn (nghĩa là không phải phục vụ ai đó). Cách khẳng định bản thân tốt nhất là
phát huy những ưu điểm, hạn chế những khuyết điểm của mình. Mình có sở trường
về điều gì thì tìm cách phát huy sở trường về điều ấy. Làm gì thì làm miễn là không
vi phạm đạo đức, pháp luật mà đạt được mục đích của mình thì thôi. Tất nhiên,
chẳng ai muốn khẳng định bản thân theo hướng tiêu cực (bởi ý nghĩa của từ “khẳng
định” vốn đã tích cực), làm những công việc không khẳng định được cái tôi của
mình, nên nhiều người không chọn con đường làm công ăn lương mà chọn con
đường kinh doanh riêng (tự mình làm chủ).
Khi chọn con đường kinh doanh riêng bạn cũng nên chú ý đến khả năng của
mình để chọn con đường cho hợp lí. Nếu bạn không thể gánh vác một sự nghiệp
quá lớn lao thì việc xác định mục đích quá to tát sẽ làm cho quá trình khởi nghiệp
trở nên nặng nề, thậm chí viễn vông, cuối cùng chuốc lấy thất bại ê chề. Chỉ xác
định mục đích khởi nghiệp vừa tầm nhưng chuyên tâm làm tốt nhất bạn có thể tạo
nên kì tích đáng kính nể. Ví dụ, bạn thấy mình có điều kiện mở những hồ bơi nho
nhỏ nên bạn liên tiếp đầu tư xây dựng những hồ bơi phục vụ khách hàng ở các khu
đông dân cư. Chỉ bấy nhiêu thôi bạn cũng đủ ghi lại dấu ấn sâu đậm khi sống trên
đời. Một câu hỏi đặt ra ở đây là “Làm sao biết được hướng khởi nghiệp nào là tốt
mặc dù mình có sở trường về lĩnh vực nào đó?”. Vấn đề này tôi sẽ bàn đến trong
những phần sau của cuốn sách.
Trên bước đường khởi nghiệp có nhiều lúc bạn phải đương đầu với khó khăn,
nhưng không ai có thể thành công nếu như không biết cách vượt qua những khó
khăn. Mỗi lần vượt qua một khó khăn (dù nhỏ) là một lần bạn khẳng định bản lĩnh

của mình.
Khó khăn không giết nổi ta, mà nó chỉ làm ta trở nên bản lĩnh hơn! Đây là
một câu nói mà bất cứ ai muốn thành đạt đều phải tâm niệm. Muốn rèn luyện bản
lĩnh trong cuộc sống thì phải đối đầu với khó khăn, tìm cách vượt qua khó khăn.
Một khi đã vượt qua quá nhiều khó khăn thì càng giỏi, càng có sức cạnh tranh mãnh
liệt với nhiều người khác. Một khi bản lĩnh có thể nung đá thành vàng thì hãy kiên
tâm vì thành công chỉ còn là vấn đề thời gian mà thôi!
Thời đi học, tôi có đọc câu chuyện về anh hùng Nguyễn Viết Xuân, và cho
đến tận bây giờ tôi vẫn không quên khẩu hiệu nổi tiếng của anh:
“Hãy nhằm thẳng quân thù mà bắn!”
Sau đây tôi xin kể lại cho bạn nghe câu chuyện này, để bạn thấu hiểu thêm
một lí lẽ sống nữa:
“Nguyễn Viết Xuân sinh năm 1934, dân tộc Kinh, quê xã Ngũ Kiên, huyện
Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc – một vùng quê có truyền thống yêu nước, chống giặc
ngoại xâm.
Xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo, lên 7 tuổi, Nguyễn Viết Xuân
đã phải sống một cuộc đời đi ở kéo dài suốt 10 năm. Khi vừa tròn 18 tuổi, anh đã
dũng cảm vượt vùng tạm chiến ra vùng tự do xin đi bộ đội. Nhập ngũ tháng 11 năm
1952, lúc đầu, anh làm chiến sĩ trinh sát, rồi tiểu đội trưởng trinh sát, trung đội
trưởng pháo cao xạ, sau làm chính trị viên đại đội. Bất kì ở cương vị nào, Nguyễn
Viết Xuân cũng luôn nêu cao quyết tâm chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc,


13




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

gương mẫu, xung phong đi đầu, cùng đồng đội hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ
được giao.
Trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, đồng chí đã cùng đồng đội dũng
cảm chiến đấu, không ngại hi sinh, gian khổ, góp phần vào thắng lợi chung của
chiến dịch, giải phóng miền Bắc, chấm dứt ách thống trị của thực dân Pháp trên
đất nước ta, đưa cách mạng Việt Nam chuyển sang một giai đoạn mới, giai đoạn
xây dựng miền Bắc theo con đường xã hội chủ nghĩa, và tiến hành cách mạng giải
phóng miền Nam.
Hoà bình lập lại ở miền Bắc, đơn vị của anh làm nhiệm vụ huấn luyện và xây
dựng. Bản thân, tuy sức yếu hơn so với đồng đội, song công việc nào được giao, dù
nặng nhọc, vất vả, đồng chí vẫn phấn đấu hoàn thành, và hoàn thành xuất sắc
nhiệm vụ được giao.
Năm 1964 bị thất bại nặng nề trên chiến trường miền Nam, Mĩ mở cuộc
chiến tranh phá hoại bằng không quân ra miền Bắc nước ta, Nguyễn Viết Xuân với
vai trò là một bí thư chi bộ, một chính trị viên đại đội pháo cao xạ, đã nêu tấm
gương sáng ngời về tinh thần kiên quyết tiến công địch. Tiêu biểu là trận đánh địch
ngày 18 tháng 11 năm 1964. Trong trận chiến đấu này, Mĩ đã huy động nhiều tốp
máy bay đánh phá ác liệt vùng ChaLo thuộc miền Tây tỉnh Quảng Bình. Ngay đợt
đầu, 3 chiếc máy bay F.100 bất ngờ lao vào trận địa của đại đội Nguyễn Viết Xuân.
Loạt đạn đầu tiên của khẩu đội 3 đã đón đánh chiếc đi đầu trong tốp, bọn địch đổi
hướng tấn công và tập trung oanh tạc vào khẩu đội 3. Cả trận địa nổ súng giòn giã,
đánh trả quyết liệt lũ cướp trời, một chiếc trong tốp bay của địch trúng đạn bốc
cháy, nhưng một chiếc khác đã phóng một loạt tên lửa về phía khẩu đội 3. Bất chấp
nguy hiểm, Nguyễn Viết Xuân lao ra khỏi công sự, đứng bên khẩu đội 3 đĩnh đạc tỏ
rõ khí phách và hô lớn: “Nhằm thẳng quân thù, bắn!”
Giữa làn bom đạn địch, tiếng hô dõng dạc của anh vang trên trận địa đã trở
thành khẩu hiệu khích lệ mạnh mẽ tinh thần quyết chiến quyết thắng của toàn đơn
vị, và trên khắp các chiến trường đánh Mĩ. Lưới lửa của đại đội vây chặt lũ máy

bay Mĩ, và một chiếc nữa lại phải đền tội. Trận chiến đấu vừa tạm dứt, đồng chí đi
khắp các khẩu đội để nắm tình hình động viên quyết tâm tiếp tục chiến đấu. Máy
bay địch lại ập đến, điên cuồng bắn phá trận địa của đại đội. Một lần nữa cuộc
chiến đấu lại diễn ra khốc liệt. Tiếng máy bay của địch gầm rú trên bầu trời liên
tiếp nhả các loạt bom xuống trận địa, đồng chí bị thương nặng, gãy nát đùi bên
phải. Nhưng Nguyễn Viết Xuân vẫn thản nhiên bảo y tá cắt nốt phần thịt dính vào
chân, bỏ chân đi cho đỡ vướng. Đồng chí nói: “Tôi không việc gì” và căn dặn y tá
không được cho mọi người biết. Và vẫn tỉnh táo theo dõi cuộc chiến đấu, biểu
dương kịp thời những chiến sĩ và khẩu đội lập công. Sau trận chiến đấu ác liệt,
đồng chí chỉ định người thay thế, phân công người chăm sóc các đồng chí bị
thương, bình tĩnh bàn giao công việc rất tỉ mỉ, rõ ràng. Trở về tuyến sau, vết thương
quá nặng, máu ra nhiều, Nguyễn Viết Xuân thấy mình khó qua được, anh đã bình
tĩnh trao đổi nhiệm vụ với người thay thế, dặn dò cặn kẽ việc chấp hành Nghị quyết
của chi bộ và nêu một số đề nghị về công tác phát triển đảng, đoàn và khen thưởng
trong đơn vị. Khi hi sinh, đồng chí là thiếu uý, chính trị viên đại đội 3, tiểu đoàn 14
pháo cao xạ, sư đoàn 325, quân khu 4, đảng viên Đảng Cộng Sản Việt Nam.


14




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

Tấm gương chiến đấu anh dũng quên mình vì nhiệm vụ của đồng chí được
cán bộ chiến sĩ trong đơn vị rất cảm phục, cả đại đội 3 đã dấy lên cao trào thi đua,
kiên quyết chiến đấu lập công, trả thù cho người chính trị viên yêu qúi của mình.

Với những thành tích xuất sắc đạt được trong kháng chiến chống đế quốc Mĩ,
đồng chí Nguyễn Viết Xuân được đảng và nhà nước tặng thưởng 01 huân chương
Kháng chiến hạng nhì, 6 bằng khen và giấy khen.
Ngày 1 tháng 1 năm 1967, Nguyễn Viết Xuân được nhà nước truy tặng huân
chương Quân công hạng ba và danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.”
Nhiều bạn cứ nghĩ làm giàu đâu có liên quan đến bản lĩnh sống nhưng đó là
một suy nghĩ sai lầm. Trong khó khăn gian khó những phẩm chất của con người
mới có dịp bộc lộ ra, “Ngọc bất trác bất thành khí” (tạm dịch là ngọc không mài dũa
thì không có sáng) mà! Chính vì vậy, không tập vượt qua khó khăn thì không thể
giành thắng lợi cuối cùng. Lê nin có nói: “Cuộc sống là đấu tranh!”. Cuộc sống
giống như một cuộc chiến vậy!
Nhiều người gặp quá nhiều khó khăn liền than trời trách đất. Người giỏi,
người có ý chí, nghị lực cao, có lí tưởng sống lớn thì lại càng gặp nhiều khó khăn.
Tại sao vậy? Không phải số phận họ không may mắn, mà là có thể hiểu như thế
này: Nếu như những người bình thường khác khi gặp khó khăn sẽ đầu hàng, sẽ bế
tắc, sẽ xử trí tiêu cực … thì họ không vậy. Ai cũng gặp khó khăn, song người sống
có lí tưởng, nghị lực … luôn tìm cách vượt qua bằng cả tinh thần lẫn thể chất. Vì nỗ
lực hơn người nên người ngoài nhìn vào bảo rằng họ vất vả, bất hạnh …, nhưng thật
ra khi họ đạt được thành quả rồi thì thành quả ấy bao giờ cũng tốt đẹp hơn người
khác. Giống như động vật, cỏ cây … không phải cây nào sinh ra cũng có thể lớn
mạnh hơn đồng loại, chỉ những cây có “ý chí” vươn lên thì mới hơn chúng bạn mà
thôi, con người cũng không ngoại lệ. Hiện nay trước cuộc sống khó khăn, nhu cầu
vật chất quá nhiều … đã làm cho những phẩm chất của con người trở nên tha hóa.
Con người không còn “anh dũng” như ngày xưa nữa. Tuy nhiên, số phận trong tay
ta, ai quyết tâm rèn luyện thì nhất định thắng lợi!
Một số người muốn đi đường tắt bằng cách đánh đổi hạnh phúc của bản thân
như bài báo dưới đây, nhưng rốt cuộc bạn sẽ được gì khi bạn có đầy tiền trong túi?
Nếu yêu hoặc cặp kè với các đại gia, bạn sẽ được lui tới những chốn xa hoa
sang trọng … Viễn cảnh này đã mê hoặc cả những cô sinh viên (SV) đến từ các
vùng nông thôn có chút ít nhan sắc nhưng lại nhiều tham vọng.

Tối thứ bảy, quán bar Dragon Fly trên Hàng Buồm tấp nập người ra kẻ vào.
Đối tượng đến quán khá đa dạng, nhưng các cô gái mặt còn non trong độ tuổi SV
đến đây khá đông. Đa số các cô gái này đều là chân dài, trang điểm đẹp, trang
phục rực rỡ, bước vào quán bar đầy tự tin.
Khá thu hút trong buổi tối thứ bảy đó là cô gái mặc váy ngắn màu đỏ, bước
xuống từ chiếc Mondeo màu đen cùng một chàng thanh niên mà chỉ cần nhìn phong
cách đã biết đó là dân sành điệu. Đôi này là khách quen của bar, vì ngay khi bước
vào cửa, Phương, nữ sinh kiêm nhân viên phục vụ bar Dragon Fly, đã cởi mở chào
hỏi: “Lâu lâu mới thấy anh chị ghé lại!”. Chỗ ngồi quen thuộc của đôi này là vị trí
ngoài cùng dãy bên phải của tầng 2 - Phương tiết lộ. Nhìn đôi tình nhân có vẻ mặn
nồng, Phương kể: “Trước đây, anh chàng này toàn đến bar với một đám thanh niên


15




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

“hao hao” như anh ấy. Rồi chẳng hiểu thế nào mà gặp cô nàng này, rất hay đến
bar một mình. Chắc là đã yêu nhau nên giờ đi tới đây toàn có cặp có đôi”.
Phương là SV, phục vụ ở bar này được gần một năm. Thi thoảng thấy cô gái
đến bar một mình, Phương cũng bắt chuyện cho khách đỡ trống trải. Hỏi ra mới
biết cô gái tên Hạnh, sinh năm 1988, bằng tuổi Phương, là SV Học viện Thời trang
London. Phương cho biết: “Các cô SV đẹp một chút đến đây một mình vài lần là y
như rằng thế nào cũng đến lúc sẽ có hai mình!".
Các nữ SV như Hạnh bây giờ không phải là hiếm. Trẻ đẹp, mạnh bạo và

tham vọng giàu sang nhanh chóng, lại là SV - cái “tem đảm bảo” về nhân phẩm và
trình độ - nên các cô rất “chịu khó” và dễ dàng tìm thấy đối tượng để vừa có tình,
vừa có tiền. Một qui luật bất thành văn trong hàng ngũ “gái đẹp học trò” ngày nay
là … quen được người càng nhiều tiền càng tốt. Các tiêu chí như học giỏi, đẹp trai
đã không còn đứng ở vị trí số một như trước đây! Vì thế, khi đến bar, những đối
tượng nằm trong “tầm ngắm” của các nữ sinh này rất đa dạng: Từ thiếu gia cho
đến đại gia, thậm chí cả người nước ngoài. Gặp những đối tượng này, khả năng xảy
ra một cuộc “săn đuổi ngược” trong tình yêu là rất lớn!
Triệu Tường Vi, SV ĐH PFT - Arena quen bồ của mình sau mấy lần cùng
bạn bè khám phá “thế giới bí ẩn và hấp dẫn” trong quán bar ILU trên phố Phó
Đức Chính. Vi đến bar này trước là vì tò mò, sau là vì “hoa mắt” trước các công tử
hào hoa nên càng ngày Vi càng thường xuyên tới đây để có cơ hội tiếp cận mục
tiêu. Tất nhiên là Vi không thiếu cách và không bao lâu sau thì Vi đưa được một
con mồi vào “thòng lọng trái tim”. Vi kể về mối tình của mình với anh chàng hơn
hai tuổi, con một đại gia chuyên buôn bán ô tô ở Hà Nội: “Yêu thiếu gia được cái
sướng là chàng còn trẻ, rất lãng mạn và bốc đồng, nên mình muốn gì chàng cũng
chiều hết. Nhưng cái khổ nhất là các công tử nhà giàu bị bố mẹ quản rất chặt, nên
đi chơi không được thoải mái cho lắm”.
Vì lẽ đó mà các đại gia đã thành đạt lọt vào mắt xanh của các nữ sinh xinh
đẹp ngày càng nhiều. Tự chủ về tài chính, lại tự do hoàn toàn, muốn đi đâu, làm gì
cũng không ai ngăn cản. Đối tượng này thường tuổi đã quá “tam tuần”, đến quán
bar vì cô đơn không có người yêu do làm việc quá nhiều hoặc đã chán ngán với các
thú vui cũ kĩ. “Cho nên bắt quen với họ không khó lắm. Nếu chàng ngồi một mình,
em sẽ rất tự nhiên mang chai Ken tới mời hoặc ngồi cùng rồi uống rượu, tỉ tê hỏi
han chàng. Sau đó sẽ là màn xin số điện thoại, nhắn tin và nếu tiến triển tốt thì …
cứ thế mà làm thôi!”. Đây là “chu trình làm quen”, cũng là “kinh nghiệm tán tỉnh”
mà cô SV chân dài Nguyễn Lê Ngọc của ĐH mở Hà Nội chia sẻ sau hai cuộc tình
xuất phát từ quán bar. Hiện tại, Ngọc đang “bồ kết” một anh chàng ở tuổi 38,
chuyên viên cao cấp của Intel tại Việt Nam. Nhưng Ngọc chưa muốn dừng cuộc
phiêu lưu tại đây vì: “Thời này muốn thể hiện đẳng cấp thì phải săn được Tây!”.

Đây là lí do vì sao Ngọc dù đã có bồ trang bị từ A đến Z nhưng vẫn thường xuyên
lui tới quán bar trên phố cổ để tìm “hàng Tây”. Mặt khác, những cuộc tình kiểu này
chóng tàn, nên chuyện “găm hàng” để “tiếp tế” là chuyện bình thường!
Điều đặc biệt là các cô SV đến từ vùng nông thôn, nếu có nhan sắc và mong
muốn có một cuộc sống đủ đầy, xa hoa thì việc vào quán bar tìm bồ cũng không
phải là hiếm. Không sống ở thành phố, nhưng một khi đã ham muốn, những cô SV


16




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

này tỏ thái độ đầy tham vọng đến không ngờ: “Em không muốn sống mãi trong
cảnh túng quẫn khi bạn bè xài hàng hiệu, có người yêu giàu sang. Em cũng xinh
đẹp, tội gì em phải sống thiếu thốn?” là lời giải thích khi tìm đến club số 1 Tăng
Bạt Hổ kiếm bồ của Phan Lê Phương, quê Thái Nguyên, SV CĐ Kinh tế Kĩ thuật
Thương Mại. Lần đầu vào club này với bạn, Phương hơi ngại. Nhưng cái cảm giác
này nhanh chóng qua đi.
Bên cạnh việc được bồ trang bị “tận răng”, thi thoảng Phương còn giúp bạn
bè được mở rộng tầm mắt vì mời bạn lên những chỗ “không có tiền thì không vào
được”! Mỗi lần như thế, Phương tỏ ra khoái chí: “Bọn bạn ở quê, đứa nào cũng
bảo em sướng, hãnh diện, tốt số vớ được bồ giàu, dù bồ hơi xấu, nhưng bù lại nó
lắm tiền. Chẳng biết đi tới đâu nhưng em cứ được ăn ngon mặc đẹp, đưa đón bằng
SH, bạn bè thỉnh thoảng lại được chầu quậy ra trò là em “sướng” rồi!”.
“Thế cặp kè với những người giàu có này, liệu có phải “trả lại” người ta cái

gì không?”, câu hỏi tế nhị với Phương đã nhận được một câu trả lời không thể
thẳng hơn: “Trên đời này làm gì có cái gì là cái cho không? Người ta cho mình vật
chất thì mình trả lại bằng “tinh thần”! Đằng nào em cũng “mất” với thằng người
yêu. Nếu nó giàu, có phải “cái đó” có giá trị hơn bao nhiêu không?”.
Khi săn “đại gia”, điều khó nhất là làm sao đừng để lộ tẩy là “mình chỉ
muốn móc túi người ta” sớm quá! Đấy chỉ là mục tiêu cuối cùng! Cho nên, nghe
các nàng tiết lộ, có thể thấy kĩ nghệ săn đại gia của nữ sinh cũng không hề đơn
giản. “Đến đúng chỗ” là kinh nghiệm đúc rút của Triệu Tường Vi: “Bạn có thể tiếp
cận được một tỉ phú trong quán cafe hay nhà hàng nhỏ bé tầm thường quen thuộc
không? Bạn phải tìm đến những địa điểm mới – nơi các đại gia và nhân vật “máu
mặt” hay lui tới!”. Tuy nhiên, theo Vi, thì cũng cần phải xác định xem bạn muốn
một chàng như thế nào đã: “Nếu muốn một thiếu gia ăn chơi bốc đồng và sẵn sàng
móc ví ném tiền thì bạn phải tìm đến những quán “đẳng cấp”. Trước đây, thích
kiểu máu lửa, mình hay đến Toilet Pub trên Trần Quang Khải. Ở đây, quy tụ nhiều
anh chàng cực kì chịu chơi mà tuổi đời còn trẻ lắm!”. “Nhưng giờ không thích máu
lửa nữa thì sao”?, Vi trả lời: “Nếu vậy, phải chuyển hướng sang các club lịch sự,
sâu lắng hơn. Sonate trên phố Nguyễn Du có thể là một điểm đến thú vị. Nơi đó có
nhiều chàng đeo kính cận, mặc đồ công sở nhưng túi tiền nặng trịch!”, Vi tỏ vẻ rất
dày dạn.
Sở dĩ các nữ SV muốn tìm bồ giàu có cứ lên bar, sàn nhảy là bởi các nơi này
khiến cảm giác tiêu tiền của các đại gia lên đến đỉnh điểm, sau đó là “bo” gái
không tiếc tay. Mặt khác, các đại gia thường tụ tập cùng nhau, như vậy, cơ hội tiếp
cận với những đối tượng này sẽ lớn hơn!
“Từ từ rồi khoai sẽ nhừ” là cách mà Nguyễn Lê Ngọc thực hiện khi cưa anh
bồ của mình. “Phải nhớ là ngay trong quán bar này, còn rất nhiều người đẹp, thậm
chí đẹp hơn mình rất nhiều lần. Đó là chưa kể những mối quan hệ của anh chàng ở
bên ngoài. Mà họ là đại gia, họ có quyền chọn lựa. Cho nên, mình phải từ từ. Nếu
vồn vã quá, chàng sẽ tưởng mình định ăn tươi nuốt sống chàng như những cô gái
khác chỉ muốn đào mỏ mà thôi!”.
Ngọc còn tiết lộ: “Muốn săn được đại gia, hoặc thiếu gia, hoặc Tây cũng

không khó. Vấn đề là phải biết cách. Đầu tiên là phải lân la ở các quán bar, club


17




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

sang trọng, nhăm nhe xem ai được được đã. Rồi lên kế hoạch tấn công thật “bài
bản”. Khi “cá đã cắn câu” cũng phải thật bài bản trong khoản nũng nịu, hờn dỗi,
và phải cực kì khôn khéo, điềm tĩnh thì mới móc được hầu bao!”.
Còn Phan Lê Phương, để giữ chân người yêu, Phương luôn cố gắng để …
không là chính mình: “Mình phải tỏ ra là tốt hơn hẳn so với những gì mình có, từ
cách ăn mặc, đi lại, trang điểm … Tội gì không làm mình đẹp hơn khi đã có người
lo cho mình hết?! Nếu không hơn được các chân dài khác điểm gì thì mình cũng sẽ
mau chóng bị sa thải! Đôi khi cũng hơi mệt mỏi, vì cứ phải cố gắng giả tạo thế này,
nhưng cái gì cũng có giá của nó”. Với câu hỏi: “Cứ thế này mãi, em không buồn à?
Bạn bè có nói gì không?”, Phương phá lên cười: “Em chỉ chơi thế này hết thời SV
thôi, cho nó hoành tráng, đủ đầy! Ra trường rồi em tính sau! Nhiều bạn cũng bảo
không hiểu sao em thích sống thế và không đồng tình với em. Thi thoảng em buồn vì
thấy không có tình yêu thực sự! Nhưng không vấn đề gì! Mỗi thời điểm có một lựa
chọn, và mỗi con người có một cách suy nghĩ riêng!”.
Thông thường kiếm được đồng tiền chân chính rất khó khăn. Chính vì vậy,
cho dù tuổi càng ngày càng lớn, đã tìm đủ mọi cách mà tiền vẫn chưa đến thì cũng
đừng có nản chí. Hãy tự hỏi mình rằng: “Mình kiếm tiền để làm gì?”. Nếu trả lời
được thì hãy cứ kiên tâm mà đi tiếp. Nghèo nhưng hạnh phúc xét đến cùng vẫn hơn

giàu mà bất hạnh, nên đừng lấy đó làm xấu hổ với bản thân và mọi người.
Có dịp tôi hướng dẫn một bạn trẻ thực hiện dự án về thiết kế. Khó khăn lớn
nhất của chúng tôi là tìm ra giải pháp thiết kế tối ưu nhất. Sau nhiều ngày tháng vật
lộn với khó khăn, chúng tôi đã tìm ra cách để giảm thiểu thời gian lao động, mà chất
lượng sản phẩm không thay đổi. Sau lần khó khăn ấy tôi rút ra rất nhiều bài học cho
bản thân.
Bài học thứ nhất: Phải luôn luôn rèn luyện vượt qua khó khăn để nâng cao
nghị lực trong cuộc sống. Có nghị lực sẽ có tất cả!
Bài học thứ hai: Khó khăn không giết nổi ta, nó chỉ làm cho ta bản lĩnh hơn
mà thôi!
Bài học thứ ba: Để vượt qua khó khăn trước tiên cần giữ tâm thật vững, sau
đó là tìm ra giải pháp tháo gỡ khó khăn. Để giải quyết một khó khăn không đơn
thuần là nâng cao tinh thần, mà thể chất và trí tuệ cũng cần được bồi bổ. Hãy tập
sống khoa học (tập thể dục, ăn ngủ điều độ), luôn trau dồi tri thức của mình. Tập
trung toàn lực giải quyết nguyên nhân chính gây ra khó khăn, nỗ lực hết mình và lôi
kéo cả người khác cùng nỗ lực để tìm cách vượt qua nó.
Thiết nghĩ với ba bài học trên, nếu bạn nào sống biết suy nghĩ sâu sắc sẽ thấy
chúng rất thiết thực cho cuộc sống của mình. Tôi không chỉ các bạn làm giàu là phải
chà đạp người khác, tôi không nói làm giàu là dễ dàng, vì xưa nay cái gì dễ dàng
thường có giá trị rất thấp, mà tôi nói rằng: Những giá trị đích thực là những giá trị
bạn đạt được bằng chính sự nỗ lực hết mình của bạn!
Khởi nghiệp là một cuộc chiến trường kì gian khổ.
Gây dựng sự nghiệp là cuộc chạy đua marathon. Là người khởi nghiệp ai
cũng có khát vọng thành công nhưng không thể đốt cháy giai đoạn. Thành công


18

Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

càng dễ, thất bại càng dễ. Nhiều người khởi nghiệp có chí rất lớn nhưng không hiểu
rằng để gây dựng được sự nghiệp cần trường kì kháng chiến, chia ra nhiều giai đoạn,
đánh chiếm từng mục tiêu. Cốt lõi của thành công không phải là làm nhiều mà là
làm đúng, đưa ra phương pháp chính xác giải quyết những khó khăn mình đang gặp
phải. Sau khi thiết lập được mục tiêu phải chia thành nhiều giai đoạn rồi thực hiện
tốt từng giai đoạn ấy với phương châm: Khởi động mau lẹ, hành động tốc độ, sắc
bén, dứt khoát … Rồi khi có tiền lại phải biết cách tiết kiệm, đầu tư tốt. Cứ từng
chút, từng chút như vậy mới chạm tay vào giàu có.
Khởi nghiệp là dẫn một nhóm người chưa có định hướng đến một nơi chưa
xác định để làm một việc chưa biết có thành công hay không. Ngay cả người khởi
nghiệp có năng lực cũng chẳng thể nhìn rõ được tất cả trước khi xuất phát, dù đã
suy xét kĩ càng nhưng trong quá trình thực hiện chắc chắn vẫn phát sinh nhiều vấn
đề, bởi đại đa số phương hướng và sản phẩm/dịch vụ khi tổ chức thành công luôn
khác biệt rất lớn so với ý tưởng ban đầu. Căn cứ vào thị trường và phản ứng của
người tiêu dùng trong quá trình phát triển, thậm chí vào cả động thái của đối thủ
cạnh tranh để tùy cơ ứng biến.
Khởi đầu đôi khi dễ dàng nhưng duy trì là điều rất khó. Suy tư, trăn trở … là
tâm trạng điển hình của người khởi nghiệp. Điều thường thấy không phải là thành
công hay thất bại, mà là bạn phải vật lộn với khó khăn trong một thời gian dài. Ý
thức tự chủ và làm việc chăm chỉ … là đức tính thường thấy ở người khởi nghiệp.
Với tư cách là người khởi nghiệp, bạn phải chịu trách nhiệm trước nhà đầu tư,
cổ đông, nhân viên, bạn bè ... Bạn thường cô độc nhưng phải vững vàng đến giây
phút cuối cùng. Cho dù có khó khăn đến đâu đi nữa thì người mà bạn trông cậy
nhiều nhất vẫn là chính mình. Lúc nào bạn cũng phải tỏ ra tự tin và lạc quan để tạo
động lực cho người khác, càng gian nan bạn càng cố gắng chứng minh mình có

năng lực để không phụ sự kì vọng của mọi người.
Khởi nghiệp đồng nghĩa với việc bạn phải gánh vác trách nhiệm nặng nề hơn,
công ty vừa thành lập lập tức bạn phải có trách nhiệm với nhân viên, đối tác, nhà
đầu tư và mọi phương diện khác mà doanh nghiệp của bạn có liên quan. Nếu công
ty càng mở rộng qui mô thì trách nhiệm xã hội của bạn càng tăng lên. Nếu được xếp
vào hàng doanh nghiệp dẫn đầu trong lĩnh vực nào đó, bạn phải có thêm trách
nhiệm trong ngành nghề ấy. Trách nhiệm này chắc chắn không phải là sự bốc đồng
nhất thời có thể gánh vác, chỉ có những người luôn nung nấu ước mơ thay đổi cuộc
sống hiện tại mới có thể đảm đương được.
Cuộc sống của người khởi nghiệp vô cùng khắc nghiệt. Mở mắt ra là họ đã
phải đối mặt với hàng loạt áp lực như tiền thuê mặt bằng, điện và nước, lương hàng
tháng, lãi ngân hàng …, nếu thuận lợi họ hi vọng chạy nhanh nhất có thể, nếu bất
trắc họ lại hi vọng rút nhanh nhất có thể, đầu óc toàn lo chuyện tiền nong, áp lực
càng lúc càng lớn đã làm thay đổi tâm lí và cuộc sống của họ. Người khởi nghiệp
phải vận động không ngừng. Rất nhiều lần họ tỉnh giấc ghi lại những suy nghĩ của
mình rồi lại thiếp đi …
Khi khủng hoảng kéo đến, khi vấn đề xảy ra, bạn chỉ có thể dựa vào bản thân,
đừng trông mong nhà đầu tư, bạn bè hay nhân viên có thể giúp bạn. Một khi khởi


19




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

nghiệp, bạn phải vững vàng, sáng suốt đưa ra phương pháp giải quyết tất cả vấn đề,

dự báo tình huống xấu nhất, sẵn sàng tự cứu chính mình.
Một khi ai đó khởi nghiệp, không những bản thân họ phải vắt kiệt sức lực,
mà còn cuốn toàn bộ tài nguyên xung quanh vào cuộc chiến ấy, khi đó thứ liên quan
đến họ không chỉ là bản thân, mà còn là người thân, bạn bè, cổ đông, nhân viên cho
đến đối tác và khách hàng. Họ sẽ huy động mọi mối quan hệ để giúp sức, khởi
nghiệp khi đó trở thành một vòng xoáy không ngừng.
Tôi còn nhớ ngày đầu tiên tôi khởi nghiệp, sáng nào tôi cũng phải thức dậy
thật sớm và làm việc cho đến tận đêm khuya. Đã bao năm trôi qua tôi vẫn giữ thói
quen ấy. Và thói quen này đã giúp tôi thay đổi cuộc sống của mình. Mặc dù khởi
nghiệp là một cuộc chiến trường kì gian khổ nhưng nó có thật sự gian khổ hay
không còn tùy thuộc vào bạn. Người xem lao động là lẽ sống, biết tạo động lực để
làm việc, phân bổ sức lực cho hợp lí, tìm ra phương pháp đạt mục đích … sẽ cảm
thấy những áp lực trong quá trình phấn đấu dường như rất nhẹ nhàng. Nó là thói
quen, là công việc thường ngày mình phải làm, không có gì to tát mặc dù rất nhiều
người không thể làm nổi điều này.
Không phải ai cũng có thể khởi nghiệp thành công.
“Nếu mai là ngày cuối cùng của cuộc đời thì hôm nay bạn có muốn khởi
nghiệp không?”. Nếu câu trả lời là có, bạn chính là người sinh ra để khởi nghiệp.
Phần lớn người có tâm hướng gây dựng sự nghiệp là bẩm sinh, từ nhỏ đã trào
dâng sự hào sảng và tinh thần hiếu thắng, không chấp nhận số phận như bao người
khác. Những người không có tâm hướng gây dựng sự nghiệp đều dễ dàng buông
xuôi hi vọng. Năng lực, phẩm chất có thể bồi dưỡng, nhưng tâm hướng gây dựng sự
nghiệp về cơ bản không thể bồi dưỡng được. Bên cạnh đó, có tâm hướng gây dựng
sự nghiệp là một chuyện, khởi nghiệp thành công hay không lại là chuyện khác.
Tuy nhiên, tâm hướng gây dựng sự nghiệp càng “quyết liệt” khả năng thành công sẽ
càng cao.
Nhiều người liên hệ với tôi để mua dự án kinh doanh, nhưng trước khi mua
họ thường hỏi liệu dự án kinh doanh của tôi có đảm bảo thành công cho họ hay
không. Một số khi nhận được câu trả lời của tôi thì không mua, số khác vẫn mua
nhưng chỉ một thời gian ngắn sau thì bỏ cuộc. Loại người không tự thân vận động

lại bắt người khác đảm bảo cho sự thành công của mình thì không thể khởi nghiệp
thành công được.
“Khởi nghiệp là việc lớn của đời người, vậy nên hãy suy xét kĩ càng trước
khi xuất phát, khởi nghiệp khó gấp bội phần so với làm thuê, mỗi trường hợp thành
công đều là vận may trong cuộc chiến sống còn”.
Theo thống kê, tỉ lệ các công ty tồn tại được sau 10 năm khởi nghiệp ở Mĩ là
4%. Sau năm thứ nhất 40% công ty phá sản, 5 năm tiếp theo tỉ lệ công ty phá sản
tăng lên 80%, trong 20% công ty còn lại có 80% tiếp tục phá sản trong chu kì 5 năm
tiếp theo. Tỉ lệ thành công của khởi nghiệp lần đầu là 23%. Đừng vội tin những câu
chuyện kiểu như một năm sáng lập, hai năm huy động vốn, ba năm niêm yết sàn
chứng khoán, cũng chớ tin có người chỉ vài phút chờ xe buýt đã hoạch định xong


20




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

một kế hoạch thành công đến mức tiền vào như nước …, nếu không bạn sẽ “chết”
mà không biết tại sao mình lại “chết”. Hầu như đó chỉ là những câu chuyện khoác
lác, cho dù không khoác lác thì nhân vật chính cũng là một kẻ may mắn. Nên nhớ
rằng những trường hợp như thế rất hiếm hoi. Cho dù họ có may mắn như thế thì
không có nghĩa bạn sẽ là người may mắn tiếp theo. Mọi người thường chỉ thấy mặt
vinh quang của thành công mà không thấy được sự gian truân của quá trình khởi
nghiệp. Đó là “lỗ hổng” trong tư duy khi quyết định chọn cho mình một con đường
để theo đuổi.

Tôi đã hướng dẫn rất nhiều người khởi nghiệp nhưng hầu hết trong số họ đều
không thể thành công. Họ không thể thành công không phải do tôi, do hoàn cảnh
khách quan mà do chính họ. Khi gặp khó khăn họ bỏ cuộc. Họ đã không thể kiên trì
đến cùng. Về điểm này thì không ai có thể giúp được họ ngoài chính bản thân họ.
Nhiều người trước khi khởi nghiệp đều tự cho rằng mình có mục tiêu tốt đẹp
và kế hoạch chu toàn, nhưng khi thực hiện mới phát hiện có nhiều vấn đề. Trong
quá trình khởi nghiệp sẽ xuất hiện nhiều rào cản gây ra nhiều “tai nạn”. Những lúc
như vậy nếu người khởi nghiệp không có tầm nhìn xa sẽ dễ sa vào cảm giác hụt
hẫng, thậm chí bỏ cuộc. Đây là điều cực kì đáng tiếc vì nếu dũng cảm đối mặt với
những khó khăn trong quá trình khởi nghiệp họ sẽ có cơ hội rèn luyện năng lực ứng
biến của bản thân, dù thất bại lần này họ cũng có kinh nghiệm để tái khởi nghiệp ở
lần sau.
Đôi khi người khởi nghiệp thất bại do tâm thế kém. Cho rằng bản thân có
khả năng, mạnh tài nguyên nên có thể phát triển kiểu nhảy vọt. Cho rằng cách mạng
có thể thành công trong một ngày. Kết quả là phải đi đường vòng, đi lâu hơn dự tính,
chẳng được gì, thậm chí thua lỗ. Ví dụ, một số người khởi nghiệp hiện nay đặt ra
chỉ tiêu ban đầu quá lớn. Với chỉ tiêu như vậy liệu năng lực của doanh nghiệp có
theo kịp, nguồn lực có đáp ứng hay khách hàng có đồng hành? Tầm nhìn sâu rộng,
“tiến từng bước vững chắc” có ý nghĩa vô cùng to lớn trong quá trình khởi nghiệp.
Đôi khi người khởi nghiệp thất bại do không tạo ra được sản phẩm/dịch vụ
tốt. Có thể tạo ra sản phẩm/dịch vụ tốt hay không dường như là chìa khóa sống còn
của mỗi doanh nghiệp. Tình huống thường gặp nhất là sản phẩm/dịch vụ không phù
hợp với nhu cầu thị trường, hoặc sản phẩm/dịch vụ chỉ khả thi trong phòng thí
nghiệm chứ chưa có tính ứng dụng ngoài thị trường. Nền tảng cơ bản của sản
phẩm/dịch vụ đưa ra thị trường là phải giải quyết được nhu cầu bức thiết nhất của
khách hàng. Sau đó trải qua nhiều giai đoạn phải liên tục điều chỉnh, hoàn thiện sản
phẩm/dịch vụ để đáp ứng nhu cầu thị trường ở mức cao nhất có thể. Người khởi
nghiệp trước tiên phải quan tâm đến sản phẩm/dịch vụ sau đó mới đến kinh doanh,
bởi sản phẩm là đạo, kinh doanh là thuật. Hãy xem xét thật kĩ sản phẩm/dịch vụ mà
mình cung cấp cho khách hàng trước khi quảng bá chúng rộng rãi: Sản phẩm/dịch

vụ của bạn đem lại giá trị gì cho khách hàng? Ai, khi nào không thể dùng sản
phẩm/dịch vụ của bạn? Số tiền mà khách hàng bỏ ra có tương xứng với những gì họ
nhận được từ sản phẩm/dịch vụ của bạn hay không? Một sản phẩm/dịch vụ tốt còn
phải xem có bao nhiêu người trong bao nhiêu tình huống không dùng sản
phẩm/dịch vụ của bạn thì không được.


21




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

Đôi khi người khởi nghiệp thất bại do không thể đưa sản phẩm/dịch vụ thâm
nhập vào thị trường. Cho dù bạn có thầy giỏi dẫn dắt thì bạn cũng phải tự mình trải
nghiệm, tự mình tìm ra con đường thâm nhập vào thị trường. Vì tính thiên biến vạn
hóa của thị trường nên bạn phải thường xuyên tìm hiểu, điều tra, nghiên cứu thị
trường để thay đổi chiến lược kinh doanh vào những lúc thích hợp. Doanh nghiệp
khi định vị thị trường phải hiểu được sản phẩm/dịch vụ của đối thủ, tại sao khách
hàng chọn sản phẩm/dịch vụ của mình, để từ đó tìm ra phương hướng phát triển.
Đôi khi người khởi nghiệp thất bại do không biết cách quản lí doanh nghiệp
của mình. Doanh nghiệp thời kì đầu phải đối mặt với nhiều vấn đề, như khách hàng
khiếu nại, đối thủ chơi xấu, thị trường thay đổi, nguồn vốn đứt đoạn … Tất cả vấn
đề này đều chưa có tiền lệ hay kinh nghiệm để có thể dựa vào, mà đòi hỏi doanh
nghiệp phải biết quán xuyến để tiến lên phía trước. Doanh nghiệp thời kì đầu nếu
phạm sai lầm thì cái giá phải trả chưa cao, nhưng theo đà phát triển cái giá ấy sẽ
tăng vọt. Vì vậy cần phải xây dựng được chính sách quản lí để có thể ngăn ngừa

những thói quen xấu ngay từ trong trứng nước.
Hầu hết người khởi nghiệp thất bại trước tiên do định hướng sai, sau đó mới
do năng lực, phẩm chất, điều kiện, hoàn cảnh … của họ còn hạn chế. Năng lực,
phẩm chất … cần để khởi nghiệp hoàn toàn khác làm thuê. Làm thuê chỉ cần huy
động nguồn lực để làm tốt nhiệm vụ được giao, còn khởi nghiệp đòi hỏi phải làm
tốt mọi việc.
Khởi nghiệp là một hệ thống phức tạp, những chuyện mà bạn phải đối mặt
không chỉ là tuyển người, dùng người, quản lí, sa thải, mà còn là nghiên cứu & phát
triển, sản xuất, tiêu thụ, mở đại lí, tìm nhà cung ứng, đồng thời cũng không tránh
khỏi công thương, thuế vụ, huy động vốn … Nhiều người chỉ có kĩ năng ở một lĩnh
vực đã ra khởi nghiệp. Thiếu kĩ năng cũng là một nguyên nhân khiến công cuộc
khởi nghiệp không như mong muốn. Ví dụ, với đầu bếp, làm thuê là chế biến món
ăn, còn khởi nghiệp là mở nhà hàng. Mở nhà hàng phức tạp hơn chế biến món ăn rất
nhiều. Không phải cứ biết nấu ăn là có thể mở nhà hàng.
Khi khởi nghiệp bạn cần một nền tảng nhất định về năng lực, phẩm chất, vốn
liếng … ở lĩnh vực mình sẽ khởi nghiệp. Thiếu một trong những nền tảng này có
nguy cơ dẫn bạn đến thất bại. Giải bài toán khởi nghiệp thành công ngoài đời giống
như giải bài toán trong sách giáo khoa là mỗi lời giải đều có điều kiện đi kèm. Kết
quả đó chỉ xảy ra trong điều kiện như thế mà thôi. Không đủ điều kiện mà khởi
nghiệp là một việc làm liều lĩnh, khả năng mất nhiều hơn được. Nói như thế không
có ý khuyên bạn đợi đến khi đủ điều kiện mới khởi nghiệp, mà hãy chuẩn bị cho kĩ
và trong quá trình khởi nghiệp cần phải biết lấp đi “khoảng trống” của mình.
Khởi nghiệp là chạy đường trường, gặp vô số thử thách, con đường bạn phải
vượt qua bạn đều chưa từng đi qua. Dù là người liên tục khởi nghiệp thì mỗi lần
khởi nghiệp luôn là hành trình chinh phục cái mới. Một dự án/kế hoạch kinh doanh
dù xuất sắc đến mấy cũng cần tùy cơ ứng biến theo tình hình thị trường, mọi thứ
đều là ẩn số, đây cũng chính là điểm thú vị nhất của khởi nghiệp. Trừ những cá
nhân cực kì may mắn, khởi nghiệp là quá trình không ngừng nếm trải sai lầm,
không ngừng phát hiện ra con đường không có lối thoát, để cuối cùng tìm được ánh
sáng, khi đó mới thành công.

22




Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

Chẳng có bữa cơm nào miễn phí, chẳng ai muốn mà thành công ngay. Thứ
mà mọi người thường thấy là hào quang lấp lánh của những người thành công,
nhưng ít ai hiểu được cảm giác cô độc, chua cay … sau lưng họ. Mỗi người khởi
nghiệp thành công đều là những người còn sót lại sau một quá trình đầy thách thức.
Trước khi chạm tới thành công họ đều trải qua những việc như đứt đoạn dòng tiền
mặt, không có tiền trả lương, tưởng chừng như bế tắc, thất vọng đến ê chề … Cho
nên là người khởi nghiệp bạn không được than thân trách phận, phải hiểu rằng
không phải chỉ có bạn đứng trước thách thức, ai cũng như vậy cả, chỉ có điều bạn
không thấy mà thôi!
Không thành công nào không có lí do, chẳng thất bại nào không có nguyên
nhân. Bạn thành công đơn giản vì bạn làm đúng nhiều việc (gắn với hoàn cảnh, điều
kiện thực thi). Dù theo đuổi lĩnh vực nào, công việc gì thì việc chọn con đường
chính đạo và kiên trì đến cùng sẽ giúp bạn đạt được thành công sớm nhất. Kiên trì
nhiều khi có thể mài sắt thành kim. Chính vì vậy, đức tính kiên trì là đức tính đáng
quí nhất của người khởi nghiệp. Ông trời luôn thử thách sự nhẫn nại và sức chịu
đựng của bạn, đến giây phút chót mới để bạn thắng. Hay nói cách khác, trời chỉ
giúp những người biết tự giúp mình, nếu bạn không dồn hết tâm sức thì đừng mong
người khác chìa tay ra cứu bạn. Thành công sẽ đến khi bạn biết nỗ lực hết mình
theo đuổi công việc nào đó. Quyết chiến là một dạng tinh thần, còn kiên trì đến

cùng là thái độ khởi nghiệp. Điều gọi là tiến thủ chính là cảnh giới không ngừng
đem điểm cao ngày hôm nay đặt thành điểm thấp của ngày mai, cũng như quyết tâm
biến 5% hi vọng thành hiện thực.
Thành công là quá trình không ngừng nếm trải cái sai, không bỏ cuộc mới có
cơ hội thành công. Trong hành trình khởi nghiệp bất cứ kì tích nào cũng có thể xuất
hiện, tiền đề là bạn không được nhận thua. Quá trình khởi nghiệp kéo dài, thách
thức lớn nhất là tinh thần của người khởi nghiệp chứ không phải tiền bạc, kĩ thuật
… Chỉ những người khởi nghiệp có tinh thần mạnh mẽ, bền bỉ mới có khả năng
thành công, bất kể dự án của bạn tốt đến mức nào đều cần một trái tim kiên cường.
Nếu không có một tinh thần đủ mạnh bạn sẽ không thể đi đến cuối con đường. Trên
80% trường hợp khởi nghiệp thất bại trên thế giới do bỏ cuộc, trên 80% nguyên
nhân bỏ cuộc là mất niềm tin. Nếu bạn không tin tưởng con đường mà bạn theo
đuổi có thể thành công thì bạn không thể có đủ dũng khí chiến đấu đến cùng. Nếu
bạn không tin tưởng vào những gì mình làm thì bạn không thể thuyết phục người
khác ủng hộ bạn được. Muốn thành công cần phải biến bản thân thành người bất bại
về mặt tâm lí, lúc nào cũng phải vững vàng.
Chẳng ai luôn thuận buồm xuôi gió, cho nên có xử lí thông minh đối với sự
việc đã xảy ra hay không, có biết điều chỉnh tâm lực của mình hay không là vô cùng
quan trọng. Tâm lực là năng lực tinh thần. Người có tâm lực mạnh mẽ không dễ
dàng bỏ cuộc. Họ luôn đặt ra mục tiêu cho mình, nỗ lực đạt được mục tiêu, gặp khó
khăn vẫn tìm cách bước tiếp, thời cơ không hợp thì chờ đợi thời cơ, không có cơ hội
thì tự tạo cơ hội … Nguồn gốc sức mạnh của tâm lực nằm ở: Thứ nhất, bẩm sinh/di
truyền; thứ hai, tư duy, thói quen tiếp thu, luyện tập thường xuyên; thứ ba, mục tiêu
có hấp lực lớn. Tôi cho rằng 80% tâm lực có được là từ tư duy, thói quen tiếp thu,


23

Cẩm nang khởi nghiệp

Chat Master

luyện tập thường xuyên. Chính vì vậy, bạn cần phải thường xuyên làm cho tâm lực
của mình trở nên mạnh mẽ.
Những điều cực kì quan trọng trong quá trình khởi nghiệp phải làm được là:
Hiểu bản thân muốn gì; hiểu bản thân phải làm gì để đạt được điều mình muốn; tìm
ra phương pháp đạt được mục tiêu đã đưa ra; giữ cho tinh thần của bản thân luôn
vững vàng trước mọi nghịch cảnh.
“Thành công không phải là một yếu tố bẩm sinh mà là kết quả của một quá
trình nỗ lực” là quan điểm của triệu phú người Singapore Adam Khoo. Theo ông,
cốt lõi của thành công trong kinh doanh không phải là sự thuận lợi của các điều kiện
khách quan mà là nỗ lực bền bỉ của người kinh doanh. Không ai có thể kiểm soát
được những sự kiện sẽ xảy đến với mình, nhưng mọi người đều có thể kiểm soát
được cách mà mình phản ứng với những sự kiện đó. Và thực chất, cách phản ứng
mới là yếu tố quyết định thành công của một cá nhân, Adam Khoo nói.
2. Tại sao phải khởi nghiệp?
Nhìn hiện tượng bên ngoài mà nói thì một người dù kiếm được nhiều tiền
đến mấy thì một ngày cũng chỉ ăn ba bữa cơm, tối chỉ dùng một cái giường để ngủ
…, nhưng tại sao hiện nay rất nhiều người thích làm chủ mặc dù năng lực bản thân
không có? Để giải thích hiện tượng này chúng ta phải đi tìm hiểu bản chất bên trong
của vấn đề.
Có một bộ phim truyền hình bên Trung Quốc tạm dịch là “Thiếu hải sư trẻ”.
Vào mùa sinh sản rất nhiều hải sư tìm đến hòn đảo nhỏ để làm tình. Tất cả hải sư
tập trung lại một chỗ, con đực dẫn theo vợ của mình ung dung ngồi phơi nắng.
Bỗng nhiên có một con hải sư đực phát hiện có chấn động dữ dội trên biển, những
con hải sư khác cũng phát hiện thấy điều đó nên nhốn nháo cả lên. Hải sư chủ trên
đảo cảm thấy lo lắng, luôn chú ý cảnh giác nhìn ra biển. Trên mặt biển lúc này dày

đặc những chấm đen, càng ngày càng gần, nhìn càng rõ hơn, đó chính là đầu của
những con hải sư trẻ khác. Đây là những thanh niên chưa lập ra đình, đang rất sung
sức. Chắc lúc này bạn cũng đoán được chuyện gì sẽ xảy ra. Tất cả các tráng sĩ hải
sư lao vào chiến đấu với những hải sư già trên đảo để giành bạn tình. Rất nhiều hải
sư đã hi sinh, một số hải sư cái bị bắt đi … Bộ phim kết thúc với cảnh biển lặng.
Đối với động vật chỉ có hai việc quan trọng nhất là sinh tồn của bản thân và
duy trì nòi giống. Cả hai việc này đều đòi hỏi phải có tài nguyên. Đó là bản năng,
không có bản năng sẽ bị đào thải.
Đối với con người, tài nguyên có ngoại diên của nó kéo dài vô tận, từ những
vật hữu cơ đến vô cơ, từ những nhận thức vô hình, tư tưởng đến thông tin … đến
lúc quả đất cũng không thể đáp ứng được nguyện vọng của con người, con người
đành vươn cánh tay ra ngoài vũ trụ. Khái niệm giàu có cũng do con người sáng tạo
ra, con người cũng chính là một bộ phận tài nguyên và là một bộ phận tài nguyên
trọng yếu nhất.
Bạn muốn trở thành tài nguyên của người khác? Hay trở thành người chi
phối nguồn tài nguyên đó?


24