HỆ THỐNG
THÔNG TIN KẾ TOÁN
TS. Lê Kim Ngọc
Viện Kế toán Kiểm toán
Đại học Kinh tế quốc dân
KẾT CẤU MÔN HỌC
• Chương 1: Tổng quan về hệ thống thông tin kế toán
• Chương 2: Các công cụ mô tả hệ thống thông tin kế
toán
• Chương 3: Hệ thống thông tin kế toán chu trình mua
hàng
• Chương 4: Hệ thống thông tin kế toán chu trình quả
n lý nguồn nhân lực
• Chương 5: Hệ thống thông tin kế toán chu trình sản
xuất
• Chương 6: Hệ thống thông tin kế toán chu trình bán
hàng
CHƯƠNG 1 – TỔNG QUAN VỀ
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
MỤC TIÊU CHƯƠNG:
• Nắm được các khái niệm cơ bản về hệ thống, h
ệ thống thông tin quản lý, hệ thống thông tin kế t
oán
• Hiểu được vai trò của hệ thống thông tin kế toán
trong doanh nghiệp
• Xác định được các yếu tố cấu thành hệ thống th
ông tin kế toán
• Các mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong
hệ thống thông tin kế toán
KHÁI NIỆM HỆ THỐNG
Hệ thống là một tổng thể bao gồm các bộ phận,
thành phần có mối quan hệ với nhau để thực hi
ện những mục tiêu chung nhất định
B
A
Mục tiêu
C
D
CÁC THÀNH PHẦN CỦA HỆ THỐNG
– Mục tiêu của hệ thống
– Cấu trúc của hệ thống: là sự sắp xếp các thàn
h phần bộ phận bên trong của hệ thống
– Các yếu tố đầu vào, đầu ra
– Môi trường của hệ thống: là các yếu tố, điều k
iện nằm ngoài hệ thống và có ảnh hưởng đến
kết quả của hệ thống đó
HỆ THỐNG CHA – HỆ THỐNG CON
• Một hệ thống có thể là một thành phần trong một hệ thốn
g khác và được gọi là hệ thống con.
• Một hệ thống con cũng có đầy đủ tính chất của một hệ th
ống
B
D
Mục tiêu
C
A
A1
A2
A
HỆ THỐNG THÔNG TIN
• Hệ thống thông tin là tập hợp các nguồn lực và ph
ương thức để thu thập, xử lý và truyền tải thông
tin trong một tổ chức
• HTTT là tập hợp các thành phần có quan hệ với n
hau nhằm thu thập, xử lý và truyền tải dữ liệu và
thông tin để đạt mục tiêu. (Ralph M. Stair, 2003)
• Hệ thống thông tin hoạt động dựa trên máy tính
(CBIS – Computer-Based Information Systems)
7
CÁC THÀNH PHẦN CỦA HỆ THỐNG THÔNG TIN
Dữ
liệu
Xử lý
Lưu trữ
Thông tin
CÁC THÀNH PHẦN CỦA HỆ THỐNG THÔNG TIN
• Các thành phần nhìn theo chức năng:
– Bộ phận thu thập thông tin,
– Bộ phận kết xuất thông tin,
– Bộ phận xử lý
– Bộ phận lưu trữ
– Bộ phận truyền nhận tin
9
HỆ THỐNG THÔNG TIN THEO
CÁC CẤP ĐỘ QUẢN LÝ
10
HỆ THỐNG THÔNG TIN THEO CÁC
CẤP ĐỘ QUẢN LÝ
ESS
DSS
MIS
TPS
Thực hiện tự
động và ghi
dấu các giao
dịch
Gồm nhiều các
kênh thông tin
cung cấp thông
tin cho người
quản lý cấp
trung
Trợ giúp giải
quyết vấn đề,
mà phần lớn
phải dựa vào
kinh nghiệm
phán đoán của
chuyên gia
Cung cấp thông
tin toàn diện về
tổ chức, phản
ánh môi trường
bên ngoài cho
CEO
11
HỆ THỐNG THÔNG TIN THEO CHỨC NĂNG
HTTT
Bán hàng
Marketing
XĐ khách
hàng cho sản
phẩm, cách
phát triển
sản, khuyến
mãi, bán sản
phẩm, và
duy trì quan
hệ với KH
HTTT
quản lý
Sản xuất
Quản lý dây
chuyền sản
xuất: Mua
sắm vật tư
nguyên liệu,
lưu kho, sản
xuất, phân
phối
HTTT
Tài chính –
Kế toán
Phản ánh
mọi diễn
biến của
nguồn
vốn/tài sản
do quá trình
hoạt động
HTTT
quản lý
nhân sự
Giải quyết tất
cả các vấn đề
liên quan đến
quyền lợi và
trách nhiệm
của nhân
viên trong tổ
chức
12
DSS: Decision Support - HT hỗ trợ quyết
SS: Executive Support System- HT hỗ trợ điều hành đònh
S: Management Information System-HT thông tin quản TPS:
lý Transaction Processing System-HT xử
lý nghiệp vụ
Cấp điều hành (cấp cao)
ESS
Dự báo
khuynh
hướng bán
hàng- 5
năm
Kế hoạch
hoạt
động 5
năm
Dự báo ngân
sách 5 năm
Lập kế hoạch lợi
nhuận
Lập kế
hoạch
nguồn
nhân lực
Cấp độ quản lý (cấp trung)
DSS
TPSï
Quản
lý bán
hàng
Phân
tích
bán
hàng
Xử
lýđ.hà
ng
X.đònh
giá
bán
Ngh.cứ
HT TT
u TT,
b.hàng &
khuyến
T.trường
mãi
Kiển soát
hàng tồn
kho
Lập kế
hoạch sản
xuất
Lập ngân sách
hàng năm
Kế hoạch Đầu tư vốn
Phân tích lợi nhuậngiá cả
Phân
Cấp độ hoạt
độngtích chi phí
Sử dụng
máy
móc
Sử dụng
VL
XN kho VL
HT
TT Sản
v.v
xuất
Thu, chi
Chính
sách
thanh
toán cụ
thể
HT
TT tài
v.v
chính
KT tài
chính
Lập BC
thuế
Kiểm
toán
HT
TT kế
v.v
toán
Phân tích
sự phân
bố lao
động
Phân tích
chi phí hợp
đồng LĐ
Tuyển
dụng
Huấn
luyện
Chính
sách
HT lương,
TT nhân
lựcthưởng
13
v.v
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
Hệ thống thông tin kế toán (Accounting Information
Systerm – AIS) là hệ thống thông tin thu thập, ghi
chép, bảo quản, xử lý và cung cấp dữ liệu, thông
tin liên quan đến kế toán, tài chính
14
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
CHỨC NĂNG CỦA
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
• Ghi nhận, lưu trữ các dữ liệu của các hoạt độn
g hàng ngày của doanh nghiệp
• Lập và cung cấp các báo cáo cho các đối tượn
g bên ngoài
• Hỗ trợ ra quyết định cho nhà quản lý doanh ngh
iệp
• Hoạch định và kiểm soát
• Thiết lập một hệ thống kiểm soát nội bộ
16
PHÂN LOẠI HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
11
2
Phân loại theo mục tiêu và đối tượng sử dụng
Phân loại theo phương thức xử lý
17
PHÂN LOẠI HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
Mục tiêu và đối tượng
sử dụng
Hệ thống
thông tin
kế toán tài
chính
Hệ thống
thông tin
kế toán
quản trị
18
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TÀI CHÍNH
1. Mục tiêu Cung cấp thông tin tài chính
bên ngoài DN theo luật định
Phạm vi hệ thống
2. Đầu vào Dữ liệu đầu vào là nghiệp vụ
kinh tế phát sinh
3. Quy
trình xử lý
4. Cấu trúc
19
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
1. Mục
tiêu
Cung cấp thông tin bên trong DN theo
yêu cầu quản lý của ban quản lý
2. Đầu
vào
Dữ liệu đầu vào là nghiệp vụ kinh tế
phát sinh và các thông tin liên quan
khác
Phạm vi hệ
thống
3. Cấu
trúc
20
PHÂN LOẠI HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
Phương thức
xử lý
Hệ thống
thông tin
kế toán
thủ công
Hệ thống
kế toán
dựa trên
nền máy
tính
Hệ thống
thông tin
kế toán
bán thủ
công
21
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN THỦ CÔNG
Quá trình
SXKD
Báo cáo tài
chính
Sự kiện ảnh
hưởng đến
báo cáo tài
chính
Lập báo cáo
Chứng từ
Ghi sổ nhật
ký
Sổ cái
Sổ nhật ký
Chuyển sổ cái
22
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN MÁY TÍNH
Sự kiện của
quá trình SXKD
Thông tin theo
yêu cầu
Chứng từ
Nhập liệu
Truy xuất
thông tin theo
yêu cầu
Cácdữ liệu liên
quan đến hoạt
động
Các tập tin lưu
trữ dữ liệu
23
TƯƠNG LAI CỦA
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
• AIS sẽ không đơn thuần là IS xử lý nghiệp vụ
• Bên cạnh các dữ liệu tài chính còn thu thập thêm cá
c dữ liệu phi tài chính
• Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kế to
án
• AIS kết hợp với các hệ thống chức năng khác trong
HTTT quản lý trở thành hệ thống hoạch định, kiểm s
oát nguồn lực (ERP – Enterprise Resources Plannin
g) trong doanh nghiệp
• Đối phó nhiều rủi ro phát sinh
24
CHƯƠNG 2 – CÁC CÔNG CỤ MÔ TẢ
HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
MỤC TIÊU CHƯƠNG:
• Hiểu được ý nghĩa của việc mô tả hệ thống thôn
g tin kế toán bằng các công cụ
• Nắm được những kỹ thuật mô tả hệ thống thông
tin kế toán bằng các công cụ sơ đồ dòng dữ liệu
và lưu đồ chứng từ, lưu đồ hệ thống để đọc, hiể
u và mô tả hệ thống.
• Phân tích ưu nhược điểm của các công cụ mô tả