Giáo án Sinh học 11 bài 37: Sinh trưởng và phát triển ở động vật

Giáo án

Sinh học 11

BÀI 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
I . Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Khái niệm được sinh trưởng và phát triển ở động vật.
- Phân biệt được phát triển qua biến thái và không qua biến thái; phát triển qua biến
thái hoàn toàn và không hoàn toàn.
- Lấy được các ví dụ về sinh trưởng và phát triển không qua biến thái, qua biến thái
hoàn toàn và không hoàn toàn.
- Nêu khái niệm biến thái.
2. Kỹ năng:
Rèn luyện các kỹ năng quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp
3. Thái độ :
Nhận thức được những nhu cầu mà cơ thể đòi hỏi trong từng giai đoạn, có thể tác
động hữu hiệu vì lợi ích bản thân sinh vật và con người.
II . Chuẩn bị:
1.Chuẩn bị của giáo viên :
- Các tranh H 37.1; 37.2; 37.3; 37.4; 37.5 SGK được phóng to.
- Phiếu học tập.
2. Chuẩn bị của học sinh:
đọc trước bài 37
III . Phương pháp:
Vấn đáp, thảo luận nhóm
IV . Trọng tâm bài học:
Phân biệt phát triển qua biến thái và không qua biến thái
Phân biệt phát triển qua biến thái hoàn toàn và qua biến thái không hoàn toàn
V . Tiến trình lên lớp :
1 . Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ: Phát triển của thực vật là gì? Những nhân tố chi phối sự ra hoa
của cây?
3. Vào bài mới
* Mở bài: GV: Về bản chất thì ST, PT ở động vật cũng giống như ở thực vật
nhưng có những điểm khác thực vật. Vậy để hiểu rõ về ST, PT ở động vật như thế
nào, hôm nay chúng ta sẽ đi vào bài ST, PT ở động vật
* Nội dung 1: I. Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Tiểu kết


Giáo án

Sinh học 11
1. Sinh trưởng

-GV yêu cầu HS
nghiên cứu SGK phần
I.
-GV cho HS lấy ví dụ
về sự ST ở động vật.
- GV nhận xét, bổ sung
ví dụ.
? Thế nào là ST?

- Nghiên cứu SGK
phần I.

- Lấy ví dụ.
- Trả lời.
- Nhận xét, bổ sung.

GV nhận xét, hoàn
thành kiến thức.

ST là quá trình thay đổi về số
lượng (tăng kích thước và khối
lượng của cơ thể) nhờ tăng số
lượng và kích thước tế bào.
2.Phát triển:

- Lấy ví dụ:
? Cho ví dụ về PT ở
động vật.
- Trả lời
- GV nhận xét ví dụ ,bổ - HS nhận xét, bổ sung
sung
? Thế nào là phát triển?
- Ghi nhớ
- GV bổ sung, hoàn
thành kiến thức:
* GV lưu ý cho HS:
Khi nói đến PT phải
nói đến 3 yếu tố cơ bản
:
- ST : Thay đổi về KT *Trả lời:
và KL
- Động vật đẻ trứng:

- Phân hóa tế bào cơ
ST, PT từ trong trứng
quan
đẻ ra → trưởng thành.
- Tạo hình dáng đặc
- ĐV đẻ con : Mẹ mang
trưng cho cơ thể và các thai →đẻ ra → trưởng
cơ quan.
thành.
? Quá trình ST và PT ở
động vật bắt đầu diễn
ra từ lúc nào? (đối với -Quan sát tranh
ĐV đẻ trứng và ĐV đẻ -Trả lời: ở động vật ST
con)
và PT gồm 2 hình thức:
qua biến thái hoặc
- GV nhận xét, bổ
không qua biến thái.

PT là quá trình biến đổi bao
gồm ST, phân hóa (biệt hóa) tế
bào và phát sinh hình thái các
cơ quan và cơ thể.

- ST và PT từ khi có hợp tử
trưởng thành.
3. Các kiểu ST và PT:
ST và PT của động vật có thể
trải qua biến thái hoặc không
qua biến thái.

Dựa vào biến thái , chia PT


Giáo án
sung.
- GV treo tranh H
37.1 , 2 , 3
Yêu cầu HS quan sát.
? ST và PT của động
vật gồm những hình
thức nào?

Sinh học 11
-Trả lời: Là sự thay đổi
đột ngột về hình thái,
cấu tạo và sinh lí của
động vật sau khi sinh ra
hoặc nở ra từ trứng.
-Trả lời

của động vật thành những kiểu
sau:
- PT không qua biến thái
- PT qua biến thái :
+ PT qua biến thái hoàn toàn.
+ PT qua biến thái không hoàn
toàn.

? Thế nào là biến thái ?

? Dựa vào biến thái,
chia PT của động vật
thành những kiểu nào?

* Nội dung 2: II. Phát triển không qua biến thái và phát triển qua biến thái
Hoạt động của GV
- GV chia lớp thành 6
nhóm
- GV phát phiếu học tập
- Yêu cầu HS nghiên
cứu phần II, III SGK,
tiếp tục quan sát các H
37.1,2,3,4 để so sánh và
thảo luận, sau đó hoàn
thành phiếu học tập .
- Cho các nhóm báo
cáo kết quả.
- Yêu cầu các nhóm
khác nhận xét, bổ sung.
- GV nhận xét , bổ sung
và kết luận
- GV treo bảng phụ có
sẵn đáp án .

Hoạt động của HS
- Hình thành 6 nhóm
- Nghiên cứu SGK.
- Quan sát hình vẽ ,so sánh
- Thảo luận.
- Hoàn thành phiếu học

tập.
- Đại diện nhóm trình bày
kết quả.
- Các nhóm khác nhận xét ,
bổ sung.
- Hoàn thành kiến thức vào
vở.

Tiểu kết
Nội dung (phiếu học tập)
Ví dụ (SGK)


Giáo án
- GV yêu cầu HS giải
đáp các lệnh trong
SGK:
? Cho biết sự khác nhau
giữa PT qua biến thái
và không qua biến thái?
? Cho biết sự khác nhau
giữa PT qua biến thái
hoàn toàn và không
hoàn toàn?
- GV nhận xét, bổ sung,
kết luận.

Sinh học 11

-HS trả lời:

+PT không qua biến thái:
là kiểu PT mà con non có
đặc điểm, hình thái, cấu
tạo,sinh lí tương tự với con
trưởng thành.Con non PT
thành con trưởng thành
không trải qua giai đoạn lột
xác.
+PT qua biến thái hoàn
toàn: là kiểu PT mà ấu
trùng có hình thái, cấu tạo,
sinh lí khác con trưởng
thành. Qua nhiều lần lột
xác và giai đoạn trung gian
ấu trùng biến đổi thành con
trưởng thành.
+PT qua biến thái
khônghoàn toàn: là kiểu PT
mà ấu trùng có hình thái,
cấu tạo, sinh lí gần giống
con trưởng thành. Qua
nhiều lần lột xác, ấu trùng
biến đổi thành con trưởng
thành.

4. Củng cố : Chọn câu trả lời đúng nhất:
Câu 1. Biến thái là sự thay đổi:
a. Đột ngột về hình thái, cấu tạo và sinh lý trong quá trình ST và PT của
động vật.
b. Về hình thái, cấu tạo và sinh lý trong quá trình ST và PT của động vật.

c. Đột ngột về hình thái, cấu tạo trong quá trình ST và PT của động vật.
d. Đột ngột về hình thái, sinh lý trong quá trình ST và PT của động vật.
Câu 2. Ở động vật, PT qua biến thái không hoàn toàn có đặc điểm là :
a. Qua hai lần lột xác . b. Con non gần giống con trưởng thành
c. Qua 3 lần lột xác. d.Con non giống con trưởng thành
Câu 3. Những sinh vật nào sau đây phát triển không qua biến thái:


Giáo án

Sinh học 11

a. Bọ ngựa, cào cào. b. Cánh cam , bọ rùa.
c. Cá chép, Khỉ, Chó , Thỏ . d. Bọ xít, Ong, Châu chấu.
Đáp án: 1.a; 2.b; 3.c
5. Hướng dẫn BTVN: Trả lời câu hỏi SGK và chuẩn bị bài tiếp theo
Đáp án phiếu học tập
Các
kiểu
phát
triển
Ví
dụ
Qua
các
giai
đoạn

Phát triển không
qua biến thái

-Người
- Voi, khỉ…
- Giai đoạn phôi thai:
(diễn ra trong dạ con
của thú)
Hợp tử phân chia -->
phôi phân hóa tế bào
cơ quan -->Thai nhi.
- Giai đoạn sau sinh:
Con sinh ra lớn lên
trưởng thành.

Phát triển qua biến thái
Biến thái hoàn toàn

-Bướm
- Tằm, muỗi…
- Giai đoạn phôi :(diễn ra
trong trứng đã thụ tinh)
Hợp tử phân chia phôi
Phân hóa tế bào cơ quan
của ấu trùng chui ra từ
trứng.
- Giai đoạn hậu phôi :
lột xác
Ấu trùng -------> nhộng -->
Con trưởng thành
Đặc - Con non có đặc
Ấu trùng có hình thái, cấu
điểm điểm, hình thái, cấu

tạo, sinh lí khác con trưởng
tạo, sinh lí tương tự
thành. Qua nhiều lần lột
với con trưởng thành. xác và giai đoạn trung
-Con non PT thành
gian(nhộng ở côn trùng, ấu
con trưởng thành
trùng biến đổi thành con
không trải qua giai
trưởng thành
đoạn lột xác

Biến thái không hoàn
toàn
Châu chấu …
- Giai đoạn phôi :(diễn
ra trong trứng đã thụ
tinh)
Hợp tử phân chia -->
phôi ---> Phân hóa tế
bào cơ quan của ấu
trùng chui ra từ trứng
- Giai đoạn hậu phôi :
Ấu trùng --> Con
trưởng thành
Ấu trùng có đặc điểm
hình thái, cấu tạo, sinh
lí gần giống con
trưởng thành. Qua
nhiều lần lột xác, ấu

trùng biến đổi thành
con trưởng thành.