Giáo án Thiết kế và lắp ráp mạch phân cực TRANSISTOR

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ THỦ ĐỨC

GIÁO ÁN THỰC HÀNH






Họ và tên giáo sinh : NGUYỄN PHƯỚC DUY
Môn học/học phần: THỰC TẬP ĐIỆN TỬ CƠ BẢN
Lớp: CNC11218002
Năm học: 2017 - 2018

Quyển số : ……………..
Thực hiện
từ ngày:
26 /3 đến
ngày:
31/3/2018.
I.

Chương 2: NHẬN DẠNG VÀ ĐO KIỂM LINH
KIỆN ĐIỆN TỬ BÁN DẪN
Bài 2.3: THIẾT KẾ VÀ LẮP RÁP MẠCH PHÂN
CỰCTRANSISTOR

Giáo án số : ……
Thời lượng: 4.5 giờ

Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này HSSV có khả năng:
 Về kiến thức:
- Phân biệt được 4 dạng mạch phân cực cho transistor như phân cực dùng nguồn đôi, phân cực
kiểu định dòng, phân cực dùng cầu phân áp, phân cực hồi tiếp từ cực C.
Mẫu: M2


- Tính toán được các thông số cơ bản của các mạch phân cực như dòng điện,
điện áp.
- Xác định được điểm làm việc Q trên đường tải một chiều (DCLL).
- Phân tích được chế độ hoạt động của mạch phân cực transistor.
- Đọc được thông số kĩ thuật của transistor thông qua datasheet.
 Về kỹ năng:
- Thiết kế được các mạch phân cực transistor theo giá trị có sẵn.
- Lựa chọn được điện trở phù hợp thông qua kết quả tính toán.
- Lắp ráp chính xác các mạch phân cực transistor.
- Sử dụng được VOM để xác định các giá trị dòng điện và điện áp.
 Về thái độ:
- Ý thức được tầm quan trọng của các mạch phân cực transistor.
- Tích cực, tự giác trong học tập.
- Đảm bảo an toàn điện.
II. Đồ dùng và phương tiện dạy học:
- Đồng hồ VOM.
- Transistor.
- Điện trở.
- Testboard.
- Bảng, phấn, tài liệu thực tập điện tử cơ bản.
- Datasheet transistor 2SC1815.
III. Hình thức tổ chức dạy học:

- Dạy học toàn lớp – trực diện.
- Dạy học theo nhóm.
IV. Ổn định lớp học:
Thời lượng: 10 phút
- Giới thiệu giáo viên, môn học, bài học.
- Nhóm trưởng phân công thành viên lấy dụng cụ: VOM, điện trở, transistor
2SC1815, datasheet, testboard.
- Kiểm tra lại cách xác định cực của transistor.
V. Thực hiện bài học:
Thời lượng: 260 phút
T
T
1

2

Hoạt động dạy học
Nội dung
Dẫn nhập:
- Nhắc lại kí hiệu transistor.
- Lưu ý sinh viên xác định
đúng cực để không bị sự cố
khi lắp mạch
Hướng dẫn ban đầu:
1. Giới thiệu mạch phân
cực cho transistor
- Để thiết kế được một
mạch điều khiển hay một
mạch khuếch đại, ta phải

Hoạt động của
giáo viên

Hoạt động của
HSSV

Thời
lượng
(phút)

- Trình bày kí hiệu - Lắng nghe.
transistor.
- Quan sát
- Minh họa bằng - Ghi chép.
hình ảnh.

10
phút

- Trình bày về mục - Lắng nghe.
đích thiết kế mạch - Ghi chép.
phân cực transistor.

10
phút

1


thiết kế mạch phân cực chế

độ tĩnh DC và chỉ khi được
phân cực ở một trong các
chế độ xác định như chế độ
ngắt, chế độ dẫn hoặc chế
độ bão hòa mạch mới thực
hiện được các chức năng
trên.
2. Đặc tuyến ngõ ra của - Giới thiệu điểm - Lắng nghe.
BJT.
làm việc Q.
- Quan sát.
- Phân tích các chế - Ghi chép.
độ làm việc của
transistor.
- Minh họa bằng
hình ảnh.

Đặc tuyến ngõ ra
của BJT
Điêm làm việc Q là điểm
có tọa độ Q(Icq,Vce).
+ Điểm : Điểm hoặc Q
trong vùng tích cực thì
transistor thực hiện được
nhiệm vụ khuếch đại tín
hiệu xoay chiều ac.
+ Điểm : Tại trạng thái này
transistor được coi như một
nguồn dòng điện.
+ Điểm : Transistor ở trạng

thái không dẫn.
Phương trình đường tải - Trình bày về - Lắng nghe.
phương trình đường - Ghi chép
tải DCLL.
- Minh họa bằng
hình ảnh

15
phút

5 phút

DCLL
Các loại mạch phân cực:
2


- Mạch phân cực dùng
nguồn đôi
- Chia lớp thành 4
+ Mạch nguyên lý:
nhóm, mỗi nhóm sẽ
tìm hiểu một loại
mạch phân cực các
vấn
đề:
Mạch
nguyên lý, xác định
dòng , , , khảo sát
phương trình đường

tải tĩnh.
- Yêu cầu từng
nhóm lên trình bày
+ Xác định dòng , ,
về kiến thức tìm
 =
hiểu được.
 = =
- Đánh giá kết quả.
+ Khảo sát phương trình - Kết luận.
đường tải tĩnh.
 =
Khi
Khi
- Mạch phân cực kiểu
định dòng.
+ Mạch nguyên lý:

- Hoạt động nhóm
tìm hiểu về mạch
phân cực theo sự 25
phân công của giáo phút
viên.
- Trình bày kết quả
nhóm đạt được.
- Lắng nghe nhận
xét của giáo viên.
- Ghi chép

+ Xác định dòng , ,

 =
 = =
+ Khảo sát phương trình
đường tải tĩnh.

3


=
Khi
Khi
- Mạch phân cực dùng
cầu phân áp.
+ Mạch nguyên lý:



+ Xác định dòng , ,
 =
 =
 =
 = =
+ Khảo sát phương trình
đường tải tĩnh.
 =
Khi
Khi
- Mạch phân cực hồi tiếp
từ cực C.
+ Mạch nguyên lý:

+ Xác định dòng , ,
 =
 = =
+ Khảo sát phương trình
đường tải tĩnh.
4




3

=
Khi
Khi

Hướng
dẫn
thường
xuyên:
Thực hành các mạch
phân cực DC.
1. Khảo sát mạch phân
cực dùng nguồn đôi.

Hình 3.4: Mạch phân
cực dùng nguồn đôi
- Bước 1: Thiết kế mạch
phân cực cho transistor

BJT dung nguồn đôi , ,
Q(2mA,6V), .
Điền các thông số tính toán
được vào bảng bên dưới.
Tra datasheet hệ số β
=
=/β
=

- Minh họa bằng
hình ảnh.
- Hướng dẫn cách
đọc datasheet hệ số
khuếch đại.
- Yêu cầu sinh viên
tính toán các thông
số trong bản.
- Hướng dẫn sinh
viên chọn giá trị
điện trở cho phù
hợp.

- Quan sát hình ảnh. 10
- Đọc datasheet.
phút
- Tính toán các
thông số trong bảng.
- Lựa chọn điện trở
phù hợp với kết quả
tính toán.

=
5


=
- Bước 2: Lắp mạch lên
testboard, chú ý uốn chân
linh kiện và phân bố linh
kiện hợp lý. Kiểm tra thông - Yêu cầu sinh viên
lắp mạch điện như
mạch và cấp nguồn , .
hình 3.4.
- Lưu ý sinh viên
chú ý các cực của
transistor để tránh sự
cố.
- Lưu ý sơ đồ kết nối
của testboard
- Bước 3: Sử dụng VOM - Quan sát sinh viên
giai đo VDC và ADC thích lắp mạch
hợp đo giá trị các đại lượng
- Yêu cầu sinh viên
sau:
dùng 2 giai đo VDC
và ADC để đo các
Kết
đại lượng như trong
quả
bảng.

tính
- Lưu ý sinh viên
toán
chọn thang đo sao
Kết
cho phù hợp.
quả
đo
VO
M

- Tiến hành lắp
mạch điện như hình 15
3.4.
phút

10
phút
- Dùng VOM đo các
đại lượng trong
bảng.
10
phút

Kết
quả
tính
toán
Kết
quả

đo
VO
M
- Bước 4: Khảo sát phương
trình và vẽ đồ thị đường tải
tĩnh.
Phương trình đường
- Yêu cầu sinh viên - Tính toán và vẽ đồ
tải tĩnh
tính toán sau đó vẽ thị đường tải tĩnh.
6


Đồ thị đường tải tĩnh:

đồ thị đường tải
tĩnh.
- Yêu cầu sinh viên
nhận xét vị trí điểm
làm việc Q trên
đường tải DCLL.
- Giải thích.

- Nhận xét vị trí
điểm làm việc Q.
10
- Lắng nghe ghi phút
chép giải thích của
giáo viên.

Ic(mA)

V)
2. Khảo sát mạch phân
cực định dòng.

Hình 3.5: Mạch phân
cực kiểu định dòng
- Bước 1: Thiết kế mạch
phân cực cho transistor
BJT kiểu định dòng ,
Q(2mA,6V), .
7


Điền các thông số tính toán
được vào bảng bên dưới.
- Minh họa bằng
Tra datasheet hệ số
hình ảnh.
β
- Hướng dẫn cách
đọc datasheet hệ số
=
khuếch đại.
=/β
- Yêu cầu sinh viên
=
tính toán các thông
số trong bản.

=
- Hướng dẫn sinh
=
viên chọn giá trị
điện trở cho phù
- Bước 2: Lắp mạch lên hợp.
testboard, chú ý uốn chân
linh kiện và phân bố linh
kiện hợp lý. Kiểm tra thông
mạch và cấp nguồn .

- Quan sát hình ảnh.
- Đọc datasheet.
- Tính toán các
thông số trong bảng.
- Lựa chọn điện trở 15
phù hợp với kết quả phút
tính toán.

- Tiến hành lắp
mạch điện như hình
- Yêu cầu sinh viên 3.5.
lắp mạch điện như
hình 3.5.
10
- Bước 3: Sử dụng VOM - Lưu ý sinh viên
phút
giai đo VDC và ADC thích chú ý các cực của
transistor
để

tránh
sự
hợp đo giá trị các đại lượng
cố.
sau:
- Lưu ý sơ đồ kết nối
của testboard
Kết
- Quan sát sinh viên
quả
lắp mạch
tính
toán
- Dùng VOM đo các
Kết
- Yêu cầu sinh viên đại lượng trong
quả
dùng 2 giai đo VDC bảng.
đo
và ADC để đo các
VO
đại lượng như trong
M
bảng.
10
- Lưu ý sinh viên
phút
Kết
chọn thang đo sao
quả

cho phù hợp.
tính
toán
Kết
quả
8


đo
VO
M
- Bước 4: Khảo sát phương
trình và vẽ đồ thị đường tải
tĩnh.
Phương trình đường
tải tĩnh

Đồ thị đường tải tĩnh:
Ic(mA)

- Yêu cầu sinh viên
tính toán sau đó vẽ
đồ thị đường tải
tĩnh.
- Yêu cầu sinh viên
nhận xét vị trí điểm
làm việc Q trên
đường tải DCLL.
- Giải thích.

- Tính toán và vẽ đồ
thị đường tải tĩnh.
- Nhận xét vị trí
điểm làm việc Q.
- Lắng nghe ghi
chép giải thích của
giáo viên.
10
phút

V)

3. Khảo sát mạch phân

cực dùng cầu phân áp.
9


Hình 3.6: Mạch phân
cực dùng cầu phân áp
- Bước 1: Thiết kế mạch
phân cực cho transistor
BJT dung cầu phân áp ,
Q(2mA,6V), .
Điền các thông số tính toán
được vào bảng bên dưới.
Tra datasheet hệ số β
=
=/β
=

- Minh họa bằng
hình ảnh.
- Hướng dẫn cách
đọc datasheet hệ số
=
khuếch đại.
≤
- Yêu cầu sinh viên
tính toán các thông
số trong bản.
- Hướng dẫn sinh
=(
viên chọn giá trị
điện trở cho phù
- Bước 2: Lắp mạch lên hợp.
testboard, chú ý uốn chân
linh kiện và phân bố linh
kiện hợp lý. Kiểm tra thông
mạch và cấp nguồn .

- Quan sát hình ảnh.
- Đọc datasheet.
- Tính toán các
thông số trong bảng.
- Lựa chọn điện trở
phù hợp với kết quả
tính toán.
15
phút

- Tiến hành lắp
- Bước 3: Sử dụng VOM
giai đo VDC và ADC thích - Yêu cầu sinh viên mạch điện như hình
hợp đo giá trị các đại lượng lắp mạch điện như 3.6.
hình 3.6.
sau:
- Lưu ý sinh viên
chú ý các cực của
Kết
transistor để tránh sự
quả
cố.
tính
- Lưu ý sơ đồ kết nối
toán
của testboard
10
Kết
- Quan sát sinh viên
phút
quả
10


đo
VO
M
Kết
quả

tính
toán
Kết
quả
đo
VO
M

lắp mạch
- Yêu cầu sinh viên - Dùng VOM đo các
dùng 2 giai đo VDC đại lượng trong
và ADC để đo các bảng.
đại lượng như trong
bảng.
- Lưu ý sinh viên
chọn thang đo sao
cho phù hợp.
10
phút

- Bước 4: Khảo sát phương
trình và vẽ đồ thị đường tải
tĩnh.
Phương trình đường
tải tĩnh

Đồ thị đường tải tĩnh:
Ic(mA)

- Yêu cầu sinh viên

tính toán sau đó vẽ
đồ thị đường tải
tĩnh.
- Yêu cầu sinh viên
nhận xét vị trí điểm
làm việc Q trên
đường tải DCLL.
- Giải thích.

- Tính toán và vẽ đồ
thị đường tải tĩnh.
- Nhận xét vị trí
điểm làm việc Q.
- Lắng nghe ghi
chép giải thích của
giáo viên.

V)
10
phút

11


4. Khảo sát mạch phân
cực hồi tiếp từ cực C.

Hình 3.7: Mạch phân
cực hồi tiếp từ cực C
- Bước 1: Thiết kế mạch

phân cực cho transistor
BJT hồi tiếp từ cực C ,
Q(2mA,6V), .
Điền các thông số tính toán
được vào bảng bên dưới.
Tra datasheet hệ số
β
=
=/β
=
=
=
- Bước 2: Lắp mạch lên
testboard, chú ý uốn chân
linh kiện và phân bố linh
kiện hợp lý. Kiểm tra thông
mạch và cấp nguồn .

- Bước 3: Sử dụng VOM
giai đo VDC và ADC thích
hợp đo giá trị các đại lượng
sau:

- Minh họa bằng
hình ảnh.
- Hướng dẫn cách
đọc datasheet hệ số
khuếch đại.
- Yêu cầu sinh viên
tính toán các thông

số trong bản.
- Hướng dẫn sinh
viên chọn giá trị
điện trở cho phù
hợp.

- Quan sát hình ảnh.
- Đọc datasheet.
- Tính toán các
thông số trong bảng.
- Lựa chọn điện trở
phù hợp với kết quả
tính toán.

15
phút

12


Kết
quả
tính
toán
Kết
quả
đo
VO
M

- Tiến hành lắp
mạch điện như hình
- Yêu cầu sinh viên 3.7.
lắp mạch điện như
hình 3.7.
- Lưu ý sinh viên
Kết
chú ý các cực của
quả
transistor để tránh sự
tính
cố.
toán
- Lưu ý sơ đồ kết nối
Kết
của testboard
- Dùng VOM đo các
quả
- Quan sát sinh viên đại lượng trong
đo
lắp mạch
bảng.
10
VO
- Yêu cầu sinh viên
phút
M
dùng 2 giai đo VDC
- Bước 4: Khảo sát phương và ADC để đo các
trình và vẽ đồ thị đường tải đại lượng như trong

bảng.
tĩnh.
- Lưu ý sinh viên
Phương trình đường
chọn thang đo sao
tải tĩnh
cho phù hợp.

10
phút

Đồ thị đường tải tĩnh:

Ic(mA)

- Tính toán và vẽ đồ
thị đường tải tĩnh.
- Nhận xét vị trí
- Yêu cầu sinh viên điểm làm việc Q.
tính toán sau đó vẽ - Lắng nghe ghi
đồ thị đường tải chép giải thích của
13


tĩnh.
giáo viên.
- Yêu cầu sinh viên
nhận xét vị trí điểm
làm việc Q trên
đường tải DCLL.

- Giải thích.
V)
10
phút
4

5

VI.

Hướng dẫn kết thúc:
- Nhận xét kết quả thực - Thuyết trình
- Lắng nghe, ghi 10
hiện các mạch phân cực
chép
phút
của các nhóm.
- Nhắc lại các loại mạch
phân cực.
- Nhắc lại công thức tính
dòng, áp cho các mạch
-Sinh viên tự luyện tập các bài tập trong tài
liệu.
5 phút
- Bài tập về nhà: Thiết kế mạch phân cực
Hướng dẫn tự rèn luyện:
dùng cầu phân áp với , Q(3mA,6V), .
Rút kinh nghiệm tổ chức thực hiện:

Trưởng khoa/ Trưởng bộ môn

Ngày......tháng.....năm........
Giảng viên

14