Giáo án Sinh học 11 bài 6: Dinh dưỡng nitơ ở thực vật (tiếp theo)

Bài 6: DINH DƯỠNG NITƠ Ở THỰC VẬT (Tiếp theo).
I/ Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Nêu được các nguồn Nitơ cung cấp cho cây.
- Nêu được các dạng Nitơ cây hấp thụ từ đất.
- Trình bày được các con đường cố định Nitơ và vai trò của quá trình cố định
Nitơ bằng con đường
sinh học đối với thực vật và ứng dụng thực tiễn trong
ngành trồng trọt.
- Nêu được mối liên hệ giữa liều lượng phân bón hợp lý với sinh trưởng và
môi trường.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng quan sát thu nhận kiến thức từ sơ đồ hình vẽ.
3. Thái độ:
- Có ý thức vận dụng kiến thức đã học ứng dụng vào thực tiễn sản xuất.
II/ Trọng tâm:
- Nguồn cung cấp Nitơ tự nhiên cho cây.
- Quá trình chuyển hoá Nitơ trong đất và cố định Nitơ.
III/ Phương pháp:
- Đàm thoại.
- Thảo luận nhóm.
IV/ Chuẩn bị:
1. Giáo viên.

TaiLieu.VN

Page 1


- Tranh hình 6.1 và hình 6.2 ở SGK trang 29, 30.
- Phiếu học tập.

2. Học sinh:
– Nghiên cứu trước bài học SGK.
V/ Tiến trình tổ chức bài dạy:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Vì sao thiếu Nitơ trong môi trường dinh dưỡng, cây không thể phát triển
bình thường được?
– Nêu các con đường đồng hoá Nitơ trong mô thực vật?
2. Mở bài:
Giáo viên đặt vấn đề qua bài học trước (Bài 5) các em đã biết vai trò quan
trọng của Nitơ trong dinh dưỡng của thực vật. Vậy nguồn cung cấp Nitơ cho cây từ
đâu? Và chuyển sang bài mới “Nitơ và đời sống thực vật” (Tiếp theo)
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

* Hoạt động 1:
- Hướng dẫn học sinh
- HS trả lời
đọc mục III SGK và đạt
+ Nitơ trong không
câu hỏi.
khí, N2. NO, NO2.
- Hãy nêu các dạng
+ Nitơ trong đất.
Nitơ chủ yếu trong tự
nhiên.
. Nitơ vô cơ.

Tiểu kết

III. Nguồn cung cấp Nitơ tự
nhiên cho cây.
1. Nitơ trong không khí
- N2 cây không hấp thụ được.
- NO, NO2 độc hại đối với thực
vật.

. Nitơ hữu cơ.

TaiLieu.VN

Page 2


2. Nitơ trong đất

* Hoạt động 2:

- HS thảo luận theo
nhóm và điền vảo
phiếu số 1.

- Hướng dẫn học sinh
nghiên cứu mục 2
SGK. GV phát phiếu số Đại diện nhóm trả
1.
lời.
- Phiếu học tập số 1.
Các dạng Nitơ trong
đất

Nitơ

Nitơ

khoáng

hữu cơ

- HS nhận xét bổ
sung.
HS trả lời:

* Hoạt động 3:
+ Hoạt động 3.1/
- Cho HS quan sát hình
6.1 SGK và GV đặt câu
hỏi. Quá trình chuyển
hoá Nitơ gồm những
quá trình nào? Hãy chỉ
ra vai trò của vi khuẩn
đất trong quá trình
chuyển hoá Nitơ trong
tự nhiên?

IV. Quá trình chuyển hoá Nitơ
trong đất và cố định Nitơ trong
đất.
1. Quá trình chuyển hoá Nitơ
trong đất:

Xác SV

VSV

NH+4, NO-3.

GV có thể giảng thêm
đất còn có quá trình
phản Nitrát hoá gây
mất Nitơ trong đất
* Hoạt động 3.2/:
- Cho HS đọc mục
IV.2, quan sát hình 6.2
và phát phiếu học tập
TaiLieu.VN

Page 3


cho HS.
GV đặt câu hỏi: Hãy
trình bày các con
đường cố định Nitơ
phân tử?

2. Quá trình cố định Nitơ phân tử:

Phiếu học tập số 2. các
con đường cố định Nitơ

- Con đường hoá học:

Cho HS nêu ứng dụng
về vai trò của vi sinh
vật cố định đạm.

N2 + H2 -> NH3.

N2 + H2 2000c, 200atm NH3.
Học sinh trả lời:

Con đường sinh học cố định Nitơ:

* Hoạt động 4 :

Nitơ hữu cơ VK
amôn hoá NH+4.

N2 + H2 Nitrogenaza NH3.

GV yêu cầu học sinh
đọc mục V.

NH+4 VK nitrát hoá
NO-3

- Thế nào là phân bón
hợp lý.

V/ Phân bón với năng suất cây
trồng và môi trường:
1. Bón phân hợp lý và năng suất
cây trồng:

- Phương pháp bón
phân?

Đủ loại, đủ số lượng và tỉ lệ các
thành phần dinh dưỡng, khí hợp lý
với cây, đất đai và khí hậu.

- Phân bón có quan hệ
với năng suất và môi
trường như thế nào?
Học sinh thảo luận
theo nhóm vào điền
vào phiếu học tập.
- Đại diện nhóm
trình bày.

2. Các phương pháp bón:
- Bón phân cho rễ.
- Bón phân cho lá.
3. Phân bón và môi trường:
Bón phân hợp lý có tác dụng làm
tăng năng suất cây trồng và không

TaiLieu.VN

Page 4


HS lấy ví dụ :

gây ô nhiễm môi trường

Trồng cây họ đậu để
cải tạo đất

- HS trả lời.

VI/ Củng cố:Cho học sinh trả lời các câu hỏi
1. Nêu các dạng Nitơ trong đất và các dạng Nitơ cây hấp thụ được.
2. Trình bày vai trò của quá trình cố định Nitơ phân tử bằng con đường sinh
học đối với sự dinh dưỡng Nitơ của thực vật.
V/ Hướng dẫn về nhà:
- Nắm vững phần in nghiêng trong SGK.
- Chuẩn bị câu hỏi 1, 2, 3 trang 31 SGK.

PHIẾU HỌC TẬP 1: CÁC DẠNG NITƠ TRONG ĐẤT

Dạng Nitơ

Đặc điểm

Khả năng hấp thụ của cây

Nitơ vô cơ trong các muối khoáng

TaiLieu.VN

Page 5


Nitơ hữu cơ trong xác sinh vật.

PHIẾU HỌC TẬP 2: CÁC CON ĐƯỜNG CỐ ĐỊNH NITƠ

Các con đường cố định Nitơ

Điều kiện

Phương trình phản ứng

Con đường hoá học
Con đường sinh học:
+ Nhóm vi sinh vật sinh sống tự
do.
+ Nhóm vi sinh vật sống cộng
sinh

Đáp án phiếu học tập số 1:
CÁC DẠNG NITƠ TRONG ĐẤT

Dạng Nitơ

Đặc điểm

Nitơ vô cơ trong các + NH+4 ít di động, được

muối khoáng
hấp thụ trên bề mặt của
các hạt keo đất.

TaiLieu.VN

Khả năng hấp thụ của cây
Cây dễ hấp thụ

Page 6


+ NO3 dễ bị rửa trôi
Nitơ hữu cơ trong
xác sinh vật

Kích thước phân tử lớn.

Cây không hấp thụ được.

Đáp án phiếu học tập số 2:

CÁC CON ĐƯỜNG CỐ ĐỊNH NITƠ

Các con đường cố định
Nitơ
Con đường hoá học

Điều kiện

Phương trình phản ứng

- Nhiệt độ khoảng 2000c và
200 atm trong tia chớp lửa
điện hay trong công nghiệp

N2 + 3H2 -> 3NH3

Con đường sinh học:
+ Nhóm VSV sống tự
do.

N2 + 3H2 -> 3NH3
Enzym nitrogenaza

trong môi trường nước NH3
biến thành NH+4.

+ Nhóm VSV sống
cộng sinh

TaiLieu.VN

Page 7