6 chăm sóc người bệnh gan mật ( áp xe gan, xơ gan) (1) ppsx

CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH XƠ GAN


MỤC TIÊU
1


Nhận định người bệnh
• Nhận định đầy đủ và chi tiết, khai thác tiền sử nhiễm vi
rút viêm gan, uống rượu sử dụng các thuốc; hóa chất
gây độc cho gan, các biến chứng của xơ gan.
• Nhận định các biểu hiện lâm sàng của xơ gan:
-

Giai đoạn còn bù:

+ Quan sát:
.Da, niêm mạc mắt có vàng không?
. Bụng có chướng không?
2 chi dưới có phù không?
Có sao mạch, lòng bàn tay đỏ?


Nhận định người bệnh
- Giai đoạn còn bù:
NB có rối loạn về tiêu hóa như mệt mỏi, chán ăn,
sợ mỡ , chậm tiêu..? Tiêu chảy?
. Có dấu hiệu xuất huyết: chảy máu cam,
máu lợi, ngoài da?
. Đau tức hạ sườn phải không?
Ăn có ngon không?

. Hỏi về tiền sử: Từng bị viêm gan? Nghiện rượu?
+ Khám: Thấy gan có thể to, mật độ chắc,
bờ dưới sắc, mặt không nhẵn


Nhận định chăm sóc
- Giai đoạn mất bù:
+ Đầu tiên Nb thấy hơi đầy hơi,
chướng bụng sau đó có cổ trướng xuất hiện
+ Tuần hoàn bàng hệ trên da bụng
có khi thấy rất rõ hoặc không
+ Giãn tính mạch thực quản( X quang, nội soi..)
+ lách to


Nhận
chăm
CHĂM
SÓC định
NGƯỜI
BỆNH sóc
XƠ GAN
Giai đoạn mất bù:
+ Hội chứng suy TB gan:
. Thể trạng Nb giảm sút, suy nhược
. NB chán ăn, chậm tiêu và rất sợ mỡ,
theo dõi cân nặng thấy giảm nhanh
. Dấu hiệu phù: Chủ yếu 2 chi dưới
. Dấu hiệu cổ trướng
. Vàng da nhạt or sẫm

. Bệnh nhân có chảy máu chân răng? Chảy máu cam? Chảy
máu dưới da hay bất thường khác không?


Nhận định chăm sóc
- Tham khảo kết quả cận lâm sàng.
+ Giai đoạn còn bù: SGOT tăng, SGPT tăng (đánh giá
tình trạng hoại tử TB gan)
+ Giai đoạn mất bù: SGOT bình thường hoặc giảm,
SOPT bình thường hoặc giảm
- Cần chú ý đánh giá sớm các biến chứng như giãn tĩnh
mạch thực quản, dấu hiệu não-gan để có thể chủ
động xử trí và phòng ngừa.
- Đánh giá nhận thức của người bệnh về hạn chế tiến
triển bệnh và phòng ngừa các biến chứng của xơ gan.


Chẩn đoán chăm sóc
• NB gầy sút, suy kiệt liên quan đến RLTH do
suy giảm chức năng gan
• Cổ trướng và phù do tăng áp lực tĩnh mạch
cửa và giảm áp lực keo hậu quả của xơ gan
• Nguy cơ xảy ra các biến chứng liên quan
đến tình trạng suy tế bào gan và tăng áp lực
tĩnh mạch cửa.
• NB thiếu kiến thức về hạn chế tiến triển của
xơ gan do chưa được tư vấn đầy đủ.


Lập kế hoạch chăm sóc

• Đảm bảo dinh dưỡng cho NB

• Giảm cổ trướng và giảm phù cho NB
• Ngăn chặn và xử trí kịp thời các biến
chứng cho NB
• GDSK, tăng cường nhận thức về hạn chế
tiến triển của xơ gan.


Thực hiện kế hoạch chăm sóc
• Đảm bảo dinh dưỡng:
• Ăn nhẹ bình thường, tránh các loại thức
ăn khó dung nạp như phủ tạng động
vật, lòng đỏ trứng, gừng, tỏi, ớt, rượu,
bia, cà phê, trà đặc…
• Giảm protein.Khi bệnh nhân bị xơ gan
hay lơ mơ thì phải ngưng ăn chất đạm
hoàn toàn.
• Hạn chế ăn muối, nước tương, nước
mắm và tất cả các thức ăn có vị mặn…
• Giảm dịch đưa vào cơ thể
• Ăn nhiều thực phẩm giàu kali như chuối
tiêu, đu đủ, rau ngót,…Ăn nhiều chất xơ


Thực hiện kế hoạch chăm sóc
• Ngăn chặn và xử lý các biến chứng:

Theo dõi sát các biểu hiện chỉ báo các biến chứng, đặc
biệt là chảy máu và hôn mê gan:

Biến chứng chảy máu:
• Thường xuyên theo dõi những thay đổi về tần số mạch và
số đo huyết áp
• Luôn chuẩn bị đầy đủ phương tiện và điều kiện để cùng
với bác sĩ tiến hành soi thực quản và các thủ thuật ngăn
ngừa vỡ búi giãn tĩnh mạch thực quản qua nội soi hoặc
cầm máu qua nội soi


Thực hiện kế hoạch chăm sóc
• Khi có biểu hiện của chảy máu tiêu hóa, cần:
• Cho NB nằm nghỉ tuyệt đối, đầu thấp, nghiêng
về một bên, ủ ấm cho NB
• Tạm ngừng ăn uống, truyền dịch, truyền máu
khi có chỉ định
• Theo dõi sát mạch, HA
• Phụ giúp BS đặt catheter và đo áp lực TMTT
• Hút, rửa dạ dày
• Thụt tháo phân
• - Biến chứng hôn mê gan


Thực hiện kế hoạch chăm sóc
• Tăng cường nhận thức cho NB:
• Thuyết phục NB không lao động nặng nhọc, không làm việc nặng
khi xơ gan còn bù. Nghỉ ngơi hoàn toàn khi bệnh tiến triển.
• Tuyệt đối không được uống rượu. Nhấn mạnh tác hại của rượu và
những nguy cơ có thể xảy ra như bệnh sẽ nặng lên, nguy cơ biến
chững dẫn đến tử vong.
• Chỉ cho NB những thuốc và hóa chất có hại cho gan

• Thuyết phục NB duy trì CĐ ăn phù hợp: Chế độ ăn nên hạn chế
lipid tăng glucid và các vitamin. Hạn chế muối hoặc ăn nhạt khi có
phù.
• Dặn NB thường xuyên theo dõi sức khỏe tại tuyến y tế cơ sở.


Đánh giá chăm sóc
• NB thực hiện được chế độ ăn phù hợp, không
sụt cân thêm và duy trì cân nặng
• Phù và cổ trướng giảm và hết
• Không xảy ra hoặc xử trí kịp thời các biến
chứng
• NB có hiểu biết nhất định về hạn chế tiến triển
của bệnh xơ gan