KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG PHƯƠNG PHÁP CƠ HỌC THUỐC PROSTAGLANDIN

KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG PHƯƠNG PHÁP
CƠ HỌC & THUỐC PROSTAGLANDIN
( Phần tóm tắc )
I . MỞ ĐẦU :
 KPCD được thực hiện cho những trường hợp mà việc kéo dài chuyển dạ gây
nguy hiểm cho mẹ và / hoặc thai nhi .
 Mục đích KPCD  gây cơn co TC trước khi CD thực sự xảy ra ( bằng cơ học
hay thuốc )
II . CHỈ ĐỊNH KPCD :
1 . Chỉ định do mẹ :
 TSG điều trị nội khoa không đáp ứng
 Tiểu đường ( những tuần cuối thai kỳ ), bệnh tim , suy thận , cường giáp , bệnh
phổi mạn tính…
 Ung thư  chấm dứt thai để phẩu thuật , xạ, hoá trị…
 Tâm lý xã hội : hoang thai , ngoại tình …
2 Chỉ định do thai :
 Đa ối khó thở , khó chịu mẹ
 Thai chết lưu , Thai quá ngày
 Bất thường yếu tố Rh : tiền sử thai chết  KPCD sớm , bất thường nhiểm sắc
thể, dị tật bẩm sinh , IURG
 Thiểu ối
3 . Chống chỉ định tuyệt đối :
 Hespes sinh dục gđ hoạt động
 Bệnh mạn tính trầm trọng
 BXĐC tuyệt đối ( khung chậu méo )
 Ngôi bất thường
 Sa dây rốn, nhau tiền đạo, tiền sử mổ dọc thân tử cung
4 . Chống chỉ định tương đối
 K CTC ,
 TC quá căng( đa ối, đa thai)
 Tiền sử sanh con to , nhiều lần

III . BIẾN CHỨNG KPCD :
 Thai non tháng , thai suy.
 Cơn gò cường tính , vỡ TC , CDạ kéo dài
 Nhiểm trùng ối , thuyên tắc ối , băng huyết sau sanh


 Sa dây rốn ,
IV . ĐÁNH GIÁ THAI PHỤ TRƯỚC KPCD
1 . Sự chín mùi CTC  dựa vào chỉ số BISHOP
2 . Các tham số cần khảo sát trước khi khởi phát chuyển dạ


V . CÁC PHUONG PHAP KPCD BĂNG CƠ HỌC:
1. Lóc ối : Dùng ngón tay tách màng ối ra khoi CTC & đoạn dưới TC  phóng
thích prostglandin nội sinh từ màng thai
2 . Bấm ối : Dùng 1 kim chọc dò dài , cành Kocher , Allis hoặc móc bằng chất dẻo ...
gây lỗ thủng màng ối , sau đó xé rộng màng ối . Ghi nhận số lượng , tính chất nước
ối.
+ Bấm ối  hiệu quả 80% KPCD , rút ngắn thời gian chuyển dạ 0,8-2,3giờ
+ Bấm ối kết hợp oxytocin  thời gian CD có ngắn hơn, nhưng không khác
biệt tính an toàn , thời điểm dùng oxytocin còn tranh cãi
3 . Vê đầu vú  phóng thích oxytocin nội sinh
4 . Phương pháp kovac’s : hiện nay ít dùng
 Đặt ống Nelaton có bao cao su bao đầu ống , làm túi chứa dung dịch nước
muối sinh lý.
 Đặt qua lỗ trong CTC vào khoang ngoài màng ối
5 . Laminaria  rong biển sấy khô . Khi hút nước phồng to ra , làm dãn nở CTC.
Bất lợi  chờ đợi 1 thời gian
6 . Foley catheter : đưa Foley catheter 16-18 qua lỗ trong CTC vàokhoang giữa
màng ối & đoạn dưới tử cung .

 Thể tích bóng 30-40-50-60-80 ml
 Kéo catheter để balloon tỳ vào lỗ trong CTC & cố định bên đùi
 Thời gian lưu : 24giờ hoặc khi sonde tự rớt hoặc vỡ ối
 Ưu điểm : hiệu quả , ít biến chứng
+ Dễ thay đổi phương pháp khi thai phụ không đồng ý
+ Không ảnh hưởng toàn thân thai phụ
+ Rẻ tiền , phù hợp kinh tế
 Hạn chế :- CTC đóng kín , nằm sâu trong âm đạo , đưa ống vào khó khăn
+Cảm giác khó chịu khi đặt ống thông
 Biến chứng : nhiểm trùng , vỡ tử cung , sa dây rốn ( nhưng với tỉ lệ thấp )
VI . KHỞI PHÁT CHUYỂN DẠ BẰNG PROSTAGLANDIN:
Có 2 dạng thường dùng : - Misoprostol ( PGE1 )
- Dinoprostone ( PGE2 )
1 . Dinoprostone ( PGE2 ): có 2 dạng
+ Dạng gel : Prepidil chứa 0,5mg Dinoprostone
+ Dạng viên đặt âm đạo : cervidil 10 mg
1 . 1 Prepidil : - ống tiêm liều đơn 0,5 mg dinoprostone / 2,5ml gel dẻo dĩoide
silic . Đặt kênh CTC .
 Không dùng : hen suyển , tăng nhãn áp, NMCT


CTC thường chín mùi sau 12giờ , sau đó dùng Oxytocin để khởi phát chuyển
dạ.
 Chọn lựa bệnh nhân : + không sốt .
+ Không xuất huyết âm đạo
+ Biểu đồ nhịp tim thai bình thường
+ Được b nhân ưng thuận
+ Bishop < 4
 Gắn monitor 15-30 phút trước & 30-120phút sau đặt gel
 Cách đặt : + CTC không hiệu quả  catheter 20mm

+ CTC hiệu quả 50% catheter 10 mm
+ Sau đặt : nằm nghiên 30 phút  đi lại
+ Có thể lặp lại mỗi 6giờ
+ Chấm dứt : gò đủ mạnh , Bishop < 8 , thay đỏi tình trạng mẹ &
thai.
 Liều tối đa  1,5mg ( 3lần /24giờ )
1 . 2 Cervidil 10 mg:
 Cải thiện sự chín mùi CTC
 Viên đặt âm đạo thuận lợi : có thể lấy ra
 Bôi trơn , đặt vào cùng đồ sau  hút nước  phồng lên , giải phóng
0,3mg/giờ trong 12 giờ.
 Sau đặt , cho bnhân nằm nghiêng 2 giờ
 Lấy thuốc : bắt đầu chuyển dạ hoạt động hoặc cơn gò cường tính
 TC monitor 15-20 phút trước đặt & 15 phút sau khi lấy thuốc ra
 Các nghiên cứu về PG2 cho thấy  PGE2 làm mềm CTC 6-12giờ,
oxytocin dùng để khởi phát chuyển dạ
2 . Misoprostol ( PGE1 )
 Tên thương mại Cytotec , Alsoben... là 1 PGE1 tổng hợp ngăn ngừa loét
đường tiêu hoá .
 Viên nén , bền ở nhiệt độ phòng
 Mặc dù chỉ PG2 được FDA công nhận , nhưng việc dùng Misoprostol làm
chín mùi CTC lại được thực hành rộng rãi.
 12/2000 ACOG xác nhận khuyến cáo dùng vì tính an toàn & hiệu quả
 Misoprostol kích thích cơn co tử cung, làm mềm & mở CTC , không co thắt
cơ trơn mạch máu , phế quản
 Liều ngộ độc không xác định, có thể dung nạp 2200µg/24giờ
 Quá liều  6000µg ( 30 viên ) uống 1lần thai chết, vỡ TC , hạ oxy máu ,
nhiểm kiềm hô hấp & chuyển hoá.


+ Misoprostol đặt âm đạo : ACOG (2002) : khuyến cáo dùng liều khởi đầu
25µg đặt âm đạo, nằm nghiêng 30 phút , TD monitor ít nhất 3giờ sau đặt thuốc
& trước khi cho phép bnhân đi lại . Không dùng cho người có sẹo mổ tủ cung
 Khi cần dùng oxytocin , khuyến cáo tối thiểu 3 giờ sau liều misoprostol cuối
cùng.
 Liều 25µg đặt AĐ có thể sánh với Dinoprostol
 Liều 50µg  nhịp tâm thu tăng, đi phân su , hít phân su so với Dinoprostone
 Misoprostol làm tăng sanh mổ do cơn gò cường tính so với Dinoprostone gel
+ Misoprostol uống :
 Hiệu quả làm mềm CTC bằng đường uống tương đương đặt âm đạo
 Liều 50µg uống hiệu quả làm mềm CTC kém hơn liều 25µg đặt âm đạo
 Liều 100µg uống hiệu quả như liều 25µg đặt âm đạo