CHUYEN DE BAO TOAN DIEN TICH

PH

NG PHÁP B O TOÀN I N TÍCH

LUY N THI THPT QU C GIA 2018 : CÁC TRUNG TÂM

HÀ N I : 23 ậ NGÕ HU

H NGăYÊN:ăTTăV NăGIANGăậTTăV NăLÂM
B C GIANG : HUY N QUANG
B C NINH : THÀNH PH
FACEBOOK : Nguy năV năThái
T:ă09.789.95.825

II. Phân d ng bài t p và các ví d minh h a
Ph ng pháp b o toàn đi n tích th ng s d ng đ tính toán l
đ i ion ho c ph n ng oxi hóa – kh
trong các bài t p hóa vô c .

Ph

ng ch t trong ph n ng trao

ng pháp gi i

- B c 1 : L p s đ ph n ng bi u di n quá trình chuy n hóa gi a các ch t, đ th y rõ b n
ch t hóa h c c a bài toán.
- B c 2 : Nh n d ng nhanh ph ng pháp gi i bài t p : Khi g p m t trong các d ng bài t p
sau đây thì ta nên s d ng ph ng pháp b o toàn đi n tích : (1)
bài cho dung d ch ch a các
ch t ph n ng d ng ion; (2) ph n ng c a CO2 v i dung d ch ch a h n h p các baz (NaOH,

Ba(OH)2,....); (3) cho t t dung d ch axit vào dung d ch ch a ion CO32 ho c ch a đ ng th i các
ion CO32 và HCO3 ; (4) ph n ng c a dung d ch axit v i dung d ch ch a ion [ Al (OH )4 ]  ho c
ch a đ ng th i các ion OH  và [ Al (OH )4 ]  ; (5) ph n ng c a dung d ch HCl, H2SO4 loãng ho c
dung d ch HNO3 v i h n h p kim lo i và oxit kim lo i.
- B c 3 : Xác đ nh gi a l ng ch t c n tính và l ng ch t đ cho có m i liên quan v i nhau
b i nh ng ion nào. T đó xác đ nh xem áp d ng b o toàn đi n tích trong dung d ch hay b o toàn
đi n tích trong ph n ng thì có l i v m t tính toán h n.
- B c 4 : Thi t l p ph ng trình: T ng s mol đi n tích c a ion d ng b ng t ng s mol s
mol đi n tích c a ion âm. Ngoài ra, k t h p v i các gi thi t khác đ l p các ph ng trình toán
h c có liên quan. T đó suy ra l ng ch t c n tính.
PS :
- Trong ph ng pháp b o toàn đi n tích, n u xác đ nh sai ho c thi u các ion tham gia ph n ng
ho c có trong dung d ch thì b o toàn đi n tích không còn đúng n a.
Các ví d minh h a
Ví d 1: Dungăd chăXăch aă0,12ămolăNa+; x mol SO42 ; 0,12 mol Cl  và 0,05 mol NH +4 . Cho 300
mlădungăd chăBa(OH)2 0,1MăvàoăXăđ năkhiăcácăph nă ngăx yăraăhoànătoàn,ăl căb ăk tăt a,ăthuăđ că
dungăd chăY.ăCôăc năY,ăthuăđ cămăgamăch tăr năkhan.ăGiáătr ăc aămălà
A. 7,190.
B. 7,020.
C. 7,875.
D. 7,705.
( thi tuy n sinh i h c kh i B n m 2013)
H ng d n gi i
B c 1 : L p s đ ph n ng bi u di n quá trình chuy n hóa gi a các ch t, đ th y rõ b n ch t
hóa h c c a bài toán.

129


BaSO4   NH 3 

Na , NH 4
 
2
Cl , SO4

dd Ba(OH)2

dd X

Na , Cl  côcạn
t rắ
n khan

 Chấ

...
dd Y

B

c 2 : Nh n d ng nhanh ph ng pháp gi i bài t p :
ăbàiăchoădung d ch ch a các ch t ph n ng d ng ion, đâyălàăd uăhi uă(1), ch ngăt ăbàiăt pă
nàyăs ăs ăd ng b o tồn đi n tích trong dung d ch.ăM tăkhác,ădungăd chăXăcóăph nă ngătraoăđ iăionă
v iăBa(OH)2 t oăraăk tăt aăBaSO4 và khí NH3, ch ngăt ăs ăs ăd ngăb o tồn đi n tích trong ph n
ng.
B c 3 : Xác đ nh gi a l ng ch t c n tính và l ng ch t đ cho có m i liên quan v i nhau b i
nh ng ion nào. T đó xác đ nh xem áp d ng b o tồn đi n tích trong dung d ch hay b o tồn đi n
tích trong ph n ng thì có l i v m t tính tốn h n.
Ápăd ngăb o tồn đi n tích trong dung d ch X đ ătínhăs ămolăionă SO42 .ăÁpăd ngăb o tồn đi n
tích trong ph n ng c aăcácăc păionăBa2+ và SO42 ; NH4+ và OH  đ ătínhăs ămol c aăcácăionăBa2+,

SO42 , NH4+, OH  đưăph nă ng.ăT ăđóăxácăđ nhăxemătrongădungăd chăYăcóănh ngăionănào,ăs ămolă
làăbaoănhiêu,ăđ ătínhăkh iăl ngăch tăr năsauăkhiăcơăc nădungăd chăY
B c 4 : Thi t l p ph ng trình: T ng s mol đi n tích c a ion d ng b ng t ng s mol s mol
đi n tích c a ion âm. Ngồi ra, k t h p v i các gi thi t khác đ l p các ph ng trình tốn h c có
liên quan. T đó suy ra l ng ch t c n tính.
Ápăd ngăb oătồnăđi nătíchăchoădungăd chăX,ătaăcóă:

nNa  nNH   nCl   2nSO 2  x  0,025.
4

0,12

0,05

4

0,12

x

C năc ăvàoăgi ăthi tăvàăápăd ngăb oătồnăđi nătíchătrongăph nă ng c aădungăd chăXăv iă0,03ămolă
Ba(OH)2, ta có :
nBa2  nSO42


0,025
 0,03
nBa2 phản ứng  nSO42  0,025 
nBa2 dư  0,005




nOH  nNH4
nOH phản ứng  nNH4  0,05
nOH phản ứng  0,01



0,05
 0,06

Nh ăv y,ădungăd chă Yăg mă cácăion Na+, Cl  , Ba2+, OH  .ăKhiăcơăc nădungăd chăYăthuă đ
ch tăr năcóăkh iăl ngălàă:

că

mchấtrắn  mNa  mCl   mBa2 dư  mOH dư  7,875 gam
0,12.23

0,12.35,5

0,005.137

0,01.17

Ví d 2: Dungăd chăXăch aăaămolăNa ; b mol HCO3 ; c mol CO32 và d mol SO24 .ă ăt oăk tăt aă
l nănh tăng iătaăph iădùngă100ămlădungăd chăBa(OH)2 xămol/l.ăBi uăth cătínhăxătheoăaăvàăbălà:
ab
ab
ab

ab
A. x 
.
B. x 
.
C. x 
.
D. x 
.
2
0,1
0, 2
0,3
+

(

thi th

i h c l n 1 – THPT Chun Hùng V
H

S ăđ ăph nă ngă:
130

ng d n gi i

ng – Phú Th , n m h c 2012 – 2013)

BaSO4 

BaCO3 
Na , HCO3

2
2
CO3 , SO4

Ba(OH)2
0,1x mol

dung dòch X

Na


OH

B năch tăph nă ngă:ăionă HCO3 ph nă ngăv iăionă OH  t oăraă CO32 ; Ba2+ ph nă ngăt oăk tăt aă
v i ion SO42 cóătrongădungăd chăX, ion CO32 cóăs nătrongăXăvàăm iăsinhăra.ăDungăd chăsauăph nă
ngăch ăcònăNa+ và OH  .
Cách 1 : S d ng ph ng trình ion rút g n
Cácăph nă ngăx yăraă:

HCO3 + OH 
mol:

b
2+

Ba

mol: (b + c)
2+

Ba


+

 CO32 + H2O


b
2
3

CO

(1)

b

 BaCO3

(2)

 BaSO4

(2)

 (b + c)
+

SO42

d
mol:
d

Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchăchoădungăd chăX,ătaăcóă:ăaă=ăbă+2că+ă2dăă(*).
Theoă(1),ă(2)ăvàăgi ăthi tăsuyăraă:ă nBa(OH)  nBa2  b  c  d (* * ) .
2

T ă(*)ăsuyăraă:ă c  d 

a b
, thay vào (**), ta có :
2

nBa(OH)2  b  c  d  b 

a b a b
a b

 [Ba(OH)2 ]  x 
2
2
0,2

Cách 2 : S d ng b o toàn đi n tích cho dung d ch sau ph n ng
Ph nă ngăc aăionă OH  v iăionă HCO3 :

HCO3 + OH 
Theoăph

 CO32 + H2O

ngătrìnhăph nă ng,ătaăcóă:

nOH phaûn öùng  nHCO   b mol.
3

Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrong dungăd chăsauăph nă ng,ătaăcóă:
nOH  nNa  a mol.
Suy ra :

n

OH

 (a  b) mol  nBa(OH)2 

a b
a b
mol  [Ba(OH)2 ]  x 
2
0,2

Ví d 3: H năh p Xăch aăNa2O, NH4Cl, NaHCO3 và BaCl2 cóăs ămolăm iăch tăđ uăb ngănhau.ăChoă
h năh păXăvàoăH2Oă(d ),ăđunănóng,ădungăd chăthuăđ căch aă
A. NaCl, NaOH, BaCl2.
B. NaCl, NaOH.
C. NaCl, NaHCO3, NH4Cl, BaCl2.
D. NaCl.
131


(

thi tuy n sinh

i h c kh i B n m 2007)

H ng d n gi i
V iăbàiăt pănày,ăph ngăphápăgi iăthôngăth ngălàăs ăd ngăph ngătrìnhăionărútăg n.ăNh ngă
n uăs ăd ngăb oătoànăđi nătíchăthìăhi uăqu ăs ăcaoăh nănhi u.
Ch năs ămolăc aăm iăch tălàă1ămol.ăChoăXăph nă ngăv iăH2Oăthìădungăd chăsauăph nă ngăch că
ch năcóăNa+, Cl  vàăcóăth ăcóăcácăionăkhác.ăTuy nhiên :
nNa  2nNa O  nNaHCO
2
3


1
1
 nNa  nCl   3 mol




n
n
2n

 Cl
NH 4Cl
BaCl 2

1
1


Doăđóădungăd chăsauăph nă ngăch ăcóă NaCl do ion Na+ và Cl  đưătrungăhòaăđi nătích.
ví d 2 và 3, rõ ràng s d ng b o toàn đi n tích t ra hi u qu h n h n so v i s d ng
ph ng trình ion rút g n. Tuy nhiên, đ i v i nh ng bài t p mà ph n ng x y ra ph c t p nh ví d
4 d i đây, thì ta nên s d ng k t h p c hai ph ng pháp trên.
Ví d 4:ăDungăd chăXăch aăcácăion:ăCa2+, Na+, HCO3 ăvàă Cl ,ătrongăđóăs ămolăc aăionă Cl ălàă0,1.ă
Choă1/2ădungăd chăXăph nă ngăv iădungăd chăNaOHă(d ),ăthuăđ că2ăgamăk tăt a.ăChoă1/2ădungă
d chăXăcònăl iăph nă ngăv iădungăd chăCa(OH)2ă(d ),ăthuăđ că3ăgamăk tăt a.ăM tăkhác,ăn uăđună
sôiăđ năc nădungăd chăXăthìăthuăđ cămăgamăch tăr năkhan.ăGiáătr ăc aămălà
A. 9,21.
B. 9,26 .
C. 8,79 .
D. 7,47.
( thi tuy n sinh i h c kh i B n m 2010)
H ng d n gi i
B năch tăph nă ngăc aădungăd chăXăv iădungăd chăki mă:
HCO3 + OH 

 CO32 + H2O

Ca2+ + CO32  CaCO3 
Khi choădungăd chăNaOHăd ăph nă ngăv iăXă(TN1),ăthuăđ căl ngăk tăt aănh h n soăv iăkhi
choădungăd chăCa(OH)2 d ăph nă ngăv iăXă(TN2),ăch ngăt ăl ngăCa2+ cóăs nătrongăXăkhôngăđ ăđ ă
ph nă ngăv iă CO32 sinhăra.ăNh ăv y,ă ăTN1 CO32 d , Ca2+ ph nă ngăh t,ă ăTN2 CO32 ph nă
ngăh t.ăTaăcóă:ă

nCa2 trong X  nCaCO3 (TN1)  2.0,02  0,04 mol

n
 nCO 2  nCaCO3 (TN2)  2.0,03  0,06 mol

3
 HCO3 trong X
Suyăraădungăd chăXăcóă:ă0,1ămolă Cl  , 0,06 mol HCO3 , 0,04 mol Ca2+ và Na+.
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchăchoădungăd chăX,ătaăcóă:
nNa  2nCa2  nHCO   nCl   nNa  0,08 mol.
3

?

0,04

0,1

0,06

Khiăcôăc nădungăd chăXăx yăraăph nă ngă:
Ca2+ + 2 HCO3

o

t



mol: 0,03  0,06
Kh iăl ngăch tăr năthuăđ

CaCO3 + CO2  + H2O 


0,03  0,03
căkhiăcôăc nădungăd chăXălàă:

mchaátraén  mCa2  mNa  mCl   nHCO   mCO2  mH2O  8,79 gam
3

0,04.40

132

0,08.23

0,1.35,5

0,06.61

0,03.44

0,03.18


Ví d 5: Nh ăt ăt ă0,25ălítădungăd chăNaOHă1,04Măvàoădungăd chăg mă0,024ămolăFeCl 3; 0,016 mol
Al2(SO4)3 và 0,04 mol H2SO4 thuăđ cămăgamăk tăt a.ăGiáătr ăc aămălàă:
A. 2,568.
B. 4,128.
C. 1,560.
D. 5,064.
( thi tuy n sinh Cao đ ng n m 2009)
H ng d n gi i
ng trình ion rút g n

Cách 1 : S d ng ph
T ăgi iăthi tătaăth yă:
nOH  nNaOH  0,26 mol; nFe3  nFeCl 3  0,024 mol;
nAl 3  2nAl 2 (SO4 )3  0,032 mol; nH  2nH2SO4  0,08 mol.
0,04

0,016

Ph

ngătrìnhăph nă ngă:
(1)

mol:

OH  + H+  HOH

0,08  0,08

(2)

mol:

3OH  + Fe3+  Fe(OH)3
0,072  0,024  0,024

(3)

mol:

3OH  + Al3+  Al(OH)3
0,096  0,032  0,032

L ngă OH  thamăgiaă ăcácăph nă ngă(1),ă(2),ă(3)ălàă0,248ămolă<ă0,26ămol,ănênăcóă0,012ămolă
OH  ti păt căthamăgiaăph nă ngăhòaătanăAl(OH)3 :

OH  + Al(OH)3  [Al(OH)4 ] 

(4)

mol: 0,012  0,012
V yăsauăkhiăcácăph nă ngăx yăraăhồnătồn,ăthuăđ
mol Al(OH)3.ăKh iăl ngăk tăt aălàă:

căk tăt aăg mă0,024ămolăFe(OH) 3 và 0,02

m  mFe(OH)3  mAl (OH)3  4,128 gam

0,024.107

0,02.78

Cách 2 : S d ng ph ng pháp b o tồn đi n tích
Ápăd ngăb oătồnăđi nătíchătrongăph nă ng,ăta có :
nOH trung hòa H vàtạo kếttủa  nH  3nFe3  3nAl 3  0,248 mol
0,08

 nOH hòa tan kếttủa  n[ Al (OH)
 nAl (OH)3  nAl 3  n[Al (OH)
0,032

4]

4]





0,024

0,032

 nAl (OH)3 bòhòa tan  0,26  0,248  0,012 mol.
 0,02 mol.

0,012

 m  mFe(OH)3  mAl (OH)3  4,128 gam
0,024.107

0,02.78

Ví d 6: Cho m gamăh năh păAl,ăFeăvàoă300ămlădungăd chăHClă1MăvàăH2SO4 0,5Măth yăthốtăraă
5,6 lít H2 (đktc).ăTínhăth ătíchădungăd chăNaOHă1Măc năchoăvàoădungăd chăXăđ ăthuăđ căk tăt aăcóă
kh iăl ngăl nănh t ?
A. 300 ml.
B. 500 ml.
C. 400 ml.
D. 600 ml.
H

ng d n gi i
133


ăbàiănàyăc ngăcóăhaiăcáchăgi iălàăs ăd ngăph ngătrìnhăionărútăg năvàăb oătoànăđi nătích.ăD
đâyălàăcáchăgi iăt iă uăh năậ s ăd ngăph ngăphápăb oătoànăđi nătích.
Trongădungăd chăaxit,ătaăcóă:ă

iă

nCl   nHCl  0,3 mol; nSO 2  nH2SO4  0,15 mol.
4

1.0,3

0,3.0,5

S ăđ ăph nă ng :


Al HCl , H2SO4
Na
NaOH
dd
X




 
2
Cl , SO4
Fe


ChoăNaOHăvàoăXăđ ăthuăđ

Cl và SO42 .

căk tăt aăl nănh tăthìădungăd chăsauăph nă ngăch ăcònăcácăionăNa +,

Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongădungăd chăsauăph nă ngăvàăb oătoànănguyênăt ăNa,ătaăcóă:
nNa  nCl   2nSO 2  0,6 mol  nNaOH  nNa  0,6 mol
4

0,3

0,15

 Vdd NaOH 1M  0,6 lít  600 ml
Ví d 7: Tr năcácădungăd chăHClă0,75M;ăHNO3 0,15M; H2SO4 0,3Măv iăcácăth ătíchăb ngănhauăthìă
đ cădungăd chăX.ăTr nă300ămlădungăd chăXăv iă 200ămlădungăd chă Ba(OH)2 0,25Măthuă đ cămă
gamăk tăt aăvàădungăd chăYăcóăpHă=ăx.ăGiáătr ăc aăxăvàămăl năl tălà:
A. 1 và 2,23 gam.
B. 1 và 6,99 gam.
C. 2 và 2,23 gam.
D. 2 và 1,165 gam.
( thi th đ i h c l n 3 – THPT Chuyên Nguy n Hu – Hà N i, n m h c 2010 – 2011)
H

ng d n gi i
Theoăgi ăthi t,ă300ămlădungăd chăXăđ căt oăthànhăt ă100ămlăm iădungăd chăaxită:ăHClă0,75M,ă
HNO3 0,15M, H2SO4 0,3M. Doăđó,ătrong 300 ml X có :
nH  nHCl  nHNO3  2nH2SO4  0,15 mol; nSO 2  nH2SO4  0,03 mol.
4

0,1.0,75

0,1.0,15

0,1.0,3

0,1.0,3

Trongă200ămlădungăd chăBa(OH)2 0,25M có :
nBa2  nBa(OH)2  0,05 mol; nOH  2nBa(OH)2  0,1 mol.

0,25.0,2

0,25.0,2

C năc ăvàoăgi ăthi t và áp d ngăb oătoànăđi nătíchătrongăph nă ngăc aăBa2+ v iă SO42 , ta có :

nBa2  nSO 2  nBaSO4  nBa2 phaûn öùng  nSO 2  0,03 mol  mBaSO4  6,99 gam
4

0,1

4

0,03

C năc ăvàoăgi ăthi tăvàăáp d ngăb oătoànăđi nătíchătrongăph nă ngăc aăH+ và OH  , ta có :
nH  nOH  nH phaûn öùng  nOH  0,1 mol  nH dö  nH trong Y  0,05 mol
0,15

0,1

 [H  trong Y ] 

0,05
 0,1M  pH   lg[H  ]  1
0,5

Xétăph nă ngă: Choăt ăt ădungăd chăaxită(ch aăH+)ăvàoădungăd chăch aămu iăcacbonatăho căch aă
c ămu iăhiđrocacbonată(ch aă CO32 ho căch aăc ă CO32 và HCO3 ).
B nă ch tă ph nă ngă làă : H+ s ă chuy nă h tă ionă CO32 thành HCO3 ,ă sauă đóă chuy nă m tă ph nă

HCO3 thành CO2.
134


N uăH+ khôngăđ ăđ ăchuy năh tăcácăionănàyăthànhăkhíăCO2 thìăápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongă
ph nă ngăvàăb oătoànănguyênăt ăC,ătaăcó :

nH  nCO32  nHCO3 phaûn öùng
 nH  nCO 2  nCO2

3
nHCO  phaûn öùng  nCO2

3

Bây gi ta s v n d ng k t qu này đ gi i bài t p

các ví d 8, 9 :

Ví d 8: Choă t ă t ă t ngă gi tă c aă dungă d chă ch aă bă molă HClă vàoă dungă d chă ch aă aă molă Na2CO3
(TN1), thuăđ căVălítăCO2.ăNg căl i,ăchoăt ăt ăt ngăgi tăc aădungăd chăch aăaămolăNa2CO3 vào
dungăd chăch aăbămolăHClă(TN2) thuăđ că2VălítăCO2. M iăliênăh ăgi aăaăvàăbălàă:
A. a = 0,8b.
B. a = 0,35b.
C. a = 0,75b.
D. a = 0,5b.
( thi th
i h c l n 1 – THPT Chuyên Hùng V ng – Phú Th , n m h c 2010 – 2011)
H ng d n gi i

Nh n xét : L ngăHClăvàăNa2CO3 ă2ăthíănghi mălàănh ănhau,ănh ngăl
nhau,ăch ngăt ăl ngăH+ khôngăđ ăđ ăchuy năh tăionă CO32 thành CO2.

ngăCO2 thuăđ

căkhácă

Cách 1 : S d ng ph ng trình ion rút g n
ăTN1ă: Khiăchoăt ăt ădungăd chăHClăvàădungăd chăNa2CO3 s ăx yăraăph nă ngătheoăth ăt ă uă
tiênădoătínhăbaz ăc aă CO32 l năh nă HCO3 :
H+ + CO32
mol:



a
+

H



HCO3



a

a


3

HCO

+



CO2 + H2O

(1)
(2)

mol: (b ậ a)  (b ậ a)  (b ậ a)
ăTN2ă:ăKhiăchoăt ăt ădungăd chăNa2CO3 vàădungăd chăHCl s ăcóăkhíăCO2 gi iăphóngăngay, do
l ngăHClătrongădungăd chăd ăh nănhi uăsoăv iăl ngăNa2CO3 cho vào :
2H+ + CO32

 CO2 + H2O

(3)

mol:
b  0,5b  0,5b
T ă(1),ă(2),ă(3)ăvàăgi ăthi t,ătaăcóă:
nCO2 (TN1) VCO2 (TN1)
b a V




 a  0,75b
nCO2 (TN2) VCO2 (TN2)
0,5b 2V
Cách 2 : S d ng b o toàn đi n tích trong ph n ng
ă TN1 : H+ s ă chuy nă h tă ionă CO32 thành HCO3 ,ă sauă đóă chuy nă m tă ph nă HCO3 thành
CO2.
S ăd ngăk tăqu ă ătrên,ătaăcóă:
nH  nCO 2  nCO2  nCO2  (b  a) mol.
3

b

a

?

135


ăTN2 : CO32 ph nă ngăv iăH+ đ ăgi iăphóngăCO2.ăÁpăd ng b oătoànăđi nătíchătrong ph nă ngă
vàăb oătoànănguyênăt ăC,ăta có :

nH  2nCO32 phaûn öùng
 nH  2nCO2  nCO2  0,5b mol.

nCO 2 phaûn öùng  nCO2

 3
b

?
nCO2 (TN1) VCO2 (TN1)
b a V




 a  0,75b
nCO2 (TN2) VCO2 (TN2)
0,5b 2V

Ví d 9: Choăt ăt ă450ămlădungăd chăHClă1Măvàoă500ămlădungăd chăăXăg măNa2CO3 và NaHCO3
thìăthuăđ că5,6ălítăkhíă(đktc)ăvàădungăd chăY.ăChoădungăd chăYătácăd ngăv iădungăd chăBa(OH) 2 d ă
thì thuăđ că19,7ăgamăăk tăt a.ăN ngăđ ămolăc aăNa2CO3 và NaHCO3 trongădungăd chăXăl năl tălà:
A. 0,2M và 0,15M. B. 0,2M và 0,3M.
C. 0,3M và 0,4M.
D. 0,4M và 0,3M.
( thi th đ i h c l n 1 – THPT Chuyên Nguy n Hu – Hà N i, n m h c 2011 – 2012)
H

ng d n gi i

Theoăgi ăthi tă:
nH  nHCl  1.0,45  0,45 mol; nCO2 

5,6
19,7
 0,25 mol; nBaCO3 
 0,1 mol.
22,4

197

S ăd ngăk tăqu ă ătrên, ta có :
nH  nCO 2  nCO2  nCO 2  0,2 mol  nNa2CO3  0,2 mol.
3

0,45

3

0,25

?

Áp d ngăb oătoànănguyênăt ăC,ătaăcóă:
nCO 2  nHCO   nCO2  nBaCO3  nHCO   0,15 mol  nNaHCO3  0,15 mol.
3

3

0,2

?

 [Na2CO3 ] 

3

0,25

0,1

0,2
0,15
 0,4M; [NaHCO3 ] 
 0,3M.
0,5
0,5

ăXétă bàiă toánăsauă:ă H păth ă hoànătoànăkhíă CO2 vàoădungăd chă ch aăđ ngăth iă NaOH, Ba(OH)2.
 nOH  2 .ăTìmăm iăquanăh ăgi aă n , n  , n 2 ?
Bi tă 1 
CO2
OH
CO3
nCO2

Vì 1 

n

H

OH 

nCO2

ion OH  đưăđ

ng d n gi i

 2 nên OH  đưăh tăvàăph nă ngăt oăraăc ăhaiămu iă CO32 và HCO3 . Nh ăv y,

căthayăth ăb iăcácăionă CO32 và HCO3 .

Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchăvàăb oătoànănguyênăt ăC,ătaăcóăk tăqu ăsauă:

nOH  nHCO3  2nCO32
 nOH  nCO2  nCO 2

3
nCO2  nHCO   nCO 2

3
3

136


M ăr ngăra,ăđ iăv iăph nă ngăc aăSO2 v iădungăd chăki m,ăt oăraăc ămu iăaxităvàămu iătrungă
hòa, ta c ngăcó : nOH  nSO2  nSO 2
3

ăBây gi ta s v n d ng k t qu này đ gi i bài t p

các ví d 10, 11 :

Ví d 10: H păth ăhoànătoànă4,48ălítăkhíăCO2 ( ăđktc)ăvàoă500ămlădungăd chăh năh păg măNaOHă
0,1M và Ba(OH)2 0,2M,ăsinhăraămăgamăk tăt a.ăGiáătr ăc aămălàă:
A. 9,85.

B. 11,82.
C. 17,73.
D. 19,70.
( thi tuy n sinh i h c kh i A n m 2008)
H ng d n gi i
ng trình ion rút g n

Cách 1 : S d ng ph
Theoăgi ăthi t, ta có :
4,48
 0,2 mol; nBa2  nBa(OH)2  0,1 mol; nOH  2nBa(OH)2  nNaOH  0,25 mol.
nCO2 
22,4
0,5.0,1
0,2.0,5

Do 1 

nOH
nCO

0,2.0,5

 2 nênăph nă ngăt oăraăc ămu iăaxită HCO3 vàămu iătrungăhòaă CO32 .

2

Ph

ngătrìnhăph nă ngă:

CO2 + 2OH

mol:



x

2x

CO2 + OH 
mol:



y

 CO32


x

 HCO3


y

(1)

Ba2+ + CO32

(2)

y

 BaCO3

(3)

T ă(1)ăvàă(2)ătaăcóă:

x  y  0,2
x  0,05


2x  y  0,25 y  0,15
Vì nBa2  nCO 2 nên mol BaCO3 tính theo mol CO32 , ta có :
3

0,1

0,05

nBaCO3  nCO 2  0,05  mBaCO3  0,05.197  9,85 gam
3

Cách 2 : S d ng b o toàn đi n tích
Theoăgi ăthi t, ta có :
4,48
 0,2 mol; nBa2  nBa(OH)2  0,1 mol; nOH  2nBa(OH)2  nNaOH  0,25 mol.

nCO2 
22,4
0,5.0,1
0,2.0,5

Do 1 

nOH
nCO

0,2.0,5

 2 nênăph nă ngăt oăraăc ămu iăaxită HCO3 vàămu iătrungăhòaă CO32 .

2

V năd ngăk tăqu ătrên,ăta có :
nCO 2  nOH  nCO2  0,05 mol.
3

0,25

0,2

137


Vì nBa2  nCO 2 nên mol BaCO3 tính theo mol CO32 , ta có :
3

0,1

0,05

nBaCO3  nCO 2  0,05  mBaCO3  0,05.197  9,85 gam
3

Ví d 11: Cho V lít khí CO2 h păth ă hồnă tồnă b iă 200ă mlă dungă d chă Xă g mă Ba(OH)2 0,5M và
NaOHă1,0M.ăTínhăVăđ ăk tăt aăthuăđ călàăc căđ iă?
A. 2,24 lítă≤ăV≤ă6,72ălít.
B. 2,24ălítă≤ăVă≤ă5,6ălít.
C. 2,24ălítă≤Vă≤ă8,96ălít.
D. 2,24ălítă≤Vă≤ă4,48ălít.
( thi th
i h c l n 1 – THPT Chun Hùng V ng – Phú Th , n m h c 2010 – 2011)
H

ng d n gi i

Theoăgi ăthi t,ătaăcó :
nOH  2nBa(OH)2  nNaOH  0,4 mol; nBa2  nBa(OH)2  0,1 mol.
0,5.0,2

1.0,2

0,5.0,2

ngăk tăt aăl nănh tăthìă nCO 2 tạo thành  nBa2  0,1 mol.

Khiăs căCO2 vàoăX,ăđ ăt oăthànhăl

3

Ta có :

nế
u OH  dư : nCO min  nCO 2  0,1
2
3
nCO min  0,1
VCO min  2,24



2
2



nế


u OH hế
t : nCO 2  nOH  nCO max
 0,3 VCO max  6,72
n
2
3

 CO2 max

 2
0,4
?
0,1

Suy ra : Khi 2,24  VCO  6,72 thì nCO 2 tạo thành  0,1 mol vàăl
2

ngăk tăt aăđ tăc căđ i.

3

Xétăph nă ngăc aădungăd chăaxităv iădungăd chăch aăionă [Al(OH)4 ] 
B nă ch tă c aă ph nă ng là : H+ l yă OH  đ ă t oă raă H2O.ă N uă H+ l yă 1ă nhóm OH  trong
[Al(OH)4 ]  thìăs ăăt o ra Al(OH)3,ăcònăn uăl yăc ă4ănhómă OH  thìăs ăt oăraăAl3+.
V yăápăd ngăb oătồnăđi nătíchătrongăph nă ngăvàăb oătồnănhómă OH  ,ăătaăcóăk tăqu ăsauă:

nH  nOH phản ứng
 nH  4n[ Al (OH) ]  3nAl (OH)3

4
nOH phản ứng  4n[ Al (OH) ]  3nAl (OH)3

4

ăBây gi ta s s d ng k t qu trên đ gi i bài t p này

các ví d 12, 13 :

Ví d 12: Choă200ămlădungăd chăYăg măBa[Al(OH)4]2 0,1MăvàăNaOHă0,1Mătácăd ngăv iădungăd chă

HNO3 thuăđ că0,78ăgamăk tăt a.ăS ămolăHNO3 t iăđaăc nădùngălàă:
A. 0,15.
B. 0,13.
C. 0,18.
D. 0,07.
( thi th
i h c l n 2 – THPT Chun Hùng V ng – Phú Th , n m h c 2010 – 2011)
H
Nh n xét : Do nAl (OH)3  n[Al (OH)

[Al(OH)4 ]  d ăho căAl3+.
S ăđ ăph nă ng :

138

4]



ng d n gi i

nênă cònă m tă l

ngă ionă nhơmă n mă trongă dungă d chă ă d ngă


NaNO3

 Al(OH)3 
Ba(NO3 )2

Ba[Al(OH) ] dö
4 2

Ba[Al(OH)4 ] 2

NaOH

(1)

HNO3

(2)

NaNO3

Ba(NO3 )2  Al(OH)3 
Al(NO )
3 3


Nh ăv y,ăph nă ngăcóăth ăx yăraătheoăhaiăh

ngăkhácănhauă:



H ngă (1)ă :ă H trungă hòaă h tă OH ,ă sauă đóă chuy nă [Al(OH)4 ]  thành 0,01 mol Al(OH)3.
Tr ngăh pănàyăl ngăH+ ph nă ngăítănh t.
+

H ngă(2)ă:ăH+ trungăhòaăh tă OH  và chuy năh tă [Al(OH)4 ]  trongădungăd chăthànhăAl(OH)3,
sauăđóăhòaătanăb tăAl(OH)3 đ ăcu iăcùngăcònă0,01ămolăAl(OH)3.ăTr ngăh pănàyăH+ ph nă ngălàă
nhi uănh t.ăTheoăyêuăc uăc aăbài,ătaătínhătoánăl ngăH+ theoăh ngă(2).

ăCách 1 : S d ng ph
H+ + OH 
mol: 0,02  0,02
H+

+

ng trình ion rút g n



[Al(OH)4 ] 

mol: 0,04  0,04
3H+ + Al(OH)3
mol: 0,09  0,03

H2O





(1)
Al(OH)3

+ H2O

(2)

0,04
Al3+ + 3H2O

(3)

Theoăgi ăthi tăvàăcácăph nă ngă(1),ă(2),ă(3),ătaăcóă:ă nHNO  nH  0,15 mol.
3

Cách 2 : S d ng b o toàn đi n tích
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongăph nă ngăc aăH+ v iădungăd chăch aă OH  và [Al(OH)4 ]  , ta
có :
nH  nOH  0,02

0,02

  nH  0,15 mol  nHNO3  0,15 mol
n  4n

  3nAl (OH)  0,13
[Al (OH)4 ]
3
 H

0,01
0,04


Ví d 13: Choă86,3ăgamăh năh păXăg măNa,ăK,ăBaăvàăAl2O3 (trongăđóăoxiăchi mă19,47%ăv ăkh iă
l ng)ătanăh tă vàoăn căthuă đ cădungăd chăYă vàă13,44ălítă H2 (đktc).ăChoă3,2ălítă dungăd chăHClă
0,75Măvàoădungăd chăYăthuăđ cămăgamăk tăt a.ăGiáătr ăc aămălà
A. 54,6.
B. 10,4.
C. 23,4.
D. 27,3.
H ng d n gi i
Khiăchoăh năh păXăvàoăn căx yăs ăraăcácăph nă ngă:ăK,ăNa,ăBaătácăd ngăv iăn căgi iăphóngă

H2 vàăt oăthànhădungăd chăki mă(1),ăAl2O3 tanăh tătrongăki măt oăthành [Al(OH)4 ] (2).
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongăH2Oăvàăb oătoànăHătrongănhómăậOHăc aăn

c,ăătaăcóăă:
139


nOH trong HOH  nH trong HOH  2nH2  2.

13,44
 1,2 mol.
22,4

Ápăd ngăb oătoànăO,ătaăcóă:
19,47%.86,3
3nAl 2O3  nO 
 1,05 mol  nAl 2O3  0,35 mol.
16
Trong ph nă ngăc aăAl2O3 v iă OH  , ta có :


Al2O3 + 2OH  + 3H2O  2[Al(OH)4 ]

mol:

0,35





0,7

0,7


Suyăraă:ăTrongădungăd chăYăcóă0,7ămolă [Al(OH)4 ] và (1,2 ậ 0,7) = 0,5 mol OH  .
Khi cho 2,4 mol H+ vàoădungăd chăY,ăs ăx yăraăph nă ngătrungăhòaăionă OH  vàăph nă ngăv iă
ion [Al(OH)4 ]  đ ăt oăraăk tăt aă:
nH  nOH  0,5

0,5

 nAl (OH)3  0,3 mol  nAl (OH)3  23,4 gam
 n  4n
 3nAl (OH)3
[Al (OH)4 ] 
 H
2,40,5
?

0,7


Ví d 14: Choă2,13ăgamăh năh păXăg măbaăkimălo iăMg,ăCuăvàăAlă ăd ngăb tătácăd ngăhoànătoànă
v iăoxiăthuăđ căh năh păYăg măcácăoxităcóăkh iăl ngă3,33ăgam.ăTh ătíchădungăd chăHClă2Măv aă
đ ăđ ăph nă ngăh tăv iăYălàă:
A. 90 ml.
B. 57 ml.
C. 75 ml.
D. 50 ml.
( thi tuy n sinh i h c kh i A n m 2008)
H ng d n gi i
G iăcôngăth căchungăc aăbaăkimălo iătrongăXălàăM.
S ăđ ăph nă ngă:
O , to

HCl
2
 M 2On 
M 
MCl n

(1)

(2)

Cách 1 : Áp d ng b o toàn đi n tích trong ph n ng c a HCl v i O 2 trong oxit
Ápăd ngăb oătoànăkh iăl ng,ătaăcóă:
mM 2O  mM 3,33  2,13


 0,075 mol.
nO2 trong oxit 
16
16
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongăph nă ngăc a HCl v i O 2 trong oxit, ta có :
0,15
 0,075 lít  75 ml
nH  2nO2 trong oxit  0,15  nHCl  0,15 mol  Vdd HCl 
2
Cách 2 : Áp d ng b o toàn đi n tích trong phân t oxit và mu i
Ápăd ngăb oătoànăkh iăl ng,ătaăcóă:
mM 2O  mM 3,33  2,13

 0,075 mol.
nO2 trong oxit 
16
16
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrong phân t oxit và phân t mu i, ta có :
0,15
nCl   2nO2  0,15 mol  nHCl  0,15 mol  Vdd HCl 2M 
 0,075 lít  75 ml
2
140


Ví d 15: Hoàă tană hoànă toànă h nă h pă Xă g mă 0,2ă molă Feă vàă 0,2ă molă Fe2O3 vàoă dungă d chă axită
H2SO4 loưngă(d ),ăthuăđ că2,24ălítăkhíă(đktc)ăvàădungăd chăY.ăChoăl ngăd ădungăd chăNaOHăvàoă
dungăd chăY,ăsauăkhiăph nă ngăx yăraăhoànătoànăthuăđ cămăgamăk tăt a.ăGiáătr ănh ănh tăc aămălàă:
A. 54,0.
B. 59,1.

C. 60,8.
D. 57,4.
( thi tuy n sinh Cao đ ng n m 2011)
H

ng d n gi i

S ăđ ăph nă ngă:
H2
0,1 mol

 Fe
 0,2 mol
Fe O
 2 3
 0,2 mol

H2SO4

X

2
3
Fe , Fe
Na
NaOH





2
2
SO4
SO4

Fe(OH)2 

Fe(OH)3 
m gam

Y

ăCác h ng t duy :
1.ăTínhăkh iăl ngăk tăt aăb ngăcáchătínhăs ămolăc aăFe(OH)2, Fe(OH)3.ăV iăh ngăt ăduyănàyă
taăs ăd ngăb oătoànănguyênăt ăFeă(đưăxét ăvíăd ă18,ăchuyênăđ ă2).
2.ăTínhăkh iăl ngăk tăt aăb ngăcáchătínhăkh iăl ngăc aăcácăionăFe2+, Fe3+ vàăkh iăl ngăc aă
nhóm OH  .ăV iăh ngăt ăduyănàyătaăs d ng b o toàn đi n tích đ tính mol OH  . Doăph nă ngă
hóaăh căx yăraănhi u giai đo n nên áp d ng b o toàn đi n tích cho dung d ch sau ph n ng là h p
lý nh t. Trongădungăd chăsauăph nă ngăch ăcònăNa+ và SO42 ,ăn uăbi tămolă SO42 s ăbi tăđ cămolă

OH  .
Theoăb oătoànănguyênăt ăO,ătaăcóă:
nH2O  nO2  3nFe2O3  0,6 mol.
0,2

Theoăb oătoànănguyênăt ăHăvàăg că SO42 ta có :
nH2SO4  nH2  nH2O  0,7 mol  nSO 2  0,7 mol.
4

0,1

0,6

Trongăph n ngăc aădungăd chăYăv iăNaOH,ăionă SO42 đưăđ
b oătoànăđi nătích,ătaăcóă:

căthayăth ăb ngăionă OH  . Theo

nOH  2nSO 2  1,4 mol  mFe(OH)2 , Fe(OH)3  mFe trong X  mOH  57,4 gam
4

0,7

(0,2 0,2.2)56

1,4.17

Ví d 16: Choămăgamăh năh păXăg măFeO,ăFe2O3, Fe3O4 vàoăm tăl ngăv aăđ ădungăd chăHClă2M,ă
thuăđ cădungăd chăYăcóăt ăl ăs ămolăFe2+ và Fe3+ làă1ă:ă2.ăChiaăYăthànhăhaiăph năb ngănhau.ăCôăc nă
ph năm tăthuăđ căm1 gamămu iăkhan.ăS căkhíăcloă(d )ăvàoăph năhai,ăcôăc nădungăd chăsauăph nă
ngăthuăđ căm2 gamămu iăkhan.ăBi tăm2 ậ m1 = 0,71.ăTh ătíchădungăd chăHClăđưădùngălàă:
A. 160 ml.
B. 80 ml.
C. 240 ml.
D. 320 ml.
141


(
H

thi tuy n sinh Cao đ ng n m 2009)

ng d n gi i

S ăđ ăph nă ngă:

FeCl 2

FeCl 3
m1 gam

FeO
3
2

Fe , Fe
HCl
Fe2O3   
Fe O
Cl
 3 4
Y

coâcaïn

Cl 2

coâcaïn

X

FeCl 3
m2 gam

Theoăgi ăthi tă:ăm2 ậ m1 =ă0,71ăgam,ăsuyăraăkh iăl ngăCl2 đưăph nă ngăv iăFeCl2 là 0,71 gam.
Theoăgi ăthi tăvàăb oătoànăelectronătrongăph nă ngăc aăFeCl2 v iăCl2, ta có :
 nFe2 1


 nFe3 2
nFe2  0,02



nFe3  0,04
0,71

n
2n
2.
0,02



Cl 2
 Fe2
71
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongădungăd chăY,ătaăcóă:
nCl   2nFe2  3nFe3  0,16 mol  nHCl  0,16 mol.

0,02

0,04

V yăth ătíchădungăd chăHClăđưăph nă ngăv iăh năh păXălàă:
0,16
Vdd HCl  2.
 0,16 lít  160 ml
2
ăXétăbàiăt păsauă:ăChoăh năh păkimălo iăvàăoxităkimălo iăph nă ngăv iădungăd chăHNO 3, t o s n
ph m kh duy nh t là NO. Tínhăs ămolăHNO3 thamăgiaăph nă ng.
H ng d n gi i
B năch tăph nă ngă:

O2 + 2H+  H2O
4H+ + NO3 + 3e  NO  + 2H2O
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchăchoăph nă ngătraoăđ iăgi aă O2 v iăH+, ta có :
nH  2nO2 .
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongăph nă ngăoxiăhóaă– kh ă,ătaăcóă:
nH  nNO   nelectron trao ñoåi  nH  4nNO
3

nNO

3nNO

V yăs ămolăHNO3 c nădùngălàă: nHNO3  nH  2nO2  4nNO
Bây gi ta s v n d ng k t qu trên vào bài t p

142

ví d 17 :


Vớ d 17: Cho39,2gamh nh pMg mFe,FeO,Fe3O4, Fe2O3,CuOvCu(trongúoxichi m
18,367%v kh il ng)tỏcd ngv a v i850mldungd chHNO3 n ng amol/l,thu c0,2
molNO(s nph mkh duynh tc aN+5).Giỏtr c aal
A. 2,0.
B. 1,5.
C. 3,0.
D. 1,0.
( thi th i h c l n 1 THPT Chuyờn i h c Vinh, n m h c 2012 2013)
T gi thi t,suyra: nO2 trong X

H ng d n gi i
18,367%.39,2

0,45 mol.
16

V nd ngk tqu trờn,tacú:
nHNO3 nH 2nO2 4nNO 1,7 mol [HNO3 ]=
0,2

0,45

1,7
2M
0,85

Vớ d 18: Hũa tan hon ton 0,1 mol FeS2 trong200mldungd chHNO3 4M,s nph mthu c
g mdungd chXvm tch tkhớthoỏtra.Dungd chXcúth hũatant iamgamCu.Bi ttrong
cỏcquỏtrỡnhtrờn,s nph mkh duynh tc aN+5 ulNO.Giỏtr c aml:
A. 12,8.
B. 6,4.
C. 9,6.
D. 3,2.
( thi tuy n sinh i h c kh i B n m 2012)
H

ng d n gi i

Theogi thi t,tacú:
nH nNO nHNO3 0,2.4 0,8 mol.
3

Trongph n ngc aFeS2 v iHNO3,ch tkh lFeS2,ch toxihúalHNO3,s nph mkh l
NO. S oxihúac aFethay it +2lờn+3,s oxihúac aS thay it -1 lờn +6,s oxihúac a
Nthay it +5v +2.
pd ngb otonelectron,tacú:
15nFeS2 3nNO phaỷn ửựng nNO phaỷn ửựng 0,5 mol
3

0,1

3

?

nNO trong X nNO ban ủau nNO phaỷn ửựng 0,3 mol.

3

3

3

0,8

0,5

Suyradungd chXcúcỏcion: Fe3+, SO42 , NO3 vcúth cũnionH+.
pd ngb otoni ntớchchodungd chX,tacú:
3nFe3 nH 2nSO 2 nNO nH 0,4 mol.
4

0,1

?

3

0,2

0,3

Trong ph n ng c a Cu v i dung d ch X, ch t kh l Cu, ch t oxi húa l NO3 trong mụi
tr ngH+ v Fe3+.
n
T l mol H 4 NO3 dử .
nNO

3

Nh v y,khichoXph n ngv iCu,s molelectrontrao itớnhtheoFe3+ v H+.
3
Ta cú : 2nCu nFe3 nH nCu 0,2 mol mCu 12,8 gam
4
?
0,1

0,4

Vớ d 19: Choagamh nh pAg mFe2O3, Fe3O4, Cu vo dungd chHCld th ycú1molaxit
ph n ngv cũnl i0,256a gam ch t r nkhụngtan.M tkhỏc,kh hontona gam h nh p A
b ngH2 d thu c42gamch tr n.Tớnh%kh il ngCutrongh nh pA?
143


A. 25,6%.

B. 50%.

C. 44,8%.
H

D. 32%.

ng d n gi i

B năch tăph nă ngăc aăA dungăd chăHClăd ă(1) là : H+ (1 mol) tácăd ngăv iă O2 trong các oxit
Fe2O3, Fe3O4 đ ăt oăraămu iăFe(II),ăFe(III) và H2O;ăCuăph nă ngăv iămu iăFe(III)ăt oăthànhămu iă

Cu(II) và Fe(II).ăNh ăv y,ădungăd chăthuăđ căsauăph nă ngăch ăcóămu iăCuCl 2 và FeCl2, 0,256a
gam ch tăr năcònăl iălàăCuăd .
Khiăkh ăhoànătoànăAăb ngăH2, s ăthuăđ căh năh păkimălo iălàăCu,ăFe. V yă42ăgamăch tăr nălàă
kh iăl ngăc aăFeăvàăCu.
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongăph nă ngăc a cácăoxităs tăv iăHCl,ătaăcóă:
nH  2nO2 trong X  nO2 trong X  0,5 mol.
1

?

Theoăb oătoànăkh iăl

ng,ătaăcóă:

a  mO2 trong X  mFe, Cu trong X  50 gam  mCu dö trong phaûn öùng (1)  0,256a  12,8 gam
0,5.16

42

 m(Cu2 , Fe2 ) trong muoái  64nCu2  56nFe2  mFe, Cu trong X  mCu dö  29,2 gam (* )
42

12,8

Theoăb oătoànăđi nătíchătrongădungăd chămu iăclorua,ăta có :
2nCu2  2nFe2  nCl   1 mol (* * )

K tăh păhaiăph

ngătrìnhă(*)ăvàă(**),ătaăcóă:

64nCu2  56nFe2  29,2
nCu2  0,15







2nCu2  2nFe2  1
nFe2  0,35
V yăph nătr măv ăkh iăl ngăc aăCuătrongăAălàă:ă
12,8  0,15.64
%mCu 
.100%  44,8%
50

144


III. Bài t p áp d ng

1. Bài t p có l i gi i
ăBài t p dành cho h c sinh l p 11
Câu 1: M tădungăd chăXăg mă0,01ămolăNa+; 0,02 mol Ca2+; 0,02 mol HCO3 vàăaămolăionăXă(b ă
quaăs ăđi năliăc aăn c).ăIonăXăvàăgiáătr ăc aăaălà
A. Cl và 0,01.

B. NO3 và 0,03.

C. CO32 và 0,03.
(

thi tuy n sinh

D. OH  và 0,03.
i h c kh i B n m 2012)

Câu 2: M tădungăd chăch aă0,02ămolăCu2+, 0,03 mol K+, x mol Cl  và y mol SO42 .ăT ngăkh iă
l ngăcácămu iătanăcóătrongădungăd chălàă5,435ăgam.ăGiáătr ăc aăxăvàăyăl năl tălàă:ă
A. 0,01 và 0,03.
B. 0,02 và 0,05.
C. 0,05 và 0,01.
D. 0,03 và 0,02.
Câu 3: Tr nă3ădungăd chăHClă0,3M;ăH2SO4 0,2M và H3PO4 0,1Măv iănh ngăth ătíchăb ngănhauăthuă
đ cădungăd chăX.ăDungăd chăYăg măNaOHă0,1MăvàăBa(OH)2 0,2M.ă ătrungăhòaă300ămlădungă
d chăXăc năv aăđ ăVămlădungăd chăY.ăGiáătr ăc aăVălàă:
A. 600.
B. 1000.
C. 333,3.
D. 200.
Câu 4: HòaătanăhoànătoànăxămolăFeăvàoădungăd chăch aăyămolăFeCl3 vàăzămolăHCl,ăthuăđ cădungă
d chăch ăch aăm tăch tătanăduyănh t.ăBi uăth căliênăh ăgi aăx,ăyăvàăzălà
A. x = y ậ 2z.
B. 2x = y + z.
C. 2x = y + 2z.
D. y = 2x.
( thi tuy n sinh i h c kh i B n m 2013)
Câu 5: Dung d ch X ch a 0,025 mol CO32 ; 0,01 mol Na+; 0,25 mol NH4+ và 0,3 mol Cl . Cho

270 ml dung d ch Ba(OH)2 0,2M vào dung d chăXăvàăđunănh (gi s n căbayăh iăkhôngăđángăk ).
T ng kh iăl ng dung d ch X và dung d ch Ba(OH)2 gi m sau quá trình ph n ng là:
A. 7,015.
B. 6,761.
C. 4,215.
D. 5,296.
( thi th
i h c l n 2 – THPT Chuyên Hùng V ng – Phú Th , n m h c 2011 – 2012)
145


Câu 6: Dungăd chăXăch aăcácăion:ă CO32 , SO32 , SO42 , 0,1 mol HCO3 và 0,3 mol Na+. Thêm V
lítădungăd chăBa(OH)2 1MăvàoăXăthìăthuăđ căl ngăk tăt aăl nănh t.ăGiáătr ănh ănh tăc aăVălàă:ăăă
A. 0,15.
B. 0,25.
C. 0,20.
D. 0,30.
Câu 7: Dungăd chăXăch aăcácăionăsau:ăAl3+, Cu2+, SO42 và NO3 .ă ăk tăt aăh tăionă SO42 có
trongă250ămlădungăd chăXăc nă50ămlădungăd chăBaCl2 1M.ăChoă500ămlădungăd chăXătácăd ngăv iă
dungăd chăNH3 d ăthìăđ că7,8ăgamăk tăt a.ăCôăc nă500ămlădungăd chăXăđ că37,3ăgamăh năh pă
mu iăkhan.ăN ngăđ ămol/lăc aă NO3 là :
A. 0,2M.

B. 0,3M.

C. 0,6M.

D. 0,4M.

Câu 8:ăChoădungăd chăXăg m:ă0,007ămolăNa+; 0,003 mol Ca2+; 0,006 mol Cl ; 0,006 HCO3 ăvàă

0,001 mol NO3 .ă ă lo iă b ă h tă Ca2+ă trongă Xă c nă m tă l ngă v aă đ ă dungă d chă ch aă aă gamă
Ca(OH)2.ăGiáătr ăc aăaălàă
A. 0,222.
B. 0,120.
C. 0,444.
D. 0,180.
( thi tuy n sinh i h c kh i A n m 2010)
Câu 9*:ăDungăd chăXăch aă0,15ămolăFe3+; x mol Al3+; 0,25 mol SO42 ăvàăyămolă Cl  .ăChoă710ămlă
dungăd chăBa(OH)2ă1Măvàoădungăd chăXăthuăđ că92,24ăgamăk tăt a.ăGiáătr ăc aăxăvàăyăl năl tălàă:
A.ă0,23ăvàă0,64.
B.ă0,5ăvàă0,45.
C.ă0,3ăvàă0,85.
D.ă0,3ăvàă0,45.

Câu 10: H năh păch tăr năXăg mă6,2ăgamăNa2O, 5,35 gam NH4Cl, 8,4 gam NaHCO3 và 20,8 gam
BaCl2.ăChoăh năh păXăvàoăn căd ,ăđunănóng.ăSauăkhiăk tăthúcăcácăph nă ngăthuăđ cădungăd chăYă
ch aămăgamăch tătan.ăGiáătr ămălàă
A. 42,55.
B. 11,7.
C. 30,65.
D. 17,55.
( thi th
i h c l n 4 – THPT Chuyên KHTN, n m h c 2011 – 2012)
Câu 11: H păth ăhoànătoànă13,44ălítăCO2 (đktc)ăb ngă500ămlădungăd chăNaOHăaM, thuăđ cădungă
d chăX.ăChoăt ăt ă200ămlădungăd chăHClă1MăvàoăX, thuăđ că1,12ălítăkhíă(đktc) vàădungăd chăY. Giá
tr ăc aăaălàă:ă
A. 1,5M.
B. 1,2M.
C. 2,0M.
D. 1,0M.

Câu 12: tăcháyăhoànătoànămăgamăFeS2 b ngăm tăl ngăO2 v aăđ ăthuăđ căkhíăX.ăH păth ăh tăXă
vàoă1ălítădungăd chăch aăBa(OH)2 0,2MăvàăKOHă0,2Măthuăđ cădungăd chăYăvàă32,55ăgamăk tăt a.ă
Choădungăd chăNaOHăvàoădungăd chăYăl iăth yăxu tăhi năthêmăk tăt a.ăGiáătr ăc aămălà:
A. 24 gam.
B. 27 gam.
C. 30 gam.
D. 36 gam.
( thi th đ i h c l n 2 – THPT Chuyên Nguy n Hu – Hà N i, n m h c 2010 – 2011)
Câu 13: Choă t ă t ă 200ă mlă dungă d chă h nă h pă HClă 1Mă vàă H2SO4 0,5Mă vàoă 300ă mlă dungă d chă
Na2CO3 1Măthuăđ căVălítăkhíă(đktc)ăvàădungăd chăX.ăChoădungăd chăXăph nă ngăv iădungăd chă
Ba(OH)2 d ăthuăđ cămăgamăk tăt a.ăGiáătr ăc aăVăvàămălà:ăăăă
A. 2,24 lít; 39,4 gam.
B. 2,24 lít; 62,7 gam.
C. 3,36 lít; 19,7 gam.
D. 4,48 lít; 39,4 gam.
Câu 14: Choă7,8ăgamăkaliătácăd ngăv iă1ălítădungăd chăHClă0,1Măsauăph nă ngăthuăđ cădungăd chă
X và V lít H2 (đktc).ăCôăc nădungăd chăXăthuăđ cămăgamăch tăr năkhan.ăGiáătr ăc aăVăvàămăl năl tă
là
A. 2,24 và 7,45.
B. 1,12 và 3,725.
C. 1,12 và 11,35.
D. 2,24 và 13,05.
( thi th đ i h c l n 4 – THPT Chuyên – i h c SPHN, n m h c 2011 – 2012)
146


Câu 15: Choămăgamăh năh păg mă(Al,ăMg,ăCu)ăph nă ngăv iă200ămlădungăd chăHNO3 1M. Sau
ph nă ngăthuăđ că(mă+ă6,2)ăgamămu iăkhanăg mă3ămu i.ăNungămu iănàyăt iăkh iăl ngăkhôngă
đ i.ăH iăkh iăl ngăch tăr năthuăđ călàăbaoănhiêuăgamă?
A. m.

B. m + 3,2.
C. m + 1,6.
D. m + 0,8.
ăBài t p dành cho h c sinh l p 12
Câu 16: Hòa tan hoàn toàn 7,8 gamăh năh păg măAlăvàăAl2O3 trong 500 ml dungăd chăNaOHă0,5Mă
thuăđ că3,36ălítăH2 (đktc)ăvàădungăd chăD.ăTh ătíchăHClă2Măc năchoăvàoăDăđ ăthuăđ căl ngăk tă
t aăl nănh tălàă:
A. 0,175 lít.
B. 0,125 lít.
C. 0,25 lít.
D. 0,52 lít.
Câu 17: Hòa tan hoàn toànămăgamăh năh păg măNa2O và Al2O3 vàoăn căthuăđ cădungăd chăXă
trongăsu t.ăThêmăt ăt ădungăd chăHClă1MăvàoăX,ăkhiăh tă100ămlăthìăb tăđ uăxu tăhi năk tăt a;ăkhiă
h tă300ămlăho că700ămlăthìăđ uăthuăđ căaăgamăk tăt a.ăGiáătr ăc aăaăvàămăl năl tălà
A. 23,4 và 56,3.
B. 23,4 và 35,9.
C. 15,6 và 27,7.
D. 15,6 và 55,4.
( thi tuy n sinh i h c kh i A n m 2012)
Câu 18*:ăChoămăgamăNaOHăvàoă2ălítădungăd chăNaHCO3ăn ngăđ ăaămol/l,ăthuăđ că2ălítădungăd chă
X.ăL yă1ălítădungăd chăXătácăd ngăv iădungăd ch BaCl2ă(d )ăthuăđ că11,82ăgamăk tăt a.ăM tăkhác,ă
choă1ălítădungăd chăXăvàoădungăd chăCaCl2ă(d )ăr iăđunănóng,ăsauăkhiăk tăthúcăcácăph nă ngăthuă
đ că7,0ăgamăk tăt a.ăGiáătr ăc aăa,ămăt ngă ngălà
A.ă0,04ăvàă4,8.
B.ă0,07ăvàă3,2.
C.ă0,08ăvàă4,8.
D.ă0,14ăvàă2,4.
( thi tuy n sinh i h c kh i A n m 2010)
Câu 19: Choă400ămlădungăd chăEăg măAlCl3 x mol/lít và Al2(SO4)3 yămol/lítătácăd ngăv iă612ămlă
dungăd chăNaOHă1M,ăsauăkhiăcácăph nă ngăk tăthúcăthuăđ că8,424ăgamăk tăt a.ăM tăkhác,ăkhiăchoă

400ămlăEătácăd ngăv iădungăd chăBaCl2 (d )ăthìăthuăđ că33,552ăgamăk tăt a.ăT ăl ăxă:ăyălàă:
A. 4 : 3.
B. 3 : 4.
C. 7 : 4.
D. 3 : 2.
( thi tuy n sinh i h c kh i B n m 2011)
Câu 20: Choăt ă t ă 100ămlă dungă d chă HClă 0,2M;ă NaHSO4 0,6M vào 300ă mlă dungă d chă NaHCO3
0,1M, K2CO3 0,2M thuăđ căVălítăCO2 (đktc)ăvàădungăd chăX.ăThêmăvàoădungăd chăXă100ămlădungă
d chăKOHă0,6M;ăBaCl2 1,5Măthuăđ cămăgamăk tăt a.ăGiáătr ăc aăVăvàămălà:
A. 0,448 và 11,82.
B. 0,448 và 25,8.
C. 1,0752 và 23,436. D. 1,0752 và 24,224.
Câu 21: Choă 200ă mlă dungă d chă Ba(OH)2 0,1Mă vàoă 300ă mlă dungă d chă NaHCO3 0,1M,ă thuă đ că
dungăd chăXăvàăk tăt aăY.ăChoăt ăt ădungăd chăHClă0,25MăvàoăXăđ năkhiăb tăđ uăcóăkhíăsinhăraăthìă
h tăVăml.ăBi tăcácăph nă ngăđ uăx yăraăhoànătoàn.ăGiáătr ăc aăVălà
A. 160.
B. 80.
C. 60.
D. 40.
( thi tuy n sinh i h c kh i B n m 2013)
Câu 22: Dungăd chăAăch aăđ ngăth iăcácăch tătan:ăNaOHă0,2MăvàăBa(OH)2 0,1M. Khi d nă0,336ă
lít khí CO2 ho că1,456ălítăkhíăCO2 vàoăVămlădungăd chăAăđ uăthuăđ căk tăt aăcóăs ăgamăb ngănhauă
(cácăth ătíchăkhiăđoă ăđi uăki nătiêuăchu n).ăTh ătíchăVălàă
A. 200.
B. 300.
C. 240.
D. 150.
( thi th đ i h c l n 4 – THPT Chuyên – i h c SPHN, n m h c 2011 – 2012)
Câu 23: D n V lít khí CO2 vào 200 ml dung d ch ch a KOH 0,2M và Ba(OH)2 0,1M,ăthuăđ c m
gam k t t a tr ng. Giá tr V n m trong kho ng 0,112  V  1, 456 thì giá tr m n m trong kho ng

A. 0,985  m  3,94 .

B. 2,955  m  3,94 .

C. 0,985  m  2,955 .

D. k tăqu ăkhác.

(

thi th đ i h c l n 3 – THPT Chuyên –

i h c SPHN, n m h c 2012 – 2013)

147


Câu 24*: S căVălítăCO2 (đktc)ăvàoădungăd chăch aăaămolăBa(OH)2 thìăthuăđ că19,7ăgamăk tăt aă
TN1).ăM tăkhác,ăs căVălítăCO2 (đktc)ăvàoădungăd chăch aăaămolăBa(OH)2 và a mol NaOH thì thu
đ că39,4ăgamăk tăt aă(TN2).ăGiáătr ăc aăVăvàăaăt ngă ngălà:
A. 6,72 và 0,1.
B. 5,6 và 0,2.
C. 8,96 và 0,3.
D. 6,72 và 0,2.
( thi th
i h c l n 3 – THPT Chuyên KHTN, n m h c 2012 – 2013)
Câu 25: Cho 20 gam h năh p Xăg măCu,ăFe,ăAl,ăMgătanăhoànătoànătrongădungăd ch HNO3 loãng,
nóng,ă d ă thuă đ că dungă d ch Yă vàă 8,96ă lítă khíă NOă (làă s nă ph mă kh ă duyă nh t).ă Choă dungă d ch
NaOH vào dungăd ch Yăđ năkhiăk tăt aăhoànătoànăcácăcationăkimălo iăthìăthuăđ căk tăt aăZ.ăNungăZă
đ năkh iăl ngăkhôngăđ iăthuăđ cămăgamăh năh p cácăoxit.ămăcóăgiáătr ălàă:

A. 39,2.
B. 23,2.
C. 26,4.
D. 29,6.
Câu 26: Choă 4,93ă gamă h nă h pă g mă Mgă vàă Znă vàoă 1ă c că ch aă 480ă mlă dungă d chă H2SO4ă 0,5Mă
(loưng).ăSauăkhiă ph nă ngăk tă thúcă choăti păVă mlădungăd chăh năh pă g mă KOHă0,1MăvàăNaOHă
0,7Măvàoăc căđ ăk tăt aăh tăcácăionăMg2+ăvàăZn2+ătrongădungăd ch.ăGiáătr ăVăs ălàă:
A. 486 ml.
B. 600 ml.
C. 240 ml.
D. 640 ml.
Câu 27: Hòa tan hoàn toàn 10,8 gam Fe và FexOy vàoădungăd chăHNO3 loưngăd ăthuăđ cădungă
d chăXăvàă1,12ălítăkhíăNOă(đktc)ălàăs năph măkh ăduyănh tăc aăN+5.ăS ămolăHNO3 đưăthamăgiaăph nă
ngălàă:
A. 0,8.
B. 1,2.
C. 1,1.
D. 0,5.

Câu 28: Ti năhànhăđi năphânădungăd chăch aămăgamă h năh păCuSO4 vàăNaClă (hi uăsu tă100%,ă
đi năc cătr ,ămàngăng năx p),ăđ năkhiăn căb tăđ uăb ăđi năphână ăc ăhaiăđi năc căthìăng ngăđi nă
phân,ă thuă đ că dungă d chă Xă vàă 6,72ă lítă khíă (đktc)ă ă anot.ă Dungă d chă Xă hòaă tană t iă đaă 20,4ă gamă
Al2O3.ăGiáătr ăc aămălà
A. 25,6.
B. 23,5
C. 51,1.
D. 50,4.
( thi tuy n sinh i h c kh i A n m 2013)
Câu 29*: Hoàătanăh t 12,8ăgamăh năh păXăg măCu2S và FeS2 trongădungăd chăcóăch aăaămolăHNO3
thuăđ că31,36ălítăkhíăNO2 ( ăđktcăvàălàăs năph măduyănh tăc aăs ăkh ăN+5)ăvàădungăd chăY.ăBi tăYă

ph nă ngăt iăđaăv iă4,48ăgamăCuăgi iăphóngăkhíăNO.ăTínhăaă?
A. 1,8 mol.
B. 1,44 mol.
C. 1,92 mol.
D. 1,42 mol.
Câu 30*: ChoămăgamăFeăvàoă1ălítădungăd chăXăg măH2SO4 0,1M, Cu(NO3)2 0,1M, Fe(NO3)3 0,1M.
Sauăkhiăph nă ngăx yăraăhoànătoànăthuăđ că0,69măgamăh năh păkimălo i,ădungăd chăYăvàăkhíăNOă
(s năph măkh ăduyănh t).ăGiáătr ămăvàăkh iăl ngăch tăr năkhanăthuăđ căkhiăcôăc nădungăd chăYălà:
A. 25,8 và 78,5.
B. 25,8 và 55,7.
C. 20 và 78,5.
D. 20 và 55,7.
2. Bài t p ch có đáp án
Câu 31: Tr nă100ămlădungăd chăcóăpHă=ă1ăg măHClăvàăHNO3 v iă100ămlădungăd chăNaOHăn ngăđ ă
a (mol/l)ăthuăđ că200ămlădungăd chăcóăpHă=ă12.ăGiáătr ăc aăaălàă(bi tătrongădungăd chă[H+][OH-] =
10-14) :
A. 0,15.
B. 0,30.
C. 0,03.
D. 0,12.
( thi tuy n sinh i h c kh i B n m 2008)
Câu 32: Cóăhaiădungăd ch,ăm iădungăd chăch aăhai cation và 2 anion không trùng nhau trong các
ion sau : K+ : 0,3 mol; Mg2+ : 0,2 mol; NH4+ : 0,5 mol; H+ : 0,4 mol; Cl  : 0,2 mol; SO42 : 0,15
mol; NO3 : 0,5 mol; CO32 : 0,3 mol. M tătrongăhaiădungăd chătrênăch aăcácăionălàă:
A. K+ ; NH4+ ; CO32 ; Cl  .
148

B. K+ ; Mg2+ ; SO42 ; Cl  .

C. NH4+ ; H+ ; NO3 ; SO42 .

D. Mg2+ ; H+ ; SO42 ; Cl  .

Câu 33: ChoăVălítă dungăd chăAă ch aăđ ngăth iă FeCl3 1M và Fe2(SO4)3 0,5Mătácăd ngăv iă dungă
d chăNa2CO3 cóăd ,ăph nă ngăk tăthúcăth yăkh iăl ngădungăd chăsauăph nă ngăgi mă69,2ăgamăsoă
v iăt ngăkh iăl ngăc aăcácădungăd chăbanăđ u.ăGiáătr ăc aăVălà
A. 0,24 lít.
B. 0,237 lít.
C. 0,336 lít.
D. 0,2 lít.
Câu 34:ăDungăd chăXăcóăch a:ă0,07ămolăNa+; 0,02 mol SO24 ăvàăxămolă OH  .ăDungăd chăYăcóăch aă
ClO4 , NO3 ăvàăyămolăH+;ăt ngăs ămolă ClO4 ăvàă NO3 ălàă0,04.ăTr năXăvàăYăđ că100ămlădungăd chă
Z.ăDungăd chăZăcóăpHă(b ăquaăs ăđi năliăc aăH2O)ălà
A. 1.
B. 2.
C. 12.
D. 13.
( thi tuy n sinh i h c kh i A n m 2010)
Câu 35: Hoàătanăhoànătoànăh năh păg măxămolăFeS2 và y mol Cu2S vào axit HNO3 (v aăđ ),ăthuă
đ cădungăd chăXă(ch ăch aăhaiămu iăsunfat)ăvàăkhíăduyănh tăNO.ăT ăl ăxă:ăyălàă:
A. 1 : 3.
B. 2 : 1.
C. 1 : 2.
D. 3 : 1.

Câu 36: Dungăd chăXăg măZn2+, Cu2+, Cl .ă ăk tăt aăh tăionă Cl trongă200ămlădungăd chăXăc nă
400ămlădungăd chăAgNO3 0,4M.ăKhiăchoădungăd chăNaOHăd ăvàoă100ămlădungăd chăXăthuăđ căk tă
t a,ănungăk tăt aăđ năkh iăl ngăkhôngăđ iăthuăđ că1,6ăgamăch tăr n.ăN ngăđ ămolăc aăZn2+ trong
dungăd chăXălàă:

A. 0,2M.
B. 0,3M.
C. 0,4M.
D. 0,1M.
( thi th đ i h c l n 2 – THPT Chuyên – i h c SPHN, n m h c 2011 – 2012)
Câu 37: Tr nă dungă d chă ch aă Ba2+; 0,06 mol OH  , 0,02 mol Na+ v iă dungă d chă ch aă 0,04ă molă
HCO3 , 0,03 mol CO32 và Na+.ăKh iăl ngăk tăt aăthuăđ căsauăkhiătr nălà:
A. 1,97.
(

B. 7,88.
C. 5,91.
D. 3,94.
thi th đ i h c l n 6 – THPT Chuyên – i h c SPHN, n m h c 2011 – 2012)

Câu 38: Dungăd chăAăcóăch aăBa2+ (x mol), H+ (0,2 mol), Cl (0,1 mol), NO3 (0,4ămol).ăChoăt ă
t ădungăd chăK2CO3 1Măvàoădungăd chăAăđ năkhiăthuăđ căl ngăk tăt aăl nănh t,ăth yătiêuăt năVă
lítădungăd chăK2CO3.ăGiáătr ăc aăVălàă
A. 0,15.
B. 0,4.
C. 0,2.
D. 0,25.
( thi th
i h c l n 5 – THPT Chuyên KHTN, n m h c 2011 – 2012)
Câu 39: Choădungăd chăXăg mă0,09ămolăNa+; 0,05 mol Ca2+; 0,08 mol Cl ; 0,1 mol HCO3 ; 0,01
mol NO3 .ă ă lo iă b ă h tă ionă Ca2+ trongă Xă c nă dùngă 1ă l ngă v aă đ ă dungă d chă ch aă aă gamă
Ca(OH)2.ăGiáătr ăc aăaălà:
A. 2,96.
B. 4,44.
C. 7,4.

D. 3,7.
( thi th đ i h c l n 1 – THPT Chuyên Nguy n Hu – Hà N i, n m h c 2010 – 2011)
Câu 40: M tălo iăn căc ngăcóăch aăCa2+ 0,002M ; Mg2+ 0,003M và HCO3 .ăHưyăchoăbi tăc năl yă
baoănhiêuămlădungăd chăCa(OH)2 0,05Măđ ăbi nă1ălítăn căc ngăđóăthànhăn căm mă(coiănh ăcácă
ph nă ngăx yăraăhoànătoànăvàăk tăt aăthuăđ căg măCaCO3 và Mg(OH)2).
A. 200 ml.
B. 140 ml.
C. 100 ml.
D. 160 ml.
( thi th đ i h c l n 4 – THPT Chuyên Nguy n Hu – Hà N i, n m h c 2010 – 2011)
Câu 41: Hòaătanăhoànătoànă8,94ăgamăh năh păg măNa,ăKăvàăBaăvàoăn c,ăthuăđ cădungăd chăXăvàă
2,688 lít khí H2 (đktc).ăDungăd chăYăg măHClăvàăH2SO4,ăt ăl ămolăt ngă ngălàă4ă:ă1.ăTrungăhòaă
dungăd chăXăb iădungăd chăY,ăt ngăkh iăl ngăcácămu iăđ căt oăraălà
A. 13,70 gam.
B. 18,46 gam.
C. 12,78 gam.
D. 14,62 gam.
( thi tuy n sinh i h c kh i A n m 2010)
149


Câu 42: M tă lo iă phènă cóă côngă th că K2SO4.M2(SO4)3.nH2O.ă L yă 7,485ă gamă phènă nàyă nungă t iă
kh iăl ngăkhôngăđ iăthìăcònăl iă4,245ăgamăphènăkhan.ăM tăkhácăl yă7,485ăgamăphènăđóăhòaătană
vàoăn căr iăchoătácăd ngăv iăBaCl2 d ăthìăthuăđ că6,99ăgamăk tăt a.ăKimălo iăMăvàăgiáătr ănăl nă
l tălà
A. Cr, 24.
B. Al, 24.
C. Fe, 24.
D. Al, 12.
( thi th đ i h c l n 1 – THPT Chuyên – i h c Vinh, n m h c 2011 – 2012)

Câu 43: Choă200ămlădungăd chăKOHă0,9M;ăBa(OH)2 0,2Măvàoă100ămlădungăd chăH2SO4 0,3M và
Al2(SO4)3 0,3M.ăSauăkhiăcácăph nă ngăx yăraăhoànătoàn,ăkh iăl ngăk tăt aăthuăđ călà:
A. 9,32 gam.
B. 10,88 gam.
C. 14 gam.
D. 12,44 gam.
( thi th đ i h c l n 3 – THPT Chuyên Nguy n Hu – Hà N i, n m h c 2010 – 2011)
Câu 44: Hòaătană4,6ăgamăNaăvàoădungăd chăch aă200ămlădungăd chăHClăxM,ăthuăđ cădungăd chăY.ă
Cho Y tácăd ngăv iă100ămlădungăd chăAlCl3 0,6M,ăthuăđ că1,56ăgamăk tăt a.ăGiáătr ăxălà:
A. 0,7.
B. 0,8.
C. 0,5.
D. 1,4.
( thi th
i h c l n 5 – THPT Chuyên KHTN, n m h c 2011 – 2012)
Câu 45: Choă100ămlădungăd chăch aăNaOHă1M,ăKOHă1MăvàăBa(OH)2 1,2M vào 100ămlădungăd chă
AlCl3 xMăthìăthuăđ că9,36 gamăk tăt a.ăV yăn uăchoă200ămlădungăd chăNaOHă1,2M vào 100 ml
dungăd chăAlCl3 xMăthìăkh iăl ngăk tăt aăthuăđ căvàăgiáătr ăc aăxălàă(bi tăcácăph nă ngăx yăraă
hoàn toàn):
A. 11,70 gam và 1,6. B. 9,36 gam và 2,4. C. 6,24 gam và 1,4. D. 7,80 gam và 1,0.
( thi th đ i h c l n 4 – THPT Chuyên Nguy n Hu – Hà N i, n m h c 2011 – 2012)
Câu 46*: ChoămăgamăNaăvàoă250ămlădungăd chăh năh păg măHClă0,5MăvàăAlCl3 0,4M.ăSauăph nă
ngăthuăđ căk tăt aăcóăkh iăl ngălàă(măậ 3,995)ăgam.ămăcóăgiáătr ălàă:
A. 7,728ăgamăho că12,788ăgam.ă
B. 10,235 gam.
C. 7,728 gam.
D. 10,235ăgamăho că10,304ăgam.
Câu 47*: Hòaătanăh tămăgamăAl2(SO4)3 vào H2Oăthuăđ că300ămlădungăd chăX.ăChoă150ămlădungă
d chăXătácăd ngăv iădungăd chăch aă0,3ămolăNaOH,ăk tăthúcăcácăph nă ngăthuăđ că2aăgamăk tăt a.ă
M tăkhác,ăchoă150ămlădungăd chăXăcònăl iăph nă ngăv iădungăd chăch aă0,55ămolăKOH,ăk tăthúcă

cácăph nă ngăsinhăraăaăgamăk tăt a.ăGiáătr ăc aămăvàăaăl năl tălà
A. 51,30 và 3,9.
B. 51,30 và 7,8.
C. 25,65 và 3,9.
D. 102,60 và 3,9.
( thi th đ i h c l n 1 – THPT Chuyên – i h c Vinh, n m h c 2012 – 2013)
Câu 48*: Xălàădungăd chăAl2(SO4)3,ăYălàădungăd chăBa(OH)2.ăTr nă200ămlăXăv iă300ămlăYăđ că
8,55ăgamăk tăt a.ăTr nă200ămlăXăv iă500ămlăYăđ că12,045ăgamăk tăt a.ăN ngăđ ămol/lăc aădungă
d chăXăvàăYăl năl tălà:
A. 0,1M và 0,05M. B. 0,1M và 0,2M.
C. 0,05M và 0,075M. D. 0,075 và 0,1M.
( thi th đ i h c l n 6 – THPT Chuyên – i h c SPHN, n m h c 2011 – 2012)
Câu 49: Dungăd chăAăch aămăgamăNaOH và 0,3 mol NaAlO2.ăChoăt ăt ădungăd chăch aă1ămolăHClă
vàoădungăd chăA,ăthuăđ cădungăd chăBăvàă15,6ăgamăk tăt a.ăS căkhíăCO2 vàoădungăd chăBăth yă
xu tăhi năk tăt a.ăGiáătr ăc aămălà:
A. 24.
B. 16.
C. 8.
D. 32.
( thi th
i h c l n 3 – THPT Chuyên KHTN, n m h c 2011 – 2012)
Câu 50: Cho m gam NaOH vào 300 ml NaAlO2 0,5Măđ cădungăd chăX.ăChoăt ăt ădungăd chăch aă
500ămlăHClă1,0Măvàoădungăd chăX,ăthuăđ cădungăd chăYăvàă7,8ăgamăch tăk tăt a.ăS căCO 2 vào
dungăd chăYăkhôngăth yăxu tăhi năk tăt a.ăGiáătr ăc aămălà:
A. 4,0 gam.
B. 12,0 gam.
C. 8,0 gam.
D. 16,0 gam.

150

Phân tích và h
1B
11A
21B
31D
41B
Câu 1:

2D
12B
22A
32A
42A

3D
13B
23A
33D
43D

4A
14D
24D
34A
44A

5B
15D

25D
35B
45C

ng d n gi i
6C
16B
26B
36A
46B

7C
17C
27D
37D
47C

8A
18C
28C
38D
48D

9C
19C
29B
39D
49D

10D

20B
30D
40D
50C

D ăth yăionăXăkhôngăth ălàă CO32 , vì :
Ca2+ + CO32

 CaCO3 

IonăXăc ngăkhôngăth ălàă OH  , vì :
OH  HCO3  CO32  H2O

Ca2+ + CO32

 CaCO3 

Suy ra : ionăXăch ăcóăth ălàă Cl  ho că NO3 .ăV yăionăXăcóăđi nătíchălàă1Áp d ngăb oătoànăđi nătíchătrongădungăd ch,ătaăcóă:

nNa  2nCa2  nHCO   1.a  a  0,03 mol
3

0,01

0,02

0,02

?

V yăionăXălàă NO3
Câu 2:
Theoăb oătoànăđi nătíchăvàăb oătoànăkh iăl

ng,ătaăcóă:

151


2nCu2  nK   nCl   2nSO42


 0,02 0,03
nCl   0,03


 0,02
n
64nCu2  39nK   35,5nCl   96nSO42  5,435 
 SO42

0,03
0,02


Câu 3:
Theoăgi ăthi t,ă300ămlădungăd chăXăđ căt oăthànhăt ă100ămlădungăd chăm iăaxită:ăHClă0,3M,ă
H2SO4 0,2M, H3PO4 0,1M.ăTrongă300ămlădungăd chăXăcóă:
nH  nHCl  2nH SO  3nH PO  0,1(0,3  0,2.2  0,1.3)  0,1 mol.
2

4

3

4

TrongăVălítădungăd chăYăcóă:
nOH  nNaOH  2nBa(OH)  V(0,1 0,2.2)  0,5V mol.
2

Ph nă ngătrungăhòaăx yăraăkhiă:ă nOH  nH  0,5V  0,1  V  0,2 lít  200 ml
Câu 4:
Dungăd chăsauăph nă ngăcóăch aăch tătanăduyănh tălàăFeCl2.
Ápăd ngăb oătoànănguyênăt ăFe,ăCl,ătaăcóă:
nFe2  nFe  nFeCl 3  (x  y) mol; nCl   nHCl  3nFeCl 3  (z  3y) mol.
x

z

y

y

Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongămu iăFeCl2, ta có :
2nFe2  nCl   2(x  y)  3y  z  2x  y  z

Câu 5:
Trongă200ămlădungăd chăXăcóă:
nBa2  nBa(OH)  0,054 mol; nOH  2nBa(OH)  0,108 mol.

2

2

C năc ăvàoăgi ăthi tăvàăápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongăph nă ngăc aădungăd chăXăv iădungă
d chăBa(OH)2, ta có :

nBa2  nCO32
 0,054
0,025
nBaCO3  nCO32  0,025 mol



nOH  nNH4
nNH3  nOH  0,108 mol
 0,108
0,25
 mdd giaûm  mBaCO3   nNH3   6,761 gam
0,025.197

0,108.17

Câu 6:
B năch tăph nă ngă:ăionă HCO3 ph nă ngăv iăionă OH  t oăraă CO32 ; Ba2+ ph nă ngăt oăk tăt aă
v iăcácăionă SO42 , SO32 cóătrongădungăd chăX,ăion CO32 cóăs nătrongăXăvàăm iăsinhăra.ăDungă
d chăsauăph nă ngăch ăcònăNa+ và OH  .
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongăph nă ng vàăb oătoànăđi nătíchătrongădungăd chăsauăph nă ng,ă
ta có :


nOH  nHCO3  0,1
  nOH  0,4 mol.


nOH  nNa  0,3
Theoăb oătoànănhómăOHătaăcóă:

152


2nBa(OH)2   nOH  0,4 mol  nBa(OH)2  0,2 mol  Vdd Ba(OH)2 1M  0,2 lít

Câu 7:
B năch tăph nă ngăkhiăchoăXăchoăXăph nă ngăv iădungăd chăNH3 d ăă:
Al3+ + 3NH3 + 3H2O  Al(OH)3  + 3NH4+
Cu2+ + 2NH3 + 2H2O  Cu(OH)2  + 2NH4+
Cu(OH)2 + 4NH3  [Cu(NH3)4](OH)2 (tan)
KhiăchoăXătácăd ngăv iădungăd chăBaCl2,ăx yăraăph nă ngăgi aăionă SO42 v iăionăBa2+,ăt oăk tă
t aă BaSO4.ă Khiă choă Xă tácă d ngă v iă dungă d chă NH3 d ,ăx yă raă ph nă ngă gi aă ionă Al3+, Cu2+ v iă
dungăd chăNH3 t oăk tăt aăAl(OH)3, Cu(OH)2,ăsauăđóăCu(OH)2 tanăh tădoăhi năt ngăt oăph căđ ngă
ậ amoniac [Cu(NH3)4]2(OH)2.
Theoăgi ăthi t,ăsuyăraătrongă500ămolădungăd chăXăcóă:
7,8
 0,1 mol; nSO 2  nBa2  0,05.2  0,1 mol.
nAl 3  nAl (OH)3 
4
78
Ápăd ngăb oătoànăđi nătíchăvàăb oătoànăkh iăl ngăchoă500 ml dungăd chăX,ăta có :
3nAl 3  2nCu2  2nSO42  nNO3


nCu2  0,1
0,1
 0,1




nNO3  0,3
27nAl 3  64nCu2  96nSO42  62nNO3  37,3 

0,1
0,1


V yăn ngăđ ăc aăionănitratălàă:ă [NO3 ] 

0,3
 0,6M
0,5

Câu 8:
Khi ion Ca2+ b ălo iăb ăh tăraăkh iădungăd chăX,ădungăd chăthuăđ căch ăch aăionăd ngălàăNa+.
Taăth yăionăNa+ (0,07ămol)ătrungăhòaăđi nătích v aăđ ăv iăcácăionăâmălàă Cl (0,06 mol), NO3 (0,01
mol). Nên ion HCO3 đưăb ălo iăb ăraăkh iădungăd chăXăb ngăcáchătácăd ngăv iăionă OH  đ ăchuy nă
thành ion CO32 r iăsauăđóăchuy năvàoăk tăt aăCaCO3. Ta có :

nOH  nHCO3  0,006
 nCa(OH)2  0,003 mol  mCa(OH)2  0,222 gam



2nCa(OH)2  nOH  0,006

Câu 9:
Trongă710ămlădungăd chăBa(OH)2 1M có :

nBa2  nBa(OH)  0,71 mol; nOH  2nBa(OH)  1,42 mol.
2

2

Theoăgi ăthi tăvàăápăd ngăb oătoànăđi nătíchătrongăph nă ngăc aăBa2+ v i ion SO42 , ta có :
nBa2  nSO 2  nBaSO4  nSO 2  0,25 mol.
4

0,71

4

0,25

92,24ăgamăk tăt aăg măBaSO4, Fe(OH)3 và Al(OH)3, ta có :
233nBaSO4  107nFe(OH)3  78nAl (OH)3  92,24  nAl (OH)3  0,23 mol.
0,25

0,15

?

Áp d ngăb oătoànănguyênăt ăAlăvàăb oătoànănhómă OH  , ta có :

153