Tài liệu ôn thi học sinh giỏi lớp 7

Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
ĐỀ KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI
MÔN: SINH HỌC 7
Thời gian làm bài 60 phút (không kể thời gian giao đề)
I. Đề ra
Câu 1 (2đ): Nêu đặc điểm chung của lớp cá? Tại sao những loài cá thụ tinh ngoài
lại đẻ nhiều trứng?
Câu 2 (2đ): Trình bày những đặc điểm của dơi thích nghi với đời sống bay lượn.
Cánh của dơi khác với cánh của chim như thế nào?
Câu 3 (2đ): Lập bảng so sánh hệ hô hấp của ếch và thằn lằn.
Câu 4 (2đ): Trình bày sự tiến hóa của hệ tuần hoàn của các lớp cá, lưỡng cư, bò
sát, chim và thú. Tuần hoàn kín ưu việt hơn tuần hoàn hở ở những điểm nào?
Câu 5 (2đ): Việc đốt phá rừng và săn bắt bừa bãi dẫn đến những hậu quả gì đối
với nguồn lợi thú? Nêu một số biện pháp cần thiết để bảo vệ nguồn lợi thú?
II. Biểu điểm và đáp án
Câu
Nội dung
Điểm
- Đặc điểm chung của lớp cá. Cá là động vật có xương sống thích nghi
với đời sống hoàn toàn ở nước:
+ Bơi bằng vây, hô hấp bằng mang.
0.25
+ Tim 2 ngăn, có 1 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
đ
+ Thụ tinh ngoài.
0.25
+ Là động vật biến nhiệt.
đ
- Những loài cá thụ tinh ngoài lại đẻ nhiều trứng vì sự thụ tinh ngoài
của cá xảy ra trong môi trường nước nên:
0.25

+ Xác suất tinh trùng gặp trứng để thụ tinh thấp.
đ
1
+ Trứng thụ tinh phát triển trong môi trường nước thiếu nơi bảo vệ nên 0.25
(2đ)
dễ bị động vật khác ăn thịt.
đ
+ Trứng dễ bị nước cuốn trôi.
0.5 đ
0.25
đ
0.25
đ
2 - Những đặc điểm của dơi thích nghi với đời sống bay lượn:
(2đ) + Chi trước biến thành cánh. Chi sau do yếu không tự cất cánh được từ
mặt đất nên dơi nghỉ ngơi bằng cách dùng chi sau treo cơ thể vào các
vật trên cao, khi bay chúng buông mình xuống và dùng cánh đẩy
không khí để bay.
+ Bộ xương nhẹ, xương mỏ ác có mấu lưỡi hái dùng làm chỗ bám cho
cơ vận động cánh.
- Khác nhau giữa cánh dơi và cánh chim:

0.75
đ

0.25
đ


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

+ Cánh chim có nhiều lông vũ ghép sát nhau tạo bản rộng để đẩy
không khí.
+ Cánh dơi không có lông vũ. Bộ phận đẩy không khí là một màng da
mềm, rộng nối liền cánh tay, ống tay, các xương bàn tay và các xương
ngón (rất dài) với mình, chi sau và đuôi.
- Giống nhau:
+ Có khả năng hô hấp bằng phổi. Phổi có nhiều vách ngăn.
+ Có đường dẫn khí từ mũi vào xoang miệng vào phổi.
- Khác nhau:
Ếch
Thằn lằn
- Ngoài phổi, bộ phận hô hấp chủ - Chỉ hô hấp bằng phổi
yếu là da và còn có cơ quan hô
hấp phụ là xoang miệng.
- Khí quản ngắn hơn
- Khí quản dài hơn
- Khí quản chưa phân hóa rõ ràng - Phần cuối của khí quản phân
thành các phế quản (cuống phổi)
hóa thành hai phế quản
3
- Số vách ngăn trong phổi ít hơn, - Số vách ngăn trong phổi
(2đ) do đó diện tích hô hấp của phổi
nhiều hơn, do đó diện tích hô
nhỏ.
hấp của phổi lớn
- Động tác hô hấp bằng phổi
- Động tác hô hấp bằng phổi được được thực hiện bằng sự thay
hô hấpđược thực hiện do cử động đổi thể tích của lồng ngực do
nâng lên hạ xuống của thềm
sự co dãn của các cơ gian sườn

miệng

Sự tiến hóa của hệ tuần hoàn của các lớp cá đến lớp thú:
- Lớp cá: Tim 2 ngăn, 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất. Tim chứa máu đỏ thẫm,
máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi (nghèo ôxi), có 1 vòng tuần hoàn.
- Lưỡng cư: Tim 3 ngăn, 2 tâm nhĩ - 1 thất, máu nuôi cơ thể là máu là
pha, có 2 vòng tuần hoàn.
- Bò sát: Tim 3 ngăn, 2 tâm nhĩ - 1 thất, tâm thất có vách hụt, máu đi
4
nuôi cơ thể là máu pha (ít hơn), có 2 vòng tuần hoàn.
(2đ)
- Chim - thú: Tim 4 ngăn, vách ngăn tâm thất hoàn chỉnh, có 2 vòng
tuần hoàn hoàn chỉnh, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi (giàu ôxi).
* Ưu việt của tuần hoàn kín: Máu vận chuyển trong mạch máu kín, vận
tốc lưu chuyển máu nhanh, máu đi được xa, đến các cơ quan nhanh,
hơn đảm bảo giá trị dinh dưỡng, đáp ứng nhu cầu trao đổi chất cao của
cơ thể.
- Hậu quả của việc đốt phá rừng và săn bắt bừa bãi:

0.5 đ
0.5 đ
0.25
đ
0.25
đ
0.25
đ
0.25
đ
0.25

đ
0.25
đ
0.5 đ

0.25
đ
0.25
đ
0.5 đ
0.5 đ
0.5 đ


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
+ Việc săn bắt và đốt phá rừng bừa bãi dẫn đến nhiều tác hại lớn đến
nguồn lợi thú như làm giảm môi trường sống và nguồn thức ăn của thú
dẫn đến thú phát triển sinh sản kém, thú non thiếu điều kiện và sự
chăm sóc của thú mẹ, nhiều loài thú quý hiếm có nguy cơ bị tuyệt
chủng...
- Một số biện pháp bảo vệ nguồn lợi thú:
+ Bảo vệ môi trường sống của thú quý hiếm.
5 + Cấm săn bắt, buôn bán trái phép những loài thú quý hiếm.
(2đ) + Cấm những phương pháp đánh bắt lạc hậu như đốt, phá rừng.
+ Thành lập các khu bảo tồn, các vườn quốc gia...

PGD & ĐT DUYÊN HẢI
TRƯỜNG THCS LONG HỮU
HUYỆN
ĐỀ CHÍNH THỨC

gian phát đề)

1.0 đ

0.25
đ
0.25
đ
0.25
đ
0.25
đ

KỲ THI HỌC SINH GIỎI CẤP
Năm học: 2010 - 2011
MÔN THI : SINH HỌC 7
Thời gian: 120 phút (không kể thời

Học sinh làm tất cả các câu sau đây
Câu 1 : (2 điểm) Em hãy so sánh sự khác nhau của động vật với thực vật ?
Câu 2 : (4 điểm)
a. Em hãy trình bày đặc điểm chung và vai trò của lớp Sâu bọ ?
b. Trong số các đặc điểm chung của Sâu bọ, đặc điểm nào phân biệt chúng
với các Chân khớp khác ?
Câu 3: (4 điểm)
a. Em hãy trình bày đặc điểm chung và vai trò của lớp Lưỡng cư ?
b. Hãy giải thích vì sao ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước ?
Câu 4 : (4 điểm)
a. Em hãy trình bày đặc điểm chung và vai trò của lớp Chim ?
b. Nêu một số đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời

sồng bay ?
Câu 5 : (4 điểm)
a. Em hãy trình bày đặc điểm chung và vai trò của lớp Thú ?
b. Em hãy phân biệt khỉ và vượn ?


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
Câu 6 : (2 điểm) Em hãy chứng minh rằng, hệ tuần hoàn tiến hóa qua các lớp
động vật có xương sống đã học ?

---HẾT---

ĐÁP ÁN MÔN SINH HỌC 7
Câu
1

Nội dung
Động vật
Không
Dị dưỡng
Có cơ quan di chuyển
Hệ thần kinh và giác quan

Thực vật
Cấu tạo tế bào thành xenlulozơ
Tự dưỡng
Không
Không

2.a

2.b
3.a

1./ Đặc điểm chung :
- Cơ thể chia làm 3 phần : đầu, ngực , bụng.
+ Đầu có 1 đôi râu.
+ Ngực : 3 đôi chân và 2 đôi cánh.
+ Bụng : có các đôi lỗ thở.
- Hô hấp bằng ống khí.
- Phát triển qua biến thái.
2./ Vai trò :
- Lợi ích : Làm thuốc chữa bệnh, làm thực phẩm(tằm), thụ phấn cho cây, làm thức ăn cho
động vật khác, diệt các sâu bọ.
- Có hại : là động vật trung gian truyền bệnh; gây hại cho cây trồng, làm hại cho sản xuất
nông nghiệp.
Đầu có 1 đôi râu.
Ngực : 3 đôi chân và 2 đôi cánh …
1./Đặc điểm chung:
Lưỡng cư là đvcxs thích nghi với đời sống vừa nước vừa cạn:
- Da trần , ẩm ướt.
- Di chuyển bằng 4 chi.
- Hô hấp bằng da và phổi.
- Tim có 3 ngăn , 2 vòng tuần hoàn, máu nuôi cơ thể là máu pha.
- Thụ tinh ngoài ,nòng nọc phát triển qua biến thái
- Là động vật biến nhiệt

Điểm
2,0
0,5

0,5
0,5
0,5
4,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
4,0
0,5
0,5
0,5
0,5


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

3.b
4.a

4.b

2./Vai trò :
- Làm thức ăn cho con người.
- Một số lưỡng cư làm thuốc.
- Diệt sâu bọ.

- Có hại là động vật trung gian truyền bệnh.
Vì ếch hô hấp bằng da là chủ yếu, nếu da khô, cơ thể mất nước ếch sẽ chết.
1./ Đặc điểm chung : Chim là đvcxs thích nghi với đời sống bay, lượn :
- Mình có lông vủ bao quanh
- Chi trước biến đổi thành cánh
- Có mỏ sừng
- Phổi có mạng ống khí, có túi khí tham gia vào hô hấp
- Tim có 4 ngăn, máu đi nuôi cơ thể là máu (pha) máu đỏ tươi
- Là động vật đẳng nhiệt
- Trứng lớn có vỏ đá vôi, được ấp nở ra con nhờ thân nhiệt của bố mẹ
2./ Vai trò :
- Có lợi :
+ Ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm
+ Cung cấp thực phẩm
+ Làm chăn, đệm, làm cảnh, đồ trang trí
+ Huấn luyện săn mồi phục vụ du lịch
+ Giúp phát triển cây trồng
- Có hại :
+ Ăn hạt, quả, cá…
+ Động vật trung gian truyền bệnh
- Cơ thể hình thoi.
- Chi trước biến đổi thành cách, mỏ, lông

5.a

5.b

1./ Đặc điểm chung của lớp thú :
- Thú là động vật có xương sống có tổ chức cao nhất.
- Có hiện tượng thai sinh và nuôi con bằng sửa mẹ

- Có bộ lông mao bao phủ cơ thể, có bộ răng phân hóa thành răng cửa, răng nanh, răng
hàm
- Tim có 4 ngăn, bộ não phát triển thể hiện rõ ở bán cầu não và tiểu não
- Là động vật hằng nhiệt.
2./ Vai trò của lớp thú
Có vai trò rất quan trọng đối với con người cũng như thiên nhiên
- Cung cấp thực phẩm, dược phẩm, làm đồ trang sức
- Diệt các động vật gặm nhấm có hại
- Biện pháp :
+ Bảo vệ các động vật có lợi
+ Thành lập các khu bảo tồn.
Khỉ
Vượn
Có chai mông lớn
Có chai mông nhỏ
Túi má lớn, đuôi dài
Không có túi má và đuôi

6
- Cá : tim có 2 ngăn
- Ếch nhái : tim có 3 ngăn
- Bò sát : tim 4 ngăn chưa hoàn chỉnh (trừ Cá sấu)
- Chim : tim có 4 ngăn hoàn chỉnh

0,5
0,5
1
3,0
0,5
0,5

0,5
0,5
0,5

0,5
0,5
0,5
4,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5

0,5
0,5
2,0
0,5
0,5
0,5
0,5


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

Trêng THCS §ç Xuyªn
§Ò thi häc sinh n¨ng khiÕu
Môn: Sinh học 7
(Thời gian làm bài: 150’)

I- ĐỀ BÀI:
Câu 1 (2 điểm)
Triệu chứng của bệnh sốt rét. Nêu các con đường truyền bệnh và cách
phòng
chống. Vì sao bệnh sôt rét hay xảy ra ở miền núi.
Câu 2 (2điểm)
Điểm khác nhau trong đời sống và hoạt động của thằn lằn so với ếch đồng
Câu 3 (2 điểm)
Vai trò của chim đối với nông nghiệp
Câu 4: (1 điểm)
Nguyên nhân làm giảm sút độ đa dạng sinh học và biện pháp duy trì độ đa
dạng sinh học.
Câu 5: (3 điểm)
Trình bày hướng tiến hoá của hệ thần kinh và cơ quan di chuyển của động
vật

---HẾT ---


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
ĐÁP ÁN
Câu 1 (2điểm)
* Triệu trứng của bệnh sốt rét: Khi trùng sốt rét xâm nhập vào cơ thể, chỉ 1
đến 2 tuần sau thì người bệnh lên cơn sốt. Có khi sốt liên miên, hoặc từng cơn
kèm theo rét run. Mỗi cơn sốt bắt đầu bằng cảm giác mệt nhọc rũ rượi, nhức đầu,
ớn lạnh, buồn ngủ. Cảm giác lạnh ngày càng tăng, người bệnh run cầm cập, nổi
gai ốc, đắp bao nhiêu chăn không thấy lạnh lúc đó nhiệt độ tăng lên

≈

38,50c, sau

cơn rét nhiệt độ tiếp tục tăng lên 400c - 410c, mặt đỏ bừng, mình mẩy đau nhừ,
mồ hôi đầm đìa, khô họng, khát nước. Sở dĩ có hiện tượng trên là do trùng sốt rét
phá vỡ hàng loạt hồng cầu và tiết vào máu nhiều chất độc làm người bệnh lên cơ
sốt rét.
* Con đường truyền bệnh sốt rét từ người nấyng người khác do bị muỗi
Anôphen đốt.
* Muốn phòng chống bệnh sốt rét phải diệt muỗi Anôphen, phá nơi ẩn nấp
của muỗi Anôphen, khai thông cống rãnh không để nước đọng, nuôi cá vào ao,
hồ, chum, vại để tiêu diệt bọ gậy. Ngủ phải mắc màn, hun khói, đốt hương muỗi
để tiêu diệt chúng.
* Bệnh sốt rét hay xảy ra ở miền núi:
+ Là nơi rừng núi âm u, nhiều cây cối thích nghi cho chỗ trú ngụ và sinh
sản của muỗi.
+ Người dân miền núi lạc hậu, điều kiện chữa và phòng bệnh kém nên dễ
lây lan, khó phòng tránh.
Câu 2: (2điểm)
Đời sống và hoạt động của thằn lằn so với ếch đồng có điểm khác nhau:
- Nơi sống và bắt mồi: ếch đồng ưa sống và bắt mồi trong nước hoặc các
bờ vực nước ngọt, còn thằn lằn ưa sống và bắt mồi ở nơi khô ráo.
- Thời gian hoạt động: ếch đồng hoạt động lúc chập tối hoặc ban đêm, còn
thằn lằn hoạt động vào ban ngày.


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
- Tập tính cũng khác nhau nếu ếch đồng trú đông trong các hốc đất ẩm ướt
bên bờ vực nước hoặc trong bùn thì thằn lằn trú đông trong các hốc đất khô ráo.
- Sinh sản: ếch đồng thụ tinh ngoài môi trường nước, đẻ nhiều trứng, trứng
có màng mỏng, ít noãn hoàng, trứng nở thành nòng nọc phát triển có biến thái.

Còn thằn lằn thụ tinh trong, đẻ ít trứng, trứng có vỏ dai, nhiều noãn hoàng, trứng
nở thành con non phát triển trực tiếp.
Câu 3 (2 điểm)
Vai trò của chim đối với nông nghiệp
* Chim có lợi cho nông nghiệp: Nhiều loại động vật hoạt động nhiều và
tiêu hoá nhanh nên số lượng thức ăn chúng tiêu thụ hàng ngày rất lớn, có thể
bằng 1/2 đến 3 lần khối lượng cơ thể chúng (Một con nhạn nặng 30g mỗi ngày
ăn hết 48 g sâu bọ), do đó chúng góp một phần rất lớn vào việc hạn chế sự phát
triển của những loài sâu bọ phá hoại nông, lâm nghiệp (Đặc biệt trong giai đoạn
chim bố, mẹ nuôi con)
Nhiều loài chim ăn thịt săn bắt các loài gặm nhấm có hại (Một con chim
lợn có thể tiêu diệt trong 1 năm 300 - 400 con chuột). Một số loà săn bắt cả
những động vật có ích, song thường chỉ bắt được những con yếu hay bị bệnh nên
đã trở thành một nhân tố có ích trong việc chọn lọc tự nhiên. Chim ăn quả rừng
(vẹt) giúp cho việc phát tán cây rừng. Chim hút mật ăn mật hoa nên giúp cho sự
thụ phấn cho cây.
* Chim có hại cho nông nghiệp: Những loài chim có hại cho nông nghiệp
như: Cốc, bồ nông, bói cá ăn cá, diều hâu ăn chim, gà con và cá; cắt, chim ưng ăn
các loài chim ăn sâu bọ, cu gáy, gà rừng bới ăn lúa ngô, đậu trên nương; chim sẻ,
chim dẽ ăn lúa.
Câu 4: (1 điểm)
Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự giảm sút độ đa dạng sinh học là:
-Nạn phá rừng, khai thác gỗ và lâm sản khác, du canh, di dân khai hoang,
nuôi trồng thuỷ sản, xây dựng đô thị , làm mất môi trường sống của động vật.


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
- Sự săn bắt buôn bán động vật hoang dã cộng với việc sử dụng tràn lan
thuốc trừ sâu, việc thải các chất thải của các nhà máy, đặc biệt là khai thác dầu
khí hoặc giao thông trên biển.

Do vậy, để bảo vệ đa dạng sinh học cần có biện pháp: Cấm đốt, phá, khai
thác rừng bừa bãi, săn bắt buôn bán động vật, đẩy mạnh các biện pháp chống ô
nhiễm môi trường.
Câu 5: (3 điểm)
Hướng tiến hoá của hệ thần kinh
- Động vật nguyên sinh: Chưa phân hoá
- Ruột khoang: Hình mạng lưới
-Giun đốt: Hình chuỗi hạch ( Hạch não, hạch dưới hầu, chuỗi hạch bụng)
-Chân khớp: Hình chuỗi hạch (Hạch não lớn, hạch dưới hầu, chuỗi hạch
ngực bụng)
- Động vật có xương sống: Hình ống (Bộ não, tuỷ sống)
Từ chỗ hệ thần kinh chưa phân hoá đến hệ thần kinh hình mạng lưới (Ruột
khoang), tới chỗ hình chuỗi hạch với hạch não, hạch dưới hầu, chuỗi hạch bụng
(Giun đốt), đến hình chuỗi hạch với hạch não lớn, hạch dưới hầu, chuỗi hạch
ngực và bụng (Chân khớp) hoặc hệ thần kinh hình ống với bộ não và tuỷ sống.
Hướng tiến hoá của cơ quan di chuyển:
- Chưa có cơ quan di chuyển, có đời sống bám, sống cố định: Hải quỳ, san
hô.
- Chưa có cơ quan di chuyển, di chuyển chậm kiểu sâu đo: Thuỷ tức.
- Cơ quan di chuyển còn rất đơn giản, mấu lồi và tơ bơi: Rươi
-Cơ quan di chuyển đã phân hoá thành chi phân đốt: Rết.
- Bộ phận di chuyển phân hoá thành 5 đôi chân bò, 5 đôi chân bơi: Tôm
sông.
- Bộ phận di chuyển phân hoá thành 2 đôi chân bò, 1 đôi chân nhảy: Châu
chấu.


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
- Bộ phận di chuyển phân hoá thành vây bơi với các tia vây: Cá chép, cá
trích.

- Bộ phận di chuyển phân hoá thành chi năm ngón có màng bơi: ếch, cá
sấu.
- Bộ phận di chuyển phân hoá thành cánh được cấu tạo bằng lông vũ: Hải
Âu.
- Bộ phận di chuyển phân hoá thành cánh được cấu tạo bằng màng da: Dơi.
- Bộ phận di chuyển phân hoá thành bàn tay bàn chân cầm nắm: Vượn.
Sự tiến hoá của cơ quan di chuyển ở động vật từ chỗ chưa có cơ quan di
chuyển ở động vật sống bám vào một nơi (Hải quỳ, san hô); hoặc di chuyển bằng
hình thức đơn giản kém hiệu quả, di chuyển chậm kiểu sâu đo (thuỷ tức); đếm có
cơ quan di chuyển còn rất đơn giản như mấu lồi cơ, tơ bơi (rươi); phân hoá thành
chi phân đốt (Rết); cuối cùng bộ phận di chuyển đã phân hoá thành các chi có cấu
tạo và chức năng rất khác nhau, thích nghi với nhiều hình thức di chuyển trên các
môi trường khác nhau.


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
CẤP HUYỆN
HUYỆN SƠN ĐỘNG

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
NĂM HỌC 2010 – 2011
ĐỀ THI MÔN SINH HỌC

LỚP 7
Thời gian làm bài 120 phút
(Đề thi gồm 5 câu mỗi câu 2 điểm)
Câu 1
a. Cho biết điểm phân biệt giữa rắn lành và rắn độc ? Khi sơ cứu người bị

rắn độc cắn cần phải làm gì ?
b. Hãy kể tên các hình thức sinh sản ở động vật và sự khác nhau giữa các
hình thức sinh sản đó ? Ví dụ ?
Câu 2
a. Nêu điểm khác nhau cơ bản giữa thực vật và động vật đa bào ?
b. Thí nghiệm: Đặt bình chứa trùng roi xanh trên bậc cửa sổ, dùng giấy đen
che tối nửa trong thành bình. Qua vài ngày bỏ giấy đen ra và quan sát thấy có
hiện tượng gì xảy ra ? Giải thích ?
Câu 3
a. Những đặc điểm cấu tạo của cá cá chép thích nghi với đời sống ở nước ?
b. Tại sao mang cá lại thích nghi hô hấp ở nước mà không thích nghi hô hấp
ở cạn ?
Câu 4
a. Ngành chân khớp có đặc điểm chung gì ?
b. Trình bày sự tiến hoá của hệ tiêu hoá qua các lớp động vật đã học ?
Câu 5
a. Nêu các hình thức di chuyển của động vật ? lấy ví dụ cho mỗi hình thức ?
b. Trời rét ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật hằng nhiệt
và biến nhiệt như thế nào ?


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

UBDN Huyện Hóc Môn
Nam
Phòng Giáo Dục

Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐỀ THI HSG CẤP HUYỆN

Môn : SINH 7
Thời gian làm bài : 120 phút

Câu 1: Trùng biến hình phân biệt với trùng roi ở các đặc điểm nào ? ( 3 điểm )
Câu 2: Nêu đặc điểm về môi trường sống, lối sống, khoang tiêu hóa, tầng keo của thủy
tức và sứa ? ( 2 điểm )
Câu 3: Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của giun, sán thích nghi lối sống kí sinh ? (1.5 điểm
)
Câu 4: Nêu một số tập tính ở mực ? ( 1.5 điểm )
Câu 5: Tại sao những laòi cá thụ tinh ngoài lại đẻ nhiều trứng ? ( 1 điểm )
Câu 6: Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống ở nước ? ( 3
điểm )
Câu 7: So sánh đặc điểm sinh sản của ếch đồng với thằn lằn bóng đuôi dài ? (4 điểm )
Câu 8: Đặc điểm sinh sản và tập tính “bú” sữa của con sơ sinh của bộ thú huyệt và bộ
thú túi ? ( 2 điểm )


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

Câu 9: Đặc điểm răng và cách ăn của dơi và cá voi xanh ? ( 1 điểm )
Câu 10: Dựa vào đặc điểm chủ yếu nào người ta xếp cá voi xanh và cá heo vào lớp
thú ? ( 1 điểm )

Trường THCS
ĐỀ KIỂM TRA KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HSG LỚP 7
Môn: Sinh học
Năm học 2008 - 2009
Thời gian: 60 phút (không kể thời gian giao
đề)
Đề ra:

Câu 1:(2đ) Trình bày cấu tạo và hoạt động tuần hoàn của giun đất?
Câu 2:(3đ) Trình bày những đặc điểm khác nhau giữa tôm sông và giun đất?
Câu 3:(3đ ) Giải thích hai hình thức thụ tinh của cá chép và cá nhám và nêu điểm
khác nhau giữa chúng. Hình thức nào thể hiện sự tiến hoá hơn ? Vì sao?
Câu 4:(2 đ) Hãy sắp xếp phân loại các loài sau đến bộ: cá trích, cá nhám, cá nhà
táng, ong, thạch sùng, chim sẻ, chim ưng, bò, ngựa, dơi, báo, vịt, cú lợn, chuột
chũi, nhím.
-Hết.-

Trường THCS
HƯỚNG DẪN CHẤM
KIỂM TRA KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HSG LỚP 7
Câu 1:(2 điểm )
- Giun đất có hệ tuần hoàn kín, máu luôn di chuyển trong mạch. Có hai loại
mạch chính: mạch lưng và mạch bụng.
Máu chuyển từ sau ra trước heo mạc lưng và chuyển theo hướng ngược lại trong
mạch bụng.Tim bên và các mạch nối giữa mạch lưng và mạch bụng có thành co
bóp để dồn máu . Tim bên chỉ có trong một số đốt nhất định trước đai.
-Trong mỗi đốt, máu từ mạch bụng trở về mạch lưng bằng hai đường. Một phần
qua mao quản ruột lấy thức ăn, còn phần khác qua mao quản da lấy ôxi. Máu
giun đất màu đổ do chứa huyết sắc tố. Khi qua da, huyết sắc tố kết hợp với ô xi
để đưa đi khắp cơ thể.


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
Câu 2: (2,5 đ)Những điểm khác nhau giữa tôm sông và giun đất :
Giun đất
- Thuộc nhành giun đốt
- Sống tự do và chiu rúc trong đất.
-Ăn vụn cây và chất mùn.

- Cơ thể không có vỏ cứng bao bọc.
-Chi tiêu giảm: Vận chuyển bằng thể xoang.
-Hô hấp bằng da.
Có hệ tuần hoàn kín.
-Có tế bào cảm giác nhưng chưa chuyên hoá
thành cơ quan cảm giác.
-Là động vật lưỡng tính.
- Trứng được đẻ và nở con ngoài môi trường .
trứng có kén bao bọc.

Tôm sông
-Thuộc ngành chân khớp (lớp giáp xác)
-Sống tự do trong môi trường nước.
- Ăn cặn bả hữu cơ trong nước.
- Cơ thể có lớp kittin bao bọc.
-Có các chân bò và chân bơi làm nhiệm vụ vận
chuyển.
- Hô hấp bằng mang.
-Có hệ tuần hoàn hở.
- Có các giác quan phát triển như đôi mắt kép có
thể nhìn mọi phía,đôi râu là cơ quan xúc giác.
- Là động vật phân tính.
-Trứng không có kén và được tôm mẹ ôm
trứng.Trứng được nở thành ấu trùng và trải qua
nhiều lần lột xác mới cho tôm trưởng thành.

Câu 3:
1.Hai hình thức thụ tinh:(0,5đ)
a. Ở cá chép:
Thụ tinh ngoài. Đến gần vụ đẻ ,tinh hoàn cá chép đực và buồng trứng cá chép cái

phát triển rất nhanh . cá cái bơi trước đẻ trứng vào cây thuỷ sinh , cá đực bơi theo
sau tưới tinh dịch chứa tinh trùng vào trứng để gây thụ tinh.
b. Ở cá nhám:
Sự thu tinh diễn ra ngay bên trong cơ thể gọi là sự thụ tinh trong. Một phần của
vây hông cá dực được biến đổi thành cơ quan giao cấu đơn giản để đưa tinh dịch
vào lỗ sinh dục của cá cái.Trứng được thụ tinh sẽ phát triển thành cá con trong
ống dẫn trứng của cá cái và sống bằng chất noãn hoàng của trứng.
2. Khác nhau giữa hai hình thức thụ tinh(1đ).
Thụ tinh ngoài
-Sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng xảy ra ngài
môi trường nước.
- Xảy ra đối với các laòi cá đẻ trứng như cá

Thụ tinh trong
- Sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng xảy ra bên
trong cơ thể con cái.
- Xảy ra đối với các loài cá đẻ con như: cá nhám,
cá mập, cá kiếm , cá mún....

3.(0,5 đ) Trong hai hình thức thụ tinh thì thụ tinh trong thể hiệ n sự tiến hoá hơn
do tinh dịch được đưa vào ống dẫn tứng cá cái gây tỉ lệ thụ tinh cho trứng cao
hơn so với bên ngoài cơ thể. đồng thời trứng được htụ tinh được phát triển trong
ống dẫn trứng cá mẹ được bảo đảm an toàn hơn so với thụ tinh ngoài.
Câu 4: HS sắp xếp đúng một loài được 0,1 điểm.
* Tất cả các loài tên đều thuộc ngành động vật có xương sống,trừ loài ong thuộc
ngành động vật không xương sống.(0.5)
* Phân loại:
-Cá trích:
Thuộc lớp cá xương
-Cá nhám:

Thuộc lớp cá sụn
-Cá nhà táng :
Lớp thú, bộ cá voi
- Ong :
Lớp sâu bọ, bộ cánh màng.


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
- Thạch sùng:
-Chim sẽ :
- Chim ưng:
- Bò :
-Ngựa:
-Dơi:
-Báo :
-Vịt :
-Cú lợn :
- Chuột chũi:
- Nhím:

Lớp bò sát, bộ có vảy.
Lớp chim, bộ sẽ.
Lớp chim , bộ chim ưng.
Lớp thú, bộ guốc chẵn.
Lớp thú, bộ guốc lẽ.
Lớp thú, bộ dơi.
Lớp thú, bộ ăn thịt.
Lớp chim ,bộ ngỗng vịt
Lớp chim , Bộ cú.
Lớp thú, bộ ăn sâu bọ .

Lớp thú, bộ gặm nhấm.

UBND HUYỆN NGỌC LẶC
PHÒNG GD&ĐT NGỌC LẶC

ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG MŨI NHỌN
NĂM HỌC 2008 – 2009
MÔN: SINH HỌC 7
(Thời gian làm bài: 120 phút)

Câu 1: ( 2,0 điểm)
Nêu sự khác nhau cơ bản của động vật và thực vật. Động vật có vai trò như
thế nào đối với đời sống con người.
Câu 2: ( 4,0 điểm)
a) Cách dinh dưỡng ở trùng kiết lị và trùng sốt rét giống và khác nhau như
thế nào?
b) Em hãy nêu vòng đời của trùng sốt rét. Vì sao khi bệnh nhân bị sốt rét
lên cơn sốt cao mà người vẫn có cảm giác lạnh?
Câu 3: (2,5 điểm)
a) Trong các đặc điểm chung của ngành giun tròn, đặc điểm nào giúp ta có
thể dễ dàng nhận biết chúng? Đặc điểm cấu tạo nào của giun đũa giúp chúng
không bị phân huỷ bởi dịch ruột khi kí sinh trong ruột người?
b) Ngành động vật có bộ xương ngoài bằng kitin, cơ thể phân đốt là đặc
điểm chung của ngành động vật nào? Em hãy nêu tên các lớp thuộc ngành động
vật đó và mỗi lớp lấy một ví dụ loài đại diện.
Câu 4: ( 5,0 điểm)
a) Trong tiến hoá về cơ quan hô hấp sự xuất hiện đầu tiên hô hấp qua da là
ngành động vật nào? Và hô hấp bằng phổi từ lớp động vật nào?
b) Trình bày sự tiến hoá về hệ tuần hoàn qua các ngành, các lớp động vật.
Câu 5: (4,5 điểm)

Nêu đặc điểm cấu tạo trong của Thỏ thể hiện sự hoàn thiện so với các lớp
động vật có xương sống đã học.
Câu 6: ( 2,0 điểm)
Nêu đặc điểm bộ răng của thú ăn thịt. Vì sao Chó và Mèo đều là thú ăn
thịt, nhưng đặc điểm cấu tạo răng, hàm, vuốt của chúng lại khác nhau?


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

PHÒNG GD&ĐT NGỌC LẶC
HỌC 7

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: SINH
(Thang điểm 20 )

Câu

Tổng
điểm

I

2,0

II

4,0

Nội dung

Điểm
TP

- Sự khác nhau giữa động vật và thực vật:
Thực vật
- Không có khả năng di chuyển.
- Không có hệ thần kinh, phản ứng chậm trước
môi trường.
- Có khả năng tự tổng hợp các chất dinh dưỡng
cho cơ thể (Tự dưỡng).

Động vật
0,25
- Có khả năng di chuyển.
- Có hệ thần kinh và giác quan, phả
0,5
nhanh với môi trường.
- Không có khả năng tự tổng hợp các c
mà phải nhờ các chất hữu cơ có sẵn tron
0,5
nhiên (Dị dưỡng).
- Vai trò của động vật đối với đời sống con người:
+ Có lợi: HS nêu đủ cụ thể 3 vai trò (Cung cấp nguyên liệu:… ; Dùng làm TN:
0,75
….; Hỗ trợ cho con người: ….)

a) Cách dinh dưỡng ở trùng kiết lị và trùng sốt rét giống và khác nhau như sau:
- Giống nhau: Đều là sinh vật dị dưỡng, cùng ăn một loại thức ăn là hồng cầu.
- Khác nhau:
0,5

Trùng kiết lị
Trùng sốt rét
- Có kích thước lớn hơn hồng cầu, ăn bằng - Có kích thước nhỏ hơn hồng cầu, ch
cách nuốt hồng cầu.
bên trong hồng cầu (kí sinh nội bào), ă
1,0hồn
nguyên sinh của hồng cầu rồi phá vỡ
- Sinh sản kiểu phân nhiều (liệt sinh)
lượng lớn phá vỡ hồng cầu để ra ngoài.
- Sinh sản bằng cách nhân đôi liên tiếp.
b) - HS nêu hoặc vẽ đúng vòng đời của trùng sốt rét: (4 giai đoạn).
0,5
- Khi cơn sốt rét, nhiệt độ bệnh nhân cao nhưng cảm giác vẫn thấy lạnh vì:
+ Nhiệt độ cao do: trùng sốt rét tấn công vào nhiều vào hồng cầu, cơ thể tự vệ
bằng cách tăng nhiệt độ sốt cao.
1,0
+ Khi sốt cao nhưng vẫn thấy lạnh vì: do hồng cầu bị phá vỡ hàng loạt, cơ thể


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
thiếu ôxi làm giảm quá trình sinh nhiệt; Mặt khác cơ thể thoát mồ hôi nên nhiệt
độ toả ra ngoài nhiều  không đáp ứng đòi hỏi tăng nhiệt của cơ thể nên bệnh
nhân xuất hiện cảm giác lạnh.

0,5
0,5

III

IV

2,5

5,0

a)
- Cơ thể không phân đốt có dạng hình trụ tròn, thuôn hai đầu.
- Có lớp vỏ cuticun bảo vệ tác dụng của dịch tiêu hoá trong ruột người.
b)
- Ngành động vật có bộ xương ngoài bằng kitin, cơ thể phân đốt là đặc điểm
chung của ngành chân khớp.
- HS nêu đủ 3 lớp và các đại diện các lớp đã được học: Lớp Giáp xác; lớp Hình
nhện và lớp Sâu bọ.
a)
- Sự xuất hiện đầu tiên hô hấp qua da là ngành Giun đốt.
- Hô hấp bằng phổi bắt đầu từ Lưỡng cư.
b) Sự tiến hoá về hệ tuần hoàn qua các ngành, các lớp động vật:
- Ngành ĐVNS, ruột khoang: HTH chưa phân hoá.
- Ngành Giun đốt: Xuất hiện tim nhưng chưa có TT và TN; hệ tuần hoàn kín.
- Ngành chân khớp: Tim chưa có TT và TN; hệ tuần hoàn hở.
- Ngành ĐVCSX: hệ tuần kín
+ Lớp Cá: Tim hai ngăn: TT và TN, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
+ Lớp Lưỡng cư: Tim 3 ngăn;1TT, 2TN, máu đi nuôi cơ thể là máu pha
+ Lớp Bò sát: Tim 4 ngăn chưa hoàn toàn, (2TT,2TN) xuất hiện vách ngăn hụt
(Trừ cá Sấu); Máu đi nuôi cơ thể ít pha.
+ Lớp Chim và Thú: Tim 4 ngăn 2TT, 2TN; máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.

0,5
0,5
0,5

1,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5

V

VI

4,5

2,0

Những đặc điểm cấu tạo trong của Thỏ thể hiện sự hoàn thiện so với các lớp động
vật có xương sống đã học là:
- Bộ não phát triển, đại não to, tiểu não tham gia chỉ đạo các hoạt động phong phú
và phức tạp.
- Hô hấp bằng hai lá phổi trong khoang ngực, phổi có nhiều phế nang, cơ hoành
phát triển tham gia vào quá trình hô hấp.
- Tim 4 ngăn, hai vòng tuần hoàn kín, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
- Cơ quan tiêu hoá đã phân hoá, ruột già chứa phân đặc do khả năng hấp thụ lại
nước.
- Thận sau phát triển phù hợp với chức năng trao đổi chất và bài tiết.

- Cơ quan sinh sản phát triển, sinh sản bằng nhau thai, đẻ con non yếu, nuôi con
nhỏ bằng sữa mẹ.
- Bộ xương và các chi phân hoá rõ, to khoẻ phù hợp với chức năng nâng đỡ và di
chuyển, một số loài chi trên đã có sự phân hoá- tiêu giảm linh động hơn để thực
hiện các chức năng bắt mồi và tự vệ.
* Răng của thú ăn thịt:
- Răng phân hoá thành : răng cửa, răng nanh, răng hàm.
- Răng cửa: mỏng, sắc . Có tác rụng cắt, xiến nhỏ thức ăn.
- Răng nanh: hình trụ, dài, khoẻ dùng để bắt giữ mồi và dóc xương.
- Răng hàm: to,hình trụ, bề mặt tiết diện lớn. Có tác dụng nghiền nát thức ăn.
* Đặc điểm thích nghi bắt mồi của mèo và chó:

0,5
1,0
0,5
0,5
0,5
0,75
0,75

0,25
0,25
0,25
0,25


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
- Vì chó bắt mồi bằng cách dượt đuổi và dùng hàm răng để bắt mồi. Nên hàm
phải dài và rộng, răng nanh phải lớn để giữ chặt con mồi.
- Mèo bắt mồi bằng cách rình và vồ mồi nên vuốt của nó sắc dài,việc bắt và giữ

mồi hoàn toàn phụ thuộc vào hai chi trước. Nên răng nanh và hàm của mèo kém
phát triển hơn của chó.
Tổng

20,0

TRƯỜNG PTDTNT PHÓ BẢNG
ĐỀ CHÍNH THỨC

0,5
0,5
20,00

ĐỀ THI HỌC SINH GIỎi CẤP TRƯỜNG
Môn: sinh học 7
Năm học: 2011 - 2012

Thời gian : 150 phút ( không kể thời gian giao đề)
ĐỀ BÀI
Câu 1: (2 đ)
Giải thích sự sinh sản của trai ?
Câu 2: (3 đ):
Nêu vai trò của ngành ruột khoang ?
Câu 3: (2,5 đ):
Trình bầy đặc điểm cấu tạo ngoài của giun đất thích nghi với đời sống chui luồn
trong đất ? Giun đất có lợi ích gì đối với trồng trọt ?
Câu 4: (4 đ):
Giải thích sự tiêu hóa thức ăn và sinh sản của giun đất ?
Câu 5: (4 đ):
Hãy cho biết vòng đời và tác hại của trùng sốt rét ? Chúng ta phải làm gì để

phòng bệnh sốt rét ?
Câu 6: (1,5 đ):
Cho một số đại diện động vật sau: giun kim, sán lá gan,, sán lông, giun móc câu,
ốc sên, bạch tuộc.
Hãy sắp xếp chúng vào các ngành hoặc các lớp động vật cho phù hợp.
Câu 7: (3 đ):
Vì sao con mực bơi nhanh lại được xếp cùng nghành với con ốc sên bò chậm
chạp ?


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

Hết
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm !
ĐÁP ÁN ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN SINH HỌC 7
Năm học: 2011 – 2012
Câu 1: (2 đ)
ĐÁP ÁN

ĐIỂM

- Trai phân tính đực cái riêng biệt
- Đến mùa sinh sản, trai đực tiết tinh dịch chứa tinh trùng theo nước chuyển đến thụ tinh
với trứng của con cái.
- Trứng thụ tinh được giữ trong tấm mang.
- Ấu trùng sau đó nở ra, sống ở mang mẹ 1 thời gian rồi bám vào mang cá 1 vài tuần nữa
mới rơi xuống bùn phát triển thành trai trưởng thành.

0,5 đ
0,5 đ

0,5 đ
0,5 đ

Câu 2: (3 đ):
ĐÁP ÁN

ĐIỂM

Ngành ruột khoang có vai trò: Mỗi ý đúng đạt 1đ
- Ruột khoang có vai trò to lớn về mặt sinh thái. Chúng góp phần tạo ra sự cân bằng sinh
học.
- Ruột khoang góp phần hình thành cảnh quan độc đáo ở biển.
- Nhiều loài san hô là nguyên liệu quý để làm đồ trang trí và trang sức. cung cấp đá vôi
cho xây dựng.

1 đ
1 đ
1 đ

Câu 3: (2,5 đ):
ĐÁP ÁN
- Đặc điểm cấu tạo ngoài của giun đất thích nghi với đời sống chui rúc là:
+ Cơ thể hình trụ thuôn hai đầu.
+ Bên ngoài có chất nhầy làm da trơn.
+ Cơ thể phân đốt, mỗi đốt có một vòng tơ ( chi bên )
- Lợi ích của giun đất đối với trồng trọt là:
+ Làm tơi xốp đất, tạo điều kiện cho không khí thấm vào đất.
+ Làm tăng độ mầu mỡ cho đất: do phân và chất bài tiết ở cơ thể giun thải ra.

ĐIỂM

0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ

Câu 4: (4 đ):
ĐÁP ÁN
* Sự tiêu hóa thức ăn của giun đất:
- Thức ăn được đưa vào miệng và chứa ở diều, rồi được nghiền nhỏ ở dạ dày cơ.
- Ruột tịt tiết enzim để tiêu hóa thức ăn.
- Chất dinh dưỡng sau đó được hấp thụ qua thành ruột non vào máu.

ĐIỂM
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
* Sự sinh sản ở giun đất:
- Giun đất là cơ thể lưỡng tính nhưng sinh sản ghép đôi.
- Khi sinh sản 2 con giun đất bắt chéo phía đầu vào nhau để trao đổi tinh dịch.
- Sau đó tách rời nhau 2 đến 3 ngày, thành đai sinh dục bong ra và tuột về phía trước,
nhận trứng và tinh dịch trên đường đi.
- Khi tuột khỏi cơ thể, đai thắt 2 đầu lại để tạo kén.
- Trứng được thụ tinh ở trong kén vài tuần và nở thành giun con.

0,5 đ
0,5 đ

0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ

Câu 5: (5 đ):
ĐÁP ÁN

ĐIỂM

* Vòng đời của trùng sốt rét qua 4 giai đoạn
- Trùng sốt rét chui và hồng cầu
- Trùng sốt rét sử dụng hết chất nguyên sinh của hồng cầu
- Trùng sốt rét sinh sản rất nhanh .
- Trùng sốt rét phá vở hồng cầu và chui ra tiếp tục vòng đời mới .
* Tác hại của trùng sốt rét :
- Kí sinh và gây bệnh sốt rét
- Bệnh nhân thiếu máu, suy nhược, lên cơn sốt và rét trong nhiều ngày, nếu không
được chữa trị có thể bị tử vong .
* Để phòng bệnh sốt rét cần phải :
- Tiêu diết ấu trùng muỗi : khơi thông cống rãnh, ao tù nước đọng.
- Tiêu diệt muỗi : bắt bằng các dụng cụ cơ học như vợt, đèn, phun hóa chất tiêu diệt
muỗi
- Không cho muỗi đốt : nằm ngủ mắc màn
- Bệng nhân bị bệnh phải cách ly, đề phòng lây lan và được chữa trị theo sự chỉ dẫn của
bác sĩ .

0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ

0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ

Câu 6: (1,5 đ):
ĐÁP ÁN
- Ngành Giun dẹp: sán lá gan, sán lông
- Ngành Giun tròn: giun kim, giun móc câu.
- Ngành Thân mềm: ốc sên, bạch tuộc.

ĐIỂM
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ

Câu 7: (2 đ):
ĐÁP ÁN
- Có thân mềm. cơ thể không phân đốt.
- Có vỏ đá vôi bảo vệ cơ thể.
- Có khoang áo phát triển.
- Có hệ tiêu hóa phân hóa.

ĐIỂM
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ

Hết


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

®Ò thi häc sinh giái -m«n sinh häc 7
(Thêi gian 90 phót)
I.
TRẮC NGHIỆM: (4đ)
Câu 1: Hãy chọn đáp án đúng trong các câu sau đây:
1. Trong các loài thân mềm dưới đây, loài có cơ thể mất đối xứng 2 bên là:
A. Trai sông;
B. Ốc sên;
C. Sò;
D. Mực.
2. Tuyến tiết men tiêu hóa thức ăn của tôm là:
A. Hầu;
B. Gan;
C. Miệng.
D.Thực quản.
3. Đặc điểm cấu tạo hệ tuần hoàn của tôm là:
A. Hệ tuần hoàn hở;
B. Tim có tâm nhĩ và tâm thất.
C. Có 2 vòng tuần hoàn;
D. Tất cả đều đúng.
4. Bộ phận có chức năng dò đường khi di chuyển ở nhện là:
A.Đôi chân xúc giác;
B. Mắt;
C. Các đôi chân bò;

D. Tất cả đều sai.
5. Câu có nội dung đúng khi nói về vai trò của động vật lớp hình nhện là:
A.Đều gây hại cho con người;
B. Đều có lợi cho con người;
C. Phần lớn gây hại cho con người;
D.Phần lớn có lợi cho con người.
6. Thức ăn được nghiền nhỏ trong khoang miệng của châu chấu nhờ:
A. Miệng;
B. Phần phụ kiểu nghiền;
C.Răng;
D. Tất cả đều sai.
Câu2: Hãy sắp xếp các đặc điểm của 1 số đại diện thuộc ngành chân khớp
tương ứng với mỗi đại diện:
Các đại diện
Tôm sông(giáp xác)

Kết quả
1...............

Con nhện(Hình nhện)

2..............

Châu chấu(Sâu bọ)

3..............

Các đặc điểm
a) Sống ở nước.
b) Sống ở cạn.

c) Cơ thể gồm đầu ngực và bụng.
d) Cơ thể gồm đầu, ngực, bụng.
e) Hai đôi râu.
g) Một đôi râu.
h) Không có râu.
i) Có 5 đốt (phần phụ ngực).
k) Có 3 đốt (phần phụ ngực).
l) Hô hấp bằng mang.
n) Hô hấp bằng phổi và ống khí.
m) Hô hấp bằng ống khí.

PHẦN TỰ LUẬN: (6đ)
Câu 1: Để giúp nhận biết được đại diện ngành giun đốt ngoài thiên nhiên cần dựa
vào đặc điểm cơ bản nào?
Câu 2: Thân mềm có những tập tính nào? Tập tính đó có ý nghĩa như thế nào
trong đời sống của thân mềm?
Câu 3: Vì sao tôm phải lột xác? Ý nghĩa lớp vỏ ki tin giàu can xi và sắc tố của
tôm.
II.


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
Câu 4: So sánh các phần phụ của cơ thể tôm (lớp giáp xác), nhện (lớp hình nhện)
và châu chấu (lớp sâu bọ) vì sao có sự khác nhau đó?
Câu 5: Đặc điểm nào của châu chấu phù hợp với chức năng và hoạt động linh
hoạt của chúng? Địa phương em có biện pháp gì chống sâu bọ có hại nhưng an
toàn cho môi trường?

PHẦN ĐÁP ÁN:
Trắc nghiệm:

Câu1: 1.B; 2.B; 3.A; 4.A. 5.D; 6. B.(cho 1,5đ)
Câu2: 1.a,c,e,i,l.
2.b,c,h,n.
3.b,d,g,k,m.(cho 2,5đ)
II. Tự luận:
Câu1:(cho 0,5đ) - Cơ thể hình giun và phân đốt.
Câu 2: (cho 1đ) Tập tính của thân mềm:
- Ốc sên bò chậm chạp, để tránh kẻ thù ốc sên tự vệ bằng cách rụt đầu vào
trong vỏ và đào lỗ để trứng có ý nghĩa bảo vệ trứng khỏi kẻ thù.
- Mực có tập tính rình mồi nhờ sắc tố trên cơ thể có thể biến màu cơ thể giống
màu môi trường. Mực tự vệ bằng cách phun hỏa mù và có tập tính chăm sóc
trứng.
Câu3: (cho 1,5đ) - Vỏ tôm cứng và dày khả năng đàn hồi kém, vì vậy để lớn lên
tôm phải lột xác. Khi lột xác trong lúc lớp vỏ mới chưa kịp cứng rắn lại, cơ thể
tôm lớn lên nhanh chóng. Trong quá trình lớn lên tôm phải lột xác nhiều lần.
- Lớp vỏ ki tin ngấm canxi làm cho vỏ cứng rắn, phủ ngoài để che
chở và làm chỗ dựa vững chắc cho bó cơ bám vào cùng với vỏ tham gia các hoạt
động của tôm. Lớp sắc tố dưới vỏ làm cho tôm có thể thay đổi màu sắc vỏ theo
màu của môi trường.Có ý nghĩa giúp tôm bắt mồi và tránh kẻ thù.
Câu4: (cho 1,5đ)
I.

Tôm(Giáp xác)
Tôm có đầy đủ các phần phụ.
Mỗi đốt(có 20 đốt)đều kèm
theo 1đôi phần phụ phân đốt: 2
đôi râu, các đôi hàm và chân
hàm, 5 đôi chân ngực, 5 đôi
chân bụng, tấm lái.Mỗi phần
phụ thực hiện nhiều chức năng

khác nhau.

Nhện(Hình nhện)
Phần phụ tiêu giảm ở bụng,
Số đôi chân bò cũng giảm
(4đôi).Do tiêu hóa ngoài nên
phần phụ miệng cũng tiêu
giảm.Do đời sống ăn mồi sống
nên bắt mồi bằng cách chăng
tơ, vì vậy có tuyến tơ phát
triển.

Châu chấu(Sâu bọ)
Do cơ thể chia 3 phần riêng
biệt nên mỗi phần có những
phần phụ đảmnhiệm chức năng
riêng.Đầu có 1đôi râu, ngực có
3 đôi chân, 2 đôi cánh. Cơ quan
miệng kiểu nghiền nên có cấu
tạo phức tạp.

Câu5:( cho 1,5đ) Đặc điểm cấu tạo của châu chấu:
+ Cơ thể chia 3 phần : - Phần đầu gồm có 1 đôi mắt kép, 3 mắt đơn giúp phân
biệt được sáng tối và nhận biết nhanh chóng và rõ ràng sự di chuyển của kẻ thù.
Có 1 đôi râu là cơ quan xúc giác và phần phụ miệng kiểu nghiền giúp khả năng
tiêu hóa khỏe của châu chấu.


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7
- Phần ngực có 3 đôi chân (1 đôi càng lớn) và 2 đôi cánh

giúp di chuyển bằng nhiều hình thức.
- Phần bụng có 10 đôi lỗ thở mang oxi cung cấp cho cơ
thể.
+ Châu chấu có đầy đủ 7 hệ cơ quan trong đó hệ thần kinh và giác quan phát
triển.Hệ tiêu hóa và hệ bài tiết có quan hệ với nhau chặt chẽ.
* Biện pháp phòng chống sâu bọ có hại nhưng an toàn cho môi trường: Không
dùng thuốc trừ sâu độc hại, dùng thuốc trừ sâu an toàn như thiên nông, thuốc vi
sinh vật... Bảo vệ sâu bọ có ích, dùng biện pháp vật lí, bịên pháp cơ giới để diệt
sâu bọ có hại...

PHÒNG GIÁO DỤC NGỌC LẶC
TRƯỜNG THCS NGỌC TRUNG
CẤP HUYỆN

KỲ THI HỌC SINH MŨI NHỌN
Năm học: 2012-2013
MÔN THI : SINH HỌC 7
Thời gian: 120 phút

Học sinh làm tất cả các câu sau đây
Câu 1 : (2 điểm) Em hãy so sánh sự khác nhau của động vật với thực vật ?
Câu 2 : (4 điểm)
a. Em hãy trình bày đặc điểm chung và vai trò của lớp Sâu bọ ?
b. Trong số các đặc điểm chung của Sâu bọ, đặc điểm nào phân biệt chúng
với các Chân khớp khác ?
Câu 3: (4 điểm)
a. Em hãy trình bày đặc điểm chung và vai trò của lớp Lưỡng cư ?
b. Hãy giải thích vì sao ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước ?
Câu 4 : (4 điểm)
a. Em hãy trình bày đặc điểm chung và vai trò của lớp Chim ?

b. Nêu một số đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời
sồng bay ?
Câu 5 : (4 điểm)
a. Em hãy trình bày đặc điểm chung và vai trò của lớp Thú ?
b. Em hãy phân biệt khỉ và vượn ?
Câu 6 : (2 điểm) Em hãy chứng minh rằng, hệ tuần hoàn tiến hóa qua các lớp
động vật có xương sống đã học ?


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

---HẾT---

ĐÁP ÁN MÔN SINH HỌC 7
Câu
1

Nội dung
Động vật
Không
Dị dưỡng
Có cơ quan di chuyển
Hệ thần kinh và giác quan

Điểm
2,0
Thực vật
Cấu tạo tế bào thành xenlulozơ
Tự dưỡng
Không

Không

2.a

2.b
3.a

1./ Đặc điểm chung :
- Cơ thể chia làm 3 phần : đầu, ngực , bụng.
+ Đầu có 1 đôi râu.
+ Ngực : 3 đôi chân và 2 đôi cánh.
+ Bụng : có các đôi lỗ thở.
- Hô hấp bằng ống khí.
- Phát triển qua biến thái.
2./ Vai trò :
- Lợi ích : Làm thuốc chữa bệnh, làm thực phẩm(tằm), thụ phấn cho cây, làm
thức ăn cho động vật khác, diệt các sâu bọ.
- Có hại : là động vật trung gian truyền bệnh; gây hại cho cây trồng, làm hại
cho sản xuất nông nghiệp.
Đầu có 1 đôi râu.
Ngực : 3 đôi chân và 2 đôi cánh …
1./Đặc điểm chung:
Lưỡng cư là đvcxs thích nghi với đời sống vừa nước vừa cạn:
- Da trần , ẩm ướt.
- Di chuyển bằng 4 chi.

0,5
0,5
0,5
0,5

4,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
4,0
0,5


Tài liệu tổng hợp ôn luyện học sinh giỏi sinh học lớp 7

3.b
4.a

4.b

- Hô hấp bằng da và phổi.
- Tim có 3 ngăn , 2 vòng tuần hoàn, máu nuôi cơ thể là máu pha.
- Thụ tinh ngoài ,nòng nọc phát triển qua biến thái
- Là động vật biến nhiệt
2./Vai trò :
- Làm thức ăn cho con người.
- Một số lưỡng cư làm thuốc.
- Diệt sâu bọ.
- Có hại là động vật trung gian truyền bệnh.
Vì ếch hô hấp bằng da là chủ yếu, nếu da khô, cơ thể mất nước ếch sẽ chết.

1./ Đặc điểm chung : Chim là đvcxs thích nghi với đời sống bay, lượn :
- Mình có lông vủ bao quanh
- Chi trước biến đổi thành cánh
- Có mỏ sừng
- Phổi có mạng ống khí, có túi khí tham gia vào hô hấp
- Tim có 4 ngăn, máu đi nuôi cơ thể là máu (pha) máu đỏ tươi
- Là động vật đẳng nhiệt
- Trứng lớn có vỏ đá vôi, được ấp nở ra con nhờ thân nhiệt của bố mẹ
2./ Vai trò :
- Có lợi :
+ Ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm
+ Cung cấp thực phẩm
+ Làm chăn, đệm, làm cảnh, đồ trang trí
+ Huấn luyện săn mồi phục vụ du lịch
+ Giúp phát triển cây trồng
- Có hại :
+ Ăn hạt, quả, cá…
+ Động vật trung gian truyền bệnh
- Cơ thể hình thoi.
- Chi trước biến đổi thành cách, mỏ, lông

5.a

5.b

6

1./ Đặc điểm chung của lớp thú :
- Thú là động vật có xương sống có tổ chức cao nhất.
- Có hiện tượng thai sinh và nuôi con bằng sửa mẹ

- Có bộ lông mao bao phủ cơ thể, có bộ răng phân hóa thành răng cửa, răng
nanh, răng hàm
- Tim có 4 ngăn, bộ não phát triển thể hiện rõ ở bán cầu não và tiểu não
- Là động vật hằng nhiệt.
2./ Vai trò của lớp thú
Có vai trò rất quan trọng đối với con người cũng như thiên nhiên
- Cung cấp thực phẩm, dược phẩm, làm đồ trang sức
- Diệt các động vật gặm nhấm có hại
- Biện pháp :
+ Bảo vệ các động vật có lợi
+ Thành lập các khu bảo tồn.
Khỉ
Vượn
Có chai mông lớn
Có chai mông nhỏ
Túi má lớn, đuôi dài
Không có túi má và đuôi

0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
1
3,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5

0,5
0,5
0,5
4,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5

0,5
0,5
2,0