Bài tập lớn học kỳ thương mại II trình bày quan điểm của em về vấn đề phân cấp thẩm quyền quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo thương mại

BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ-----------------------------------------------------------------------------------2
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ-----------------------------------------------------------------------2
I.KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM CỦA QUẢNG CÁO THƯƠNG MẠI:----------------2
1.Khái niệm:-----------------------------------------------------------------------------------2
2.Đặc điểm:------------------------------------------------------------------------------------3
II. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ PHÂN CẤP THẨM QUYỀN QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG QUẢNG CÁO THƯƠNG MẠI:----------4
1.Thẩm quyền theo phân cấp của các bộ trong lĩnh vực quảng cáo:------------------4
2.Thẩm quyền theo phân cấp của Ủy ban nhân dân và các Sở địa phương:----------6
3.Nhận xét chung:-----------------------------------------------------------------------------7
III.MỘT SỐ Ý KIẾN CÁ NHÂN VỀ VẤN ĐỀ PHÂN CẤP THẨM QUYỀN
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG QUẢNG CÁO:-----------------8
KẾT THÚC VẤN ĐỀ------------------------------------------------------------------------14
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO------------------------------------------------15

1


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

ĐẶT VẤN ĐỀ
Với vai trò cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa người mua và người bán,
có thể nói “quảng cáo” ngày càng có vai trị quan trọng trong đời sống kinh tế, xã
hội. Tuy nhiên, trong điều kiện kinh tế thị trường, cạnh tranh ngày càng gay gắt,
quảng cáo khơng chỉ dừng ở chức năng vốn có là cung cấp thông tin về tổ chức, cá
nhân kinh doanh, về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ tới người tiêu dùng, mà nó đã
được đẩy lên thành “nghệ thuật quảng cáo” để giành dật khách hàng và thị trường.
Hơn thế nữa nó cịn bị lợi dụng, để từ một chức năng thông tin đã trở thành phương

tiện lừa dối khách hàng và vì vậy đã làm giảm, thậm chí trong một số trường hợp
còn làm mất tác dụng của việc quảng cáo, làm thiệt hại không chỉ cho người mua,
mà còn cho cả những tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh trung thực khi nhiều
người tiêu dùng khơng cịn tin vào quảng cáo và cuối cùng là thiệt hại chung cho xã
hội. Trong khi đó hệ thống pháp luật về quảng cáo ở nước ta còn nhiều bất cập, vừa
phân tán vừa chồng chéo. Để tìm hiểu thêm về vấn đề này em đã lựa chọn đề tài:
“Trình bày quan điểm của em về vấn đề phân cấp thẩm quyền quản lý Nhà nước
đối với hoạt động quảng cáo thương mại.” để hoàn thành bài tập lớn học kỳ.
Trong q trình làm bài khơng tránh khỏi những sai sót về mặt nội dung cũng
như hình thức trình bày, kính mong quý thầy, cô thông cảm!
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I.KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM CỦA QUẢNG CÁO THƯƠNG MẠI:
1.Khái niệm:
Hoạt động quảng cáo ở Việt Nam được điều chỉnh bởi hai loại văn bản pháp
luật: Các văn bản pháp luật về quảng cáo nói chung và các văn bản quy định về
quảng cáo thương mại.
Điều 2 Luật quảng cáo năm 2012 quy định: “Quảng cáo là việc sử dụng các
phương tiện nhằm giới thiệu đến cơng chúng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có mục
đích sinh lợi; sản phẩm, dịch vụ khơng có mục đích sinh lợi; tổ chức, cá nhân kinh
doanh sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ được giới thiệu, trừ tin thời sự; chính sách xã
hội; thơng tin cá nhân.”
Như vậy, có thể hiểu đối tượng của hoạt động quảng cáo có thể là hoạt động kinh
doanh hàng hóa, dịch vụ có khả năng mang lại lợi nhuận cho tổ chức, cá nhân hoặc
các dịch vụ thông tin nhằm thực hiện một mục tiêu chính trị, văn hóa, xã hội nào đó.
Tổ chức, cá nhân có nhu cầu quảng cáo có thể là thương nhân hoặc khơng phải là
thương nhân và hoạt động quảng cáo có thể được thực hiện thông qua thương nhân
kinh doanh dịch vụ quảng cáo. Hoạt động quảng cáo về hoạt động kinh doanh, về

2

BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

hàng hóa dịch vụ có mục đích sinh lời của thương nhân, hoạt động quảng cáo cho
thương nhân khác để thu phí chính là hoạt động quảng cáo thương mại.
Trong pháp luật hiện hành, quảng cáo thương mại là một bộ phận của hoạt
động quảng cáo nói chung, theo quy định tại Điều 102 Luật thương mại 2005 thì
“Quảng cáo thương mại là hoạt động xúc tiến thương mại của thương nhân để
giới thiệu với khách hàng về hoạt động kinhdoanh hàng hóa, dịch vụ của mình”
2.Đặc điểm:
Quảng cáo thương mại là một trong các hoạt động của xúc tiến thương mại.
Do vậy, ngồi các đặc điểm cáo quảng cáo nói chung thì quảng cáo thương mại có
một số đặc điểm riêng biệt:

 Thứ nhất, chủ thể hoạt động quảng cáo thương mại là thương nhân: Thương
nhân theo pháp luật Việt Nam bao gồm: “Tổ chức kinh tế được thành lập hợp pháp,
cá nhân hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xun và có đăng kí kinh
doanh” (Điều 6 Luật thương mại Việt Nam 2005).
Với tư cách là người kinh doanh thương nhân thực hiện quảng cáo thương mại để hỗ
trợ cho hoạt động kinh doanh của mình hoặc thực hiện dịch vụ quảng cáo cho
thương nhân khác theo hợp đồng để tìm kiếm lợi nhuận. Đây là đặc điểm cho phép
phân biệt quảng cáo thương mại với các hoạt động thông tin, cổ động do cơ quan
nhà nước, tổ chức chính trị, tơt chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội thực hiện nhằm
tuyên truyền về đường lối, chủ trương, chính sách kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà
nước ta.

 Thứ hai, về tổ chức thực hiện: Thương nhân có thể tự mình thực hiện các công
việc cần thiết để quảng cáo hoặc thuê dịch vụ quảng cáo của thương nhân khác
thông qua hợp đồng dịch vụ. Do quảng cáo có tác động rất lớn đến hoạt động bán
hàng, cung ứng dịch vụ nên thương nhân sử dụng quảng cáo để khuyế ch trương

hàng hóa dịch vụ của mình, tăng cường cơ hội thương mại va cơ hội lợi nhuận.
Trong nền kinh tế thị trường, dịch vụ quảng cáo được pháp luật thừa nhận là một
loại dịch vụ thương mại mà thơng qua phí dịch vụ, thương nhân thu được lợi một
cách trực tiếp. Trong trường hợp tự mình quảng cáo khơng đạt được hiệu quả mong
muốn, thương nhân có quyền thuê thương nhân khác thực hiện việc quảng cáo cho
mình và phải chi trả phí dịch vụ vì việc đó.
 Thứ ba, cách thức xúc tiến thương mại: Trong hoạt động quảng cáo thương mại,
thương nhân sử dụng sản phẩm và phương tiện quảng váo thương mại để thơng tin
về hàng hóa dịch vụ đến khách hàng. Những thơng tin bằng hình ảnh, tiếng nói, chữ
viết về hàng hóa dịch vụ cần giới thiệu…được truyên tải đến công chúng thông qua
3


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

các phương tiện truyền thanh, truyền hình, ấn phẩm…Đặc điểm này cho phép phân
biệt quảng cáo thương mại với những hình thức xú tiến thương mại khác cũng có
mục đích giới thiệu hàng hóa, dịch vụ như trưng bày, giới thiệu hàng hóa, hội chợ
triển lãm.
 Thứ tư, mục đích trực tiếp của quảng cáo thương mại là giới thiệu về hàng hóa,
dịch vụ để xúc tiến thương mại, đáp ứng nhu cầu cạnh tranh và mục tiêu lợi nhuận
của thương nhân.
II. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ PHÂN CẤP THẨM QUYỀN QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG QUẢNG CÁO THƯƠNG MẠI:
Hiện nay,việc phân cấp thẩm quyền quản lí nhà nước đối với các hoạt động
quảng cáo được quy định tại các văn bản pháp luật chủ yếu là: Luật Quảng cáo số
6/2012/QH13 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2013; Nghị định số 37/2006/NĐCP ngày 04/4/2006 quy định chi tiết Luật thương mại về hoạt động xúc tiến thương
mại; Nghị định 24/2003/NĐ - CP quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh Quảng cáo;
Thông tư số 43/2003/TT – BVHTT hướng dẫn thực hiện Nghị định số 24/2003/NĐ –
CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh Quảng cáo; Nghị định số

185/2007/NĐ –CP ngày 25/12/2007 về chức năng nhiệm vụ của Bộ văn hoá, thể
thao và du lịch; Nghị định số178/2007/NĐ- CP ngày 25/12/2007 về nhiệm vụ, quyền
hạn của Bộ thơng tin và truyền thơng. Ngồi những văn bản pháp luật đã có hiệu lực
thì hiện nay một số văn bản quan trọng khác quy định cụ thể hơn về việc phân cấp
thẩm quyền quản lý Nhà nước mới tồn tại dưới dạng dự thảo và đang trong giai đoạn
lấy ý kiến của người dân cũng như các chuyên gia như Nghị định của Chính phủ
Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật quảng cáo; Thơng tư
của Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều
của Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết Luật quảng cáo.
Các văn bản trên đều có quy định chung về việc Chính phủ thống nhất thực hiện
quản lí nhà nước về quảng cáo và có phân cấp đến cơ quan là các bộ, các uỷ ban
nhân dân và các sở ở địa phương cùng với cơ quan thanh tra nhà nước về văn hố
thơng tin, cơ quan giải quyết khiếu nại về quảng cáo.()
1.Thẩm quyền theo phân cấp của các bộ trong lĩnh vực quảng cáo:
Theo quy định tại Điều 5 Luật Quảng cáo năm 2012: “Bộ Văn hoá, Thể thao
và Du lịch chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về hoạt
động quảng cáo. Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của
mình có trách nhiệm phối hợp với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch thực hiện quản
lý nhà nước về hoạt động quảng cáo. ”

4


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

Như vậy, có thể coi Bộ văn hố, thể thao và du lịch là cơ quan được Chính phủ phân
cấp thẩm quyền chủ trì quản lí hoạt động quảng cáo,với các nhiệm vụ, quyền hạn(1)
cơ bản là:
1. Xây dựng trình Chính phủ quy hoạch, kế hoạch, chính sách về hoạt động
quảng cáo;

2. Xây dựng trình Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn
bản quy phạm pháp luật về quảng cáo; phối hợp với các Bộ có liên quan ban
hành các văn bản hướng dẫn về hoạt động quảng cáo trong các lĩnh vực
chuyên ngành;
3. Cấp, sửa đổi, bổ sung, thu hồi giấy phép đặt Chi nhánh của tổ chức, cá nhân
kinh doanh dịch vụ quảng cáo nước ngoài;
4. Thanh tra, kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật của các cơ quan, tổ
chức, cá nhân hoạt động quảng cáo trên các phương tiện (trừ báo chí, mạng
thơng tin máy tính và xuất bản phẩm) và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác
theo quy định của pháp luật;
5. Chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành thông tư liên
tịch quy định về thủ tục cấp phép quảng cáo, về thanh tra, kiểm tra và xử lý
các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quảng cáo trên báo chí, mạng
thơng tin máy tính và xuất bản phẩm.
Ngồi ra, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình, hầu hết các bộ quản lí
ngành đều có thẩm quyền phối hợp với Bộ văn hoá, thể thao và du lịch trong quản lí
nhà nước đối với hoạt động quảng cáo. (2) Bộ Thông tin và Truyền thông trong phạm
vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm cấp, sửa đổi, bổ sung, thu hồi Giấy
phép ra kênh hoặc hệ chương trình chun quảng cáo trên báo nói, báo hình; Tiếp
nhận thủ tục thông báo ra phụ trương chuyên quảng cáo đối với báo in. (3)Bộ Cơng
thương có trách nhiệm phối hợp quản lí nhà nước về quảng cáo hàng hố, dịch vụ
thương mại; xây dựng và trình Chính phủ ban hành danh mục hàng hoá, dịch vụ
thương mại cấm quảng cáo; Bộ y tế phối hợp quản lí nhà nước về quảng cáo thuốc,
nguyên liệu làm thuốc, mĩ phẩm, vắc xin, sinh phẩm miễn dịch, dụng cụ, trang thiết
bị y tế, dịch vụ y tế và quảng cáo thực phẩm; công bố danh mục thuốc đã loại khỏi
danh mục thuốc cho phép sử dụng; thuốc đã đăng kí nhưng bị đình chỉ lưu hành;
xây dựng và trình Chính phủ ban hành danh mục thuốc cấm quảng cáo; Bộ nông
1() Xem Mục 6 Điều 2 Nghị định 185/2007/NĐ – CP về chức năng nhiệm vụ của Bộ Văn hóa, thể thao và

du lịch

2( ) Xem Nghị định 178/2007/NĐ – CP về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ thông tin và truyền thơng.
3( ) Xem Dự thảo Nghị định của Chính phủ Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật

quảng cáo
5


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

nghiệp và phát triển nơng thơn phối hợp quản lí nhà nước về quảng cáo sản phẩm
sinh học phục vụ trồng trọt, chăn nuôi, thức ăn gia súc, thuốc thú y, thuốc bảo vệ
thực vật, phân bón, chế phẩm phân bón, giống cây trồng, giống vật nuôi; Bộ khoa
học và công nghệ phối hợp quản lí nhà nước về quảng cáo có liên quan đến đối
tượng sở hữu trí tuệ; Bộ kế hoạch và đầu tư có trách nhiệm thẩm định đối với các
dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực quảng cáo...
2.Thẩm quyền theo phân cấp của Ủy ban nhân dân và các Sở địa phương:
Theo Điều 5 Luật Quảng cáo năm 2012 quy định: “Ủy ban nhân dân các cấp
thực hiện quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo trong phạm vi địa phương theo
thẩm quyền.” Như vây, Uỷ ban nhân dân (UBND) các cấp thực hiện quản lí nhà
nước về quảng cáo tại địa phương theo phân cấp của Chính phủ. (4)
Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm quản lý nhà
nước đối với hoạt động quảng cáo trên địa bàn theo thẩm quyền và theo sự chỉ đạo,
hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với các nhiệm vụ cụ thể như:
1. Cấp, sửa đổi, bổ sung, thu hồi Giấy phép thành lập Văn phòng đại diện của
doanh nghiệp quảng cáo nước ngoài;
2. Tổ chức xây dựng, phê duyệt và chỉ đạo thực hiện quy hoạch quảng cáo ngồi
trời trên địa bàn.
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch giúp Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương quản lý hoạt động quảng cáo trên địa bàn thực hiện các nhiệm vụ sau:
1. Chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng quy hoạch quảng cáo

ngoài trời;
2. Tiếp nhận và xử lý thủ tục thông báo sản phẩm quảng cáo trên bảng, băng-rôn
quảng cáo;
3. Tổ chức, hướng dẫn thực hiện các quy định của pháp luật về quảng cáo tại địa
phương;
4. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ quản lý và nghiệp vụ về quảng
cáo;

4()Xem Thông tư số 43/2003/TT – BVHTT hướng dẫn thực hiện Nghị định số 24/2003/NĐ – CP của

Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh Quảng cáo
Xem Dự thảo Nghị định của Chính phủ Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật
quảng cáo

6


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

5. Chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng ở địa phương tổ chức việc thanh tra,
kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm theo thẩm quyền;
6. Báo cáo định kỳ mỗi năm một lần về việc quản lý hoạt động quảng cáo trên
địa bàn trước ngày 31/12 gửi Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.
3.Nhận xét chung:
Tóm lại, qua phân tích và tìm hiểu các quy định của pháp luật hiện hành, thực trạng
phân cấp thẩm quyền quản lí nhà nước đối với hoạt động quảng cáo có một số nét
nổi bật:
Một là, Bộ văn hoá, thể thao và du lịch là cơ quan thống nhất quản lí nhà nước
đối với hoạt động quảng cáo;
Hai là, sau khi chức năng quản lí nhà nước về thông tin được giao cho Bộ

thông tin và truyền thơng , các nội dung quản lí nhà nước về hoạt động quảng cáo
trên báo chí, mạng thơng tin máy tính và xuất bản phẩm được chuyển giao cho Bộ
thơng tin và truyền thơng,trong đó,có một số hoạt động cấp phép được chuyển giao
trực tiếp từ Bộ văn hố - thơng tin( bây giờ là bộ văn hóa, thể thao và du lịch) sang
cho Bộ thông tin và truyền thơng thực hiện;
Ba là, Sở văn hố, thể thao và du lịch là cơ quan Nhà nước thực hiện mọi
thẩm quyền quản lí nước đối với hoạt động quảng cáo tại địa phương. Sở thông tin
và truyền thông không được phân cấp thẩm quyền quản lí hoạt động quảng cáo ở địa
phương;
Bốn là, Bộ công thương là cơ quan thống nhất quản lí nhà nước về thương
mại, trong đó bao gồm 4 hoạt động xúc tiến thương mại là khuyến mại, quảng cáo
thương mại, trưng bày, hội chợ triển lãm thương mại. Tuy nhiên, do Luật thương
mại năm 2005 "tránh" các quy định đã và đang tồn tại về phân cấp thẩm quyền quản
lí hoạt động quảng cáo nên hầu như Bộ công thương không trực tiếp tham gia quản lí
hoạt động quảng cáo, mặc dù bản chất của các quảng cáo đều là quảng cáo thương
mại;
Năm là, Luật quảng cáo năm 2012 đã ra đời và có hiệu lực pháp luật nhưng
những văn bản quy phạm pháp luật để quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật
quảng cáo vẫn chưa có hoặc có nhưng mới chỉ tồn tại ở dạng dự thảo, đang trong
quá trình xây dựng nên nhiều quy định về phân cấp thẩm quyền quản lí hoạt động
quảng cáo vẫn phải dựa vào những Thông tư và Nghị định quy định và hướng dẫn
thi hành cho Pháp lệnh Quảng cáo năm 2001(đã hết hiệu lực) nên không tránh khỏi
việc nhầm lẫn trong việc áp dụng, nhiều quy định được ban hành mâu thuẫn, chồng
7


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

chéo do có nhiều văn bản khác nhau cùng điều chỉnh như Luật Thương Mại, Luật
Xuất Bản, Luật Dược,…

III.MỘT SỐ Ý KIẾN CÁ NHÂN VỀ VẤN ĐỀ PHÂN CẤP THẨM QUYỀN
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG QUẢNG CÁO:
Luật Quảng cáo năm 2012 ra đời đã góp phần tạo ra một hành lang pháp lý,
thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, đảm bảo tính thống nhất
trong hệ thống pháp luật của nước ta, phù hợp với các Điều ước quốc tế mà Việt
Nam tham gia, điều chỉnh toàn diện, thúc đẩy hoạt động quảng cáo, bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng, người quảng cáo trung thực.
Tuy nhiên, kể từ khi xây dựng dự thảo cho đến khi chính thức có hiệu lực vẫn
có rất nhiều ý kiến đóng góp, tranh luận liên quan đến nhiều quy định trong Luật
Quảng cáo và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Các quy định của pháp luật về phân cấp thẩm quyền quản lý Nhà nước đối với
hoạt động quảng cáo là một trong những vấn đề được quan tâm nhiều nhất, em xin
đưa ra một số đóng góp cá nhân về vấn đề này:

 Thứ nhất, Điều 2 của Nghị định số 185/2007/NĐ-CP ngày 25/12/2007 về chức
năng nhiệm vụ của Bộ văn hoá, thể thao và du lịch tiếp tục khẳng định: Bộ văn hoá,
thể thao và du lịch "Thống nhất quản lí nhà nước về quảng cáo" là chưa phù hợp,
quy định như vậy sẽ làn phân tán quyền lực, đề cao vai trò của một Bộ, đối với hoạt
động quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quảng cáo mỗi Bộ, Cơ quan ngang Bộ đều có
một số chức năng, nhiệm vụ riêng. Có chức năng, nhiệm vụ giao cho Bộ này thực
hiện và cũng chỉ Bộ đó có đủ điều kiện thực hiện được nhưng lại có những những
chức năng, nhiệm vụ chỉ có Bộ khác mới có đủ điều kiện, kinh nghiệm quản lý, thực
trạng ở Việt Nam cho thấy Bộ văn hóa, thể thao và du lịch còn nhiều hạn chế, thiếu
kinh nghiệm trong việc quản lý hoạt động quảng cáo vốn dĩ bao gồm nhiều công
đoạn, nhiều hoạt động thuộc về các Bộ khác nhau.Vì thế mà chỉ nên quy định chỉ có
Chính phủ mới có thẩm quyền "thống nhất quản lí", thẩm quyền của các bộ đều là
do Chính phủ phân cấp, gồm có thẩm quyền chủ trì quản lí và thẩm quyền phối hợp
quản lí.
 Thứ hai, đối với việc xác định thẩm quyền chủ trì quản lý Nhà nước về quảng
cáo thì Chính phủ nên giao cho Bộ Thông tin và truyền thông và quy định cụ thể hơn

về việc “Bộ Cơng thương; Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch; các Bộ, Cơ quan ngang
bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Bộ
Thông tin và truyền thông thực hiện quản lý Nhà nước về quảng cáo.”

8


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

Thực tế đến nay, Luật Quảng cáo đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2013
và cơ quan được giao thẩm quyền quản lý đối với hoạt động quảng cáo lại thuộc về
Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch chứ không phải là Bộ thông tin và truyền thông hay
Bộ Công thương hay bất kỳ Bộ, cơ quan ngang Bộ nào khác. Lý giải cho sự lựa chọn
này, các nhà làm luật cho rằng như vậy sẽ không làm xáo trộn bộ máy quản lý trước
đây và quan trọng nhất là mục đích chính của Luật quảng cáo là quản lý các sản
phẩm quảng cáo và không quản lý các phương tiện, công cụ truyền tải các sản phẩm
quảng cáo. Mặt khác, trên thực tế hiện nay, khơng ít mẫu quảng cáo có dấu hiệu xâm
hại đến các yếu tố truyền thống của dân tộc, đánh lừa người tiêu dùng dưới nhiều
góc độ. Đặc biệt, tình trạng tồn tại tràn lan các sản phẩm quảng cáo không phù hợp
với thẩm mỹ, thuần phong mĩ tục của người Việt Nam trên cả truyền hình, internet
và các phương tiện quảng cáo ngồi trời... Do đó, phải có biện pháp ngăn ngừa nội
dung ngay từ đầu hơn là khắc phục và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là cơ quan
thích hợp nhất để ngăn chặn tình trạng đang diễn ra hiện nay.
Xem xét thêm một số ý kiến khác lại cho rằng nên giao cho Bộ Cơng thương
có thẩm quyền quản lý Nhà nước đối với hoạt động quảng cáo, vì nhiều nước trên
thế giới cũng giao cho Bộ Công Thương quản lý hoạt động quảng cáo, đây là Bộ
quản lý về lĩnh vực kinh tế và là đơn vị có các cơ quan chức năng đủ mạnh để quản
lý hoạt động quảng cáo. Bởi lẽ, quảng cáo vốn là ngành kinh tế cần phải được quản
lý bởi một bộ chuyên về kinh tế quản lý.
Những ý kiến đưa ra đều có những lý giải hợp lý riêng, vì thế mà đến nay vẫn

tiếp tục gây nên nhiều tranh luận mặc dù Luật Quảng cáo đã có hiệu lực pháp luật.
Tuy nhiên, theo quan điểm cá nhân em thẩm quyền quản lý này nên thuộc về Bộ
thông tin và truyền thông là phù hợp nhất, vì:
+ Việc Luật quảng cáo quy định cho Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch đã phần
nào hướng đến mục đích của việc ban hành Luật là kiểm soát nội dung các sản phẩm
quảng cáo. Nhưng lại không sát với chức năng và điều kiện thực thi của Bộ Văn hóa,
thể thao và du lịch. Thực tế công tác quản lý hoạt động quảng cáo hiện nay cho
thấy,quảng cáo ngoài trời chỉ chiếm khoảng 10% tổng doanh số tồn ngành quảng
cáo, cịn quảng cáo trên truyền hình, phát thanh, báo chí, internet chiếm tới trên 80%
doanh số. Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch trên thực tế chỉ quản lý khoảng 10% hoạt
động quảng cáo, do đó, mức hỗ trợ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với các
doanh nghiệp quảng cáo cũng rất ít. Trong khi đó, Bộ Thơng tin và Truyền thông lại
không được giao trực tiếp quản lý hoạt động quảng cáo nhưng vẫn phải quan tâm ở
mức lớn vì 80% hoạt động quảng cáo là thơng qua các công cụ điện tử do Bộ Thông
tin và Truyền thông là đơn vị trực tiếp quản lý về nhà nước, cụ thể như sau: Trên
9


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

xuất bản phẩm gồm báo in, báo nói, báo hình, các sản phẩm in, quản lý hoạt động
trên lĩnh vực này trong đó có hoạt động quảng cáo do Cục báo chí, Cục xuất bản,
Cục quản lý phát thanh truyền hình và thông tin điện tử thực hiện. Trong lĩnh vực
viễn thông gồm điện thoại di động, mạng internet, các trang thông tin điện tử, mạng
xã hội, facebook, chat v.v... do Cục viễn thông quản lý hoạt động. Như vậy, sau khi
chuyển chức năng quản lý Nhà nước về thông tin từ Bộ văn hóa thơng tin trước đây
sang Bộ Thơng tin và truyền thông, bộ máy quản lý Nhà nước về quảng cáo của Bộ
Văn hóa thể thao và du lịch chỉ cịn quản lý quảng cáo trực quang ngồi trời, chủ yếu
là bộ phận cấp phép.
Đồng thời, trong luật Quảng cáo quy định về nội dung quản lý Nhà nước đối với

hoạt động quảng cáo đặc biệt ở Khoản 8 Điều 4 về:“thanh tra, kiểm tra, giải quyết
khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo” sẽ chủ yếu thuộc
nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch . Tuy nhiên, thực tế cho
thấy, hiện nay các thắc mắc khiếu nại của người dân gửi về ngành thông tin truyền
thông đối với hoạt động quảng cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng rất
nhiều, nhưng ngành thông tin và truyền thơng chưa có cơ sở pháp lý để giải quyết
các thắc mắc kiến nghị này và ngành văn hóa, thể thao và du lịch mặc dù có có cơ sở
pháp lý, thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của mình nhưng lại không đủ điều kiện để giải
quyết, không biết cách giải quyết ra sao, giải quyết như thế nào đối với những thắc
mắc, khiếu nại nêu trên do hơn 80% thị phần quảng cáo trên các phương tiện thông
tin đại chúng và phương tiện điện tử vẫn thuộc về Bộ thơng tin và truyền thơng. Bộ
Văn hóa, thể thao và du lịch khơng thể làm được do khơng có đủ nguồn lực vật chất
cũng như đội ngũ cán bộ có trình độ chun mơn để thực hiện tốt việc này.
Và một câu hỏi đặt ra là hiện nay Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch đã tiếp nhận thẩm
quyền quản lý Nhà nước về hoạt động quảng cáo nhưng Bộ này đã thực hiện được
tốt chức năng, nhiệm vụ quyền hạn được giao hay chưa? Khi mà rất nhiều quảng cáo
khơng đúng sự thật, thậm chí mang tính lừa đảo, vẫn được quảng cáo trên những mặt
báo lớn, nhất là trên truyền hình, là kênh truyền thơng nhà nước, người dân rất tin,
lại phát vào những thời điểm đông người xem, sự lan tỏa thông tin rất rộng khiến
cho nhiều người tiêu dùng nhẹ dạ, cả tin đã mua phải hàng giả, hàng rởm, bị thiệt
hại, nhưng khơng tìm được người bán, vì hàng giao tại nhà, địa chỉ, điện thoại trên
bao bì đều khơng có thực.
Đơn cử như trong loạt quảng cáo trên các kênh truyền hình địa phương, truyền hình
cáp, vịng “Titan – Phật Quan âm” do công ty TNHH SPECAL – TV – SHOPPING
nhập khẩu và phân phối độc quyền, được xem là một trò lừa bịp ngoạn mục trong
10


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

những quảng cáo sai sự thật ở Việt Nam vào cuối năm 2009, theo quảng cáo “Sản
phẩm có chứa 99,99% titan và germanium, đã được hãng SGS của Thụy Sĩ kiểm
định và chứng nhận có tác dụng tăng khả năng lưu thông máu, chống bức xạ”. Cũng
theo quảng cáo sản phẩm được nhiều minh tinh Hollywood, người mẫu tại nhiều
nước trên thế giới tin dùng; một bộ sản phẩm gồm 2 vịng đeo tay và 2 dây chuyền
có giá 1.688.000 đồng, khuyến mãi có giá 999.000 đồng.Tuy nhiên, theo kết quả
điều tra của cơ quan chức năng, vòng vàng “Titan – Phật Quan âm” đã được công ty
trên mua từ Công ty đồ trang sức Thâm Quyến (Trung Quốc) với giá 32 nhân dân tệ/
20 bộ sản phẩm (tương đương với 4.000 đồng/ bộ sản phẩm. Giám định tại Viện
Khoa học mỏ - luyện kim cho thấy, loại vịng này có tới 71,31% là sắt, chỉ có 2,8%
titan, cịn lại là các tạp chất, khơng tìm thất ngun tố germanium.
Trong thời đại bùng nổ thông tin, việc để sản phẩm nhanh đến được với người tiêu
dùng thì khơng gì hiệu quả bằng quảng cáo trên truyền hình. Nhưng cũng chính vì
muốn gây chú ý, quá chú trọng đến doanh thu mà văn hóa quảng cáo cịn chưa được
chú ý một cách đúng mức, thậm chí khơng ít quảng cáo đã đi ngược lại với đạo đức,
thuần phong mỹ tục của dân tộc. Trong quảng cáo của một hãng sữa đang phát trên
truyền hình, nhân vật nữ chính thổ lộ rằng: "Bác sĩ nói mẹ bị lỗng xương, nên…
mình uống sữa hàng ngày để phịng ngừa lỗng xương". Dư luận phản ứng vì nhân
vật cơ con gái trong đoạn quảng cáo kia là ích kỷ, bất hiếu bởi thay vì mua sữa cho
mẹ uống lại chỉ lo lắng cho bản thân mình. Dù phía nghệ sĩ đóng vai có thanh minh
rằng đó là vì khi phát sóng trên truyền hình, đoạn quảng cáo đã bị cắt cúp nhưng ở
góc độ khán giả, họ chỉ nhận xét trên những gì mắt thấy tai nghe. Cũng là quảng cáo
sữa, lại quay cảnh cô giáo cười cợt một học trị của mình vì q gầy nên bị tụt trang
phục khi lên bảng. Hay một ông chồng vì mải mê uống sữa mà để vợ lâm vào tình
huống dở khóc dở cười… Hoa hậu Mai Phương Thúy cũng từng bị la ó khi quảng
cáo cho một nhãn hiệu dầu gội đầu vì nhân vật của cơ thản nhiên nói trống khơng
với người lớn tuổi...Cịn vơ số những cảnh quảng cáo vơ dun như hình ảnh cơ gái
chạy như bay từ trên tầng xuống đường chỉ để liếm giọt tương ớt rơi trên mặt một
người đàn ông lạ. Hay hành động một người phụ nữ đưa tay quệt bồn cầu sau khi
dùng một loại chất tẩy rửa cũng khiến nhiều người giật mình. Bởi sự lo ngại trẻ em

khi xem hành động này sẽ bắt chước làm theo. Để câu khách, nhiều mẩu quảng cáo
để cho nhân vật ăn mặc hở hang. Ba người đẹp là Yến Trang, Ngọc Trinh và Hoàng
Yến từng xuất hiện trong clip nóng bỏng, cực kỳ khiêu khích để quảng cáo cho một
sản phẩm đồ uống. Những người đẹp này chỉ mặc một chiếc sơ mi trắng mỏng tang,
lộ rõ nội y, ba người đẹp còn uốn éo đủ tư thế rất phản cảm.
Và vụ việc đang gây xôn xao dư luận hiện nay là vụ bác sĩ của Thẩm mỹ viện Cát
Tường tại Hà Nội tổ chức làm phẫu thuật cho khách hàng khi chưa được cấp phép,
11


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

gây chết người và có những hành động phi nhân tính hủy tang chứng trong những
ngày qua, đã và đang gây bức xúc xã hội. Bên cạnh những yếu kém trong giáo dục y
đức, cấp phép hành nghề, quản lý các cơ sở thẩm mỹ, dư luận cũng nêu lên những
bất cập trong lĩnh vực quảng cáo mà cụ thể ở đây là đạo đức và trách nhiệm của
những cá nhân, đơn vị trực tiếp sản xuất sản phẩm, thực hiện dịch vụ, nhận làm
quảng cáo và các cơ quan cấp phép, quản lý, giám sát. Thẩm mỹ viện Cát Tường,
mặc dù mới thành lập và không được cấp phép tiến hành các ca phẫu thuật, nhưng
trung tâm thẩm mỹ viện này vẫn giới thiệu "trên trời" về các dịch vụ ở trang thơng
tin điện tử của mình và cịn tổ chức quảng cáo ì xèo trên các tờ báo điện tử để xây
dựng "uy tín ảo" nhằm lơi kéo phụ nữ có nhu cầu làm đẹp đến với trung tâm. Ðây
cũng là cách làm phổ biến của khơng ít trung tâm thẩm mỹ, chăm sóc sức khỏe khi
xây dựng hình ảnh, tạo dựng uy tín. Sự lừa dối "khơng bị kiểm duyệt" nêu trên còn
thể hiện ở nhiều lĩnh vực như quảng cáo mỹ phẩm, thực phẩm ăn uống. Các chiến
dịch quảng cáo được các nhà sản xuất và đơn vị làm dịch vụ quảng cáo đầu tư công
phu với tần suất dày đặc và liên tục đổi mới hình thức, đã đánh đúng vào tâm lý, thị
hiếu và nhu cầu của người tiêu dùng. Ðể gây ấn tượng, họ khơng ngại ngần sử dụng
cả những ngơn từ phóng đại, cường điệu quá mức thực tế, kiểu như "biến cái khơng
thể thành có thể", lợi dụng sự tin tưởng để kiếm tiền của khách hàng bằng các thơng

tin, hình ảnh không trung thực. Sự vô trách nhiệm và thiếu đạo đức trong quảng cáo,
buông lỏng quản lý trong cấp phép, kiểm tra và giám sát đã dẫn tới ảnh hưởng sức
khỏe người tiêu dùng với chất lượng sản phẩm, dịch vụ không bảo đảm như quảng
cáo, cũng như những ảnh hưởng xấu đến nhận thức xã hội và cả trong giáo dục, hình
thành nhân cách ở lứa tuổi nhỏ.
Để hoạt động quảng cáo mang đến cho công chúng, người tiêu dùng những thơng
tin, hình ảnh trung thực, đúng chất lượng sản phẩm, dịch vụ, khơng những địi hỏi
trách nhiệm ở nhà sản xuất, cung cấp dịch vụ mà còn ở các cấp quản lý Nhà nước và
cơ quan chuyên môn đối với hoạt động quảng cáo. Thực tế cho thấy Bộ Văn hóa, thể
thao và du lịch đã khơng làm tốt trách nhiệm của mình, khơng có đủ nguồn lực vật
chất cũng như đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn để thực hiện tốt việc quản lý
này.Trước thực trạng đó càng cần phải có sự thay đổi trong thẩm quyền quản lý hoạt
động quảng cáo.
+ Hiện nay, Bộ Công Thương đang thực hiện quản lý nhà nước về quảng cáo
thương mại, kiểm soát, giải quyết và xử lý các trường hợp quảng cáo nhằm cạnh
tranh không lành mạnh, tức là chịu trách nhiệm chính là quản lý nội dung quảng cáo.
Cịn Bộ thơng tin và truyền thơng đang giữ vai trò lớn trong quản lý hoạt động
12


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

quảng cáo thông qua phương tiện điện tử, tức là quản lý về phương tiện quảng cáo.
Nếu so sánh tính phức tạp của việc kiểm soát nội dung quảng cáo và phương tiện
quảng cáo hay nói cách khác là so sánh tính chất phức tạp trong hoạt động quản lý
của Bộ Công thương so với Bộ thông tin và truyền thông thì cơng việc của Bộ thơng
tin và truyền thơng vẫn địi hỏi tính chất phức tạp hơn vì trên thực tế để kiểm sốt
nội dung quảng cáo có thể chủ động thực hiện trước khi sản phẩm quảng cáo được
phát hành, thơng qua thủ tục đăng kí hoặc cấp phép quảng cáo.
Qua những nguyên nhân trên cũng có thể thấy việc giao cho Bộ Thông tin và truyền

thông thẩm quyền chủ trì quản lý hoạt động quảng cáo là thích hợp hơn so với Bộ
Văn hóa, thể thao và du lịch và Bộ Cơng thương.
Bên cạnh đó pháp luật vẫn có thể phân rõ chức năng, nhiệm vụ và nâng cao trách
nhiệm cho hai Bộ Công thương và Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch bằng việc nên
nêu tên cụ thể Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch và Bộ Cơng thương giữ vai trị phối
hợp quản lý với Bộ thông tin và truyền thông thực hiện quản lý Nhà nước về quảng
cáo trong văn bản Luật.
 Thứ ba, ở địa phương, nên bổ sung quy định thẩm quyền của sở thông tin và
truyền thông . Sau năm 2007, Sở thông tin và truyền thông được thành lập ở các
tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, có chức năng tham mưu cho uỷ ban nhân dân
cấp tỉnh trong việc quản lí nhà nước về thơng tin, truyền thơng tại địa phương. Ở
một số tỉnh, quyết định thành lập sở này còn quy định rõ chức năng tham mưu quản
lí nhà nước đối với hoạt động quảng cáo trên báo chí, mạng máy tính và xuất bản
phẩm ở địa phương. Tuy nhiên, do pháp luật khơng có quy định phân cấp thẩm
quyền cho sở thông tin và truyền thông nên dẫn đến tình trạng quy định về thẩm
quyền quản lí đối với hoạt động quảng cáo khơng giống nhau ở các tỉnh và các quy
định này (nếu có) cũng có thể thực hiện được. Nhiều nội dung có thể phân cấp
được cho sở thông tin và truyền thông như cấp giấy phép quảng cáo, tham gia thẩm
định dự án đầu tư trong lĩnh vực quảng cáo, tuyên truyền, phổ biến pháp luật quảng
cáo đối với hoạt động quảng cáo trên báo chí, mạng thơng tin máy tính, xuất bản
phẩm...
 Thứ tư, cần quy định rõ cơ chế phối hợp giữa cơ quan có thẩm quyền chủ trì
quản lí và các cơ quan có thẩm quyền phối hợp quản lí nhà nước đối với hoạt động
quảng cáo. Pháp luật hiện hành thiếu quy định chi tiết về nội dung phối hợp cũng
như quy trình, thủ tục thực hiện sự phối hợp đó.
 Thứ năm, nên đưa ra những quy định đẩy mạnh phân cấp mạnh thẩm quyền
quản lí nhà nước đối với hoạt động quảng cáo cho các cơ quan quản lí nhà nước ở
địa phương.
13

BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

Hiện tại, Bộ văn hoá, thể thao và du lịch, Bộ thông tin và truyền thông đang giữ
thẩm quyền thẩm định và trực tiếp cấp nhiều loại giấy phép hoạt động quảng cáo,
như giấy phép mở chi nhánh quảng cáo của thương nhân nước ngoài kinh doanh
dịch vụ quảng cáo, thẩm định dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực quảng cáo theo
yêu cầu của Bộ kế hoạch và đầu tư, cấp giấy phép hoạt động quảng cáo trên báo chí,
mạng máy tính và xuất bản phẩm. Các quy định này đã trở nên lạc hậu trong bối
cảnh Luật đầu tư năm 2005 đã thực hiện phân cấp mạnh cho các cơ quan quản lí
nhà nước cấp tỉnh, theo đó, hầu hết các dự án đầu tư được làm thủ tục cấp phép tại
sở kế hoạch và đầu tư cấp tỉnh nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư. Phù
hợp với xu hướng đổi mới này, pháp luật quảng cáo nên chuyển giao thẩm quyền
quản lí nhà nước, đặc biệt là thẩm quyền cấp giấy phép quảng cáo cho các cơ quan
quản lí nhà nước cấp tỉnh. Cụ thể là: 1)Sở thơng tin và truyền thơng sẽ có thẩm
quyền cấp giấy phép hoạt động quảng cáo đối với quảng cáo trên báo chí, xuất bản
phẩm ở địa phương và các hoạt động quảng cáo khác ở địa phương (trường hợp phân
cấp lại thẩm quyền quản lí nhà nước theo đề xu ất đã phân tích ); 2)Sở thơng tin
và truyền thơng sẽ có thẩm quyền thẩm định dự án đầu tư nước ngoài kinh doanh
dịch vụ quảng cáo, vì theo Luật đầu tư năm 2005, Bộ kế hoạch và đầu tư khơng cịn
giữ thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đầu tư cho loại dự án này và thẩm quyền này
được chuyển giao cho sở kế hoạch và đầu tư cấp tỉnh, do vậy, không cần đến một
cơ quan cấp bộ thẩm định dự án như quy định hiện hành.
KẾT THÚC VẤN ĐỀ
Ngành công nghiệp quảng cáo thương mại Việt Nam tương đối non trẻ về tuổi
đời so với các nước trong khu vực và thế giới. Nó chỉ mới thực sự phát triển trong
khoảng một thập niên qua, nhưng lại phát triển tự do mà không theo một trình tự
nào. Hoạt động quảng cáo đang diễn ra một cách lộn xộn một phần là do những
chính sách quản lý yếu kém của các cơ quan quản lý Nhà nước, chúng ta chưa thực
sự có những chính sách đúng đắn và phù hợp để điều chỉnh kịp thời quá trình phát

triển rất nhanh của lĩnh vực quảng cáo. Hy vọng rằng trong tương lai không xa
quảng cáo sẽ là một ngành phát triển cao đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất
nước, phát triển một cách trong sạch, lành mạnh.

14


BÀI TẬP HỌC KỲ MÔN LUẬT THƯƠNG MẠI MODULE II

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

- Giáo trình Luật Thương Mại Tập II, Trường Đại học Luật Hà Nội, Nxb.
CAND
- Tạp chí Luật học, Số 12/2011: Thẩm quyền quản lý Nhà nước đối với
hoạt động quảng cáo: thực trạng và hướng hồn thiện, TS.Nguyễn Thị
Dung.
- Tạp chí Luật học số 11/2011: Thẩm quyền quản lý Nhà nước trong lĩnh
vực quảng cáo theo pháp luật một số nước trên thế giới và bài học kinh
nghiệm cho Việt Nam, Ths.Vũ Phương Đông.
- Luật thương mại 2005.
- Một số website tham khảo:
www.moj.gov.vn
www.danluat.vn
www.lib.hlu.vn
www.duthaoonline.vn

15