KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN CHI NHÁNH YÊN ĐỖ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (477.74 KB, 78 trang )
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C NÔNG LÂM TP. H
CHÍ MINH
TH C TR NG VÀ GI I PHÁP PHÁT TRI N CH N NUÔI BÒ
S AH
GIA ÌNH T I XÃ PHÚ HÒA ÔNG,
HUY N C CHI, TP H
CHÍ MINH
HU NH TH C M NHUNG
KHÓA LU N T T NGHI P
NH N V N B NG C
NHÂN
NGÀNH KINH T NÔNG LÂM
Thành ph H Chí Minh
Tháng 07/2010
H i
ng ch m báo cáo lu n v n t t nghi p
i h c khoa Kinh T , tr
ng
i
H c Nông Lâm Thành Ph H Chí Minh xác nh n khóa lu n “Th c tr ng và gi i
pháp phát tri n ch n nuôi bò s a h gia ình t i xã Phú Hòa
ông, huy n C
Chi, Thành ph H Chí Minh” do Hu nh Th C m Nhung, sinh viên khóa 32, ngành
Kinh T Nông Lâm, ã b o v thành công tr
ch i
ng vào ngày _______________
Lê V
Ng
ih
ng d n,
____________________________
Ký tên, ngày
Ch t ch h i
ng ch m báo cáo
_____________________________
Ký tên, ngày
tháng
tháng
n m
Th ký h i
ng ch m báo cáo
______________________________
n m
Ký tên, ngày
ii
tháng
n m
L!I C M T
L i
u tiên t n áy lòng con xin chân thành cám n cha m vô cùng, cám n
ngh a m sâu n ng ã c u mang và sinh ra con, cám n công cha tr i bi n, cám n cha
m
ã yêu th
ng, ch m lo, nuôi d
ng, giáo d!c,
ng viên…
con có
"c nh
ngày hôm nay.
Xin chân thành c m n Ban Giám Hi u tr
ng
i H c Nông Lâm Thành Ph
H Chí Minh, Ban ch nhi m khoa và t t c các th y cô khoa Kinh T
ã truy#n
t
cho tôi nh$ng ki n th%c quý báu, nh$ng bài h c b& ích, c ng nh t o m i i#u ki n
thu n l"i cho tôi trong th i gian h c t p t i tr
Xin chân thành g'i l i c m n
h
ng.
n th y Lê V , ng
i ã t n tình giúp
,
ng d n tôi trong su t th i gian th(c hi n # tài t t nghi p.
Xin chân thành c m n các cô chú, anh ch các phòng, ban c a xã Phú Hòa
ông, huy n C Chi, TPHCM ã cung c p cho tôi nh$ng t li u và kinh nghi m quý
báu, giúp
tôi trong quá trình i#u tra, t o i#u ki n thu n l"i
tôi hoàn thành # tài
t t nghi p.
Xin chân thành c m n toàn th các h ch n nuôi bò s$a trên
Hòa ông ã cung c p nh$ng thông tin quý báu
a bàn xã Phú
tôi hoàn thành # tài này.
Cu i cùng xin c m n t t c b n bè, nh$ng ng
i ã nhi t tình
ng viên, giúp
tôi trong su t th i gian qua.
Xin chân thành cám n!
TP.HCM, ngày
Ng
tháng
n m 2010
i vi t
Hu nh Th C m Nhung
iii
N I DUNG TÓM T"T
HU)NH TH* C+M NHUNG, Khoa Kinh T ,
i H c Nông Lâm Thành Ph
H Chí Minh. Tháng 7 n m 2010. “Th c Tr ng Và Gi i Pháp Phát Tri n Ch n
Nuôi Bò S a H Gia
ình T i Xã Phú Hòa
ông, Huy n C Chi, TP H Chí
Minh”.
HU)NH TH* C+M NHUNG, Faculty of Economics, Nong Lam University H Chí Minh City. July, 2010. “Currency Situation and Solution to Develop of
Breed Milk Cow Production of Households in Phu Hoa Dong Commune, Cu Chi
District, Ho Chi Minh City”.
# tài tìm hi u v# th(c tr ng và hi u qu kinh t theo quy mô c a mô hình ch n
nuôi bò s$a trên c s, phân tích s li u i#u tra 60 h nông dân ch n nuôi bò s$a trên
a bàn xã Phú Hòa
ông, huy n C Chi, TP H Chí Minh. # tài ã s' d!ng ph
pháp th ng kê mô t , ph
ng pháp so sánh, ph
pháp x' lý s li u
nh hi u qu kinh t c a vi c nuôi bò s$a,
xác
ng pháp thu th p s li u, ph
m t s gi i pháp nh-m nâng cao hi u qu ch n nuôi trên
nh cho ng
qu . Tuy r-ng trong giai o n hi n nay ng
kh n tr
ng
ng th i # xu t
a bàn xã.
K t qu nghiên c%u cho th y mô hình ch n nuôi bò s$a , xã Phú Hòa
em l i ngu n thu nh p khá &n
ng
i ch n nuôi, mô hình ch n nuôi
i ch n nuôi ph i
ông ã
t hi u
i m t v i m t s khó
c m.t, nh ng nhìn chung th(c tr ng ch n nuôi v n r t kh quan, tình hình
ch n nuôi v n di/n ra t t
p. Ch n nuôi bò s$a v n ang là ngành kinh t h gia ình
thi t th(c, góp ph n c i thi n thu nh p, nâng cao m%c s ng c a ng
iv
i dân.
M#C L#C
Danh m!c các ch$ vi t t.t ............................................................................................viii
Danh m!c các b ng ........................................................................................................ ix
Danh m!c các hình ......................................................................................................... xi
Danh m!c ph! l!c.......................................................................................................... xii
CH01NG 1. 2T V3N 4........................................................................................... 1
1.1. S( c n thi t c a # tài ........................................................................................... 1
1.2. M!c tiêu nghiên c%u ............................................................................................. 2
1.3. Ph m vi nghiên c%u c a # tài .............................................................................. 2
1.4. C u trúc c a # tài ................................................................................................ 2
CH01NG 2. T5NG QUAN ........................................................................................... 4
2.1. Gi i thi u v# các tài li u nghiên c%u liên quan ã th(c hi n................................ 4
2.2.
c i m t&ng quát c a xã Phú Hòa
ông, huy n C Chi, thành ph H Chí
Minh............................................................................................................................. 4
2.2.1. i#u ki n t( nhiên.......................................................................................... 4
2.2.2. i#u ki n kinh t - xã h i............................................................................... 5
2.2.3. Hi n tr ng s' d!ng
2.2.4. Nh n
t ................................................................................... 7
nh chung v# t&ng quan ...................................................................... 8
2.3. Vài nét v# tình hình ch n nuôi bò s$a t i Thành Ph H Chí Minh và t i xã Phú
Hòa ông ..................................................................................................................... 9
2.3.1. Tình hình ch n nuôi bò s$a t i thành ph H Chí Minh ............................. 10
2.3.2. Tình hình ch n nuôi bò s$a t i xã Phú Hòa ông ....................................... 10
CH01NG 3. N I DUNG VÀ PH01NG PHÁP NGHIÊN C6U ............................... 13
3.1. N i dung ............................................................................................................. 13
3.1.1. Khái ni m kinh t h .................................................................................... 13
3.1.2.
c i m kinh t h ..................................................................................... 13
3.1.3. Vai trò kinh t h .......................................................................................... 14
3.1.4. Lo i hình ch n nuôi bò s$a .......................................................................... 14
3.1.5. Khái ni m v# hi u qu kinh t ..................................................................... 15
3.1.6. Các ch7 tiêu o l
3.2. Ph
ng ................................................................................... 15
ng pháp nghiên c%u .................................................................................... 16
v
3.2.1. Ph
ng pháp th ng kê mô t ........................................................................ 16
3.2.2. Ph
ng pháp so sánh.................................................................................... 16
3.2.3. Ph
ng pháp thu th p s li u....................................................................... 17
CH01NG 4. K8T QU9 NGHIÊN C6U VÀ TH9O LU:N ...................................... 18
4.1. Tình hình chung c a nông h ch n nuôi bò s$a ................................................. 18
4.1.1. Lao
ng....................................................................................................... 18
4.1.2. Trình
v n hóa .......................................................................................... 19
4.2. Th(c tr ng ch n nuôi bò s$a............................................................................... 21
4.2.1. Ph
ng th%c ch n nuôi ................................................................................ 21
4.2.2. Quy mô ch n nuôi c a các h
i#u tra ........................................................ 21
4.2.3. Kinh nghi m ch n nuôi ................................................................................ 22
4.2.4. C c u àn bò............................................................................................... 23
4.2.5. Ngu n n
c.................................................................................................. 23
4.2.6. K; thu t ch n nuôi ....................................................................................... 24
4.2.7. Th%c n cho bò............................................................................................. 25
4.2.8. Tình hình ch m sóc và nuôi d
ng.............................................................. 27
4.2.9. Ngu n v n ch n nuôi ................................................................................... 27
4.2.10. Công tác khuy n nông................................................................................ 28
4.3. Tình hình tiêu th! s n ph m ............................................................................... 29
4.4. Phân tích, so sánh k t qu - hi u qu kinh t t< m t con bò s$a nuôi theo quy
mô. ............................................................................................................................. 32
4.4.1. Phân tích k t qu và hi u qu nuôi bò s$a theo quy mô.............................. 32
4.4.2. So sánh k t qu - hi u qu ch n nuôi theo các quy mô ............................... 45
4.4.3. Ngu n thu nh p thêm t< vi c không mua c= bên ngoài .............................. 46
4.5. Phân tích nguyên nhân nh h ,ng
n k t qu và hi u qu ch n nuôi .............. 47
4.5.1. Giá th%c n ................................................................................................... 47
4.5.2. Kh u ph n th%c n ....................................................................................... 48
4.5.3. Giá thu mua s$a ........................................................................................... 49
4.5.4. Con gi ng ..................................................................................................... 50
4.5.5. Ngu n v n.................................................................................................... 50
4.5.6. C c u àn h"p lý ........................................................................................ 50
vi
4.6. H
ng phát tri n c a ng
i ch n nuôi ............................................................... 53
4.7. Bi n pháp nâng cao hi u qu ch n nuôi bò s$a t i xã ........................................ 55
4.7.1. Gi i pháp
4.7.2. Ch
m b o ngu n thu ...................................................................... 55
ng ngu n th%c n .............................................................................. 56
4.7.3. Chú tr ng khâu ch n gi ng.......................................................................... 56
4.7.4. V n # v# v n............................................................................................... 57
4.7.5. Chú tr ng v n # ch m sóc, thú y, và nuôi d
ng àn bò........................... 57
4.7.6. Vai trò c a các tr m khuy n nông, các h i nông dân .................................. 58
CH01NG 5. K8T LU:N VÀ KI8N NGH* ................................................................ 59
5.1. K t lu n............................................................................................................... 59
5.2. Ki n ngh ............................................................................................................. 60
5.2.1.
i v i chính quy#n
a ph
ng.................................................................. 60
5.2.2.
i v i ng
5.2.3.
i v i công ty s$a ...................................................................................... 61
i ch n nuôi .............................................................................. 60
Tài ki u tham kh o
Ph! l!c
vii
DANH M#C CÁC CH
Bò HF
Bò Holstien Friessian
CNH – H H
Công Nghi p Hóa – Hi n
( )
ng
VT
n V Tính
VI T T"T
i Hóa
GVHD
Giáo Viên H
ng D n
KHKT – NN
Khoa H c K; Thu t – Nông Nghi p
MS Excel
Microsoft Excel
PH
Phú Hòa ông
SL
S L "ng
SXNN
S n Xu t Nông Nghi p
THCS
Trung H c C S,
THPT
Trung H c Ph& Thông
TNHH
Trách Nhi m H$u H n
TPHCM
Thành Ph H Chí Minh
TT
Thành Ti#n
VN
Vi t Nam
XDCB
Xây D(ng C B n
viii
DANH M#C CÁC B NG
B ng 2.1. C C u Giáo D!c c a Xã................................................................................ 7
B ng 2.2. C C u
t t i Xã ........................................................................................... 7
B ng 2.3. Hi n Tr ng S' D!ng
t Nông Nghi p t i Xã Phú Hòa ông ...................... 8
B ng 2.4. Tình Hình Phát Tri n Bò S$a TPHCM Qua Các N m................................. 10
B ng 2.5. Phân B
B ng 4.1. S H
B ng 4.2.
àn Bò S$a t i Xã Phú Hòa ông ................................................. 11
i#u Tra Theo T
Tu&i Lao
B ng 4.3. Trình
ng c a Ch H Ch n Nuôi Bò S$a..................................... 19
V n Hóa c a Ch H Ch n Nuôi.................................................. 19
B ng 4.4. M t S Ngành Ngh# Khác c a Các Nông H Ch n Nuôi Bò S$a ............... 21
B ng 4.5. Quy Mô àn c a Các H
i#u Tra .............................................................. 22
B ng 4.6. Kinh Nghi m Ch n Nuôi Bò S$a c a Các Nông H .................................... 22
B ng 4.7. C C u àn Bò S$a c a Các H
i#u Tra................................................... 23
B ng 4.8. Ngu n V n S n Xu t c a Các H
i#u Tra ................................................. 28
B ng 4.9. Tình Hình Tham Gia Ho t
ng Khuy n Nông........................................... 29
B ng 4.10. Tình Hình Tiêu Th! S$a c a Các H
B ng 4.11. Chi Phí
i#u Tra .......................................... 30
u T Xây D(ng C B n Bình Quân Cho M t Con Bò S$a/H
Nuôi Theo Quy Mô 1 - 7 Con ....................................................................................... 33
B ng 4.12. Chi Phí Th%c >n Bình Quân Cho Các Lo i Bò Trong 1 Ngày c a H
Nuôi
Theo Quy Mô 1 – 7 Con................................................................................................ 34
B ng 4.13. Chi Phí V t Ch t Bình Quân Cho M t Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo
Quy Mô 1 - 7 con........................................................................................................... 35
B ng 4.14. T&ng H"p Các Kho n Thu Bình Quân c a M t Con Bò S$a/H /N m Nuôi
Theo Quy Mô T< 1 - 7 Con........................................................................................... 36
B ng 4.15. K t Qu và Hi u Qu
Bình Quân 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô T< 1 - 7 Con ............................................................................................................ 37
B ng 4.16. Chi Phí
u T
Xây D(ng C
B n Bình Quân Cho M t Con Bò
S$a/H /N m Nuôi Theo Quy Mô T< 8 - 15 Con.......................................................... 38
B ng 4.17. Chi Phí Th%c >n Bình Quân Cho Các Lo i Bò Trong 1 Ngày c a H
Nuôi
Theo Quy mô 8 – 15 Con .............................................................................................. 39
ix
B ng 4.18. Chi Phí V t Ch t Bình Quân Cho 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô T< 8 - 15 Con ......................................................................................................... 39
B ng 4.19. T&ng H"p Các Kho n Thu Bình Quân M t Con Bò S$a/H /N m Nuôi
Theo Quy Mô T< 8 - 15 Con......................................................................................... 40
B ng 4.20. K t Qu và Hi u Qu
Bình Quân 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô T< 8 - 15 Con .......................................................................................................... 41
B ng 4.21. Chi Phí
u T Xây D(ng Xây D(ng C B n Bình Quân Cho M t Con
Bò S$a/H Nuôi Theo Quy Mô Trên 15 Con ............................................................... 42
B ng 4.22. Chi Phí Th%c >n Bình Quân Cho Các Lo i Bò Trong 1 Ngày Nuôi Theo
Quy Mô Trên 15 Con .................................................................................................... 42
B ng 4.23. Chi Phí V t Ch t Bình Quân Cho 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô Trên 15 Con ............................................................................................................ 43
B ng 4.24. T&ng H"p Các Kho n Thu Bình Quân M t Con Bò S$a/H /N m Nuôi
Theo Quy Mô Trên 15 Con ........................................................................................... 44
B ng 4.25. K t Qu và Hi u Qu
Bình Quân 1 Con Bò S$a/H /N m Nuôi Theo Quy
Mô Trên 15 con ............................................................................................................. 44
B ng 4.26. So Sánh K t Qu – Hi u Qu T< M t Con Bò S$a/N m c a Các Quy Mô
Ch n Nuôi...................................................................................................................... 45
B ng 4.27. Nh$ng H Ch n Nuôi Có Di n Tích
t
Tr ng C= ............................. 46
B ng 4.28. T? L S' D!ng C= Nhà, C= Mua c a Các H Ch n Nuôi Theo 3 Quy Mô
Khác Nhau ..................................................................................................................... 46
B ng 4.29. Bi n
ng Giá Th%c >n T< N m 2005 – 2010.......................................... 48
B ng 4.30. So Sánh Kh u Ph n Th%c >n Trung Bình M@i Ngày c a Bò ang L y S$a
và Bò C n S$a ............................................................................................................... 48
B ng 4.31. Thay &i Giá S$a Bình Quân Qua Các N m ............................................. 49
B ng 4.32. T&ng Các Kho n Thu – Chi Cho Toàn àn 1 - 7 con/N m ....................... 51
B ng 4.33. T&ng Các Kho n Thu – Chi Cho Toàn àn 8 - 15 con/N m ..................... 52
B ng 4.34. T&ng Các Kho n Thu – Chi Cho Toàn àn trên 15 con/N m ................... 52
B ng 4.35. So Sánh K t Qu - Hi u Qu Toàn àn Theo 3 Quy mô/N m .................. 52
B ng 4.36. T? L C C u àn H"p Lý và Không H"p Lý Theo T
i#u Tra ........................................................ 54
x
DANH M#C CÁC HÌNH
Hình 4.1. S
Hình 4.2. Bi u
Ph
ng Th%c Tiêu Th! S$a c a Các H
Ý Ki n v# Vi c M, R ng Quy Mô
i#u Tra............................ 30
i V i Nh$ng H Ch n Nuôi
A Quy Mô 8 - 15 Con.................................................................................................... 54
Hình 4.3. Bi u
Ý Ki n v# Vi c M, R ng Quy Mô
i V i Nh$ng H Ch n Nuôi
A Quy Mô Trên 15 Con................................................................................................. 54
xi
DANH M#C PH# L#C
Ph! l!c 1: B ng Câu H=i i#u Tra Nông H
xii
CH$%NG 1
&T V'N (
1.1. S c)n thi*t c a + tài
Phát tri n kinh t xã h i nông thôn chi m m t v trí quan tr ng trong s( nghi p
phát tri n kinh t xã h i c a m@i qu c gia b,i vì ây là l nh v(c s n xu t t o ra nh$ng
s n ph m thi t y u nuôi s ng con ng
t hi n nay , n
i. Trong quá trình xây d(ng và phát tri n kinh
c ta, nông nghi p nông thôn có vai trò quan tr ng.
ng và nhà n
c
ta ã # ra nhi m v! phát tri n nông nghi p nông thôn giai o n 2001 - 2010 là
y
m nh CNH - H H nông nghi p
ng th i v i vi c t ng c
ng
u t phát tri n xây
d(ng nông thôn, chuy n d ch c c u cây tr ng, v t nuôi, trong ó có vi c t
c
a ch n nuôi bò s$a thành ngành s n xu t hàng hóa, góp ph n gi i quy t vi c làm,
t ng thu nh p cho lao
ng nông thôn.
Bên c nh ó, n#n kinh t n
ng
c ta ngày càng phát tri n, nhu c u cu c s ng con
i ngày càng òi h=i cao h n, kéo theo nhu c u tiêu th! s$a c ng cao. N m 2005
t&ng s n l "ng s$a c a Vi t Nam
t g n 198 ngàn t n, v "t so v i m!c tiêu qu c gia
48 ngàn t n, song c ng ch7 áp %ng
ngành ch n nuôi bò s$a r t c n
"c 20 – 22% nhu c u tiêu th! trong n
"c s(
u t h"p lý
c. Do ó
phát tri n h n n$a.
Vì lB ó mô hình ch n nuôi bò l y s$a ã và ang phát tri n r ng kh.p c n
i
c,
u là các t7nh Lai Châu, S n La, ti p sau là các t7nh phía nam và hi n nay TPHCM
hi n ang %ng
uc n
c v# quy mô. Cùng v i xu h
ngành ch n nuôi bò s$a TPHCM, xã Phú Hòa
nh h
ng nh t
i s ng c a nhân dân
i và các s n ph m t< s$a ang
ó chính là
ông, huy n C Chi c ng có nh$ng
nh và chi n l "c phát tri n mô hình nuôi bò s$a t i
Nh$ng n m g n ây
s$a bò t
ng phát tri n m nh mB c a
ng l(c thúc
"c ng
a ph
ng.
"c nâng cao. Nhu c u tiêu dùng
i tiêu dùng m i l%a tu&i a chu ng,
y ch n nuôi bò s$a phát tri n. N m 2006 - 2007 t c
1
phát tri n ngành ch n nuôi bò s$a có h
ng ch m l i, nguyên nhân do giá thành s$a
cao, giá thu mua s$a ch a h"p lý, giá th%c n t ng.
s$a ã
n 2007 tình hình ch n nuôi bò
"c quan tâm nhi#u h n. Và tài li u t< ngu n nông nghi p Vi t Nam cho bi t
r-ng 2009 tình hình ch n nuôi bò s$a sB
t
"c k t qu t t
p h n. T< nh$ng bi n
ng trong nh$ng n m g n ây, không tránh kh=i s( hoang mang trong tâm trí c a
nh$ng nông h ch n nuôi bò s$a, xu t phát t< th(c t trên và s(
ng ý c a GVHD tôi
ti n hành th(c hi n # tài “THCC TR NG VÀ GI9I PHÁP PHÁT TRIDN CH>N
NUÔI BÒ SEA H
GIA
ÌNH T I XÃ PHÚ HÒA
THÀNH PHH HI CHÍ MINH”, nh-m nêu lên
ch n nuôi bò s$a trên
a bàn xã Phú Hoà
ÔNG, HUYFN CG CHI,
"c cái nhìn t&ng quát v# th(c tr ng
ông, qua ó có nh$ng gi i pháp, # xu t
cho quá trình phát tri n c a ngành ch n nuôi bò s$a ngày càng hi u qu h n.
1.2. M,c tiêu nghiên c-u
- Kh o sát, ánh giá th(c tr ng ch n nuôi bò s$a t i
- ánh giá k t qu , hi u qu mà các h ch n nuôi
- Xác
a ph
t
ng.
"c.
nh quy mô ch n nuôi h"p lý trong nông h xét v# m t hi u qu kinh t .
- Phân tích nh$ng nguyên nhân nh h ,ng
n k t qu , hi u qu ch n nuôi bò
s$a.
- # xu t gi i pháp góp ph n nâng cao hi u qu kinh t c a các h ch n nuôi bò
s$a trên
a bàn xã.
1.3. Ph m vi nghiên c-u c a + tài
V+ không gian
# tài ti n hành nghiên c%u t i xã Phú Hòa
ông, huy n C Chi, thành ph H
Chí Minh.
V+ th.i gian
Th i gian th(c hi n # tài t< ngày 15/03/2010
n ngày 05/07/2010.
Th i gian ti n hành i#u tra ph=ng v n tr(c ti p các h ch n nuôi là 20/03/2010
n 25/04/2010.
1.4. C/u trúc c a + tài
ti n cho vi c nghiên c%u và theo dõi, lu n v n
sau:
2
"c chia làm 5 ch
ng nh
Ch
ng 1:
tv n #
Trình bày lý do th(c hi n # tài, nêu khái quát v# m!c tiêu nghiên c%u,
ph m vi nghiên c%u c a # tài, th i gian th(c hi n # tài.
Ch
ng 2: T&ng quan
Gi i thi u m t s tài li u nghiên c%u có liên quan ã
thi u chung v# t&ng quan c a xã Phú Hòa
"c th(c hi n, gi i
ông, huy n C Chi, TPHCM
t< ó có
ánh giá s l "c nh$ng thu n l"i và nh$ng khó kh n v# i#u ki n t( nhiên, i#u ki n
kinh t - xã h i,...
Ch
i v i ch n nuôi bò s$a.
ng 3: N i dung và ph
ng pháp nghiên c%u
Trình bày các v n # liên quan
ch
ng này
a ra c s,
n n i dung nghiên c%u c a # tài, trong
các h ch n nuôi th y
"c t m quan tr ng, l"i ích và hi u
qu kinh t c a mô hình nuôi bò s$a h gia ình. S' d!ng các ph
ng pháp tính toán
ánh giá k t qu - hi u qu kinh t c a ch n nuôi bò s$a.
Ch
ng 4: K t qu nghiên c%u và th o lu n
T< nh$ng s li u i#u tra
"c, # tài t p trung
kinh t c a mô hình ch n nuôi bò s$a h gia ình trên
ánh giá k t qu - hi u qu
a bàn xã Phú Hòa
ông,
huy n C Chi, TPHCM.
Ch
ng 5: K t lu n và ki n ngh
D(a vào nh$ng k t qu tính toán
# xu t m t s ki n ngh
ph
"c , ch
ng 4
a ra các k t lu n và
i v i các nông h ch n nuôi bò s$a c ng nh
ng.
3
iv i
a
CH$%NG 2
T0NG QUAN
2.1. Gi1i thi u v+ các tài li u nghiên c-u liên quan ã th c hi n
V i c thù là nghiên c%u nh$ng v n # có liên quan n nông nghi p, c! th là
liên quan
n ngành ch n nuôi bò s$a. Trong khu v(c
Chí Minh là n i có t&ng s
ông Nam B , thành ph H
àn bò cao nh t 69.531 con (t&ng c!c th ng kê 2008). C
Chi là huy n ngo i thành c a thành ph H Chí Minh, c ng là n i có s l "ng nuôi
bò s$a khá nhi#u. Tr
c ây có nhi#u # tài nghiên c%u v# hi n tr ng và ánh giá hi u
qu kinh t c a mô hình nuôi bò s$a nh : “ ánh giá hi u qu kinh t ch n nuôi bò s$a
h gia ình t i huy n C Chi TPHCM” - lu n v n t t nghi p c a Nguy/n Th H
(tháng 6/2004), “ ánh giá hi u qu kinh t ngành ch n nuôi bò s$a t i ph
ng
ng Th nh
Xuân - qu n 12 - TPHCM” - lu n v n t t nghi p c a Bùi Trung T n (n m 2001). C ng
trên n#n t ng k ththu n l"i là t i
a ph
ng pháp phân tích các # tài tr
c, xu t phát t< i#u ki n
ng sinh s ng, nên ã ti n hành nghiên c%u # tài “Th(c tr ng
và gi i pháp phát tri n ch n nuôi bò s$a h gia ình t i xã Phú Hòa
Chi, TPHCM”, nh-m
a ra
hi n nay t i xã, c ng nh
ông, huy n C
"c cái nhìn chung v# hi n tr ng nuôi bò s$a giai o n
a ra các gi i pháp nh-m h n ch khó kh n và nâng cao
hi u qu kinh t c a các nông h ch n nuôi.
2.2. 2c i m t3ng quát c a xã Phú Hòa ông, huy n C Chi, thành ph H Chí
Minh
2.2.1. i+u ki n t nhiên
Xã Phú Hòa
tích
ông là m t xã , phía
ông B.c c a huy n C Chi. T&ng di n
t t( nhiên là 2178.5743 ha, trong ó di n tích
t nông nghi p 1645.5953 ha,
chi m 75,54%, xã bao g m 12 p.
Phía B.c giáp p B n ình và xã Nhu n %c
Phía ông giáp sông Sài Gòn và xã Trung An
4
Phía Nam giáp xã Tân Th nh Tây và Ph
c V nh An.
Phía Tây giáp xã Ph m V n C i và xã Nhu n %c
Xã có
a hình b-ng phJng, n i th p nh t là vùng ven sông Sài Gòn, thu n l"i
cho giao thông kinh t
V# th& nh
nh
ng th y.
ng a ph n là
t xám phù sa c&, thích h"p tr ng cây lâu n m, th&
ng còn thích h"p tr ng cây công nghi p.
Xã Phú Hòa ông n-m trong khu v(c nhi t
và mùa n.ng. Mùa m a t< tháng 5
n tháng 4 n m sau. Nhi t
th
i gió mùa, 2 mùa rõ r t: mùa m a
n tháng 11. Mùa n.ng b.t
ng xuyên có s( bi n
u t< kho ng tháng 12
ng, có lúc nhi t
cao nh t
0
lên
n 38 - 39 C vào nh$ng tháng mùa khô. Còn vào các tháng mùa m a nhi t
kho ng 22 - 240C. Nhi t
trung bình hàng n m vào kho ng 27,60C. N.ng bình quân
300C. Mùa m a kho ng 6 tháng. L "ng gió không cao.
Trên
a bàn xã ch y u là s' d!ng ngu n n
c t( nhiên, xung quanh
"c bao
b c kho ng trên 70 kênh, r ch, sông…
Ngu n n
không
th
c dùng
cho bò u ng c ng r t quan tr ng, n u cho bò u ng n
c
m b o v sinh thì bò sB m.c b nh. Do v y, các nông h ch n nuôi bò , xã
ng cho bò u ng n
c t< gi ng, i#u này là r t c n thi t
h n ch b nh t t cho gia
súc.
2.2.2. i+u ki n kinh t* - xã h i
Dân s
Hi n nay toàn xã có 22.503 nhân kh u v i 5.566 h dân.
Th
ng trú: 5.283 h v i 20.956 nhân kh u.
T m trú: 284 h v i 1.547 nhân kh u.
H : KT1: 5.058 h , 20.187 nhân kh u.
KT2: 133 h , 533 nhân kh u.
KT3, KT4: 106 h , 933 nhân kh u.
u 2004 m%c s ng trung bình là 8,6 tri u
ng/ng
i/n m.
nay 2009 thì thu nh p bình quân t ng lên kho ng trên 14 tri u
n giai o n hi n
ng/ng
i/n m. Xã ã
th(c hi n thành công xóa ói gi m nghèo, nâng cao m%c s ng trong dân c ,
ng
i dân
"c c i thi n.
5
i s ng
C4 s5 h t)ng
Giao thông: h th ng giao thông g m có
chính thu c t7nh l 15,
ng Nguy/n Th Nê và 32 con
ngoài ra có 2 c u, 2 b n ghe. Các tuy n
c p, b o
ng b ,
ng th y, có con
ng
ng giao thông l n nh=,
ng giao thông t
c hoàn thi n, nâng
m yêu c u giao thông trong xã.
H th ng i n: h th ng i n chi u sáng #u trong khu dân c , 100% h dân s'
d!ng i n. Ng
i dân ch y u s' d!ng i n cho sinh ho t và s n xu t nông nghi p.
Thu? l"i: công tác thu? l"i c ng
"c quan tâm áng k , hi n xã có 4 công
trình th y l"i ph!c v! cho tiêu thoát n
c, t o i#u ki n thu n l"i cho s n xu t nông
nghi p.
Chính sách xã h i
Xã ã xây d(ng #n t ,ng ni m anh hùng li t s , chính sách xã h i c b n ã
xoá
"c nhà tranh, tre, xoá h
ói, gi m h nghèo, công tác #n n áp ngh a
quan tâm, t o ni#m tin c a nhân dân
iv i
ng và Nhà N
C s, tôn giáo c a xã có 2 chùa, 1 nhà th , 1 thánh
Trên
a bàn xã hi n có 1 tr m y t
"c
c.
t cao ài, và 1 ình th n.
t chu n qu c gia. Tr m có 1 bác s và 9
nhân viên, ch y u y tá t t nghi p trung c p, tr m có 27 phòng ch%c n ng, trang thi t
b
y
, ph!c v! nhu c u khám ch$a b nh ng
i dân t i
a ph
ng.
Hi n xã có 1 sân bóng chuy#n, m t h b i , p Phú M;, 1 sân bóng mini t
nhân , p Cây Trâm.
Giáo d,c
H th ng giáo d!c c a xã có
t&ng s h c sinh là 4.872 ng
THCS Phú Hòa
ông
i. Trên
y
các c p h c t< m m non
a bàn xã hi n nay ang xây d(ng l i tr
ng m u giáo bông sen
t chu n qu c gia, 1 tr
m m non bán trú và 7 phân hi u. H th ng giáo d!c c a xã t
tn
c.
6
i tri th%c, nh$ng ng
ng
c xây d(ng và
i ng giáo viên nhi t tình, t n tâm và
gi ng d y, góp ph n ào t o ra nh$ng con ng
c a
ng
t chu n qu c gia, v n còn ang trong giai o n thi công ch a
hoàn ch7nh. Ngoài ra có 1 tr
hoàn ch7nh,
n THPT v i
i ch t
s%c
ng lai
B ng 2.1. C4 C/u Giáo D,c c a Xã
C/p h6c
7a i m
S tr8.ng
M u giáo
3p Phú L"i
1
Ti u h c
3p Phú L"i, B n C=, Phú Hi p
2
THCS
3p Phú Hòa
1
THPT
3p Phú L"i
1
Ngu n: xã Phú Hòa ông
Các tr
ng h c
t tiêu chu n qu c gia có kho ng 54 - 57 phòng, trung bình có
kho ng 35 - 40 h c sinh/phòng. Phòng h c trang b
y
các thi t b qu t, èn, bàn
gh h c t p…Ngoài ra còn có h th ng phòng vi tính, phòng thí nghi m, sân th thao,
h b i…là môi tr
ng h c t p thu n l"i cho h c sinh.
H th ng khuy*n nông
Xã có 12 chi h i nông dân, tr
hu n th
c kia tr m khuy n nông c a huy n xu ng xã t p
ng xuyên, nhi#u nh t là 3 l n/n m, nh ng giai o n hi n nay thì gi m d n.
Khuy n nông t p hu n cho nông dân phòng tr< d ch b nh, nh$ng k; thu t m i trong
nông nghi p, trong ó có ch n nuôi bò s$a.
Bên c nh ó trong l nh v(c công nghi p thì xã có 1 công ty may v n
n
c ngoài, có kho ng 7 xí nghi p g m có l n và nh=, ch y u là TNHH, có ti u th
công nghi p, s n xu t bánh tráng….góp ph n t o công n vi c làm cho ng
ph
ut
i dân
a
ng.
2.2.3. Hi n tr ng s9 d,ng /t
B ng 2.2. C4 C/u /t t i Xã
Lo i /t
Di n tích(ha)
t nông nghi p
1645,5953
75,54
439,8645
20,19
93,1145
4,27
2178,5743
100
t phi nông nghi p
t ch a s' d!ng
T&ng di n tích t( nhiên
C4 c/u (%)
Ngu n: phòng
Trong t&ng di n tích
nhi#u nh t (75,54%), k
t t( nhiên c a xã, thì di n tích
n là
t nông nghi p chi m
t phi nông nghi p (20,19%), và
7
a chính xã PH
t ch a s' d!ng
chi m (4,27%). Ph n
t ch a s' d!ng nên khai thác
a vào tr ng c=, t n d!ng t i
a kh n ng, tránh
"c vi c lãng phí ngu n tài nguyên.
B ng 2.3. Hi n Tr ng S9 D,ng /t Nông Nghi p t i Xã Phú Hòa ông
Phân lo i
1.
t SXNN
-
-
t tr ng cây hàng n m
Di n tích (ha)
C4 c/u (%)
1610,7939
97,88
455,1297
+
t tr ng lúa
347,5219
+
t c= dùng vào ch n nuôi
107,5776
+
t tr ng cây hàng n m khác
0,0302
1155,6642
t tr ng cây lâu n m
2.
t lâm nghi p
3.
t nuôi tr ng thu? s n
4.
t làm mu i
5.
t nông nghi p khác
T&ng
0
0
30,3920
1,84
0
0
4,4094
0,26
1645,5953
100
Ngu n: phòng
Di n tích
t nông nghi p là 1645,5953 ha (75,54% di n tích
xã). N m 2008 di n tích
không hi u qu nh
sang l p v
t nông nghi p, nh t là tr ng lúa n
a chính xã PH
t t( nhiên c a
c nh$ng n i s n xu t
p Phú L"i, p B n C=, phèn nhi#u, bà con nông dân xin chuy n
n, tr ng cây n trái, tre, trúc, t m vong, ho c các lo i cây khác có hi u qu
kinh t h n. ã có 100 ha
t tr ng lúa t i p Phú Thu n ven r ch Láng The
"c
a
vào xây d(ng làng ngh# cá c nh.
Hi n nay,
c u c a ng
t nông nghi p gi m 2,2952 ha là chuy n sang
i dân v# phát tri n kinh t , xã h i, nh t là t ng dân s c h c.
t ch a s' d!ng 93,1145 ha là
do ó ng
t ,, ph!c v! nhu
t phèn ch a có h th ng kênh r ch r'a phèn,
i dân ch a khai phá i vào s' d!ng.
2.2.4. Nh:n 7nh chung v+ t3ng quan
Qua nghiên c%u v# t&ng quan, i#u ki n t( nhiên – kinh t xã h i và qua quá
trình i#u tra th(c t t i xã Phú Hòa
ông, có th rút ra m t s thu n l"i và khó kh n
i v i ngành ch n nuôi bò s$a.
8
Thu:n l;i
Hi n nay, ngành tr ng tr t h u nh không còn mang l i ngu n thu nh p &n
cho ng
nh
i dân n$a, nhi#u h gia ình ã không tr ng lúa, tr ng các lo i hoa màu mà
ã chuy n sang mô hình ch n nuôi bò s$a.
V i khí h u nhi t
quanh n m,
i gió mùa, ánh sáng d i dào là i#u ki n thích h"p tr ng c=
m b o ngu n th%c n thô xanh cho bò s$a.
Bên c nh ó ngu n n
c gi ng d i dào, luôn áp %ng
y
nhu c u n
c
trong sinh ho t c ng nh trong ch n nuôi bò s$a, vì ây là ngành ch n nuôi c n khá
nhi#u n
c
t.m bò và v sinh chu ng tr i hàng ngày.
Thêm vào ó, ng
i dân n i ây v n xu t thân t< nông dân, có truy#n th ng
ch n nuôi, nên ph n nào giúp ng
i dân d/ dàng trong vi c ti p thu k; thu t ch n nuôi
bò s$a.
Và m t thu n l"i áng k
n là trên
h u nh không lo l.ng v# khâu tiêu th!,
a bàn xã có tr m thu mua s$a, ng
i dân
ng th i c ng gi m chi phí i l i, không ph i
v t v khó kh n i bán , xa.
Khó kh n
Bên c nh nh$ng thu n l"i thì ngành ch n nuôi bò s$a c ng v n t n t i nh$ng
khó kh n:
93,1145 ha
t nhi/m phèn n ng ch a có h th ng kênh r'a phèn nên ch a
a vào s' d!ng, ây c ng là m t y u i m.
"c
Trình
v n hóa c a các h ch n nuôi không #u nhau, ch a th t s( áp d!ng
bài b n k; thu t ch n nuôi, ch a ti p c n m t cách nhanh chóng các k; thu t tiên ti n,
d n
n ch n nuôi còn nhi#u h n ch , n ng su t s$a ch a cao.
Ngành công nghi p ch bi n th%c n t i xã ch a phát tri n, d n
tinh và ph! ph m cao do m t các chi phí trung gian v n chuy n.
n giá th%c n
ây là khó kh n mà
h u h t các h ch n nuôi #u g p ph i.
Tuy i#u ki n khí h u thu n l"i cho vi c tr ng c=, nh ng di n tích
h n ch , thi u nh$ng
ng c= l n
t ai l i
ch n nuôi bò s$a, t n thêm m t kho n chi phí
th%c n.
2.3. Vài nét v+ tình hình ch n nuôi bò s a t i Thành Ph H Chí Minh và t i xã
Phú Hòa ông
9
2.3.1. Tình hình ch n nuôi bò s a t i thành ph H Chí Minh
Trong nh$ng n m vn
c thì TPHCM c ng ã t
TPHCM
"c x p là t7nh %ng
c
d!ng ngu n lao
y m nh phát tri n ch n nuôi bò s$a. N m 2005
u trong 10 t7nh nhi#u bò s$a nh t v i s l "ng bò
s$a 56.162 con và s n l "ng s$a
t o i#u ki n cho ng
ng phát tri n m nh mB c a c
t 130.054 t n. Ngành ch n nuôi bò s$a phát tri n
i dân có công n, vi c làm, th(c hi n xóa ói gi m nghèo, t n
ng th t nghi p, làm g m i ph n nào t n n xã h i, huy
rãi ngu n v n tín d!ng…
ng r ng
ây là mô hình ch n nuôi ph& bi n nh t trong các mô hình
ch n nuôi nói chung, m t mô hình ã
"c s( quan tâm khá l n c a các c quan có
ch%c n ng trong các n m qua.
B ng 2.4. Tình Hình Phát Tri n Bò S a TPHCM Qua Các N m
N m
2005
2007
2008
2009
56.162
59.925
69.531
73.328
35.545
38.209
40.406
175.950
189.135
200.010
Ch< tiêu
T&ng àn bò s$a (con)
Bò cái s$a (con)
S n l "ng s$a (t n)
130.054
Ngu n: t&ng c!c th ng kê
B ng 2.4 cho th y t&ng àn bò s$a t ng liên t!c qua các n m. N m 2005 ch7 có
kho ng 56.162 con thì
n 2009 t&ng àn bò s$a c a thành ph
ã
t
n 73.328 con.
Cùng v i s( t ng lên c a s l "ng bò s$a thì s n l "ng s$a c ng t ng khá m nh, n m
2005 ch7
ph
t 130 ngàn t n, t ng liên t!c qua các n m và
n 2009 s n l "ng s$a thành
t h n 200 ngàn t n. Dù s n l "ng s$a ã t ng lên nh v y nh ng v n không
áp %ng nhu c u tiêu th! trong n
c. Trong t
ng lai 2010 – 2015 t ng tr ,ng kinh
t t ng, m%c s ng c a nhân dân ta ngày càng
"c c i thi n, m%c tiêu th! các s n
ph m có giá tr dinh d
ng cao nh s$a sB t ng nhanh, mà nhanh nh t là , các thành
ph , các khu ô th , khu công nghi p, khu du l ch. Tr
ch n nuôi
s$a trên
y kh quan trong t
c d( oán v# m t tình hình
ng lai là i#u ki n thu n l"i
a bàn thành ph phát tri n.
2.3.2. Tình hình ch n nuôi bò s a t i xã Phú Hòa ông
10
các h ch n nuôi bò
Quá trình phát tri n
Ngành ch n nuôi bò s$a t i xã ã b.t
ch n nuôi nh= lK, manh mún, ng
u t< nh$ng n m 1990. Lúc
i dân ch a quan tâm
n vi c ch n nuôi bò s$a. D n
d n cùng v i s( phát tri n c a n#n kinh t thì nh n th%c c a con ng
&i, nhu c u v# v t ch t và tinh th n ngày m t cao h n. Ng
s%c kh=e nhi#u h n, nhu c u dinh d
chính là nhu c u dinh d
i c ng ã thay
i dân b.t
u quan tâm
ng gia t ng, và m t trong nh$ng nhu c u trên
ng l y t< s$a,
c bi t là s$a bò. A nh$ng khu ô th l n nh
TPHCM thì nhu c u ó l i càng cao h n bao gi h t. Tr
nh n th y t m quan tr ng và b.t
u ch7 là
u quan tâm h n
c tình hình trên, ng
i dân
n mô hình kinh t ch n nuôi bò
s$a, hòa theo xu th phát tri n ngành bò s$a khu v(c và thành ph thì ngành ch n nuôi
bò s$a t i xã ã xu t hi n, t n t i, và ngày càng phát tri n qua su t 19 n m nay.
Phân b
àn bò t i xã
B ng 2.5. Phân B
àn Bò S a t i Xã Phú Hòa ông
VT: Con
Bò
'p
c
Bò cái ã
H:u b7
v=t s a
Âp Ch"
Bê
c, cái
T3ng àn
( < 1 tu3i)
9
1
10
7
3
68
218
12
146
Phú Trung
Phú Thu n
58
129
3
86
Phú L"i
133
B n C=
85
24
8
117
Phú Bình
15
31
32
3
81
Phú An
46
123
11
73
253
Phú M;
14
65
40
9
128
Cây Tr.c
27
11
24
62
Cây Trâm
118
159
42
319
89
121
3
216
150
425
Phú Hòa
Phú Hi p
3
275
Ngu n: h i nông dân xã PH
Toàn xã có 2.043 con bò s$a, trong ó p Phú Thu n, Phú An, Cây Trâm, Phú
Hòa,
c bi t là Phú Hi p là nh$ng p có t&ng àn bò s$a t
11
ng
i cao trong xã,
ng
i dân ch n nuôi n i ây có nhi#u kinh nghi m, và có kh n ng ti p thu t t khoa
h c k; thu t.
Vài nét v+ các gi ng bò t i xã
Trên
a bàn xã hi n nay g n nh h n 90% là nuôi gi ng F2, bên c nh ó có
m t ph n nh= nuôi F1 và F3.
t hi u qu cao trong mô hình ch n nuôi bò s$a, thì
khâu quan tr ng nh t là ch n gi ng, m t con gi ng t t, phù h"p v i i#u ki n khí h u,
thu n l"i cho sinh tr ,ng và phát tri n thì sB cho n ng su t s$a cao, mang l i l"i nhu n
cho ng
i ch n nuôi.
- Gi ng bò Hà Lan F1(50% HF)
Gieo tinh bò Hà Lan cho bò cái n#n lai Sind
t o ra bò F1. Bò th
ng có màu en
tuy#n, t m vóc l n (kh i l "ng bò cái kho ng 300 – 400kg), b u vú phát tri n, thích
nghi t t v i i#u ki n môi tr
ng ch n nuôi c a Vi t Nam.
- Gi ng bò Hà Lan F2 (75% HF)
Bò cái F1 ti p t!c gieo tinh bò Hà Lan
tr.ng en. Bò có t m vóc l n,
t o ra bò F2. Bò th
ng có màu lang
u vú phát tri n, thích nghi t t v i i#u ki n ch n nuôi
t i Vi t Nam. Vào giai o n hi n nay, nh$ng con bò t t n ng su t s$a
t
n 20 – 25
kg/ngày
- Gi ng bò Hà Lan F3
Bò cái F2
"c ti p t!c gieo tinh bò Hà Lan
t o ra bò lai F3. Bò th
ng có
màu lang tr.ng en (màu tr.ng nhi#u h n). Bò cái có t m vóc l n, b u vú phát tri n,
nh ng bò l i không thích nghi t t v i i#u ki n khí h u n
d
ng ch m sóc v i i#u ki n
V i nh$ng
c ta, ch7 khi
"c nuôi
c bi t, th t t t thì bò sB cho n ng su t cao.
c tính c a các lo i bò nh trên thì t i xã hi n nay nông dân ch n
nuôi ph& bi n nh t là gi ng bò F2. Gi ng F1 thì ch t l "ng s$a t t h n, d/ nuôi nh ng
s n l "ng s$a không nhi#u, không áp %ng nhu c u kinh t c a h nông dân. Trong
khi ó gi ng bò F2 thì vm ngu n thu nh p hàng ngày c a h gia ình, góp ph n c i thi n
dân, vì v y mà ng
i s ng ng
i
i nông dân ch n nuôi nhi#u nh t. Bò F3 không phù h"p v i mô
hình nuôi gia ình vì c n s( hi u bi t và m t ch
12
ch m sóc khá
c biêt.
CH$%NG 3
N I DUNG VÀ PH$%NG PHÁP NGHIÊN C>U
3.1. N i dung
3.1.1. Khái ni m kinh t* h
Nông h hay h gia ình nông dân là
khá
n v s n xu t c b n, là
n v kinh t
c bi t, là t bào kinh t xã h i, là hình th%c t& ch%c c s, c a nông nghi p nông
thôn ã t n t i t< lâu
i , các n
c nông nghi p. Nông h bao g m t t c các thành
viên trong nông h g.n bó ch t chB v i nhau trên các m t quan h s, h$u v# t li u
s n xu t, quan h phân ph i s n ph m và quan h qu n lý, các thành viên trong nông
h có cùng chung m!c ích là thoát kh=i ói nghèo, phát tri n kinh t ngày càng giàu
có. Do th ng nh t v# l"i ích nh th nên các thành viên sB c g.ng làm h t mình
nâng cao thu nh p cho gia ình.
3.1.2. 2c i m kinh t* h
H nông dân là
n v s n xu t nh ng v i quy mô nh=, h c ng có
y u t , các t li u ph!c v! s n xu t.
ng,
y
các
ó là các ngu n l(c sLn có c a nông h nh : lao
t ai, v n, k; thu t, công c!… T< các y u t s n xu t ó nông h sB t o ra các
s n ph m cung c p cho gia ình và xã h i. Do s n xu t v i quy mô nh= nên s l "ng
hàng hóa t o ra c a t
y
nên ch t
l "ng c a s n ph m làm ra c ng ch a cao.
H nông dân là
n v tiêu dùng. Các s n ph m t o ra nh-m áp %ng cho nhu
c u tiêu dùng c a gia ình h là chính, n u còn d h sB cung c p ra th tr
cách trao &i ho c buôn bán. C ng có m t s nông h chuyên s n xu t
th tr
ng. Ho t
ng b-ng
cung c p ra
ng s n xu t chính c a các nông h là tr ng tr t và ch n nuôi. Tr
kia, h u h t các nông h
#u s n xu t
cung c p cho nhu c u c a gia ình h .
c
ó là
c tính t( cung t( c p c a các h nông dân. Nh ng trong quá trình phát tri n c a
n
c, các h nông dân c ng ã có nh$ng b
13
c &i m i khá quan tr ng. H
t
ã ti n
