Ths. Hoàng Thị Lan Hương
1
BOP - Bank of Pakistan???
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
2
Tổng quan về cán cân thanh toán quốc tế
Nội dung của cán cân thanh toán quốc tế
Lập và hạch toán cán cân thanh toán quốc tế
Phân tích cán cân thanh toán quốc tế
Cân bằng cán cân thanh toán quốc tế
Cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam
Câu hỏi nghiên cứu và thảo luận
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
3
BP:
Cán cân thanh toán quốc tế
- Bảng quyết toán thống kê tổng hợp
- toàn bộ luồng vận động của hàng hóa,dịch vụ
và tư bản
- giữa đối tượng cư trú của 1 quốc gia với đối
tượng không cư trú của quốc gia đó
- trong khoảng thời gian một năm
1 số ví dụ
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
4
Thời hạn cư trú: > 01 năm
Nguồn thu nhập: trực tiếp tại quốc gia đó
Trường hợp ngoại lệ:
- Các tổ chức quốc tế (IMF, WB, UN…): đối tượng
không cư trú của mọi quốc gia
- Đại sứ quán, lưu học sinh, khách du lịch: đối tượng
không cư trú của nước đến bất kể thời hạn cư trú bao
lâu
- Các công ty đa quốc gia: CN tại nước nào là đối
tượng cư trú của nước đó
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
5
Là căn cứ xác định mức đóng góp của các thành viên
IMF
Là điều kiện quan trọng để IMF xem xét và thông qua
các chương trình cho vay hay hỗ trợ điều chỉnh BP
Là cơ sở tin cậy cho cơ quan quản lý nhà nước hoạch
định chiến lược kinh tế vĩ mô
Đánh giá thực trạng và triển vọng kinh tế đối ngoại
của một quốc gia
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
6
???
???
???
BP
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
7
Ai
lập BP?
Đồng tiền ghi trong BP?
BP: Balance sheet?
Phân loại BP: thời kỳ và thời điểm
Kết cấu BP: 2 khoản mục chính
- Cán cân vãng lai (Current balance/account)
- Cán cân vốn – tài chính (Capital/Financial
balance/account)
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
8
CC thương mại
CC vãng lai
CC dịch vụ
CC thu nhập
Chuyển giao VL 1 chiều
BP
CC vốn dài hạn
CC vốn
CC vốn ngắn hạn
Chuyển giao vốn 1 chiều
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
9
A. Current account
Visible balance
1. Net ex/im of goods
2. Net ex/im of services
3. Net income
4. Net transfers
Invisible balance
B. Capital account
C. Financial account
1. Net FDI
2. Net portfolio investment
3. Other financial items
A+B+C=Basic Balance
D. Net errors & omissions account
E. Official Reserves account
A+B+C+D=Overall Balance
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
10
BP:
flow statement, not a balance sheet!
Lý thuyết: bút toán kép (double-entry
bookkeeping)
Thực tế: bút toán độc lập
Nguyên tắc:
◦ - Phát sinh cung ngoại tệ hoặc cầu nội tệ: +
◦ - Phát sinh cầu ngoại tệ hoặc cung nội tệ: -
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
11
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
12
Nội dung
- Xuất khẩu hàng hoá
150
- Nhập khẩu hàng hoá
200
Thu
Chi
(+)
(-)
Cán cân bộ phận
Cán cân tích luỹ
Cán cân thương mại
- Thu xuất khẩu dịch vụ
120
- Chi nhập khẩu dịch vụ
160
Cán cân dịch vụ
- Thu từ thu nhập
20
- Chi trả thu nhập
10
Thu nhập
- Thu chuyển giao vãng lai
30
- Chi chuyển giao vãng lai
20
Chuyển giao vãng lai
- Vốn dài hạn chảy vào
- Vốn dài hạn chảy ra
140
50
Cán cân vốn dài hạn
- Vốn ngắn hạn chảy vào
20
- Vốn ngắn hạn chảy ra
55
Cán cân vốn ngắn hạn
- NHTW bán ngoại hối
100
- NHTW mua ngoại hối
85
Dự trữ ngoại hối
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
13
Hạch toán vào BP của Việt nam
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
14
1. VN xuất khẩu gạo sang Mỹ trị giá 100 tr $, đồng thời
nhập khẩu từ Mỹ máy tính trị giá 100 tr $.
2.VN xuất khẩu gạo sang Mỹ trị giá 100tr $, được
thanh toán qua TK tiền gửi của VN mở tại NH Mỹ (TK
Nostro)
3. NHNN Việt nam mua trái phiếu KB Mỹ trị giá 100tr
$, thanh toán qua TK tiền gửi của NHNN VN tại KB
Mỹ
4. CP Mỹ quyết định tặng cho VN hàng hóa trị giá
100tr $ nhằm trợ giúp đồng bào bị thiên tai
5. VN thanh toán tiền lãi trái phiếu và cổ tức cho nhà
đầu tư nước ngoài 100tr $ qua TK của nhà đầu tư nước
ngoài mở tại NH VN (TK Vostro)
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
15
Như thế nào là thặng dư- thâm hụt BP?
Thặng dư: tốt?
Thâm hụt: không tốt?
Ví dụ:
CCVL
CCV
VN
- 10
+ 21
TQ
+21
- 10
+11
+11
The same???
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
16
Thặng
dư
Cung ngoại tệ > Cầu
ngoại tệ
Tỷ giá giảm
Bất lợi cho XK
Thâm
hụt
Cung ngoại tệ < Cầu
ngoại tệ
Tỷ giá tăng
Bất lợi cho NK
Lạm phát
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
17
Là
thặng dư hay thâm hụt của các cán
cân bộ phận
Không chỉ nhìn vào số liệu của 1 năm mà
phải so sánh số liệu giữa các năm
So sánh với các nước có cùng chế độ tỷ
giá, có đặc điểm chính trị-kinh tế tương
đồng nhau
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
18
CCVL:1 chỉ số quan trọng phản ánh sự mất cân
bằng đối ngoại của 1 nước
Không nên chỉ nhìn vào số tuyệt đối để kết luận
1 nước có mức thâm hụt CCVL nhỏ nhưng có thể
chứa đựng nguy cơ bất ổn, trong khi 1 nước có
mức thâm hụt lớn nhưng không có nguy cơ bất ổn
CCTM (Trade bal.) luôn chiếm tỷ trọng lớn trong
CCVL và quyết định xu hướng biến đổi của
CCVL
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
19
CC
vốn: dùng để bù đắp thâm hụt của CCVL
FDI: xem xét tỷ lệ FDI/tổng vốn đổ vào nền
kinh tế, các tác động của FDI đến các bộ phận
trong BP
Nợ nước ngoài: xem xét các chỉ số
- Nợ đến hạn trả/kim ngạch XK
- Tổng nợ nước ngoài/GDP
- Tổng nợ nước ngoài/ kim ngạch XK
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
20
Các yếu tố cần xem xét:
- Mức độ linh hoạt của tỷ giá
- Mức độ mở cửa của nền kinh tế: đo bằng kim ngạch
XNK/GDP
- Những hạn chế về thương mại và chu chuyển vốn
Đánh giá mức dự trữ quốc tế
- Tính theo tuần nhập khẩu
- Dự trữ quốc tế/Nợ ngắn hạn nước ngoài
- Dự trữ quốc tế/ MB hoặc M2
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
21
Giai đoạn 2002-2008
Đơn vị tính: triệu USD
Nguồn: IMF và SBV
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
22
Khoản mục
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
(Est.)
-9238
I. Cán cân vãng lai
-676
-1935
-1565
-560
-164
-6992
1. Cán cân thương mại
-1054
-2582
-2287
-2439
-2776
-10360 -12284
2. CC dịch vụ
-749
-778
-872
-296
-8
-894
-2315
3. CC thu nhập
-794
-814
-891
-1205
-1429
-2168
-1969
4. Chuyển tiền ròng
1921
2239
2485
3380
4049
6430
7330
II. CC vốn
1071
4086
2447
3087
3088
17540
9175
1. FDI (ròng)
1609
1304
1342
1889
2315
6550
7800
2. Vốn trung-dài hạn (ròng)
458
974
1396
921
1025
2045
919
3. Vốn ngắn hạn (ròng)
-996
1808
-291
-588
-1565
2702
856
4. Đầu tư vào GTCG
--------
--------
--------- 865
1313
6243
-400
III. Sai số và thiếu sót
---------
---------
1398
-349
-100
395
2151
--------- -396
883
2131
4322
10199
-163
CC tổng thể
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
23
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
24
Ths. Hoàng Thị Lan Hương
25