Ứng dụng công nghệ ADN tái tổ hợp

Ứng dụng công nghệ
AND tái tổ hợp
TỔ 6: Vũ Mai Liên
Vũ Thị Lệ
Dương Thị Liên
Lê Thanh Huyền
Nguyễn Thanh Huệ
Nguyễn Duy Lân
Nguyễn Thị HƯơng


Nội dung chính

❖ 1. Khái Niệm
❖ 2.Ứng dụng của AND tái tổ hợp trong
-> Nông Nghiệp
-> môi trường
-> y dược
-> công nghiệp

❖ 3. Kết luận


1.Khái niệm
▶

DNA tái tổ hợp là phân tử DNA được tạo thành từ hai hay nhiều trình tự DNA của các loài sinh vật khác nhau. Trong kỹ
thuật di truyền, DNA tái tổ hợp thường là được tạo thành từ việc gắn những đoạn DNA có nguồn gốc khác nhau vào
trong vectơ tách dòng. Những vectơ tách dòng mang DNA tái tổ hợp này có thể biểu hiện thành các protein tái tổ hợp
trong các sinh vật

▶

Ví dụ:


Các bước chính tạo DNA tái tổ hợp

▶

Bước 1 :Chọn nguyên liệu

▶

Bước 2 :Công đoạn cắt với sự tham gia của enzyme RE kiểu II

▶

Bước 3 :Công đoạn nối với sự có mặt của DNA ligase




Nối đầu bằng
Nối đầu lệch


2.Ứng Dụng của AND tái tổ hợp
Trong Nông Nghiệp

GẠO VÀNG GIÀU VITAMIN A

- Gạo vàng là thực phẩm cây trồng chuyển gen được xếp đầu bảng sản phẩm chống đói, tăng cường sức khỏe tốt nhất cho
con người , đặc biệt là cung cấp vitamin A
( β-carotene) rất cần thiết cho ở thể trẻ nhỏ, hạn chế nguy cơ gây mù lòa
- chuyển gen mã hóa cho các enzym chuyển hóa pyrophosphat thành β- caroten

-> Gạo có hàm lượng β- caroten
 


LÚA CHỊU HẠN VÀ LỤT

▶
▶

Các nhà khoa học đã phát hiện loại gen Sub1A có thể giúp cây lúa tươi tốt trở lại sau một thời gan chịu hạn bằng cách
đâm ra những chồi non. Chính loại gen này cũng giúp lúa chịu đựng lũ lụt tốt hơn thông thường giúp con người tăng cao
sản lượng trong nông nghiệp.


KHOAI TÂY GIÀU PROTEIN

▶

Gen tổng hợp Lactoferrin là một protein có trong sữa người , được chuyển vào khoai tây, lúa và thu được cây khoai tây,
lúa có khả năng tổng hợp lactoferrin

ĐU ĐỦ KHÁNG BỆNH ĐỐM VÒNG DO VIRUS

▶

Hiện nay, các cây đủ trồng ở Việt Nam, cứ 6 tháng sau kh trồng là lại bị bệnh virus đốm vòng, khiến cây còi cọc , không
ra đươc nhiều quả. Vì vậy, người trồng cứ sau 1 vụ thường phải chặt đi trồng lại cây mới. Do đó mất rất nhiều thời gian,
công sức làm giảm hiệu quả kinh tế.

▶

Các nước khác trên thế giới cũng có tình trạng tương tự . Nhưng bằng công nghệ chuyển gen, họ đã tạo ra các loại giống
kháng được bệnh , có thể thu hoạch quả liên tục nhiều năm mà chỉ phải trồng 1 lần.


NGÔ CHUYỂN GEN GIÀU DƯỠNG CHẤT

▶

Chuyển gen mã hóa protein chứa nhiều methionine vào đậu tương và ngô -> tăng loại protein giầu methionine lên hơn
8% trong tổng số protein có trong hạt . Ngô được xem là sản phẩm chủ đạo của công nghệ chuyển gen, nó không chỉ
cho năng suất cao, chịu được sâu bệnh mà còn có hàm lượng dưỡng chất hữu ích cho người tiêu dùng.

▶

 


CHUỐI CHUYỂN GEN CHỐNG SUY DINH DƯỠNG

▶

Chuối chuyển gen là sản phẩm rất phổ biến ở các quốc gia châu phi, đặc biệt là Uganda nơi được coi là thực phẩm chủ
đạo. Mặt trái của loại chuối khi dùng làm thực phẩm là thiếu hụt sắt và vitamin A nên nhiều người dân ở đây bị suy dinh
dưỡng Để khắc phục tình trạng ,các chuyên gia ở ĐH Bách khoa Queenland ( Australia) đã lai tạo cho ra đời giống chuối
chuyển gen có tên là Cavendish Banana, có hàm lượng sắt và β-carotene cao.


CÀ CHUA GIÀU CHẤT CHỐNG OXY HÓA

▶

Các chuyên gia Trung tâm Nghiên cứu ở Anh đã tạo ra một loại cà chua chuyển gen rất đặc biệt có hàm lượng
anthocyanins rất cao, đây là chất chống chống oxi hóa có tác dụng giảm được rất nhiều bệnh cho con người , trong đó
có bệnh ung thư.


Cây bông

▶

Nhờ tái tổ hợp gen, cây bông chống chịu được chất
diệt cỏ , kháng côn trùng

▶

- vì các cây bông có gen độc Bt sẽ tự sinh ra chất
độc và do đó có thể giết sâu ở tất cả các mùa mà
không cần phun thuốc trừ sâu

TẠO GIỐNG HOA CÓ NHIỀU MÀU SẮC

-Có 3 nhóm anthocyanin cơ bản được phát hiện là dẫn xuất của các chất pelargondin, cyaniding và delphinidin
-Các sắc tố là dẫn xuất của

▶
▶
▶

Pelargondin: thường có màu da cam, hồng và đỏ
Cyaniding : có màu đỏ hoặc màu hoa cà
Delphinidin: có màu tía, màu xanh và màu xanh đen


HOA HỒNG XANH

▶

Giống hoa hồng xanh được tạo ra nhờ công nghệ gen, chuyển gen quy định sắc tố xanh Delphinidin của hoa violet sang
hoa hồng và loại bỏ các sắc tố đỏ và cam

▶

Gen Delphinidin không tồn tại ở hoa hồng tự nhiên. Hoa hồng xanh được phát triển thành công lần đầu tiên vào năm
2004 bởi tập đoàn Florigene, Australia

▶

 

Động vật
CÁC BƯỚC TẠO ĐỘNG VẬT BIẾN ĐỔI GEN

▶ Tách chiết phân lâp gen mong muốn và tạo tổ hợp gen biểu hiện
trong tế bào động vật

▶ Tạo cơ sở vật liệu biến nạp
▶ Chuyển gen vào động vật
▶ Nuôi cấy phôi
▶ Kiểm tra động vật được sinh ra từ phôi chuyển gen
▶ Tạo nguồn động vật chuyển gen liên tục


CÁC PHƯƠNG PHÁP CHUYỂN GEN
Phương pháp vi tiêm
Chuyển gen vào tinh trùng
Chuyển gen nhờ virut
Chuyển gen nhờ liposome
Chuyển gen nhờ xung điện
Chuyển gen nhờ tế bào gốc

▶
▶
▶
▶
▶
▶

▶
▶

Các thành tự biến đổi gen của động vật:

▶
▶

 

▶

Một số giống cá được nuôi trồng rộng rãi như cá hồi Đại Tây Dương,
cá hồi bạc, cá mú văn,....

▶

Chuyển gen hormon sinh trưởng nhằm tăng khả năng sinh trưởng và
chất lượng sản phẩm dịch vụ biến đổi gen có nhiều thành công.

+ 1984 thành công đầu tiên ở Anh là những nghiên cứu chuyển gen
hormon sinh trưởng vào các hồi và cá vàng vào năm 1985 tại Trung
Quốc do Zhu và cộng sự.     

+ Hiện nay có hơn 19 loài cá biến đổi gen được đưa vào sản xuất
trong đó cá hồi chiếm ưu thế.

▶

Như cừu Tracy tại Scotland sữa có quy định protein người là a-antitrypsin có chứa tiềm năng điều trị bệnh xơ xương, sữa
cừu chứa protein Lactoferrin có tác dụng như 1 chất kháng sinh



▶

Các sản ohaamr tạo thành từ động vật biến đổi gen rất đặt. Tuy nhiên trong tương lai vai trò của động vật biến đổi gen
phục vụ lợi ích con người càng ngày càng lớn


2. Ứng dụng của công nghệ DNA tái tổ hợp trong
xử lý môi trường