ĐỀ THI OLYMPIC NĂM HỌC 2011- 2012 Môn Địa lí Lớp 10 CỤM TRƯỜNG THPT BA ĐÌNH – TÂY HỒ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
CỤM TRƯỜNG THPT
BA ĐÌNH – TÂY HỒ
ĐỀ THI OLYMPIC NĂM HỌC 2011- 2012
Môn Địa lí – Lớp 10
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề.
Đề thi gồm có 01 trang
Câu 1. (3 điểm)
a) Thế nào là giờ múi? Nêu cơ sở để phân chia các múi giờ trên Trái Đất.
b) Khi ở Hà Nội ( 105
0
52’ Đ ) là 8 giờ ngày 14/03/2012 thì cùng lúc đó giờ khu
vực tại các thành phố Bắc Kinh ( 116
0
30’ Đ ) và Oasintơn ( 76
0
53’ T ) là mấy giờ, ngày
nào?
Câu 2. (4 điểm)
a) Quy luật địa đới là gì? Nguyên nhân gây ra quy luật này.
b) Hãy chứng minh biểu hiện của quy luật địa đới qua sự phân bố lượng mưa
trên Trái Đất.
Câu 3. (4 điểm)
a) Nêu ý nghĩa của cơ cấu dân số theo độ tuổi.
b) Dựa vào Átlát Địa lí Việt Nam ( Trang 15 ) và kiến thức đã học, hãy nhận
xét và giải thích cơ cấu lao động đang làm việc phân theo khu vực kinh tế ở nước ta
thời kì 1995 – 2007.
Câu 4. (3 điểm)
Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố: đất đai, khí hậu, tiến bộ khoa học kĩ
thuật và thị trường đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp.
Câu 5. (6 điểm)

Cho bảng số liệu sau:
Sản lượng dầu thô, than sạch và điện của nước ta thời kì 2000 – 2009
Năm 2000 2005 2007 2009
Dầu thô ( triệu tấn ) 16,3 18,5 15,9 16,4
Than sạch ( triệu tấn ) 11,6 34,1 42,5 44,1
Điện ( tỉ kwh ) 26,7 52,1 64,1 80,6
a) Vẽ trên cùng một hệ trục tọa độ các đường biểu diễn tốc độ gia tăng sản
lượng dầu thô, than sạch và điện của nước ta thời kì 2000 – 2009 và nêu nhận xét.
b) Giải thích vì sao sản lượng điện của nước ta tăng nhanh trong những năm
gần đây?
------------------------ HẾT -------------------------
( Thí sinh được sử dụng Átlát Địa lí Việt Nam )
Họ và tên thí sinh: ………………………………….. số báo danh: ………………….
ĐỀ CHÍNH THỨC
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI OLYMPIC LỚP 10 – Môn: Địa lí
Câu Ý Nội dung điểm
1.
a)
b)
- Bề mặt TĐ được chia thành 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15 độ
kinh tuyến. Các địa phương nằm trong cùng một múi sẽ thống nhất
một giờ, đó là giờ múi.
- Cơ sở để phân chia các múi giờ: Do Trái Đất hình cầu và tự quay
quanh trục từ T sang Đ ngược chiều kim đồng hồ, thời gian quay
quanh trục một vòng là 24 giờ, đó là cơ sở để phân chia các múi giờ
trên TĐ.
- Hà Nội ở múi giờ 7, Bắc Kinh múi giờ 8, Oasin tơn múi giờ 19.
- Khi HN là 8 giờ thì Bắc Kinh là 9 giờ cùng ngày còn Oasintơn là
20 giờ, ngày 13/03/2012.
( 3 )

1

1


0,5
0,5

2.
a)
b)
- Khái niệm: QL địa đới là sự thay đổi có quy luật của các thành
phần địa lí và cảnh quan địa lí theo vĩ độ (từ XĐ về hai cực).
- Nguyên nhân:
+ Do dạng hình cầu của Trái Đất làm cho góc chiếu của tia sáng
MT tới bề mặt đất thay đổi từ XĐ về hai cực, vì vậy lượng BX MT
mà mặt đất nhận được cũng thay đổi theo.
+ Sự phân bố theo đới của lượng BXMT đã gây ra tính địa đới của
nhiều thành phần và cảnh quan địa lí trên TĐ.
Chứng minh biểu hiện của quy luật địa đới:
- Lượng mưa trên TĐ phân bố không đều theo vĩ độ :
+ Mưa nhiều nhất ở khu vực xích đạo
+ Mưa tương đối ít ở 2 vùng chí tuyến Bắc và Nam
+ Mưa nhiều ở 2 vùng ôn đới bán cầu Bắc và Nam
+ Mưa ít khi càng về 2 cực
( 4 )
1,0
0,75

0,75

0,5
0,25
0,25
0,25
0,25

3.
a)
b)
Cơ cấu dân số theo tuổi có ý nghĩa quan trọng vì nó thể hiện tổng
hợp tình hình sinh tử, tuổi thọ, khả năng phát triển dân số và nguồn
lao động của một quốc gia.
Nhận xét và giải thích:
- Cơ cấu lao động có việc làm theo KV kinh tế ở nước ta có sự
chênh lệch lớn giữa các khu vực:
+ Phần lớn lao động tập trung ở KV nông, lâm, thủy sản (DC)
+ Khu vực CN – XD và dịch vụ còn chiếm tỉ trọng nhỏ (DC)
Do nước ta vốn đi lên từ một nước NN, đại bộ phận dân cư đang
sống ở nông thôn, ngành kinh tế chính là nông – lâm - ngư….
- Cơ cấu lao động ở nước ta có sự chuyển dịch theo hướng tích cực,
tuy nhiên sự chuyển dịch còn chậm:
( 4 )
1

0,25
0,5
0,5
0,25

0,25
4.

+ Tỉ trọng LĐ khu vực nông, lâm, thủy sản giảm (DC)
+ Tỉ trọng LĐ khu vực CN – XD và DV tăng (DC)
Do nước ta đang đẩy mạnh CNH- HĐH, CN và DV có tốc độ phát
triển nhanh hơn nên nhu cầu về nguồn lao động ngày càng tăng…..
Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố:
- Đất đai: Là cơ sở đầu tiên quan trọng nhất để tiến hành trồng trọt.
Quỹ đất, tính chất và độ phì của đất ảnh hưởng đến quy mô, cơ cấu,
năng suất và sự phân bố cây trồng, vật nuôi (phân tích)
- Khí hậu: Ảnh hưởng trực tiếp đến việc xác định cơ cấu cây trồng,
thời vụ, khả năng xen canh, tăng vụ và hiệu quả sx nông nghiệp,
phân bố nông nghiệp (phân tích)
- Tiến bộ KH – KT: Tác động đến sự PT và PB nông nghiệp thông
qua việc:
+ Hạn chế được những ảnh hưởng của tự nhiên (phân tích)
+ Chủ động hơn trong hoạt động nông nghiệp, nâng cao năng suất
và sản lượng (phân tích và DC)
- Thị trường: Tác động mạnh mẽ đến SX nông nghiệp thông qua
giá cả nông sản, quy mô tiêu thụ…
0,5
0,5
0,25
( 3 )
0,5

0,5
1
1

5.
a)
b)
* Xử lí số liệu:
Tốc độ gia tăng sản lượng dầu thô, than sạch và điện của
nước ta thời kì 2000 – 2009 (đơn vị: % )
Năm 2000 2005 2007 2009
Dầu thô (triệu tấn) 100,0 113,5 97,5 100,6
Than sạch (triệu tấn) 100,0 294,0 366,4 380,2
Điện (tỉ kwh) 100,0 195,1 240,1 301,9
* Vẽ biểu đồ đường (vẽ dạng khác không cho điểm)
Yêu cầu:
- Vẽ đẹp, chính xác theo số liệu đã tính. Có tên BĐ, chú giải rõ ràng
cho 3 đường
- Thiếu tên BĐ hoặc chú giải, hoặc sai 1tỉ lệ…trừ 0,25 đ
* Nhận xét:
- Sản lượng dầu thô, than sạch và điện thời kì 2000 – 2009 đều có
xu hướng tăng.
- Tuy nhiên tốc độ tăng khác nhau:
+ Dầu thô: tăng chậm, giảm vào năm 2007 sau đó tăng (DC)
+ Than sạch: tăng nhanh nhất và liên tục (DC)
+ Điện tăng nhanh, nhất là giai đoạn gần đây (DC)
Sản lượng điện nước ta tăng nhanh những năm gần đây là do:
- Nhiều nhà máy điện được xây dựng và đi vào hoạt động.
- Nhu cầu về điện lớn và ngày càng tăng nhanh phục vụ CNH –
HĐH đất nước….
( 6 )
1
2
2

1