PHÂN TÍCH cốt TRUYỆN của xâu CHUỖI hạt

PHÂN TÍCH CỐT TRUYỆN CỦA XÂU CHUỖI HẠT
CUỘC ĐỜI
Guy de Maupassant sinh tại vùng Normandie ở miền bắc nước Pháp ngày 5 tháng
8 năm 1850 trong một gia đình giàu có.
Cha mẹ Maupassant ly thân năm ông lên mười một tuổi, và bà mẹ đã một mình
nuôi dạy con. Từ ảnh hưởng ấy, bà đã trở thành nhân vật nữ trong rất nhiều câu
chuyện của ông. Maupassant được gửi đến trường nội trú ở Yvetot vì bản tính bất
trị, hay nổi loạn. Ông từng học ở trường Phổ thông cao đẳng tại Rouen và được
bằng Cử nhân Văn chương. Sau khi tốt nghiệp, Maupassant gia nhập quân đội và
tham gia Chiến tranh Pháp–Phổ(1870–1871).
Năm 1871, ông đến Paris làm một viên chức nhỏ cho Bộ Hải quân. Từ
năm 1878 trở đi ông làm một viên chức Bộ Giáo dục. Cuộc đời làm viên chức nhỏ
kéo dài khá lâu, đã để lại nhiều dấu ấn trong tư tưởng và sự nghiệp của ông, góp
phần quan trọng vào việc hình thành "hình tượng con người bé nhỏ" - một kiểu
nhân vật văn học quan trọng sẽ ra đời vào cuối thế kỷ 19 và thịnh hành suốt nửa
đầu thế kỷ 20.
Với những khó khăn dồn dập, Maupassant ngày càng trở nên bi quan đến nỗi bị
chứng nhức đầu kinh niên không dứt, chỉ có thể làm dịu cơn đau bằng cách
hít ether. Việc lạm dụng ether đã gây cho ông nhiều ảo giác và cuối cùng
Maupassant bị sụp đổ tinh thần hoàn toàn. Rồi ông trở nên giàu có, và chi tiêu bừa
bãi vào thú ăn chơi. Nhưng sau thời gian này, ông trở nên tuyệt vọng, vào
năm 1892, ông tự sát nhưng được cứu sống.
Sau đó Maupassant bị giam trong dưỡng trí viện tư nhân Doctor Blanche tại Passy,
Paris.
Maupassant mất ngày 6 tháng 7 năm 1893, chỉ vừa 42 tuổi, trong thời kỳ thứ ba
của bệnh giang mai, căn bệnh đã sát hại cuộc đời của nhà văn.
SỰ NGHIỆP NGHỆ THUẬT
•

Truyện ngắn của Maupassant chứa đựng những nội dung phong phú và

biểu lộ khả năng nghệ thuật lớn. Với hơn 300 truyện ngắn được sáng tác
trong khoảng 10 năm, phản ánh nhiều mảng đề tài, nhiều số phận của con
người trong xã hội đã làm nên một Maupassant có vị trí vững vàng trong


nền văn hoá của toàn nhân loại, một Maupassant yêu quý trong lòng bạn
đọc trên toàn thế giới. Ở cây bút truyện ngắn tài ba này, những gì làm nên
tác phẩm của ông không phải là ngẫu nhiên tình cờ mà tất cả đều do ông
dụng công sắp đặt từ nhan đề, đề tài, cốt truyện, nhân vật, tình huống đến
hành động lời nói của nhân vật. Cách kể chuyện trong sáng hấp dẫn, kết
cấu chặt chẽ giữa các cảnh, các biến cố có quan hệ mật thiết... nhân vật và
người kể chuyện được đặt ở nhiều góc nhìn khác nhau tạo nên hiệu quả
thẩm mĩ cho câu chuyện... Tất cả những điều đó đã tạo nên một giọng điệu
rất riêng của Guy de Maupassant khiến ông không thể lẫn được với một
nhà văn nào khác.
Truyện ngắn Maupassant đi sâu vào thể hiện thói tư hữu, của sự thoái
hoá nhân cách do sự cám dỗ của lợi ích vật chất, phơi bày thói vị kỉ và sự
giả dối mà ông cho là nét tiêu biểu của con người và xã hội trưởng giả.
Mảng đề tài về cuộc chiến tranh Pháp - Phổ cũng được Maupassant đặc biệt
quan tâm. Ở đó những con người bình dị, những nhân phẩm mà trong cuộc
sống bình thường bị chà đạp, bỗng vụt sáng, tinh thần yêu nước, yêu cuộc
sống trỗi dậy trong họ với một vẻ đẹp lạ thường.
Về nghệ thuật truyện ngắn Maupassant có vẻ ngoài trong sáng, giản dị,
thường không dụng công xếp đặt; nghệ thuật kết cấu khéo léo; thoáng nụ
cười châm biếm, kín đáo. Có khi là sự đả kích cay độc quyết liệt. Có khi
hoà lẫn cảm thông, có khi nụ cười chỉ thoáng qua. Yếu tố hài hước chỉ
điểm xuyết ở nhiều cung bậc khác nhau.
Đọc truyện ngắn của Maupassant ta dễ dàng nhận thấy “mỗi truyện
ngắn của ông là một số phận con người được đặt vào quãng thời gian hoặc
vào thời điểm nào đó “sáng chói”, có khi nhiều bão tố, “tai biến”, nhưng

cũng có khi nhẹ nhàng, xúc động như một áng thơ văn xuôi - nó là “cánh


cửa bí ẩn những đau khổ tinh thần” để lại nỗi buồn man mác sâu xa trong
lòng người đọc” Thế giới nhân vật trong sáng tác của ông vô cùng phong phú.
Họ đều là những con người bình thường của cuộc sống như: viên chức, sĩ quan,
gái gianh hồ, sinh viên, nông dân, thuỷ thủ, tu sĩ, nghệ sĩ, quí tộc... song mỗi
nhân vật mang một dáng dấp riêng thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận của nhà
văn trước cuộc đời. Mỗi con người dù ở hoàn cảnh, tính cách nào cũng đem lại cho
người đọc những sự suy ngẫm .Phân tích cốt truyện của xâu chuỗi hạt Maupassant
đã xây dựng được những hình tượng nghệ thuật đặc sắc về con người ở
nhiều phương diện khác nhau của cuộc sống bằng các nhân vật thuộc đủ mọi
tầng lớp. Những nhân vật này là phương tiện cơ bản để qua đó tác giả khái quát
hiện thực một cách hình tượng; thể hiện nhận thức của mình về một cá nhân, một
loại người, một vấn đề nào đó của hiện thực. Mỗi con người, mỗi hoàn cảnh khi
hoá thân vào nhân vật, chính là công cụ dẫn dắt người đọc vào một thế giới riêng
của đời sống trong thời kỳ lịch sử nhất định. Mang trong mình tính hiện thực sâu
sắc, truyện ngắn của Maupassant luôn phảng phất nụ cười châm biếm hóm hỉnh
nhưng đôi khi chua chát, mỉa mai hoặc xót xa cho một hay nhiều số phận con
người trong xã hội.
Truyện ngắn “ Xâu chuỗi hạt” là một minh chứng khá đầy đủ thể hiện đầy đủ chất
nghệ thuật điêu luyện của nhà văn. Từ cách xây dựng nhân vật cũng như là xây
dựng cố truyện. nó được diễn ta một cách rõ nét về xã hội nước Pháp lúc bấy giờ.
Nhân vật cô vợ nổi bật lên với một nét tính cách tiêu biểu, không muốn chấp nhận
cuộc sống thực tại mà muốn có một cuộc sống sung sướng hơn, thoải mái hơn và
phải sống đáng với nhan sắc mà cô có được. Mặc dù đã được người chồng hết mực
yêu thương nhưng cái tư tưởng được sống trong nhung lụa khiến cô ngày đêm khó
chịu, bức bối. Chỉ vì ham muốn giàu sang, muốn được thể hiện mình mà cô đã phải
đánh mất đi cái nhan sắc trời phú trong vòng 10 năm. Mất đi chuỗi ngọc cũng là sự
trả giá cho nhưng ngu muộn, những mơ ước viễn vong mà cô xem đó là tất cả

những gì cô đáng được có. Có được một người chồng yêu thương chiều chuộng đã
là sung sướng lắm rồi, nhưng trái lại cô không chấp nhận mà xem đó là một việc
thiếu may mắn khi làm vợ anh. Để sau khi gặp lại, nhìn lại khoảng thời gian lao
dộng cực nhọc để trả nợ cô mới nhận ra rằng những ao ước đó đã làm cho cuộc
sống của cô trở nên khốn khó và tủi nhục. Với lối kể chân thực, dễ hiểu, tác giả đã
đưa đến cho chúng ta một truyện ngắn hàm chứa một ý nghĩa sâu sắc, một thái độ
mỉa mai đối với những con người mơ cao, đạo ngạo. Kẻ khốn khổ nọ lại quàng ách
khốn khổ vào kẻ cùng khốn khác. Chỉ vì một tối dạ hội, Mathilde đã phải trả giá
bằng mười năm lao động khổ sai để mua đền người bạn chuỗi hạt cô mượn. Sau


mười năm sống tằn tiện, kham khổ, một ngày kia cô gặp lại người bạn và hãnh
diện khoe về sự cố năm xưa, nhưng không ngờ đó lại chính là chuỗi hạt giả! Yếu tố
về cái ngẫu nhiên trêu đùa số phận người lao động hay xuất hiện trong các trang
văn của Maupassant. Muốn sống sa hoa, cao sang như một bà hoàng, có đồ hàng
hiệu nhưng lại không thể nhận biết được đâu là đồ hiệu đau là đồ giả. Mặc khác,
tác giả còn muốn nhắc nhở gợi mở cho bạn đọc một diều rằng chẳng có ai mà dám
đưa cho người khác mượn một thứ đồ đắt tiền, quý giá nhất của mình dù cho đó là
người quen thân như nào đi chăng nữa. Câu chuyện với hồi kết chứa đầy tính nhân
văn sâu sắc và hơn tất cả, câu chuyện đã đem đến cho người đọc những bài học sâu
sắc về cách sống cho con người. Đây là câu chuyện mang tính chất xã hội sâu sắc,
dù là thời đại nào đi nữa vẫn có những con người như thế. Đồng tiền, tính dục,
lòng tham, sự tàn nhẫn, ích kỉ,… là những vấn đề được Maupassant khai thác rất
sâu. Qua những trang văn của ông, nỗi buồn, sự cô đơn của con người dường như
chưa bao giờ thôi ám ảnh ngòi bút Maupassant.
Về kết cấu trong truyện ngắn “ chuỗi xâu hạt”.
Là truyện ngắn được viết theo lối kết cấu theo tình tự tuyến tính thời gian, đơn
truyện. Được kể theo ngôi thứ 3, đi từ quá khứ đến hiện tại và từ hiện tại người đọc
lại phải nhìn lại vào quá khứ. Quá khứ và hiện tại được tách biệt bằng khoảng thời
gian cụ thể là 10 năm. Và kết thúc truyện lại là câu trả lời đầy chua xót cho nhân

vật chính trong truyện.