Giáo án Tiếng Việt 5 tuần 9 bài: Tập đọcĐất Cà Mau

Giáo án Tiếng việt 5
Tập đọc
Đất cà mau
I. Mục tiêu
1. Đọc đúng các tiếng có âm, vần và thanh điệu dễ lẫn do ảnh hưởng của phát
âm địa phương. Đọc lưu loát toàn bài, ngắt nghỉ hơi đúng sau mỗi dấu câu và giữa
các cụm từ.
- Biết đọc diễn cảm bài văn với giọng nhẹ nhàng, tình cảm; nhấn giọng vào
những từ ngữ gợi tả, gợi cảm làm nổi bật tính chất khắc nghiệt của thiên nhiên và
tính cách con người Cà Mau.
2. Đọc hiểu
- Hiểu các từ ngữ trong bài.
- Hiểu được ý nghĩa của bài: Thiên nhiên Cà Mau đã góp phần hun đúc nên
tính cách kiên cường của con người nơi đây.
II. Đồ dùng dạy - học
- Tranh minh họa bài đọc trong SGK (phóng to). Bản đồ tự nhiên Việt Nam.
III. Các hoạt động dạy - học
Hoạt động dạy

Hoạt động học

A. Kiểm tra bài cũ
- Gọi hai HS lên bảng đọc bài Cái gì quý - HS thực hiện theo yêu cầu của GV.
nhất sau đó trả lời câu hỏi về nội dung
bài đọc.
- Nhận xét và cho điểm HS.
B. Dạy bài mới
1. Giới thiệu bài
- GV đưa bản đồ tự nhiên Việt Nam giới - HS lắng nghe.
thiệu cho HS biết vị trí của vùng đất HS
đang sống và nói qua về đặc điểm thời

tiết, thiên nhiên con người ở đó.
- GV chỉ cho HS biết vị trí của vùng Cà - HS quan sát nhận biết vị trí vùng đất
TaiLieu.VN

Page 1


Mau trên bản đồ.

Cà Mau trên bản đồ.

- GV đưa ra tranh minh họa phóng to và
nói: Mỗi vùng đất có những đặc điểm về
thiên nhiên con người khác nhau. Đây là
bức ảnh minh họa cho bài tập đọc Đất
Cà Mau. Các em hãy quan sát và cho
biết tranh vẽ những cảnh vật gì?

- HS quan sát và trả lời: ảnh chụp cảnh
vùng đất Cà Mau với những rặng cây
bần, cây bình bát, cây đước mọc xanh
rì. Nhà cửa của những người dân vùng
Cà Mau dựng dọc theo bờ kênh, dưới
hàng đước xanh rì. Từ nhà nọ sang nhà
kia người ta phải đi trên những cây cầu
bắc bằng thân cây .

- GV nói tiếp: Cà Mau là mảnh đất nơi - HS lắng nghe.
cực nam của nước ta thiên nhiên và con
người ở đây như thế nào? Để hiểu rõ

điều này chúng ta cùng đọc và tìm hiểu
bài Đất Cà Mau.
- GV ghi tên bài lên bảng.

- HS nhắc lại tên đầu bài và ghi vào vở

2. Hướng dẫn luyện đọc và tìm hiểu bài
a) Luyện đọc đúng
- GV yêu cầu một HS đọc toàn bài.

- Một HS đọc bài . Cả lớp theo dõi đọc
thầm trong SGK.

- GV chia đoạn để HS luyện đọc.

- HS nhận biết được ba đoạn của bài
văn. Mỗi lần xuống dòng là một đoạn.

- GV gọi ba HS tiếp nối nhau đọc từng - Ba HS nối tiếp nhau đọc bài. Mỗi HS
đoạn của bài, GV chú ý sửa lỗi phát âm, đọc một đoạn của bài.
ngắt giọng cho từng HS (nếu có).
- GV có thể ghi bảng những từ ngữ HS - HS luyện đọc các tiếng GV ghi trên
hay phát âm sai để luyện phát âm cho bảng lớp .
HS.
- Gọi HS nối tiếp nhau đọc bài lần 2.

- Ba HS đọc nối tiếp bài lần 2, mỗi HS
đọc một đoạn của bài. Cả lớp đọc thầm
theo dõi và nhận xét bạn đọc.

- GV yêu cầu một HS đọc các từ được - Một HS đọc to các từ được chú giải.
TaiLieu.VN

Page 2


chú giải trong SGK.

Cả lớp theo dõi trong SGK.

- GV hỏi HS nêu thêm những từ mà các
em chưa hiểu nghĩa, tổ chức cho các em
tự giải nghĩa cho nhau hoặc giải nghĩa
các từ mà các em không biết. Chẳng hạn:

- HS có thể nêu thêm các từ mà các em
chưa hiểu nghĩa, các em có thể trao đổi
để giải nghĩa cho nhau hoặc nghe GV
giải nghĩa.

+ Nẻ chân chim: rạn nứt ra tứ phía trông
giống dấu chân chim.
+ Phập phều: không ổn định lúc thế này
lúc thế khác.
+ Thượng võ: tỏ ra có khí phách và lòng
hào hiệp .
+ ...
- Yêu cầu HS luyện đọc theo cặp.

- Hai HS ngồi cùng bàn nối tiếp nhau

đọc từng đoạn của bài.

- Gọi HS đọc toàn bài.

- Ba HS nối tiếp đọc nhau đọc từng
đoạn của bài trước lớp.

- GV đọc diễn cảm toàn bài.

- HS theo dõi giọng đọc của GV.

b) Tìm hiểu bài
- Yêu cầu HS đọc thầm đoạn 1 và trả lời - HS đọc thầm và trả lời theo các ý sau:
câu hỏi: Vào mùa mưa (tháng ba, tháng + Vào mùa mưa khoảng tháng ba, tháng
4), mưa ở Cà Mau có gì khác thường?
tư, mưa ở Cà Mau rất thất thường: sáng
nắng chiều mưa, đang nắng đó mà mưa
đổ ngay xuống đó.
+ Mưa rào rất to và dữ dội nhưng
không kéo dài: Mưa rất phũ, hối hả,
mưa một hồi rồi tạnh hẳn.
+ Mưa thường đi kèm với gió rất to:
trong mưa thường nổi cơn giông.
- Yêu cầu HS đọc thầm đoạn 2 và trả lời
câu hỏi: Mưa thì thế còn vào mùa khô cái
nắng ở Cà Mau được tác giả miêu tả dữ
dội như thế nào?
TaiLieu.VN

- HS thực hiện theo yêu cầu của GV và

trả lời: Vào mùa nắng, nắng ở Cà Mau
cũng rất dữ dội đất nẻ chân chim, nền
nhà cũng rạn nứt.
Page 3


- Qua các hiện tượng thiên nhiên như - Thiên nhiên về thời tiết khí hậu ở đây
mưa, nắng chúng ta thấy thời tiết khí hậu rất khắc nghiệt.
ở vùng đất Cà Mau như thế nào?
- Với thời tiết, khí hậu khắc nghiệt như - HS trả lời theo các ý sau:
vậy cây cối trên vùng đất Cà Mau mọc + Cây cối không mọc riêng lẻ được
như thế nào?
phải mọc nương dựa vào nhau quây
quần thành chòm, thành rặng.
+ Do nhiều giông gió nên rễ cây phải
dài, phải cắm sâu vào lòng đất mới
đứng vững được.
+ Cây mọc rất tốt đước mọc san sát,
hàng đước xanh rì,
- Nhà cửa của người dân nơi đây được - Nhà cửa dựng theo bờ kênh, nhà nọ
dựng như thế nào?
sang nhà kia phải leo trên cầu bằng thân
cây đước.
- GV đưa lại tranh minh họa bài đọc cho - HS quan sát và lắng nghe.
HS quan sát để hiểu rõ hơn về nhà cửa,
cây cối đặc biệt là rễ của những cây
đước…và nói thêm: Cà Mau là vùng đất
sình lầy ngập mặn, sông ngòi chằng chịt
nên các cây cối chủ yếu là đước, bình
bát, sú, vẹt, chàm…mọc thành rừng và là

nơi trú ngụ của nhiều động vật đặc biệt là
cá và chim. Giao thông ở đây chủ yếu đi
lại bằng xuồng nên nhà cửa thường làm
ven theo bờ kênh để đi lại thuận tiện.
- Để chống chọi lại với hoàn cảnh sống - HS trả lời theo các ý:
khó khăn khắc nghiệt người dân nơi đây + Người dân Cà Mau thông minh, giàu
có những tính cách như thế nào?
nghị lực để chống chọi lại với những
khó khăn khắc nghiệt của cuộc sống
như thiên nhiên, thời tiết, thú dữ...
+ Họ yêu thích những hành động dũng
cảm chinh phục và chế ngự thiên nhiên.
Họ thích kể, thích nghe những huyền
thoại về người vật hổ, bắt cá sấu, bắt
TaiLieu.VN

Page 4


rắn hổ mây.
+ Họ đã giữ gìn và phát huy truyền
thống dân tộc đó là tinh thần thượng võ
của cha ông để khắc phục hoàn cảnh
sống khó khăn, khai phá và giữ gìn
mảnh đất tận cùng của Tổ quốc .
- Yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi
và trả lời câu hỏi: Mỗi đoạn văn trong
bài đều tập trung nêu rõ một ý. Hãy đặt
tên cho từng đoạn văn.

- HS trao đổi thảo luận theo nhóm đôi,
sau đó đại diện một nhóm trả lời các
nhóm khác theo dõi nhận xét. HS có thể
đặt tên như sau:
* Đoạn 1: Mưa ở Cà Mau.
* Đoạn 2: Cây cối trên đất Cà Mau.
* Đoạn 3: Người dân Cà Mau.

c) Luyện đọc diễn cảm
- Gọi ba HS đọc nối tiếp từng đoạn của - Ba HS đọc nối tiếp diễn cảm ba đoạn
bài. Yêu cầu cả lớp theo dõi bạn đọc.
của bài. Cả lớp theo dõi bạn đọc.
- GV hướng dẫn HS nhận xét để xác lập - HS nhận xét, tìm ra giọng đọc của bài,
kĩ thuật giọng đọc diễn cảm của bài.
giọng của nhân vật (như trên).
- GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm đoạn
văn sau (GV có thể chọn đoạn văn khác):
Sống trên cái đất mà ngày xưa, dưới sông “cá sấu cản trước mũi thuyền”,
trên cạn “hổ rình xem hát” này, con người phải thông minh và giàu nghị lực. Họ
thích kể, thích nghe những huyền thoại về người vật hổ, bắt cá sấu, bắt rắn hổ
mây. Tinh thần thượng võ của cha ông được nung đúc và lưu truyền để khai phá
giữ gìn mũi đất tận cùng này của Tổ quốc.
+ GV đọc mẫu: giọng chậm rãi cảm + HS lắng nghe và luyện đọc theo yêu
hứng ngợi ca những phẩm chất cao đẹp cầu của GV.
của người dân sống trên mảnh đất Cà
Mau.
- Yêu cầu HS đọc theo nhóm toàn bộ bài - Hai HS một nhóm, luyện đọc cho
văn.
nhau nghe.

TaiLieu.VN

Page 5


- Thi các nhóm đọc diễn cảm bài văn - Hai đến ba nhóm HS thi đọc trước
trước lớp.
lớp.
- GV nhận xét cho điểm từng HS.
3. Củng cố, dặn dò
- Nội dung của bài văn nói về điều gì?

- Thiên nhiên Cà Mau đã góp phần hun
đúc nên tính cách kiên cường của người
Cà mau.

- GV nhận xét giờ học. Dặn HS về nhà - HS ghi nhớ về nhà thực hiện theo yêu
tiếp tục luyện đọc bài tập đọc và đọc cầu của GV.
trước bài tập đọc tiếp theo

TaiLieu.VN

Page 6