Giáo án Tiếng Việt 5 tuần 9 bài: Tập làm vănLuyện tập thuyết minh, tranh luận

Giáo án Tiếng việt 5
Tập làm văn
luyện tập thuyết trình, tranh luận
I. Mục tiêu
Bước đầu có kĩ năng thuyết trình, tranh luận về một vấn đề đơn giản, gần gũi
với lứa tuổi.
1. Trong thuyết trình, tranh luận, nêu được những lí lẽ và dẫn chứng cụ thể, có
sức thuyết phục.
2. Biết trình bày, diễn đạt gãy gọn và có thái độ bình tĩnh, tự tin, tôn trọng
người cùng tranh luận.
II. Đồ dùng dạy - học
- Bút dạ và giấy khổ to cho HS thảo luận nhóm.
III. Các hoạt động dạy - học
Hoạt động dạy

Hoạt động học

A. Kiểm tra bài cũ
- Yêu cầu hai HS đọc lại mở bài và kết - Hai HS đứng tại chỗ thực hiện theo
bài mà các em đã được học ở tiết trước và yêu cầu của GV. HS dưới lớp theo dõi,
hoàn chỉnh ở nhà. Dưới lớp mở vở để GV nhận xét.
kiểm tra.
- GV nhận xét việc làm bài của HS ở nhà
và cho điểm.
B. Bài mới
1. Giới thiệu bài
- Trong cuộc sống, trong khi họp lớp, sinh - HS lắng nghe.
hoạt Đội, trong giờ ra chơi...đôi lúc các
em phải thuyết trình hoặc tranh luận (tức
là trình bày một vấn đề hoặc bàn cãi để
tìm ra lẽ phải) với nhau về một ván đề

nào đó. Làm thế nào để thuyết trình, tranh

TaiLieu.VN

Page 1


luận có sức hấp dẫn, có khả năng thuyết
phục người khác, đạt mục đích đặt ra?
Tiết học hôm nay sẽ giúp các em bước
đầu nắm được cách thuyết trình, tranh
luận về một vấn đề đơn giản, gần gũi với
các em.
- GV ghi tên bài lên bảng.

- HS nhắc lại tên đầu bài và ghi vào vở.

2. Hướng dẫn HS luyện tập
Bài tập 1
- GV yêu cầu một HS đọc to toàn bộ nội - Một HS đọc to Bài tập 1, cả lớp theo
dung Bài tập 1 trong SGK.
dõi đọc thầm trong SGK.
- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm. - HS nhận giấy khổ to và bút dạ, trao
GV phát giấy khổ to và bút dạ cho các đổi thảo luận trong nhóm với nhau để
nhóm để làm bài.
làm bài.
- Yêu cầu HS trình bày kết quả thảo luận.

- Đại diện từng nhóm dán bài làm lên
bảng và đọc to kết quả làm bài của

nhóm mình. Cả lớp theo dõi, nhận xét,
bổ sung.

- GV lựa chọn bài làm đúng nhất trên - HS lắng nghe.
bảng cho HS bổ sung chốt lại lời giải
đúng.
Đáp án:
a) Các bạn Hùng, Quý, Nam tranh luận về vấn đề: Cái gì quý nhất trên đời?
b) ý kiến, lí lẽ và cách trình bày lí lẽ của từng bạn như sau:
ý kiến của mỗi
bạn

Lí lẽ đưa ra để
bảo vệ ý kiến của
mình

Cách trình bày lí lẽ

Hùng:
- Quý nhất là lúa - Ai cũng phải ăn - Dùng câu hỏi có ý khẳng định.
gạo.
mới sống được.

TaiLieu.VN

Page 2


Quý:
- Qúy nhất là - Có vàng là có - Dùng câu hỏi có ý khẳng định; suy luận

vàng.
tiền, có tiền là sẽ dẫn dắt từ vàng ra tiền từ tiền ra mọi thứ.
mua được mọi
thứ.
Nam:
- Quý nhất là thì - Có thì giờ mới - Dẫn lời thầy giáo để khẳng định; suy
giờ.
làm ra được lúa luận...
gạo.
c) Thầy giáo muốn thuyết phục Hùng, Quý, Nam công nhận: Người lao động là
quý nhất.
- Thầy lập luận: Lúa gạo, vàng , thì giờ đều đáng quý nhưng chưa phải là quý nhất
vì không có người lao động thì lúa gạo, vàng bạc và thì giờ cũng trôi qua một cách
vô vị (phí phạm, không có ý nghĩa, không có giá trị gì cả).
- ý kiến của thầy thể hiện thái độ tôn trọng người khác: Thầy công nhận những thứ
Hùng, Quý, Nam đưa ra quả thật đều rất đáng quý như vẫn không phải là quý nhất.
Thầy nêu câu hỏi: “ Ai làm ra lúa gạo, vàng bạc, ai biết dùng thì giờ?”, rồi ôn tồn
giảng giải để HS bị thuyết phục bởi ý kiến của thầy: quý nhất trên đời là người lao
động.
Bài tập 2
- GV yêu cầu HS đọc to toàn bộ nội - Một HS đọc to Bài tập 2, cả lớp theo
dung Bài tập 2 trong SGK.
dõi đọc thầm trong SGK.
- GV nhắc lại yêu cầu của bài tập; phân - HS lắng nghe.
tích ví dụ để HS hiểu thế nào là mở
rộng lí lẽ và dẫn chứng.
- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm, - HS thực hiện theo yêu cầu của GV.
phân công mỗi nhóm đóng một vai suy
ngĩ và chuẩn bị ý kiến tranh luận (ghi
vắn tắt ra giấy nháp, cử đại diện trình

bày).

TaiLieu.VN

Page 3


- Yêu cầu từng tốp 3 HS đại diện cho 3 - Đại diện từng nhóm tranh luận đưa ra lí
nhóm (đóng các vai Hùng, Quý , Nam) lẽ bảo vệ ý kiến của nhóm mình. Cả lớp
thực hiện cuộc trao đổi tranh luận.
theo dõi.
- GV và HS nhận xét ý kiến tranh luận
của các bạn, đánh giá cao những HS
biết tranh luận sôi nổi, biết mở rộng lí
lẽ và nêu dẫn chứng cụ thể làm cho lời
tranh luận giàu sức thuyết phục.

- HS nhận xét ý kiến tranh luận của từng
bạn và có thể phân tích bổ sung thêm dẫn
chứng và lí lẽ để lời tranh luận thêm sức
thuyết phục.

Bài tập 3
- Yêu cầu HS đọc thầm bài tập và cho - Sắp xếp các câu trả lời đúng theo một
biết: Bài tập này yêu cầu chúng ta làm trình tự hợp lí và cho biết khi thuyết
gì?
trình, tranh luận người nói cần phải có
thái độ như thế nào?
- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm. - HS làm việc theo nhóm. Các nhóm
GV phát giấy khổ to và bút dạ cho các nhận giấy khổ to và bút dạ thực hiện theo

nhóm để các em làm bài.
yêu cầu của GV.
- Yêu cầu HS trình bày kết quả. GV - Đại diện mỗi nhóm dán kết quả bài làm
khuyến khích HS nói thêm giải thích rõ trên lớp, trình bày kết quả bài làm của
vì sao lại chọn ý kiến đó.
nhóm.
- GV và HS nhận xét chốt lại lời giải - HS thực hiện theo yêu cầu của GV.
đúng.
Đáp án:
a) Những câu trả lời đúng được sắp xếp lại theo trình tự hợp lí (bắt đầu là điều kiện
quan trọng, căn bản nhất)
1- Phải có hiểu biết về vấn đề được thuyết trình, tranh luận, nếu không,
không thể tham gia thuyết trình tranh luận.
2- Phải có ý kiến riêng về vấn đề được thuyết trình, tranh luận. Không có ý
kiến riêng nghĩa là không hiểu sâu sắc vấn đề, hoặc không dám bày tỏ ý kiến riêng,
sẽ nói dựa, nói theo người khác.
3- Phải biết cách nêu lí lẽ và dẫn chứng: Có ý kiến rồi còn phải biết cách
trình bày, lập luận để thuyết phục người đối thoại.
b) Khi thuyết trình, tranh luận, để tăng sức thuyết phục và bảo đảm phép lịch sự,

TaiLieu.VN

Page 4


người nói cần có thái độ ôn tồn, vui vẻ, hoà nhã, tôn trọng người nghe, người đối
thoại; tránh nóng nảy vội vã hay bảo thủ (không chịu nghe ý kiến đúng của người
khác, cố bảo vệ ý kiến chưa đúng của mình)...
3. Củng cố, dặn dò
- GV nhận xét giờ học, tuyên dương - HS lắng nghe.

những nhóm và các em HS tích cực
trong học tập.
- Dặn HS về nhà hoàn chỉnh Bài tập 3 - HS lắng nghe và về nhà thực hiện theo
vào vở.
yêu cầu của GV.

TaiLieu.VN

Page 5