Nguyễn khoa điềm đã định nghĩa bằng thơ về đất nước

Nguyễn Khoa Điềm đã định nghĩa bằng thơ về đất nước - Ngữ Văn 12
Bình chọn:

Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi...Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ.



Bình giảng bài thơ Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm - Ngữ văn 12



Bình giảng đoạn thơ trong đoạn trích Đất Nước - Ngữ Văn 12



Sau Cách mạng tháng tám, ông lại tự rèn luyện mình, dứt khoát từ bỏ lối sống cũ để...



Tìm hiểu đoạn trích Đất nước - Nguyễn Khoa Điềm - Ngữ văn 12

Xem thêm: Đất nước - Nguyễn Khoa Điềm Học trực tuyến Môn Văn học

DÀN BÀI
I. MỞ BÀI
Đất nước là nguồn cảm hứng chủ đạo trong sáng tác văn học, đặc biệ trong thơ ca hiện đại.
Một trong những nhà thơ tiêu biểu của thời kì chống Mĩ Nguyễn Khoa Điềm. Ông đã thể hiện
những cảm nhận và suy nghĩ của mình về đất nước trong trường ca Mặt đường khát vọng. Hai
mươi chín dòng thơ đầu có thể xem như một số định nghĩa về đất nước qua những hình tượng
cụ thể, động, gợi cảm, với giọng thơ sôi nổi, thiếl tha (ghi lại đoạn thơ đề bài),
II. THÂN BÀI

Hình ảnh đất nước trong đoạn thơ muôn màu muôn vẻ, sinh động lạ thường lắng đọng trong
tâm tưởng ta qua những liên tưởng kì thú. ý nghĩa về đất nước được nhà thơ diễn đạt qua
chiều dài của thời gian - đất nước đã có từ lâu đời và qua chiều rộng của không gian - đất nước
là cội nguồn của dân tộc.
1. Đất nước đã có từ lâu đời
a)Không định nghĩa bằng những dữ liệu, những khái niệm trừu tượng, nhưng nhà thơ đã giúp
ta cảm nhận ý nghĩa đất nước bằng những điều thật cụ thể, thân thuộc, bình dị. Đất Nước đã
có từ ngày đó... qua Sự tích trầu cau, qua truyền thuyết Thánh Gióng:
Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái "ngày xửa ngày xưa..." mẹ thường hay kể
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc.
Sự tích trầu cau biểu hiện tình nghĩa vợ chống gắn bó thuỷ chung. Truyện Thánh Gióng thể
hiện tinh thần bất khuất chống xâm lược của dân tộc ta từ thời dựng nước. Qua lời kể của
người mẹ thân yêu, tuổi thơ ta thâm nhuần những." tình cảm đầu đời về đất nước thân yêu.
b) Đất nước còn hình thành những mĩ tục thuần phong. Hình ảnh:


Tóc mẹ thì bới sau đầu,
Gợi lại cội nguồn dân tộc, là một trong những nét đặc thù của văn hoá Việt Nam không bao
giờ bị ngoại lai, dù phải trải qua hàng ngàn năm Bắc thuộc.
Đất nước cũng hình thành từ lối sống giàu tình nặng nghĩa:
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặng
gợi nhớ từ câu ca dao:
Tay nâng đĩa muối chấm gừng
Gừng cay muối mặn, xin đừng quên nhau.
- Theo tiến trình phát triển, dân tộc ta tiến lên nền văn minh nông nghiệp, từ việc xây dựng
mái nhà che mưa trú nắng:
Cái kèo, cái cột thành tên cuộc sống lao động nông nghiệp vất vả để lo cái ăn:
Hạt gạo phải một nắng hai sương, xay, giã, giần, sàng,

Đất Nước có từ ngày đó...
d) Ý thơ chợt quay về hiện thực đời thường thật cụ thể, gần gũi, gấn bó với mỗi người chúng
ta:
Đất là nơi anh đến trường,
Nước là nơi em tấm,
Đó cũng là nơi khắc ghi những kỉ niệm riêng tư thơ mộng tuyệt vời:
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm .
Đất nước còn là giang sơn yêu quý qua làn điệu dân ca trữ tình:
Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc"
Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biền khơi"
2. Đất nước là cội nguồn của dân tộc
a) Cùng với thời gian đằng đãng, hình ảnh đất nước còn trải rộng trong không gian mênh
mông, nơi phát sinh và phát triển của cộng đồng dân Việt từ sơ khai qua truyền thuyết Con
Rồng cháu Tiên:
Lạc Long Quân và Âu Cơ Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng Đất là nơi Chim về...
Nước là nơi Rồng ở.
Của giống dòng Lạc Việt.


b) Cho nên đất nước luôn tiềm tàng mối quan hệ máu thịt giữa các thế hệ quá khứ, hiện tại và
tương lai.

Xem thêm tại: />