Giáo án Ngữ văn 7 bài 25: Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu

DÙNG CỤM CHỦ -VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Hiểu thế nào là dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu.
- Nhận biết các cụm Chủ- Vị làm thành phần câu trong văn bản.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG,KỸ NĂNG:
1. Kiến thức:
- Mục đích của việc dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu.
- Các trường hợp dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu.
2. Kĩ năng:
a. Kỹ năng chuyên môn
- Nhận biết các cụm Chủ - Vị làm thành phần câu.
- Nhận biết các cụm Chủ - Vị làm thành phần của cụm từ.
b. Kỹ năng sống
- Ra quyết định lựa chọn cách dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu theo những
mục đích giao tiếp cụ thể của bản thân.
- Giao tiếp: trình bày suy nghĩ ý tưởng trao đổi về dùng cụm Chủ - Vị để mở
rộng câu
3. Thái độ:
- Trong từng văn cảnh dùng cụm C-V để mở rộng câu ( tức dùng cụm C-V để
làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ để bài văn thêm phong phú, đa
dạng, hấp dẫn hơn..
III. CÁC PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC TÍCH CỰC CÓ THỂ SỬ DỤNG:

TaiLieu.VN

Page


- Phân tích tình huống mẫu để hiểu cách dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu
- Động não : suy nghĩ, phân tích các ví dụ để rút ra những bài học thiết thực về

giữ gìn sự trong sáng trong
sử dụng câu tiếng Việt
- Thực hành có hướng dẫn.
- Học theo nhóm trao đổi phân tích
IV. PHƯƠNG PHÁP:
- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.
V. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định :
2. Kiểm tra bài cũ :

Câu hỏi

Câu 1. Nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ?(4 điểm)
Câu 2. Cho vd về câu CĐ ?Thử chuyển 1 câu đó thành câu bị động ? 4 điểm)
Đáp án và biểu điểm.
Câu

Đáp án

Điểm

- Chuyển từ ( hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu
và thêm các từ bị hay được vào sau từ ( hoặc cụm từ).
Câu 1

Câu 2

- Chuyển từ ( hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu,
đồng thời lược bỏ hoặc biến từ ( cụm từ ) chỉ chủ thể hoạt động thành
một bộ phận không bắt buộc trong câu.

Thầy giáo phê bình em

6

=>Em được Thầy giáo phê bình
=>Em bị Thầy giáo phê bình

TaiLieu.VN

4

Page


- Kiểm tra việc chuẩn bị bài của hs
3. Bài mới : GV giới thiệu bài
- Khi nói hoặc viết có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn
bình thường, Khi đó ta nói dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu, Vậy cụm Chủ Vị để mở rộng câu như thế nào cho hợp lí ta sẽ tìm hiểu bài học hôm nay..

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG BÀI DẠY

* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu I. TÌM HIỂU CHUNG
Thế nào là dùng cụm C-V để
mở rộng câu, Các trường hợp 1. Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng
dùng cụm C-V để mở rộng câu: câu:
- Hs : Đọc vd trong sgk

a. Tìm hiểu ví dụ Sgk/ 68:

? Xác định cụm danh từ trong - 2 cụm danh từ :
ta/không có
câu văn đó ?
- Những tình cảm ta không có
- Những tình cảm ta sẵn có

+ Những tình cảm
+ Những tình cảm ta /

sẵn có
- Mô hình

- Hs: Thảo luận, trình bày
- Gv: Chốt, ghi bảng
? Vậy trong câu văn đó có mấy
cụm danh từ ?

PT

TT

PS

Những

tình cảm

ta/không có
CN/VN

? Hãy nêu mô hình của cụm danh
từ ?
- Hs:2 cụm danh từ
? Vậy thế nào là dùng cụm chủvị để mở rộng câu? Cho vd minh
hoạ

Những

tình cảm

ta/sẵn có
CN/VN

+ Kết luận: Là dùng cụm chủ vị dưới hình
+ Tìm hiểu về các trường hợp thức giống một câu đơn bình thường, gọi

TaiLieu.VN

Page


dùng cụm c-v..
- Hs: đọc 4 vd trong sgk

là cụm C-V làm thành phần của câu hoặc
của cụm từ để mở rộng câu
b. Ghi nhớ: Sgk

? Tìm cụm C-V làm thành phần

câu hoặc thành phần của cụm từ 2. Các trường hợp dùng cụm C-V để mở
trong câu ?
rộng câu:
? Với câu a điều gì khiến người * Xét Ví dụ:
nói ( tôi) rất vui mừng, vững
a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui mừng và
tâm ? (Chị Ba đến )
vững tâm => Làm chủ ngữ
? Theo dõi câu b và trả lời , khi
bắt đầu kháng chiến nhân dân ta b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta
tinh thần rất hăng hái. => Làm vị ngữ
ntn?
c. Trời sinh là sen để bao bọc cốm , bao
bọc cốm, cũng như trời sinh cốm để nằm
? Chú ý câu c trả lời câu hỏi: ủ trong lá sen. => Làm phụ ngữ trong
Chúng ta có thể nói gì ?
cụm động từ
- Hs: Tinh thần rất hăng hái

- Hs: Trời sinh lá sen để bao bọc d. Nói cho đúng…. Cách mạng tháng tám
cốm, cũng như trời sinh cốm để ủ thành công => Làm phụ ngữ trong cụm
trong lá sen
danh từ
? Với câu d : Nói đúng ra phẩm
giá tiếng việt chỉ mới thực sự
được xác định và đảm bảo từ
ngày nào? - Cách mạng tháng
tám thành công

=> Các thành phần câu như CN, VN và

các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm
động từ, cụm tính từ đều có thể cấu tạo
bằng cụm C-V
* Ghi nhớ Sgk /68- 69.

? Với mỗi cụm C-V trên đóng vai
II. LUYỆN TẬP : Tìm cụm C-V và cho
trò gì ?
biết cụm C-V làm thành phần gì
? Trong những trường hợp nào có
thể dùng cụm C-V để mở rộng a. Chỉ riêng những người chuyên môn
mới định được => Cụm C-V làm phụ ngữ
câu ?
trong cụm danh từ
- Hs: Đọc ghi nhớ sgk.
b. Khuôn mặt đầy đặn => C-V làm vị ngữ
*HOẠT ĐỘNG2: Hướng dẫn
c. Các cô gái làng vòng đỗ gánh
luyện tập

TaiLieu.VN

Page


1. Bài tập 1:

=> C-V làm phụ ngữ trong cụm danh từ

? Bài tập 1 yêu cầu điều gì ?

Hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh
khiết, không có mảy may một chút bụi
nào

- HS: Thảo luận trình bày bảng.
- GV: Chốt ghi bảng

=> Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm
động từ
d. Một bàn tay đập vào vai ….hắn giật
mình
=> Cụm C-V làm chủ ngữ và làm phụ
ngữ

VI. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC, CỦNG CỐ DẶN DÒ
-Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu ?
- Nêu các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu. Học ghi nhớ , hoàn chỉnh
lại các câu ở phần luyện tập.
- Soạn bài “Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích”
VII. RÚT KINH NGHIỆM
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………

TaiLieu.VN

Page