Giáo án Ngữ văn 8 bài 22: Chiếu dời đô

Tiết 90.

CHIẾU DỜI ĐÔ
( Lí Công Uẩn )
A. Mục tiêu:
1/. Kiến thức :
Thấy được khát vọng của nhân dân ta về một đất nước độc lập, thống
nhất, hùng cường và khí phách của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh
được phản ánh qua “ Chiếu dời đô”.
Nắm được đặc điểm cơ bản của thể chiếu. Thấy được sức thuyết phục
to lơn của “ chiếu dời đô” là sự kết hợp giữa lí lẽ và tình cảm.
2/. Kĩ năng :
- Đọc diễn cảm, phân tích.
3/ Thái độ :
- HS vận dụng bài học để viết văn nghị luận.
B. Phương pháp : Nêu vấn đề, thảo luận, đàm thoại
C. Chuẩn bị :
1/ GV:Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án.
2/ HS: Học bài cũ, soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn.
D. Tiến trình lên lớp:
I.ổn định:
II.Bài Cũ: - Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “ Ngắm trăng” em thích câu
thơ nào nhất? Phân tích thàn công về nội dung, nghệ thuật của hình ảnh thơ đó?


Đọc thuộc lòng bài “ Đi đường” em rút ra được bài học gì cho bản thân qua
bài thơ
III.Bài mới: Giới thiệu bài : Lí Công Uẩn tức là Lí Thái Tổ là một vị vua
thông minh, nhân ái, có chí lớn và lập được nhiều chiến công. Năm Canh Tuất
Niên Hiệu Thuận Thiên thứ nhất 1010, Dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh nên
việc dựa vào địa thế núi rừng không còn phù hợp nữa nên Lí Công Uẩn đã viết bài

Chiếu bày tỏ ý định dời đô từ Hoa Lư ra thành Đại La. Chúng ta cùng tìm hiểu bài
chiếu này để nắm nội dung và cách lập luận như thế nào mà có giá trị thuyết phục
mạnh mẽ.
Hoạt động 1: I/Đọc

- Tìm hiểu chung

- Gọi HS đọc chú thích.

1/Tác giả, tác phẩm :

? Em hãy giới thiệu những nét nỗi bật về
Lí Công Uẩn?
? Em hãy cho biết văn bản này được viết
thể loại gì? dựa vào chú thích, em hãy nêu
những đặc điểm nỗi bật của thể chiếu?
? Bài chiếu được Lí Công Uẩn viết nhằm
mục đích gì?
- GV hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm,
làm nỗi bật tính thuyết phục của bài chiếu.
- GV đọc mẫu, gọi 1 HS đọc lại bài.
? Qua co bạn đọc em có thể nhận ra bài
chiếu được viết theo phương thức biểu đạt
nào? Nghị luận, vì sao em biết?
- HS đọc kĩ các từ khó ở chú thích.
- GV có thể hỏi lại một số từ.

2. / Đọc, hiểu từ khó:

Hoạt động 2: III/Đọc - Tìm hiểu văn bản:
? Em hãy đọc đoạn từ đầu cho đến “ Cho 1/ Viện dẫn sử sách nói về việc dời đô
nên vận nước dài lâu, phong tục phồn của các vua thời xưa bên Trung Quốc:
vinh” và cho biết tác giả đề cập đến điều
Nhà Chương nhà Chu nhiều lần dời đô
gì?
nhằm mưu toan nghiệp lớn, xây dựng
? Theo suy luận của tác giả thì việc dời đô vương triều phồn thịnh, tính kế lâu dài
của các vua nhà Chương, nhà Chu nhằm cho thế hệ sau.
mục đích gì?
? Quy luật khách quan phù hợp với
Kết quả: Đất nước vững bền, phát
nguyện vọng của muôn dân?
triển thịnh vượng.
? Kết quả của việc dời đô ấy?

? Tính thuyết phục cảu các chứng cớ và lí
lẽ đó là gì? có sẵn trong lịch sử ai cũng
biết, cũng thừa nhận.

Cách viện dẫn thể hiện:

? ý định dời đô bắt nguồn từ kinh nghiệm
lịch sử đã cho thấy ý chí mãnh liệt nào của Noi gương sáng, không chịu thua các
Lý Công Uẩn cũng như của dân tộc ta thời triều đại hưng thịnh trước.
lí?
Muốn đưa đất nước đến hùng mạnh
lâu dài.
2/ Soi sử sách vào tình hình thực tế,
nhận xét tính chất phê phán hai triều

? Đọc đoạn từ “ Thế mà hai chử nhà đến
không thể không dời đổi” và cho biết ở
đoạn này tác giả lập luận bằng cách nào?

Đinh, Lê, đóng đô một chổ là một hạn
chế:

? Theo Lý Công Uẩn việc hai nhà Đinh,
Lê không noi theo dấu cũ có những hạn
chế nào? - Triều đại không lâu bền trăm
họ hao tổn.
? Vậy tính thuyết phục của lí lẽ và chứng
cớ trên là gì? đề cập đến sự thật của đất
nước.
? Bằng những hiểu biết lịch sử, hãy giải
thích lí do hai triều Đinh, Lê vẫn phải dựa
vào vùng núi Hoa Lư để đóng đô? căn cú
chú thích 8.
- Thời đó nước ta luôn chống chọi với nạn
Câu cuối: Bộc lộ cảm xúc tác động
ngoại xâm.
đến tình cảm của người đọc.
? Tính thuyết phục của lí lẽ dời đô được
tăng lên khi người viết lòng vào cảm xúc
của mình: Trẫm rất đau xót...dời đổi. Cảm Khát vọng muốn thay đổi đất nước để
xúc đó phản ánh kì vọng nào của Lí Công phát triển đến hùng cường khẳng định
Uẩn.
sự cần thiết phải dời.

3/. Khẳng định thành la là một nơi tốt
nhất để định đô:
Lợi thế của Thành Đại La tất cả các
? Đọc đoạn cuối và cho biết đoạn nay tác
mặt, vị thế địa lí, vị thế địa vị, văn
giả khẳng định điều gì?
hóa, dân cư-> Thắng địa của đất Việt.
? Thành Đại La có những lợi thế gì để
Kì vọng thống nhất đất nước, hi vọng
chọn làm kinh đô của Đất Nước.


về sự vững bền của quốc gia.

? Người viết bộc lộ kì vọng gì qua những
sự tiên đoán của mình?

Kì vọng về một đất nước vững mạnh
và hùng cường

? Em có nhận xét gì về cách kết thúc bài
chiếu: là một câu hỏi không phải là một
mệnh lệnh? Kết thúc mang tính chất đối
thoại, trao đổi tạo sự đồng cảm.

Hoạt động 3 : IV/ - Tổng kết:
? Đọc bài chiếu em hiểu kì vọng nào của 1/. Nội dung:
nhà vua và của dân tộc được phản ánh?
- Ghi Nhớ: Sách giáo khoa.
? Qua bài chiếu em trân trọng những

phẩm chất nào của Lí Công Uẩn? Yêu
nước cao cả, tầm nhìn sáng suất về vận
Niềm tin vào tương lai dân tộc.
mệnh đất nước.
? Sự đúng đắn về quan điểm dời đô được
chứng minh như thế nào trong lịch sử?
? Nhận xét về trình tự lập luận và cách
thức lập luận?
2/. Nghệ thuật:

IV. Đánh giá kết quả :
- Nhận xét về cách lập luận của tác giả?


V. Hướng dẫn dặn dò :
Bài cũ:
-

Học tập cách lập luận của Lí Công Uẩn?
- Nắm nội dung, nghệ thuật.
Bài mới:
- Xem trước bài: “ Câu phủ định” Hình thức và chức năng chính của
câu phủ định. Câu PĐ thường được dùng trong trường hợp nào?