Giáo án Ngữ văn 8 bài 13: Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh

TiÕt 51 – Tập làm văn:

ĐỀ VĂN THUYẾT MINH
VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH
1. Mục tiêu:
a. Kiến thức: Giúp Học sinh:
- Hiểu đề văn và cách làm bài văn thuyết minh.
- Quan sát, tích luỹ kiến thức và trình bầy có phương pháp là được.
b. Kĩ năng:
- Rèn cho HS kĩ năng Nhận diện đề văn TM và cách làm bài văn TM.
- Tìm ý, lập dàn ý, tạo lập một văn bản thuyết minh.
- Rèn KN tự nhận thức và KN giải quyết vấn đề.
c. Thái độ: HS có ý thức làm bài văn TM đúng yêu cầu.
2. Chuẩn bị:
- GV: Giáo án, Các đề bài, hệ thống câu hỏi.
- HS: SGK, nghiên cứu bài ở nhà.
3. Các hoạt động dạy và học: (5p)
a . Kiểm tra bài cũ:
- Có những phương pháp thuyết minh nào? Để viết được bài văn thuyết minh
em phải sử dụng phương pháp thuyết minh nào? Vì sao?
b. Bài mới: Giới thiệu bài:


Các em đã được biết đặc điểm của phương pháp thuyết minh, 1 số phương
pháp thuyết minh cụ thể. Bài học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu về đề văn
thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh.
Hoạt động của GV

HĐ của HS

N D cầnđạt

HĐ1: HD tìm hiểu về đề văn thuyết minh. (7p)

- Gọi Học sinh đọc các để - Học sinh đọc.
văn.
- Các đề bài trên nói lên
- Nêu đối tượng thuyết minh .
điều gì?
- Đối tượng thuyết minh
có thể gồm những loại nào?

- Con người, đồ vật, di tích, con
vật, thực vật, món ăn, đồ chơi, lễ
tết....

- Làm thế nào để xác định
được đề văn ấy là đề văn - Khi đề không Yêu cầu kể
chuyện, miêu tả, biểu cảm, tức là
thuyết minh?
Yêu cầu giới thiệu thuyết minh,
giải thích.
- Hãy ra 1 đề văn thuyết
minh? ( Giáo viên tổ chức
Học sinh trò chơi tiếp sức ). - Học sinh chơi trò chơi tiếp sức.
Chia lớp thành 2 nhóm
Học sinh tự ra đề lần lượt từng
( trong 5 phút ).
bạn, bạn này về bạn khác lên.
- Yêu cầu Học sinh nhận
xét chéo.

I. Đề văn thuyết
minh.
1. Đề văn.
2. Nhận xét.


- Giáo viên sửa chữa bổ - Học sinh nhận xét chéo .
sung. Tuyên dương nhóm
làm việc tốt.
- Đề văn TM là gì?
- Tiếp thu.

Học sinh đọc ghi nhớ1.

*) Ghi nhớ1: SGK.
HĐ2 : HD tìm hiểu cách làm bài văn thuyết minh. (10p)
- Gọi Học sinh đọc.

- Đọc văn bản: Chiếc xe đạp.

- Đề Yêu cầu gì?
- Đề không có chữ "thuyết - Thuyết minh về chiếc xe đạp.
minh", nhưng rõ ràng là
thuyết minh. Vậy t/c của đề - Nếu đề miêu tả thì phải miêu tả
1 chiếc xe đạp cụ thể. Ví dụ:
bài thuyết minh là gì?
Chiếc xe đạp của em, mẹ em hoặc
bố em... xe màu gì ? xe nam hay
xe nữ, xe VN hay xe nước ngoài .

II. Cách làm bài
văn thuyết minh 1.
1. Ví dụ.
Văn bản: chiếc xe
đạp.
2. Nhận xét.


- Đề thuyết minh thì Yêu cầu
trình bầy xe đạp như 1 phương
- Đề này khác gì so với đề tiện giao thông( t.. ) đại chúng,
miêu tả ?
phổ biến. Do đó cần trình bầy về
cấu tạo, tác dụng của loại phương
tiện này.
1. MB: .........nhờ sức người: giới
thiệu khái quát về phương tiện xe
đạp.
2. TB: .....Tay cầm: Giới thiệu
- Chỉ ra phần MB, TB, KB cấu tạo xe đạp và nguyên tắc hoạt
và cho biết ND mỗi phần? động của nó.
3. KB: Còn lại:
- Nêu vị trí của chiếc xe đạp trong
đời sống của người VN hiện tại
và trong tương lai .
- Học sinh đọc.
- Có .
- Tác giả giới thiệu về chiếc - Học sinh tự bộc lộ.
xe đạp như thế nào ?

- Phương pháp phân tích, chia sự
- Có thể diễn đạt cách khác vật ra thành các bộ phận tạo thành
không? Hãy trình bầy cách để lần lượt giới thiệu.
diễn đạt của em
+ 3 bộ phận:
- Hệ thống chuyển động.
- Để giới thiệu chiếc xe


đạp thì phải dùng phương - Hệ thống điều khiển .
pháp gì ?
- Hệ thống chuyên chở .
- Bài viết chiếc xe đạp gồm
mấy bộ phận. Các bộ phận
đó là gì?
- Học sinh trình bày.

- Các bộ phận được giới
- Không: Vì nếu như vậy sẽ
thiệu theo thứ tự nào?
không nêu lên được cơ chế hoạt
động của xe cũng như công dụng
Có hợp lý không? Vì sao?
của xe.
- Nếu trình bầy theo lối liệt
kê: Xe đạp có khung
xe,bánh xe, càng xe, xích
lốp, đĩa, bàn đạp...có được
không? Vì sao?
Giáo viên kết luận: Cách

giới thiệu về chiếc xe đạp
như văn bản trên là hoàn
toàn hợp lý.
- Giáo viên gọi Học sinh
đọc ghi nhớ ( sgk ).

- Học sinh đọc ghi nhớ ( sgk ).


*) Ghi nhớ2: SGK.
HĐ3:HD HS luyện tập. (18p)
- Giáo viên chép đề lên - Giới thiệu về chiếc nón lá VN . III. Luyện tập.
bảng.
1. Bài tập 1.
- Học sinh lập dàn ý .
- Gọi Học sinh đọc.
1. MB: Vẻ đẹp đặc trưng, nét độc
- Yêu cầu Học sinh tìm đáo của nón là VN.
hiểu đề và lập dàn ý.
2. TB: - Giới thiệu nghề nón và
lợi ích kinh tế .
- Giới thiệu quy trình làm nón.
- Giới thiệu giá trị của nón lá .
3. KB: Vai trò của chiếc nón lá
trong chỉnh thể văn hoá Việt
- Nếu còn thời gian Giáo Nam.
viên có thể Yêu cầu Học


sinh viết đoạn văn MB và - Viết MB và TB, trình bày, nhận

TB.
xét.
Giáo viên đọc 1 số bài
thuyết minh mẫu.

- Nghe, hiểu.

c. Củng cố: (3p) Thế nào là đề văn TM? Cách làm bài văn TM?
d. Dặn dò: (2p) Về nhà:
- Học ghi nhớ .
- Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề trên ( bài tập 1 ).
- Lập dàn ý cho đề văn: "áo dài VN".
- Chuẩn bị cho bài mới: Tiết 52 : "Chương trình địa phương"( phần văn ).
- Yêu cầu: Lập danh sách các nhà văn, nhà thơ sống và sáng tác ở Hải Phòng.
- Sưu tầm các sáng tác: Thơ, Văn, Bài hát về thành phố Quê Hương.
____________________________________
------------