Giáo án Ngữ văn 8 bài 4: Lão Hạc

Tiết 13 - Vn ban:

lão hạc
-Nam Cao 1. Mục tiêu .
a. Kin thc: Giúp h/s :
- Thấy đợc tình cảnh khốn cùng và nhân cách cao qúy của
nhân vật Lão hạc, qua đó hiểu thêm về số phận đang thơng và
vẻ đẹp tâm hồn đáng trân trọng của ngời nông dân VN trớc CM
T8.
- Bớc đầu hiểu đợc nghệ thuật viết truyện đặc sắc của tác
giả: khắc họa NV với chiều sâu tâm lí, cách kể chuyện tự nhiên,
hấp dẫn, kết hợp giữa tự sự, trữ tình và triết lí.
b. K nng: -Rèn kĩ năng phân tích nhân vật qua độc thoại,
đối thoại.
- Vn dng kin thc v s kt hp cỏc phng thc biu t
phõn tớch tỏc phm t s.
- Rốn KN t nhn thc, KN gii quyt vn , KN t duy sỏng to...
c. Thỏi : Thấy đợc lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam
Cao ( thể hiện chủ yếu qua nhân vật ông giáo ): thơng cảm, xót
xa và trân trọng đối với những ngời nông dân nghèo khổ.
2. Chuẩn bị .
- GV: Giáo án, ảnh chân dung Nam Cao, bảng phụ.
- HS: Soạn bài, đọc kĩ chú thích.
3. Hot ng dy v hc: (5p)
a. Kiểm tra bài cũ.
- Qua các nhân vật anh Dậu , chị Dậu em có thể khái quát
điều gì về số phận và phẩm
cách của ngời nông dân VN trớc CM T8 ?
b. Bài mới .
Giới thiệu bài .
Nam Cao đợc coi là một trong những nhà văn xuất sắc trong

dòng văn học hiện thực . Đề tài trong các sáng tác của ông chủ
yếu viết về ngời nông dân và trí thức tiểu t sản . truyện '' Lão
Hạc '' là một bức tranh thu nhỏ về đời sống ngời nông dân trớc
cách mạng tháng 8 . Trong truyện tác giả không trực tiếp phản ánh
sự bóc lột , đàn áp của cờng hào , lí trởng mà tập trung miêu tả


quá trình ngời nông bị bần cùng hoá đên chỗ bị phá sản , lu
vong . Quá trình ấy diễn ra ntn ? Chúng ta cùng tìm hiểu bài
học.
Hoạt động của GV
HĐ của HS
ND cần đạt
Hoạt động 1 : Tỏc gi, tỏc phm.(5p)
I. Tỏc gi, tỏc phm.
1. Tác giả.
? Đọc chú thích về tác
- Theo dõi
- (1915 1951), quê
giả. Nêu ngắn gọn?
chú thích,
ở Hà Nam.
trả lời.
Là nhà văn xuất sắc.
2. Tác phẩm: Viết
năm 1943
Hoạt động 2
- Yêu cầu đọc, giọng ông
giáo: chậm, buồn, cảm
thông có lúc xót xa đau

đớn.
- Lão Hạc: khi đau đớn,
ân hận, dằn vặt.
- G đọc mẫu 1 đoạn. Gọi
h/s đọc tiếp.

? Đọc chú thích về tác
giả. Nêu ngắn gọn?

? Cho h/s hỏi - đáp chú
thích 5,6,21,22,43.

: HD đọc, hiểu vb.(10p)
- Nghe,
II. Đọc, hiu vn bn.
hiểu

1. Đọc.
- Lắng
nghe.
- Hs nối
nhau đọc
tiếp. Nhận
xét phần
đọc của
bạn.

- Hỏi đáp
dựa vào
phần chú

2. Từ khó: (SGK)

3. Bố cục:


? Truyện ngắn này có
thể chia làm mấy phần.
Nội dung của từng phần?
Hs tóm tắt lại văn bản?
( Tình cảnh của lão Hạc:
nhà nghèo, vợ đã chết,
con trai phẫn trí vì
không có tiền cới vợ bỏ
nhà đi.
- Tình cảnh của lão Hạc
với con chó Vàng , con
chó nh ngời bạn làm
khuây, nh kỉ vật của
đứa con trai).
HĐ 2 : HD
? Vì sao lão Hạc rất yêu
thơng
'' cậu Vàng '' mà vẫn
phải quyết định bán
cậu Vàng?

? Khi quyết định bán
cậu Vàng tâm trạng của
lão Hạc thể hiện ra sao?

? Sau khi bán '' cậu vàng
'' tâm trạng lão Hạc diễn
biến ra sao? Tìm các chi
tiết miêu tả bộ dạng, cử

thích /
46;47.

- Chia bố
cục.
- Tóm tắt

phân tích vb. (20p)
III.Tỡm hiểu chi tit.
1. Nhân vật lão
- Suy nghĩ, Hạc.
Tlời
- Lão Hạc đành lòng
bán con Vàng là điều
bất đắc dĩ. Lão quá
nghèo, sau trận ốm,
không việc làm, hoa
màu bị bão phá sạch.
Tiền dành dụm cạn
kiệt, nuôi thân
chẳng nổi,làm sao
có thể nuôi chó
->bán nó đi.
- Trả lời.
- Lão suy nghĩ, cất

nhắc nhiều lắm.
a. Tâm trạng của
- Tìm chi
lão Hạc sau khi bán
tiết
cậu vàng.
- Trình bày
- Bổ sung
- Lão coi đó là một


chỉ của lão Hạc khi kể lại
với ông giáo?
- Chốt ý.

- Tiếp thu.

? Qua việc lão Hạc bán
cậu Vàng
cho thấy lão là con ngời
ntn?

- Nhận xét.

- Khái quát ND tiết 1.

- Nghe,
nhận.

việc rất hệ trọng bởi

cậu vàng là ngời bạn
thân thiết, là kỉ vật
của anh con trai.
- Cố làm ra vui vẻ, cời
nh mếu, mắt ầng
ậng nớc , mặt đột
nhiên co rúm lại,vết
nhăn xô lại, ép cho nớc
mắt chảy ra, miệng
mếu máo, hu hu
khóc.
- Tự trách mình già
bằng này tuổi rồi mà
còn đánh lừa một con
chó.
-> Tâm trạng day
dứt, đau đớn, xót xa,
ân hận.
=>Lão Hạc là con ngời
sống rất tình nghĩa,
thuỷ chung, trung
thực, hết lòng yêu thơng con.

c. Củng cố: (3p) BT: Câu văn '' Kiếp con chó là kiếp khổ ....
kiếp ngời nh kiếp tôi chẳng hạn ''. Biểu hiện điều gì?
A. Sự chua chát của lão Hạc khi nói về thân phận mình .
B. Sự tự an ủi của lão Hạc đối với bản thân mình .
C. Sự thơng tiếc của lão Hạc đối với cậu Vàng .
D. Cả A,B,C đều sai .
d. Dặn dò: (5p)- Về nhà học bài, tóm tắt ,c din cm VB.

- Soạn tiết 2.
_______________________________
------------


Tiết 14 - Vn ban:

lão hạc

(Tip)

-Nam Cao1. Mục tiêu :
a. Kin thc: Giúp h/s:
- Thấy đợc tình cảnh khốn cùng và nhân cách cao qúy của
nhân vật Lão hạc , qua đó hiểu thêm về số phận đang thơng
và vẻ đẹp tâm hồn đáng trân trọng của ngời nông dân VN trớc CM T8.
- Bớc đầu hiểu đợc nghệ thuật viết truyện đặc sắc của tác
giả.
b. K nng:
- Rèn kĩ năng phân tích nhân vật qua độc thoại, đối thoại .
- Vn dng kin thc v s kt hp cỏc phng thc biu t p.tớch tỏc
phm t s.
- Rốn KN t nhn thc, KN gii quyt vn , KN t duy sỏng to...
c. Thỏi : Thấy đợc lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam
Cao: thơng cảm, xót xa và trân trọng đối với những ngời nông
dân nghèo khổ.
2. Chuẩn bị:
- GV: Giáo án, bảng phụ.
- HS: Soạn bài.
3. Hot ng dy v hc: (5p)

a. Kiểm tra bài cũ:
- Phân tích tâm trạng của lão Hạc sau khi bán cậu
Vàng?
b. Bài mới:
Giới thiệu bài.
Hoạt động của GV
HĐ của HS
ND cần đạt
Hoạt động 1: Tiếp tục tìm hiểu nhân vật lão Hạc. (25p)
I.
? Sau khi bán cậu Vàng lão
Tình cảnh
Hạc chọn cho mình cái
nghèo khổ, đói II.
chết. Vậy cái chết của lão
rách, túng quẫn III.
1. Nhõn vt Lóo Hc.
Hạc bắt nguồn từ nguyên
đã đẩy lão Hạc
a. Tõm trng ca Lóo
nhân nào?
đến cái chết
sau khi bỏn cu vng.
nh một h/đ tự
- Trớc khi tìm đến cái chết giải thoát.


sợ sẽ gây phiền hà cho hàng
xóm nên lão Hạc đã thu xếp,
nhờ cậy ông giáo rồi sau đó

tìm đến cái chết.
? Có ý kiến cho rằng lão Hạc
làm thế là gàn dở. Lại có ý
kiến cho rằng lão Hạc làm
nh thế là đúng. Vậy ý kiến
của em ntn?
- GV chốt ý.
? Qua việc làm đó giúp em
hiểu thêm gì về lão Hạc?

- Nghe, hiểu.

? Cái chết của lão Hạc có ý
nghĩa gì, em hiểu gì về
số phận ngời nông dân và
thực trạng xã hội lúc đó?

- Trao đổi
trong bàn, trả
lời.

- Suy nghĩ,
tbày ý kiến cá
nhân.
- Tiếp thu.
- Nhận xét.

? Khi nghe Binh T cho biết
lão Hạc xin bả chó ... n/v '' tôi
'' cảm thấy cuộc đời quả

thật ... đáng buồn , nhng
khi chứng kiến cái chết đau
đớn của lão Hạc '' tôi '' lại
nghĩ '' không cuộc đời ....
nhng lại đáng buồn theo
một nghĩa khác''. Em hiểu ý
- Nhận phiếu.
nghĩ của n/v
- Thảo luận 5
'' tôi'' ntn? (Y/C thảo luận
phút.

b. Cái chết của lão
Hạc.
- Nguyên nhân: tình
cảnh nghèo khổ, đói
rách và quá túng
quẫn .

- Là ngời cha hết
lòng vì con, sống
chu đáo, ngghĩa
tình, giàu lòng tự
trọng .
-> Chu đáo và giàu
lòng tự trọng.

- Góp phần bộc lộ rõ
số phận và t/c của lão
Hạc (của ngời nd

trong XHVN trớc
CMT8: nghèo khổ, bế
tắc nhng giàu tình
yêu thơng tự trọng.
Tố cáo thực trạng XH
TD nửa phong kiến
tàn ác, đẩy ngời nd
đến đờng cùng,
không có lối thoát
buộc họ phải tìm
đến cái chết.
2. Nhân vật ông
giáo - ngời kể
chuyện.


nhóm)
- Treo đáp án.
- Đánh giá.

- Đại diện trình
bày.
- Qsát, nhận
xét. - Tiếp thu.

- Phát biểu.
? Qua cuộc trò chuyện giữa
lão Hạc và ông giáo, lời suy
nghĩ của ông giáo, em thấy
ông giáo là ngời ntn?

- G: Nh vậy NV chị Dậu, lão
Hạc, ông giáo. Ta thấy họ
đều là những ngời nghèo,
c/s luôn luôn bị bế tắc
không có lối thoát.

- Nghe, tiếp
thu.

- Chi tiết lão Hạc xin
bả chó có một vị trí
nghệ thuật quan
trọng. Nếu lão làm
nh vậy qủa là đáng
buồn. Con ngời nhân
hậu, tự trọng đến
khi cùng đờng cũng
bị tha hoá.
- Cái chết của lão Hạc
khiến ông giáo giật
mình mà ngẫm
nghĩ về cuộc đời:
cha hẳn đã đáng
buồn bơỉ còn có
những con ngời cao
qúy nh lão Hạc. Nhng
lại đáng buồn theo
nghĩa khác. Con ngời
có nhân cách cao
đẹp nh lão Hạc mà

không đợc sống ,
phải chết bởi một cái
chết vật vã và dữ dội.
- Ông giáo là trí thức
nghèo, giàu lòng yêu
thơng, biết cảm
thông
chia sẻ với nỗi đau
của ngời khác.

Hoạt động 2: HD h/s tổng kết.(6p)
? Việc tạo dựng tình huống
IV. Tng kt:
1. Nội dung.
truyện bất ngờ có tác dụng
Phát
biểu.
- Bút pháp khắc họa
ntn ? Cách xây dựng n/v có


gì đặc sắc . Việc truyện
đợc kể bằng lời của n/v
'' tôi '' có hiệu quả NT gì?

nhân vật rất thành
công, sinh động, ấn
tợng, giàu tính tạo
hình.
? Truyện ngắn '' Lão Hạc ''

- Trả lời, bổ
- Diễn biến câu
chứa chan tình nhân đạo
sung
chuyện đợc kể bằng
đồng thời sâu đậm tính
n/v '' tôi '' - ông giáo,
hiện thực. Qua tác phẩm em
câu chuyện trở nên
hãy nêu rõ điều này?
gần gũi, chân thực.
2. Nghệ thuật:
- Kết hợp giữa kể với
tả, với hồi tởng bộc lộ
trữ tình, kết hợp
- Gọi h/s đọc ghi nhớ.
- Đọc ghi nhớ .
nhuần nhuyễn giữa
hiện thực với trữ
tình.
3. í ngha vn bn:
Vn bn th hin phm giỏ
ca ngi nụng dõn khụng
th b oen h dự phi sng
trong cnh khn cựng.
*) Ghi nhớ: (SGK)
Hoạt động 3 : HD luyện tập.(4p)
? Nhận định nào nói đúng - Đáp án D
V. Luyện tập .
nhất ý nghĩa cái chết của

1. Bài tập:
lão Hạc ?
Nhận định nào
A. Là bằng chứng cảm động
nói đúng nhất ý
về tình phụ tử mộc mạc,
nghĩa cái chết của
giản dị nhng cao qúy vô
lão Hạc?
cùng.
B. Gián tiếp tố cáo XHTD
phong kiến đã đẩy ngời
nông dân vào hoàn cảnh
khốn cùng.
C. Thể hiện lòng tự trọng và
- Tiếp thu.
quyết tâm không rơi vào


con đờng tha hoá của ngời
nông dân.
D. Cả ba ý trên đều đúng.
- Đánh giá.
c. Củng cố:( 3p) GV khái quát lại toàn bộ nội dung bài học.
d. Dặn dò: (2p)Về nhà:
- Học thuộc ghi nhớ.
- Tóm tắt lại truyện.
- Chuẩn bị bài mới: '' Cô bé bán diêm ''
_____________________________________
------------