Giáo án Ngữ văn 9 bài 12: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ

KHÚC HÁT RU NHỮNG EM BÉ LỚN TRÊN LƯNG MẸ
Nguyễn Khoa Điềm
A. Mục tiêu bài học:
-Giúp HS cảm nhận từ bài thơ:
- Tình yêu thương con thắm thiết và ước vọng cao cả của người mẹ dân tộc Tà -ôi trong gian
khổ của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước .
- Tình cảm thương mến ,trân trọng của tác giả.
- Hình thức hát ru với giọng ngọt ngào,tha thiết và những hình ảnh sáng tạo mới lạ là vẻ đẹp
hình thức nổi bật của văn bản này.
B. Chuẩn bị: ảnh chân dung nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, bản nhạc bài hát:Lời ru trên nương
C. Tổ chức các hoạt động dạy và học:
*Hoạt động 1:Khởi động
1, Tổ chức:
2.Kiểm tra:
Đọc thuộclòng bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt
Phân tích đoạn thơ:
Lên bốn tuổi…..
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa
3. Bài mới
*Hoạt động2 Hướng dẫn đọc hiểu văn bản
HS đọc bài

1.Đọc bài:
-Chú ý: Giọng đọc tha thiết ,lưu ý các
đoạn điệp khúc.
2, Thể loại và bố cục:

Tìm hiểu thể loại và bố cục của bài thơ?

-Thể loại:Thơ 8 chữ
-Bố cục:Gồm 3 đoạn, mỗi đoạn lại gồm 2

lời ru (lời ru của nhà thơ và lời ru của
mẹ)
3, Hướng dẫn tìm hiểu nội dung bài:

TaiLieu.VN

Page 1


a,Khúc hát của người mẹ thương con,
Hiện lên ở lời ru thứ nhất là hình ảnh thương bộ đội.
người mẹTà ôi đang làm gì?
Mẹ giã gạo ,mẹ nuôi bộ đội
. . . và tim hát thành lời
Từ lời ru này ,một người mẹ ntn đã hiện =>Người mẹ chịu thương chịu khó và
lên ?
giàu đức hy sinh, người mẹ yêu con vô
cùng.
Trong lời ru của mẹ có điều ước gì ?

-Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân.

Em suy nghĩ gì về điều ước này?

=>Điều ước ấy thật giản dị và cao quí,vì
đó là điều mong mỏi của người mẹ lao
động nghèo dành cho kháng chiến.

* Người mẹ giàu tình thương, giàu lòng

Những điều ước ấy đã nói với ta về một yêu nước.
người mẹ ntn?
b,Khúc hát ru của người mẹ thương
con, thương dân làng.
-ánh sáng của thiên nhiên nuôi sống cây
cỏ

Em cảm nhận như thế nào về hình ảnh
-Đứa con, ánh sáng của đời mẹ, nguồn
mặt trời trong hai câu thơ:
sức mạnh giúp mẹ vượt qua những gian
Mặt trời của băp thì nằm trên đồi.
khó nhọc nhằn.
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng.
-Mẹ thương A kay ,mẹ thương làng đói.
->Mẹ thương dân làng

Trong lời ru tiếp theo, mẹ có điều gì day
-Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều,
dứt?
Mai sau con lớn vung chày lún sân.
*Điều ước giản dị, chân thật,vì ấm no của
mọi người. mẹ là người biết sống vì
người khác.
c, Khúc hát ru của người mẹ thương
con thương đất nước.
Mẹ đi chuyển lán mẹ đi đạp rừng
Mẹ địu em để giành trận cuối
Hình ảnh người mẹ ở đoạn cuối được Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường
khắc hoạ qua những chi tiết nào?

TaiLieu.VN

Page 2


Có điều gì mới hơn ở người mẹ này?

-Mẹ không chỉ yêu thương mà còn hành
động vì tình yêu thương.

Vì sao mẹ phải làm những việc đó?

-Vì giặc Mĩ không để cho gia đình bản
làng của mẹ được sống bình yên =>Mẹ là
người can đảm ,dũng cảm.
-Mẹ thương đất nước: Mẹ thương A kay
mẹ thương đất nước. vì đất nước đang
gian lao chống lại giặc Mĩ.

Trong lời ru cuối có điều thương mới
- Mẹ ước được gặp Bác Hồ, mẹ ước con
nào?
được làm người tự do.
Mẹ mong ước điều gì?

*Mẹ là người yêu nước nồng nàn, tha
thiết với độc lập tự do.
4. Tổng kết:
-Người mẹ Tà ôi anh hùng ,đảm đang,
gắn liền tình yêu con với lòng yêu nước.

Qua bài thơ tác giả ca ngợi ai?

-Là khúc hát ru ân tình cách mạng, thể
thơ mới tám tiếng, vần nhịp đều có
những đổi mới hiện đại.

Khúc hát ru có gì kế thừa và đổi mới so
*Ghi nhớ:SGK
với những khúc hát ru truyền thống?

Hướng dẫn học bài:
-Học bài
-Chuẩn bị bài : Anh trăng

TaiLieu.VN

Page 3