Giáo án Ngữ văn 9 bài 2: Sử dụng yếu tố mô tả trong văn bản thuyết minh

SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ
TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH.
I- Mục tiêu bài dạy:
1- Kiến thức:
- Củng cố kiến thức về văn bản thuyết minh.
- Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
2- Kỹ năng:
-Rèn kỹ năng viết văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả làm cho bài văn sinh động cụ
thể.
3- Thái độ:
- Giáo dục ý thức viết văn thuyết minh một cách chính xác, khách quan, hấp dẫn, sinh động.
II- Phương tiện thực hiện:
1- Thầy: giáo án, sgk, tài liệu tham khảo, bảng phụ.
2- Trò: vở bài tập, sgk.
III -Cách thức tiến hành:
- Nêu vấn đề,thảo luận nhóm.
- Phân tích.
IV- Tiến trình bài dạy:
A -Tổ chức:
-sĩ số:
-vắng:
B- Kiểm tra:
- Một em chữa bài tập5 sgk/24
- Nêu các biện pháp NT trong văn bản thuyết? tác dụng của nó?
C- Bài mới:
1

2
I- Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn
bản thuyết minh.

- Gọi học sinh đọc văn bản sgk/24
TaiLieu.VN

1-Bài tập: Cây chuối trong đời sống
Việt Nam.
Page 1


?Nhan đề văn bản có ý nghĩa gì?

- Nhan đề nhấn mạnh vai trò của cây
+vai trò của cây chuối trong đời sống Việt Nam chuối.....và ý thức con người về việc
trồng chuối.
cả về vật chất lẫn tinh thần.
+Thái độ đúng đắn của con người trong việc
nuôi trồng, chăm sóc và sử dụng có hiệu quả giá
trị cây chuối.
?Xác định những câu văn thuyết minh về cây
chuối?
* Thuyết minh: (bảng phụ)
+Hầu như ở nông thôn....vô tận.
+người phụ nào.....hoa,quả.

- Thuyết minh:
+ hầu như...
+người phụ nữ nào....

+Quả chuối là một....hấp dẫn.
+Mỗi cây chuối.....nghìn quả.
+quả chuối chín...mịn màng.

+nếu chuối chín....hằng ngày.
+chuối xanh...thay thế được.
+người ta có thể....ngũ quả.
+chuối thờ....nguyên nải.
+ngày lễ.....chuối chín.
?Xác định những câu văn miêu tả cây chuối?
+đi khắp Việt Nam....núi rừng.
+ chuối xanh có vị chát......món gỏi.

*Miêu tả.
- đi khắp Việt Nam...
- chuối xanh...

?Theo yêu cầu chung của văn bản thuyết minh,
ta có thể thêm hoặc bớt những gì?
* Thuyết minh: phân loại chuối.

*Có thể thêm:

+chuối tây: thân cao, trắng, quả ngắn.

- Thuyết minh:

+chuối hột: thân cao, tím sẫm, quả ngắn, trong +phân loại chuối:chuối tây, chuối
hột,chuối tiêu, chuối ngự, chuối rừng.
ruột có hột.
+chuối tiêu: thân thấp, màu sẫm, quả dài.
+chuối ngự: thân cao, mầu sẫm,quả to.
+chuối rừng: thân cao to, mầu sẫm, quả to.
TaiLieu.VN

Page 2


- cấu tạo:
+thân: nhiều lớp bẹ, có thể dễ dàng bóc ra phơi
khô, tước lấy sợi.

+Cấu tạo:- thân
-lá
-nõn

+lá:cuống lá.
+ nõn chuối: màu hồng có nhiều lớp bẹ.
+gốc có củ và dễ.
*Miêu tả:
+thân:tròn, mát rượi, mọng nước.
+tàu lá: xanh rờn, bay xào xạc trong gió, vẫy
óng ả dưới ánh trăng.
+củ chuối: có thể gọt vỏ để thấy một màu trắng
mỡ màng như màu củ đậu đã bóc vỏ.
?Em có thể kể thêm về công dụng của thân,lá,
nõn, bắp chuối?
*Kể thêm công dụng:
+thân chuối non: ăn sống giải nhiệt,hoặc làm - thân chuối.
phao tập bơi, làm bè vượt sông.
+Hoa chuối: ăn sống, xào, nộm.
+Quả chuối tiêu xanh:làm thuốc.
+Quả chuối tây chín:tẩm bột, rán.
+ Nõn chuối tây:ăn sống, gói thịt.

-hoa chuối
-quả xanh.

+Lá chuối khô:gói hàng, lót ổ.
+Lá chuối tây:gói bánh.
+Cọng lá chuối tươi:làm đồ chơi.
+Củ chuối gọt vỏ: đặc sản
?Theo em, yếu tố miêu tả có tác dụng gì trong
văn bản thuyết minh?
- HS đọc ghi nhớ sgk.
?Cho hs thảo luận nhóm.
+nhóm 1.......bài 1

2-Ghi nhớ sgk/25
II- Luyện tập:

.............2.............2
.............3,4..............3
TaiLieu.VN

Page 3


-Gọi đại diện trình bày, hs nhận xét =>gv nhận
xét, kết luận.
+ thân....

1- Bài tập 1:Hoàn thiện các câu văn.

+lá....

-thân: dáng thẳng, tròn như cái cột trụ
mọng nước gợi ra cảm giác mát mẻ,
dễ chịu.
- lá tươi xanh rờn ưỡn cong dưới ánh
trăng,thỉnh thoảng vẫy lên phần phật
như mời gọi ai đó trong đêm khuya
thanh vắng.

+lá chuối khô...

-lá chuối khô lót ổ nằm vừa mềm,
vừa thoang thoảng mùi thơm dân dã
cứ ám ảnh tâm trí những kẻ tha
hương.
- Quả chuối chín....

+ Quả......vàng vừa bắt mắt vừa dậy lên một mùi
thơm ngọt quyến rũ.
+ Bắp chuối màu phơn phớt hồng đu đưa trong
gió chiều nom như một cái búp lửa của thiên
nhiên kỳ diệu.
+ Nõn chuối màu xanh non cuốn tròn như một - Nõn chuối...
bức thư còn phong kín đang đợi gió mở cửa.

? Tìm yếu tố miêu tả?

2- Bài 2: chỉ ra yếu tố miêu tả trong
đoạn văn.

+ Tách là loại chén uống nước của Tây, có tai. +Tách là loại chén uống nước....
Chén của ta không có tai.Khi mời ai uống trà thì
bưng 2 tay mà mời. Bác vừa cười vừa làm động
tác. Có uống cũng nâng 2 tay xoa xoa rồi mới
uống, mà uống rất nóng.

? Tìm những câu văn miêu tả?
+qua sông Hồng.....mượt mà.
TaiLieu.VN

3-Bài 3:Xác định những câu văn
miêu tả trong văn bản “Trò chơi ngày
Page 4


+ lân được trang trí .....hoạ tiết đẹp

xuân”.

+múa lân rất sôi động....chạy quanh

- Qua sông Hồng....

+kéo co thu hút....mỗi người
+ bàn cờ là bãi sân....quân cờ
+hai tướng.... che lọng
+với khoảng thời gian.....cháy khê
+sau hiệu lệnh...bờ sông
-sau hiệu lệnh..

D -Củng cố:
? Yếu tố miêu tả có tác dụng gì trong văn bản thuyết minh?
A- Làm cho đối tượng thuyết minh cụ thể, dễ hiểu
B- ..................................................có tính cách và cá tính riêng
C- .............bài văn thuyết minh giàu sức biểu cảm
D- ...........................................lô gic và màu sắc
E- Hướng dẫn học bài:
1- Chuẩn bị ở nhà (sgk/28): con trâu ở làng quê Việt Nam
2- Làm bài tập trắc nghiệm.
3-Học bài cũ
4-Viết 1 đoạn văn thuyết minh phần thân bài
+gợi ý: viết đúng đoạn văn có yếu tố miêu tả thuyết minh về chiếc nón lá

TaiLieu.VN

Page 5