BỘ ĐỀ ÔN NGỮ VĂN THPT QG 2019

BỘ ĐỀ ÔN NGỮ VĂN THPT QG 2019

Phần I : THƠ
A. TÂY TIẾN

I.Tác giả : Quang Dũng
-Là một nghệ sĩ đa tài, ông làm thơ, vẽ tranh, viết văn, soạn nhạc. Nổi bật nhất là thơ
-Hồn thơ: Lãng mạn, tinh tế, tài hoa, phóng khoáng
II. Tác phẩm : Tây tiến
-Hoàn cảnh sáng tác:
 Tây tiến là một đơn vị bộ đội được thành lập đầu 1947
 Nhiệm vụ: phối hợp với bộ đội Lào bảo vệ biên giới Việt Lào
 Địa bàn: khá rộng từ Sơn La, Lai Châu…..Sầm Nưa( Lào)
 Phần lớn là thanh niên Hà Nội
 Chiến đấu tỏng hoàn cảnh khắc nghiệt nhưng vẫn phơi phới tinh thần
 Sau khi hoạt động ở Lào-> Thái bình -> Trung đoàn 52
 Rời xa đơn vị, nhớ về đơn vị cũ, ông sang tác bài Tây Tiến
-Nội dung :
 Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ, dữ dội, thơ mộng, mỹ lệ, trữ tình
 Hình tượng người lính: hào hùng, hào hoa
-Nghệ thuật:
 Cảm hứng lãng mạn, tinh thần bi tráng
 Ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo sáng tạo
III. Phân tích bài thơ
1. Tây bắc hùng vĩ, dữ dội, hiểm trở
1.“Sông Mã” : Dòng
sông gắn chặt cuộc
đời mình với Tây
Tiến → Nỗi nhớ
2.”Xa rồi”: Thấm đẫm
cảm xúc. Nuối tiếc và

biết bao yêu thương
5. Điệp từ “nhớ” + “rừng
núi”→ Nỗi nhớ lan tỏa
khắp không gian

NguyenThiThanhHuyen.A2K65

3.”Tây Tiến ơi!” :
Nỗi nhớ bật lên da
diết yêu thương

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơ

4.Từ cảm “ơi” + từ láy
“chơi vơi” → Thấm đãm
tính nhạc → Bộc lộ rõ
nhất trạng thái nhớ
nhung
6.”nhớ chơi vơi” : k xác định,
tái hiện kí ức lúc nhạt, lúc đậm,
bồng bềnh khó tả

Page 1


BỘ ĐỀ ÔN NGỮ VĂN THPT QG 2019
1.Những địa danh :Sài
Khao, Mường Lát,..Pha
Luông → Xứ lạ phương

xa bí ẩn
4.Điệp từ “Dốc” + từ
láy “khúc khủy”,
“thăm thẳm” → địa
hình hiểm trở thách
thức người lính . Gợi
con đường hành quân
gập ghềnh gấp khúc

2.”sương lấp đoàn quân
mỏi”: Sự khắc nghiệt, sự
vất vả khó khăn của người
lính

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

6.Từ láy ”Heo hút”:
Độ cao đến vô tận
7.Câu thơ” Ngàn thước”+ “dấu
phẩy”, “điệp ngữ”→ Câu thơ
như bị bẻ gãy làm đôi → Sự hiểm
nguy mà các chàng trai Tây Tiến
phải trải qua

3.”hoa về trong đêm hơi”:

toàn thanh bằng→ êm đềm
lãng mạn, con người như tan
vào hương hoa để cảm nhận
hết vẻ đẹp
5. H/a nhân hóa “ súng
ngửi trời”→ sự ngang tàn,
khắc họa vẻ đẹp chinh phục
đỉnh cao, lí tưởng, sự tinh
nghịch của những của những
con người hào hùng và hào
hoa
8. Đối” Cao”, “thấp”: con đường
hành quân lúc cao hun hút, sâu
thẳm khôn cùng

 Câu thơ toàn thanh bằng thể hiện bút pháp tài hoa,. Ngôi nhà bồng bềnh→ vô cùng lãng mạn
của núi rừng miền Tây Bắc
 Con đường hành quân vất vả khó khăn của người lính với vẻ đẹp tâm hôn lãng mạn.

-Đây là hiện thực của
chiến tranh
-Với nghệ thuật nói giảm:
Nhẹ nhàng hơn
-Vẻ đẹp người lính-hi
sinh ở tư thế sẵn sàng
chiến đấu

NguyenThiThanhHuyen.A2K65

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời!

1.H/a “không bước
nữa”: cái chết nhẹ nhàng
thanh thản
2.” Bỏ quên đời” : Sự quyết
tâm hi sinh tuổi trẻ của mình
cho non sông đất nước. hiện
thực bi thảm và tất cả sự
thương tiếc của nhà thơ

Page 2


BỘ ĐỀ ÔN NGỮ VĂN THPT QG 2019
2. “Chiều chiều”, “Đêm
đêm” : hiểm nguy
thường trực

3.”Nhớ ôi” : Đầy cảm
xúc, bộc lộ tình yêu
da diết trong nỗi nhớ

Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

4.”Cơm lên khói” + “mùa em”
+ “thơm nếp xôi” : tình cảm

mặn nồng

1.Âm thanh” thác gầm
thét”, “Cọp trêu người”:
nhấn mạnh uy linh của núi
rừng→ dữ dội của vùng
rừng thiêng nước độc

Nhân hóa: Thổi
linh hồn vào sông
núi, thể hiện sự oai
linh, dữ dội, tàn
khốc

 Thời gian chiều chiều, đêm đêm, luôn luôn có mối đe dọa ập đến bất kì với người lính
 Người lính Tây Tiến sau một chặng đường hành quân đã nghỉ chân ở bản làng Mai Châu với
bữa cơm ngọt ngào của nếp xôi, tấm lòng thơm thảo của các cô gái Tây Bắc
Tiểu kết:
-khắc họa bức tranh thiên nhiên vô cùng khắc nghiệt, dữ đội nhưng cũng dầy chất trữ tình
và thơ mộng
-Hình ảnh người lính Tây Tiến rất hào hùng, hào hoa
-Nỗi nhớ thẳm sâu, tha thiết của nhà thơ
2. Cảnh đêm liên hoan văn nghệ và sông nước Tây Bắc.
1.Từ”bừng” : trạng thái
ngac nhiên, ngỡ
ngàng.Ánh sáng bừng
lên, tiếng hát,t iếng khên
tưng bừng. Nó còn chỉ
ánh sáng bất ngờ, mạnh
mẽ

3. Từ”kìa”: Ngưỡng mộ,
ngạc nhiên, tinh nghịch,say
mê, ngất ngây
5. Mơ về Viên Chăn cũng có
những đêm liên hoan như vậy

NguyenThiThanhHuyen.A2K65

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ

2.”hội đuốc hoa”: trong thơ ca
trung đại chính là ánh nến trong
đêm tân hôn. Còn ở đây, nó là
ánh sáng lửa sáng bừng nồng
nàn→ sự trang trọng, ấm áp
4. các thiếu nữ trong xiêm y rực
rỡ, trong những vũ điệu mang
màu sắc xứ lạ, phương xa→ xây
hồn thơ trong tim những người
lính

=> Người lính Tây Tiến với vẻ đẹp tâm hồn lãng mạn, hào hoa

Page 3


BỘ ĐỀ ÔN NGỮ VĂN THPT QG 2019

1.”Người đi Châu
Mộc..”:chia tay trong một
chiều sương vô cùng thơ
mộng và trữ tình
4.”Hồn lau”: NT nhân
hóa có tâm hồn như con
người

2.”chiều sương”: gợi
không gian mờ ảo

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa

5.”dáng người” : H/a các
cô gái Tây Bắc trên chiếc
thuyền Độc Mộc

3.”Có thấy..”: Cảm nhận vẻ
đẹp từ trong sâu thẳm tâm
hồn. Để mảnh đất trở thành
tâm hồn
6.”có nhớ…”: vẻ đẹp con
người trong cảm nhận,
trong nỗi nhớ

7.”hoa đong đưa”: hoa cũng
làm duyên làm dáng như con

người

8.”Trôi dòng..”: Vẻ đẹp thơ mộng của
cảnh và vẻ đẹp lãng mạn của con người

 Tây Bắc thơ mộng, trữ tình
Tiểu kết
-Tình cảm đẹp: tình quân dân gắn bó trong đoạn thơ giàu nhạc điệu và giàu màu sắc
-Vẻ đẹp của cảnh và người miền Tây trong cảm nhận tài hoa của tác giả
3. Hình tượng người lính Tây Tiến
3.”Mắt trừng”: hình
ảnh dữ dội + “Gửi
mộng..”: mộng ước
chiến thắng → vẻ đẹp
tâm hồn của những
chàng trai Tây Tiến

4.”Mơ dáng kiều thơm”:
cô gái Hà thành kiều diễm,
xinh đẹp, con người Hà
Nội, biết bao kỉ niệm về Hà
Nội

NguyenThiThanhHuyen.A2K65

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

1.hình ảnh “ đoàn binh
không mọc tóc”: do bệnh tật
sốt rét rừng và , “quân xanh
màu lá “: da xanh xao
→tượng trung dữ dội, khác
thường, sống chiến đấu và
gắn bó với một vùng rừng
thiêng, nước độc. Vẻ đẹp oai
hùng mạnh mẽ, người lính
ốm yếu, tiều tụy
2.”dữ oai hùm”: oai phong
như chúa tể rừng xanh

Page 4