Bảng tổng hợp nhận biết các chất vô cơ_ ôn luyện đại học môn hóa học



TÀI LIỆU HÓA HỌC

HÓA VÔ CƠ

NHẬN BIẾT CÁC CHẤT
A. TRẠNG THÁI, MÀU SẮC CÁC ĐƠN CHẤT, HỢP CHẤT
Cr(OH)2 : vàng

HgI2

: đỏ

Cr(OH) 3 : xanh

CuS, NiS, FeS, PbS, … : đen

K2Cr2O7 : đỏ da cam

C

: rắn, đen

KMnO4 : tím

S

: rắn, vàng

CrO3

: rắn, đỏ thẫm

P

: rắn, trắng, đỏ, đen

Zn

: trắng xanh

Fe

: trắng xám

Zn(OH)2 : ↓ trắng

FeO

: rắn, đen

Hg

: lỏng, trắng bạc

Fe3O4 : rắn, đen

HgO

: màu vàng hoặc đỏ

Fe2O3 : màu nâu đỏ

Mn

: trắng bạc

Fe(OH)2 : rắn, màu trắng xanh

MnO

: xám lục nhạt

Fe(OH)3 : rắn, nâu đỏ

MnS

: hồng nhạt

Al(OH)3 : màu trắng, dạng keo tan

MnO2 : đen

trong NaOH

H2S

: khí không màu

Zn(OH)2 : màu trắng, tan trong NaOH

SO2

: khí không màu

Mg(OH)2 : màu trắng.

SO3

: lỏng, không màu, sôi 450

Cu:

Br2

: lỏng, nâu đỏ

Cu2O: : rắn, đỏ

I2

: rắn, tím

CuO

Cl2

: khí, vàng

Cu(OH)2 : ↓ xanh lam

CdS

: ↓ vàng

CuCl2, Cu(NO3) 2, CuSO4.5H2O : xanh

HgS

: ↓ đỏ

CuSO4 : khan, màu trắng

AgF

: tan

AgI

: ↓ vàng đậm

AgCl

: ↓ màu trắng

AgBr

: ↓ vàng nhạt

: rắn, đỏ

: rắn, đen

FeCl3

: vàng

CrO

: rắn, đen

Cr2O3 : rắn, xanh thẫm
BaSO4 : trắng, không tan trong axit.
BaCO3, CaCO3: trắng
Trang 1




TÀI LIỆU HÓA HỌC

HÓA VÔ CƠ

Trang 2




TÀI LIỆU HÓA HỌC

HÓA VÔ CƠ

NHẬN BIẾT CHẤT KHÍ
Khí

SO2

Cl2
I2
N2
NH3
NO

Thuốc thử

Hiện tượng

Phản ứng

- Quì tím ẩm
- H2S, CO,Mg,…

Hóa hồng
Kết tủa vàng

- dd Br2,
ddI2,
dd KMnO4

Mất màu

- nước vôi trong

Làm đục

SO2 + Ca(OH)2 → CaSO3↓ + H2O

- Quì tím ẩm

Lúc đầu làm mất màu, sau đó
xuất hiện màu đỏ

Cl2 + H2O → HCl + HClO

- dd(KI + hồ tinh
bột)

Không màu → xám

- hồ tinh bột

Màu xanh tím

- Que diêm đỏ

Que diêm tắt

- Quì tím ẩm
- khí HCl

Hóa xanh
Tạo khói trắng

NH3 + HCl → NH4Cl

- Oxi không khí

Không màu → nâu

2NO + O2 → 2NO2

- dd FeSO4 20%

Màu đỏ thẫm

NO + ddFeSO4 20% → Fe(NO)(SO4)

SO2 + H2S → 2S↓ + 2H2O
SO2 + Br2 + 2H2O → 2HBr + H2SO4
SO2 + I2 + 2H2O → 2HI + H2SO4
SO2 + 2KMnO4 + 2H2O → 2H2SO4 + 2MnSO4 + K2SO4

HClO → HCl + [O] ;

as
[O] 
→ O2

Cl2 + 2KI → 2KCl + I2
Hồ tinh bột + I2 → dd màu xanh tím

NO2

- Khí màu nâu, mùi hắc, làm quì tím hóa đỏ

3NO2 + H2O → 2HNO3 + NO
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3↓ + H2O

CO2

- nước vôi trong
Làm đục
- quì tím ẩm
Hóa hồng
- không duy trì sự cháy

CO
H2
O2
HCl

H2 S

- dd PdCl2

↓ đỏ, bọt khí CO2

CO + PdCl2 + H2O → Pd↓ + 2HCl + CO2

- CuO (t0)

Màu đen → đỏ

t
CO + CuO (đen) 
→ Cu (đỏ) + CO2

- Đốt có tiếng nổ. Cho sản phẩm vào CuSO4 khan
không màu tạo thành màu xanh
- CuO (t0)

CuO (đen) → Cu (đỏ)

- Que diêm đỏ

Bùng cháy

- Cu (t0)

Cu(đỏ) → CuO (đen)

- Quì tím ẩm

Hóa đỏ

- AgNO3

Kết tủa trắng

- Quì tím ẩm

- O2
Cl2
SO2
FeCl3

Hóa hồng

Kết tủa vàng

KMnO4

H2O(Hơi
)

O3

0

CuSO4 + 5H2O → CuSO4.5H2O
t0
H2 + CuO(đen) 
→ Cu(đỏ) + H2O

0

t
Cu + O2 
→ CuO

HCl + AgNO3 → AgCl↓+ HNO3

2H2S + O2 → 2S↓ + 2H2O
H2S + Cl2 → S↓ + 2HCl
2H2S + SO2 → 3S↓ + 2H2O
H2S + 2FeCl3 → 2FeCl2 + S↓ + 2HCl
3H2S+2KMnO4→2MnO2+3S↓+2KOH+2H2O
5H2S+2KMnO4+3H2SO4→2MnSO4+5S↓+K2SO4+8H2O

- PbCl2

Kết tủa đen

H2S + Pb(NO3)2 → PbS↓+ 2HNO3

CuSO4 khan

Trắng hóa xanh

CuSO4 + 5H2O → CuSO4.5H2O

dd KI

Kết tủa tím

KI + O3 + H2O → I2 + 2KOH + O2

Trang 3




TÀI LIỆU HÓA HỌC

HÓA VÔ CƠ

B. NHẬN BIẾT ION DƯƠNG (CATION)
Ion

Thuốc thử

Li+
Na+
K+
Ca2+
Ba2+

Đốt
trên ngọn lửa
vô sắc

Ca2+

dd SO24− , dd CO23−

2+

dd SO24− , dd CO23−

Ba

Ag

Pb2+
Hg2+
Pb2+
Hg2+
Fe2+
Cu2+
Cd2+
Ni2+
Mn2+
Zn2+
Cu2+
Ag+

Phản ứng

Ngọn lửa màu đỏ thẫm
Ngọn lửa màu vàng tươi
Ngọn lửa màu tím hồng
Ngọn lửa màu đỏ da cam
Ngọn lửa màu lục (hơi vàng)

Na2CrO4
+

Hiện tượng

HCl, HBr, HI
NaCl, NaBr,
NaI

dd KI

Na2S, H2S

↓ trắng
↓ trắng

Ca2+ + SO24− → CaSO4 ;Ca2+ + CO23− → CaCO3
Ba2+ + SO24− → BaSO4 ;Ba2+ + CO23− → BaCO3

Ba2+

+

CrO24− →

BaCrO4 ↓

AgCl ↓ trắng
AgBr ↓ vàng nhạt
AgI ↓ vàng đậm

+

Ag
Ag+
Ag+

+
+

+

Cl
Br−
I−

→ AgCl ↓
→ AgBr ↓
→ AgI ↓

PbI2 ↓ vàng

Pb2+

+

2I−

→ PbI2 ↓

HgI2 ↓ đỏ

Hg

2+

+

2I

−

→ HgI2 ↓

PbS ↓ đen

Pb2+

+

S2−

→ PbS ↓

+

2−

S

→ HgS ↓

+

S2−

→ FeS ↓

+

2−

→ CuS ↓

2−

−

HgS ↓ đỏ

Hg

FeS ↓ đen

Fe2+

CuS ↓ đen

Cu

2+

CdS ↓ vàng

Cd

2+

+

S

→ CdS ↓

NiS ↓ đen

Ni2+

+

S2−

→ NiS ↓

+

2−

2+

S

MnS ↓ hồng nhạt

Mn

↓ xanh, tan trong dd NH3 dư
↓ trắng, tan trong dd NH3 dư
↓ trắng, tan trong dd NH3 dư

Cu(OH)2 + 4NH3 → [Cu(NH3)4](OH)2
Zn(OH)2 + 4NH3 → [Cu(NH3)4](OH)2
AgOH
+ 2NH3 → [Cu(NH3)2]OH

Mg2+

↓ trắng

Mg2+

Fe2+

↓ trắng,
hóa nâu ngoài không khí

Fe2+
+
2OH− → Fe(OH)2 ↓
2Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 2Fe(OH)3 ↓

Fe3+

↓ nâu đỏ

Fe3+

+

3OH− → Fe(OH)3 ↓

↓ keo trắng
tan trong kiềm dư

Al3+

+

3OH− → Al(OH)3 ↓

Al

dd NH3

3+

Zn
Be

+

S

→ MnS ↓

2OH− → Mn(OH)2 ↓

Al(OH)3 + OH− → AlO2− + 2H2O
Zn2+

2+

2+

2+

+

2OH− → Zn(OH)2 ↓

Zn(OH)2 + 2OH− → ZnO22− + 2H2O

dd Kiềm
↓ trắng
tan trong kiềm dư

Be2+

Pb

2OH− → Be(OH)2 ↓

Be(OH)2 + 2OH− → BeO22− + 2H2O
Pb2+

2+

+
+

2OH− → Pb(OH)2 ↓

Pb(OH)2 + 2OH− → PbO22− + 2H2O
Cr3+

+

3OH− → Cr(OH)3 ↓

Cr

↓ xám, tan trong kiềm dư

Cu2+
+
NH 4

↓ xanh

Cu2+

NH3 ↑

NH+4 + OH− € NH3↑ + H2O

3+

Cr(OH)3 + 3OH− → Cr(OH)36−
+

2OH− → Cu(OH)2 ↓

Trang 4




TÀI LIỆU HÓA HỌC

HÓA VÔ CƠ

C. NHẬN BIẾT ION ÂM (ANION)
Ion
OH−

Thuốc thử
Quì tím

Hiện tượng

Phản ứng

Hóa xanh

Cl−

↓ trắng

Cl− + Ag+ →AgCl↓ (hóa đen ngoài ánh sáng)

Br−

↓ vàng nhạt

Br− + Ag+ →AgBr↓ (hóa đen ngoài ánh sáng)

↓ vàng đậm

I− + Ag+

PO34−

↓ vàng

PO34− + 3Ag+ → Ag3PO4↓

S2−

↓ đen

S2− + 2Ag+

CO23−

↓ trắng

CO32− + Ba2+ → BaCO3↓ (tan trong HCl)

SO23−

↓ trắng

SO32− + Ba2+ → BaSO3↓ (tan trong HCl)

↓ trắng

SO24− + Ba2+ → BaSO4↓ (không tan trong HCl)

↓ vàng

CrO24− + Ba2+ → BaCrO4↓

↓ đen

S2− + Pb2+

CO23−

Sủi bọt khí

CO32− + 2H+ → CO2↑ + H2O (không mùi)

SO23−

Sủi bọt khí

SO32− + 2H+

→ SO2↑ + H2O (mùi hắc)

Sủi bọt khí

S2− + 2H+

→ H2S↑ (mùi trứng thối)

SiO23−

↓ keo

SiO32− + 2H+ → H2SiO3↓

HCO23−

Sủi bọt khí

t
2 HCO3− 
→ CO2↑ + CO32− + H2O

Sủi bọt khí

t
2 HSO3− 
→ SO2↑ + SO23− + H2O

I−

AgNO3

→AgI↓ (hóa đen ngoài ánh sáng)

→ Ag2S↓

BaCl2

2−

SO4

CrO24−
S2−

Pb(NO3)2

→ PbS↓

HCl

S2−

2−

HSO3
−

NO3

−

NO2

Đun nóng

0

0

NO3− + H+
Vụn Cu, H2SO4

H2SO4

Khí màu nâu

Khí màu nâu đỏ do
HNO2 phân tích

→ HNO3

3Cu + 8HNO3 → 2Cu(NO3)2 + 2NO+4H2O
2NO + O2
→ 2NO2 ↑
2 NO2− + H+

→ HNO2

3HNO2
2NO + O2

→ 2NO + HNO3 + H2O
→ 2NO2 ↑

Trang 5