Giáo án Ngữ văn 11 tuần 33 bài: Tóm tắt văn bản nghị luận

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 11
Làm văn:

LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
~~*~~
 Ổn định:
 KT bài cũ: Hãy cho biết Nguyễn Đình Thi quan niệm như thế nào
về các đặc điểm của thơ?
 Bài mới:

Hoạt động của GV & HS

Nội dung cần đạt

HĐ 1: GV hướng dẫn HS I. Tóm tắt đoạn trích Khoảnh khắc truyện
tóm tắt đoạn trích Khoảnh ngắn của Bùi Hiển:
khắc truyện ngắn.

1. Đoạn trích gồm 8 đoạn:

Đọc, đánh dấu những câu - Đoạn 1: TG cho rằng cốt truyện (tình tiết) đối
mang ý chính trong bài và với truyện ngắn không quan trọng.
viết thành VB tóm tắt
khoảng 20 dòng.

- Đoạn 2: Vấn đề dung lượng đáng bàn hơn.
Truyện ngắn là một đoạn trong bài thơ dài của số
phận nhân loại.
- Đoạn 3: Vấn đề là chọn các đoạn, các khoảnh
khắc ấy.
- Đoạn 4: VD về truyện Ngựa người và người

ngựa của Nguyễn Công Hoan.
- Đoạn 5: VD truyện Đôi mắt của nam Cao.
- Đoạn 6: Vai trò, ý nghĩa của Khoảnh khắc trong
truyện ngắn.
- Đoạn 7: Điều kiện để chọn khoảnh khắc.
- Đoạn 8: Vai trò, vốn sống của nhà văn.


2. Tìm ý chính của mỗi đoạn:
GV hướng dẫn HS tìm ý - Đoạn 1: Vấn đề quan tọng trong truyện ngắn
chính của mỗi đoạn.

không phải là ở tình tiết mà là ở sự vang vọng

HS đọc từng đoạn và tóm vào tâm hồn, ở ấn tượng lưu lại trong trí nhớ
tắt nội dung chính đoạn đó. người đọc.
- Đoạn 2: Đáng chú ý hơn là vấn đề dung lượng
thể loại. Truyện ngắn là một đoạn trong cả bài
thơ dài vô tận của số phận nhân loại, là một
chương rút ra trong truyện dài.
- Đoạn 3: Vậy vấn đề đặt ra là việc phải biết chọn
thật xác đáng cái khoảnh khắc ấy.
- Đoạn 4: Khoảnh khắc trong truyện ngắn Người
ngựa, ngựa người của NCH là cuộc gặp gỡ tình
cờ giữa hai người trong thời khắc cuối năm, để từ
đó nhấn mạnh đến cực độ những tủi cực, bi đát,
tạo nên ở người đọc những chua xót ngậm ngùi
Để có một bản tóm tắt cho số phận con người trong những hoàn cảnh
hoàn chỉnh, công việc tiếp ngặt nghèo.
theo là gì?

- Đoạn 5: Trong Đôi mắt của Nam Cao, cái

HĐ 2: GV xem gợi ý trong khoảnh khắc được chọn là thời điểm đầu thời kì
SGK để gợi ý HS tóm tắt chống Pháp, qua mấy lời độc thoại về người nông
văn bản Thương tiếc nhà dân, về cuộc kháng chiến của nhân vật, qua một
văn Nguyên Hồng.

cảnh sinh hoạt trong gia đình Hoàng, để phơi bày

HĐ 3: GV dành khoảng bản chất của cả một kiểu ngườảotí thức như
thời gian 15 – 20 phút để Hoàng.
HS viết tóm tắt cho một - Đoạn 6: Vậy khoảnh khắc là thời điểm mà ở đó
trong hai văn bản trên.

nhân vật buộc phải bộc lộ những tính cách chủ

GV chọn một vài bài tiêu yếu của mình, chi phối cách sống, cách nghĩ,


biểu đọc và nêu nhận xét, cách ứng xử, số phận của nhân vật.
có thể cho điểm khuyến - Đoạn 7: Điều kiện để chọn khoảnh khắc là vốn
khích.
sống, sự am hiểu con người và cuộc đời, tài năng
của chính nhà văn.
- Đoạn 8: Trong đó, vai trò vốn sống nhiều mặt
của nhà văn là điều hết sức quan trọng.
3. Nối các nội dung trên sẽ có một bản tóm tắt
hoàn chỉnh.
II. Tóm tắt bài Thương tiếc nhà văn Nguyên

Hồng của Nguyễn Đăng Mạnh
III. Viết bản tóm tắt: